Στην κενυάτικη φαβέλα της Κιμπέρα: Εικόνες από τη χωματερή του κόσμου μας

Kibera slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Ο Ντάνι χαρούμενος στη μικρή βιοτεχνία του. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
0

Η δυστυχία υπάρχει μόνο αν τη βλέπουμε με τα μάτια μας. Όσο μας τη δείχνουν, αντιδρούμε, διαμαρτυρόμαστε και μέχρι εκεί. Μετά ξεχνάμε. Ό,τι δηλαδή συνέβη με την Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία, το Τσαντ και το Καμερούν ή στο Σουδάν ή με την Ουκρανία πέρσι, ό,τι θα συμβεί με μαθηματική ακρίβεια με την Παλαιστίνη.

Υπάρχει όμως και είναι γύρω μας και δεν έχουμε καμία δικαιολογία να ξεχνάμε. Το κακό δεν εξαφανίζεται αν το κρύψεις, αλλά μόνο αν το κόψεις.

Τα τελευταία χρόνια επισκέπτομαι χώρες της Αφρικής, προσπαθώ να μην ξεχνώ και να είμαι όσο μπορώ περισσότερο χρήσιμη ξαναθυμίζοντας τις ιστορίες τους. Για μία από αυτές θέλω να σας μιλήσω σήμερα. Για τις κενυατικές φαβέλες, τα slums (φτωχογειτονιές, φτωχομαχαλάδες) της Κιμπέρα στο Ναϊρόμπι, που επισκέφθηκα φέτος το καλοκαίρι.

Η Αφρική και η φτώχεια της, η υψηλή θνησιμότητα των παιδιών, η λειψυδρία, η κλιματική αλλαγή που την επηρεάζει πολύ περισσότερο από την Ευρώπη, δεν είναι θέματα άγνωστα σε εμάς, πολλές οργανώσεις και μη κυβερνητικοί οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε πολλές από τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής φροντίζουν να μας ενημερώνουν.

Οι νέοι προσπαθούν να ξεφύγουν κάνοντας δουλειές του ποδαριού ή χειρωνακτικές εργασίες. Οι πιο τυχεροί ανοίγουν ένα δικό τους μαγαζάκι με αντικείμενα χειροτεχνίας, όπως ο Denis, ή επισκευές κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, όπως ο Sami, για όσους και όσες μπορεί να διαθέτουν, μανάβικα ή ακόμη και βιβλιοπωλειάκια.

Θα περίμενε επομένως κανείς σε χώρες περισσότερο προβεβλημένες, όπως η Κένυα, να δουν μια κατάσταση περισσότερο διαχειρίσιμη, αν όχι βελτιωμένη. Αντίθετα, αντικρίζουν πολύ χειρότερες εικόνες από αυτές που φανταζόμαστε ως παθητικοί δέκτες μιας πληροφόρησης μακρινής από εμάς.

Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Ουρές για λίγο καθαρό νερό. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή

Κλείστε τα μάτια και φανταστείτε ότι στο κέντρο της Αθήνας, στο Σύνταγμα, ανάμεσα στις ωραίες λεωφόρους μας, τα πολυτελή ξενοδοχεία και διαμερίσματα, έχει μια έκταση περίκλειστη σαν γκέτο, μέσα στην οποία ζουν 60.000 περίπου άνθρωποι, εκ των οποίων η πλειοψηφία παιδιά και νέοι, με προσδόκιμο ζωής όχι περισσότερο από 55-60 χρόνια, γιατί πολύ απλά πεθαίνουν νωρίτερα από τις αρρώστιες, τον τύφο, τη χολέρα, τον κίτρινο πυρετό, τη μαλάρια και άλλες πιο σύγχρονες.

Φανταστείτε μια περιοχή στο Σύνταγμα, που εκτείνεται από την πλατεία μέχρι περίπου τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, την Καλλιθέα και τον Βοτανικό, όπου ο επισκέπτης και η επισκέπτρια της Μεγάλης Βρετανίας βγαίνουν στο μπαλκόνι τους και βλέπουν μπροστά τους μία τεράστια χωματερή –κυριολεκτικά, όχι συμβολικά– με παιδιά να παίζουν αντί με γάτες και σκύλους, με αρουραίους και άλλα τρωκτικά και ερπετά, ανάμεσα στα σκουπίδια. Νομίζετε ότι υπερβάλλω; Δεν έχετε παρά να ρίξετε μια ματιά στις φωτογραφίες.

Η Κιμπέρα είναι μια μαύρη τρύπα στην καρδιά του Ναϊρόμπι, χωρίς αποχέτευση, χωρίς ρεύμα –το κλέβουν με κίνδυνο της ζωής τους από κολόνες της τοπικής ΔΕΗ για να μπορούν να κάνουν βασικά πράγματα, υπάρχουν μάλιστα και άνθρωποι που έχουν εξειδικευτεί να κάνουν αυτήν τη δουλειά–, χωρίς θέρμανση, χωρίς καμία απολύτως υπηρεσία κοινωνικής πρόνοιας (αποκομιδή απορριμμάτων, νοσοκομειακή κάλυψη, σχολείο) και φυσικά χωρίς νερό. Για να πιουν καθαρό νερό κάνουν ατελείωτες ουρές για να καταφέρουν να πάρουν ένα μπιτόνι ανά οικογένεια και για προσωπική υγιεινή και καθαριότητα ούτε λόγος, πολυτέλεια από τις λίγες.

Εκείνες που δεν λείπουν, αντίθετα ανθούν σε κάθε τετράγωνο, είναι οι εκκλησίες. Συναντάς στην Κιμπέρα κάθε είδους δόγμα ή αίρεση, αντβεντιστές, προτεστάντες, ευαγγελιστές, το τάγμα του Αγίου Γερασίμου, το τάγμα του Αγίου Λαυρέντιου, ό,τι τραβάει η ψυχούλα σου το έχεις, για να «ξεγελάσει» μάλλον την ψυχούλα σου, να συνηθίσει στη μοίρα της και να παραδοθεί χωρίς μίσος για το κακό που συμβαίνει εκεί, γιατί άλλο φιλανθρωπικό έργο με πρακτική χρησιμότητα για τους ανθρώπους που μένουν εκεί δεν είδα. Ειρωνεία;

Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή

Οι νέοι προσπαθούν να ξεφύγουν κάνοντας δουλειές του ποδαριού ή χειρωνακτικές εργασίες. Οι πιο τυχεροί ανοίγουν ένα δικό τους μαγαζάκι με αντικείμενα χειροτεχνίας, όπως ο Denis, ή επισκευές κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, όπως ο Sami, για όσους και όσες μπορεί να διαθέτουν, μανάβικα ή ακόμη και βιβλιοπωλειάκια, ναι, καλά ακούσατε, βιβλιοπωλειάκια. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η Κένυα έχει πολλούς καλούς συγγραφείς, ένας-δυο υποψήφιοι για Νόμπελ.

Το σχολείο είναι απαγορευτικό εξίσου, γιατί χρειάζεται να πληρώνεις ακόμη και στο δημόσιο σχολείο και είναι πολύ λίγοι εκείνοι που έχουν την οικονομική δυνατότητα να πάνε τα παιδιά τους στα σχολεία. Είδαμε βέβαια και ένα δυο σχολεία, περιποιημένα και καθαρά, πρωτοβουλίες ΜΚΟ που διαχειρίζονται άνθρωποι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Κιμπέρα, όπως ο Padox Aouki που έφτιαξε το Seed Foundation και μέσω αυτού προσπαθεί να δώσει ορατότητα και υπόσταση στην κοινότητα της Κιμπέρα.

Μέσω του Padox γνώρισα και εγώ την Κιμπέρα και από αυτόν έκανα καινούργιους φίλους όπως τον Vincent, τον Sami, την Benta. Παιδιά με θέληση να αλλάξουν τα πράγματα και να δημιουργήσουν μία ευκαιρία και στους υπόλοιπους να ξεφύγουν. Να ξεφύγουν όχι μόνο από τη φτώχεια, αλλά και από έναν τρόπο ζωής επίκτητο που καλό είναι να τον ξέρουν, αλλά ακόμη καλύτερο να τον επιλέγουν μόνοι τους. Για παράδειγμα, στην Κιμπέρα και γενικότερα στην Κένυα διδάσκονται τα παιδιά το αγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα, δηλαδή διδάσκονται τον Σαίξπηρ και την Τζέιν Όστιν, αλλά και πώς να μην ακουμπούν τους αγκώνες στο τραπέζι –που δεν έχουν– την ώρα του φαγητού – που δεν έχουν. Κι άλλη ειρωνεία.

Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Τα βιβλιοπωλεία της Κιμπέρα, μικρές οάσεις στην κόλαση. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Συνάδελφοι που πιστεύουν με πείσμα σε αυτό που κάνουν. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Η ειρωνεία του βρετανικού εκπαιδευτικού συστήματος. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή

Θυμήθηκα, βλέποντας στον μαυροπίνακα του δημοτικού σχολείου της Κιμπέρα τον δεκάλογο των καλών τρόπων στο τραπέζι, την Κάρεν Μπλίξεν στο βιβλίο της «Πέρα από την Αφρική», όπου η ηρωίδα της –η ίδια εν προκειμένω– θέλει να φτιάξει ένα σχολείο για τα παιδιά μιας φυλής, αλλά η φυλή αντιστέκεται, το ίδιο και ο φιλελεύθερος Βρετανός ήρωάς της, ο οποίος έχει αναγνωρίσει τις ιδιαιτερότητες και την ομορφιά του τοπικού πολιτισμού. Τον ρωτά λοιπόν: «Γιατί δεν θέλεις να κάνω το σχολείο; Δεν θέλεις τα παιδιά να μάθουν και να γίνουν κάτι;». Και εκείνος απαντά: «Φυσικά και θέλω. Απλώς δεν θέλω να γίνουν Βρετανοί».

Εμείς οι Δυτικοί έχουμε πραγματικά δείξει τον δρόμο, ώστε να περάσουν αυτοί οι πολιτισμοί σε μια νέα μορφή οργάνωσης του κράτους τους, στο πώς θα εξελιχθούν σε ανεξάρτητες, ώριμες και φιλεύθερες δημοκρατίες, με διακριτές εξουσίες, αναγνώριση και προστασία των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων και πρόνοια για όλους. Έχουμε όμως κάνει και συνεχίζουμε να κάνουμε πολύ κακό, θεωρώντας τις χώρες αυτές προέκτασή μας και, θα τολμήσω να πω, ακόμη αποικίες μας, άλλοτε έμμεσες, μέσω της υποστήριξης κυβερνήσεων που εξυπηρετούν τα συμφέροντά μας, αλλά όχι τα συμφέροντα των πολιτών τους, άλλοτε άμεσες με «αποικιοκρατικής λογικής» φόρους και δεσμεύσεις.

Θα πει κανείς, σε αντίλογο αυτού, ότι η οικονομική βοήθεια των δεθνών οργανισμών και της Ε.Ε. προς την Αφρική είναι πολύ υψηλή όλα αυτά τα χρόνια. Μπορεί να είναι. Το ερώτημα είναι πόσα από αυτά τα υψηλότατα κονδύλια στήριξης φτάνουν πραγματικά στους δυνητικούς ωφελούμενους και πόσα χάνονται στην πορεία; Πώς ελέγχουμε, πώς μετράμε και πώς «τιμωρούμε» τη μη ορθή απορρόφηση και τη μη σωστή κατανομή;

Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Ο Θεός είναι πανταχού απών! Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Ο Vincent και η Benta γεννήθηκαν στην Κιμπέρα και προσπαθούν να φέρουν την αλλαγή. Και οι δυο είναι δάσκαλοι στο τοπικό δημοτικό σχολείο. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή

Εν τέλει, πώς είναι δυνατόν, μετά από όλα αυτά, να υπάρχει ακόμη μία Κιμπέρα; Ή μήπως δεν έχουμε τη δυνατότητα, ως Δύση, να χρηματοδοτήσουμε τη μετεγκατάσταση 60.000 ανθρώπων σε αξιοπρεπή σπιτάκια με στοιχειώδεις υποδομές, όταν έχουμε υποδεχθεί εκατομμύρια προσφύγων;

Όποιος ή όποια δώσει αυτήν την απάντηση, απαντά αυτόματα και σε εκείνους και εκείνες που έχουν απορία για τις μεταναστευτικές ροές από την Αφρική, αλλά και σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι πρέπει να υποδεχόμαστε μόνο ανθρώπους που προέρχονται από εμπόλεμες ζώνες, λες και ο πόλεμος με τους αρουραίους και τη χολέρα δεν είναι ένας άνισος, ατομικός πόλεμος.

Όσοι και όσες θέλετε να βοηθήσετε μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Seed Foundation και να κάνετε τις δωρεές σας εκεί. Μπορείτε όμως επίσης να προγραμματίσετε το επόμενο ταξίδι σας στην Κένυα, να δείτε με τα μάτια σας την αλήθεια και να την πείτε με τη σειρά σας.

Μέχρι το επόμενο δελτίο ειδήσεων, θα είναι ήδη αργά για πολλά παιδιά.

Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή
Kibera Slums: Η χωματερή του κόσμου μας Facebook Twitter
Οι νέοι μου φίλοι Padox, Sami και Vincent. Φωτ.: Αρετή Γεωργιλή

seedfoundationkenya.org

Ταξίδια
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οδοιπορικό στην Τουρκία: Βαδίζοντας στα χνάρια του Αινεία

Ταξίδια / Τσανάκαλε, Αρχαία Τροία, Καταρράκτες Sütüven. Ένα οδοιπορικό στην Τουρκία

Από τον εντυπωσιακό ναό του Απόλλωνα Σμινθέα στο Γκιουλπινάρ μέχρι τον χολιγουντιανό Δούρειο Ίππο στο Τσανάκαλε, η Τουρκία ξεδιπλώνει έναν απολαυστικό χάρτη γεμάτο μύθο και… καλοκαιρινές εκπλήξεις.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Σε ένα μικρό χωριό στο Ζαγόρι έχουν γυριστεί 60 ταινίες μικρού μήκους

Γειτονιές της Ελλάδας / Σε ένα μικρό χωριό στο Ζαγόρι έχουν γυριστεί 60 ταινίες μικρού μήκους

Η Βαγγελιώ Ρετάλη μιλά για το Zagoriwood, ένα φεστιβάλ που για λίγες μέρες κάθε καλοκαίρι μετατρέπει τα ήσυχα Κάτω Πεδινά σε επίκεντρο κινηματογραφικής συνάντησης και δημιουργίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Νάπολη: Γιορτάζοντας τη χαρά της ζωής στη σκιά του Βεζούβιου

Nothing Days / Νάπολη: Γιορτάζοντας τη χαρά της ζωής στη σκιά του Βεζούβιου

Ένα «ανοιξιάτικο» τριήμερο σε μία πόλη που ξέρει από φυσικές καταστροφές αλλά ξέρει και να υμνεί τη ζωή, και μία μεγάλη βόλτα στην Πομπηία και στο Ερκολάνο. Από το αρχαίο «fast food» στις σύγχρονες γεύσεις της ναπολιτάνικης κουζίνας.
M. HULOT
Ο Δημήτρης και ο Κερέμ κάνουν πράξη την ελληνοτουρκική φιλία

Ταξίδια / Ο Δημήτρης και ο Κερέμ κάνουν πράξη την ελληνοτουρκική φιλία

Ο ένας Έλληνας, ο άλλος Τούρκος. Δύο άνθρωποι που γνωρίστηκαν, έγιναν φίλοι και αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν χώρο που να αποτυπώνει όλα όσα τους συνδέουν − και όχι όσα τους χωρίζουν. Το «Meraki Café» στην Κωνσταντινούπολη. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μπορεί να μην είναι ρόδινα τα πράγματα στην επαρχία, αλλά και πού είναι;»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Μπορεί να μην είναι ρόδινα τα πράγματα στην επαρχία, αλλά και πού είναι;»

Η Ευγενία Μαστοράκη άφησε την Αθήνα για την Οκτωνιά, ένα μικρό, γραφικό χωριό στην Εύβοια, όπου ζει με τον σύζυγό της και τα δυο τους παιδιά. Της λείπουν πολλά πράγματα, αλλά εκεί ανασαίνει καλύτερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Η επαρχία έχει ανάγκη όλους εκείνους που κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα ή καλοκαίρι επιστρέφουν στους τόπους τους και λένε: «Τι ωραία θα ήταν να γυρνούσα μόνιμα»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Η κατάσταση στο Μεσολόγγι σήμερα είναι δύσκολη αλλά και ελπιδοφόρα»

Ο Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος επέστρεψε στο Μεσολόγγι και δημιούργησε την ομάδα Messolonghi by Locals με στόχο να επαναφέρει στο προσκήνιο την αξία τού να μένεις, να ζεις και να δημιουργείς στον τόπο σου.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
«Η παλιά Ελλάδα που νομίζαμε πως χάθηκε ζει ακόμα σε τόπους σαν τη Νίσυρο»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Στη Νίσυρο οι άνθρωποι δουλεύουν - αλλά υπάρχει χρόνος και για την ψυχή»

Τη στιγμή που η Καλαμάτα άρχισε να του θυμίζει την Αθήνα, ο Σταύρος Παναγιωτόπουλος μετακόμισε σε έναν τόπο όπου δεν χρειάζεται να περιμένει τις διακοπές, μια και έχει το καλοκαίρι έξω από την πόρτα του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Οδοιπορικό στη «Στέγη του Κόσμου», το Θιβέτ

Ταξίδια / Οδοιπορικό στη «Στέγη του Κόσμου», το Θιβέτ

Σ’ αυτόν τον τόπο, ανάμεσα σε πανύψηλες χιονοσκέπαστες κορφές και απύθμενες χαράδρες, ο χρόνος και ο χώρος διαστέλλονται, ενώ στους απέραντους αγριότοπους όπου κατοικεί ο Θεός επιζεί ακόμα η γαλήνη ενός χαμένου παραδείσου.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ
Η Ελένη Νέρουππου άφησε την Αθήνα και βλέπει πια τους κόπους μιας χρονιάς στο Βασιλικό Ευβοίας να ανταμείβονται σε ένα μπουκάλι κρασί

Γειτονιές της Ελλάδας / «Στη φύση, καθετί που παράγεις νιώθεις ότι είναι παιδί σου»

Η Ελένη Νέρουππου άφησε το Παγκράτι για να καλλιεργεί αμπέλια στο Βασιλικό Ευβοίας, για να ζήσει σε έναν τόπο όπου «οι ρυθμοί είναι πιο αργοί και σου επιτρέπουν να απολαύσεις ό,τι κάνεις».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Ανακαλύπτοντας την ξεχασμένη ελληνική κοινότητα της Αντίς Αμπέμπα 

Ταξίδια / Ανακαλύπτοντας την ξεχασμένη ελληνική κοινότητα της Αντίς Αμπέμπα 

Οι σκηνοθέτες Χρόνης Πεχλιβανίδης και Μαρία Γιαννούλη, κάνοντας έρευνα για το νέο τους ντοκιμαντέρ στην Αιθιοπία, ήρθαν σε επαφή με τα απομεινάρια της άλλοτε ένδοξης ελληνικής παροικίας. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Τρέλα θέλει το βουνό και ενέργεια»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Τρέλα θέλει το βουνό και ενέργεια»

Από τα Σεπόλια έως την Τρίπολη και το καταφύγιο του Μαινάλου, ο Άρης Γιαννούκος αφηγείται την 20χρονη πορεία του μακριά από την πρωτεύουσα και πώς βρήκε στο βουνό πνευματική ηρεμία, λιγότερο άγχος και καθαρό μυαλό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Γιατί τα ταξίδια δεν έφεραν πιο κοντά τους ανθρώπους

Ταξίδια / Γιατί τα ταξίδια δεν έφεραν πιο κοντά τους ανθρώπους;

Τα ταξίδια στο εξωτερικό αυξάνονται εδώ και δεκαετίες σε όλο τον κόσμο. Το ίδιο όμως και ο εθνικισμός. Όπως φαίνεται, μόνο ο Μαρκ Τουέιν πίστεψε ότι «τα ταξίδια σκοτώνουν την προκατάληψη, τη μισαλλοδοξία και τη στενομυαλιά».
THE LIFO TEAM