— Πώς σου ήρθε, Γιώργο, να πας στην άλλη άκρη του κόσμου;
Το ήθελα πάντα. Γενικά από παιδάκι είχα παρατηρήσει ότι τα μέρη του κόσμου που βρισκόντουσαν σε κάποια άκρη με ενθουσίαζαν. Από την Ελλάδα πάντοτε ξεχώριζα το Καστελόριζο και ήταν το όνειρό μου να πάω. Από την Ευρώπη το όνειρό μου ήταν να πάω στην Ισλανδία, και έχω πάει τέσσερις φορές, όπως και το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ στη Νορβηγία, το βορειότερο κατοικημένο μέρος στον κόσμο και το πιο κοντινό στον Βόρειο Πόλο, όπου πήγα τον Μάρτιο του 2023. Οπότε, θα έλεγα ότι ήταν πάντοτε όνειρό μου να πάω στη Νέα Ζηλανδία, από παιδί.
— Όταν μου το είπες πριν φύγεις, νόμιζα ότι επέλεξες τη Νέα Ζηλανδία γιατί θεωρείται από τα πιο φιλελεύθερα κράτη του δυτικού κόσμου.
Είναι αλήθεια ότι είναι από τα πιο φιλελεύθερα κράτη της Δύσης και αυτό που παρατήρησα είναι ότι έχει μια φροντίδα για τον άνθρωπο και κυρίως φροντίδα για τη φύση. Έχουν πολύ μεγάλη αγάπη για τη φύση, την προστατεύουν πάρα πολύ. Κι αυτό που επίσης διαπίστωσα, γιατί έχει και αυτή το δύσκολο παρελθόν της, όπως όλες οι χώρες, είναι ότι η κληρονομιά και η ιστορία των Μαορί είναι πολύ σημαντική για τους Νεοζηλανδούς. Αποτελεί σκοπό τους να προστατεύσουν και να διατηρήσουν αυτή την κληρονομιά, γι’ αυτό και υπάρχουν ινστιτούτα, οργανώσεις και κρατική μέριμνα ώστε να μεταφερθεί από γενιά σε γενιά και να φέρουν και τους τουρίστες σε επαφή με αυτή την ιστορία. Προφυλάσσουν την πάρα πολύ πλούσια κληρονομιά τους και την ιστορία τους, που δεν είναι αρχαία ιστορία σαν τη δική μας, είναι πολύ λιγότερα τα χρόνια της ιστορίας τους, το καταλαβαίνεις αυτό. Φαίνεται ότι είναι ένα πολύ καινούργιο κράτος.
«Είναι ένας τόπος για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τον δυτικό πολιτισμό χωρίς όμως να χάσουν και την επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Ένα από τα πρώτα πράγματα που αισθάνεσαι όταν πηγαίνεις εκεί είναι ότι είσαι πάρα, μα πάρα πολύ μακριά από οτιδήποτε».
— Σε ποια πόλη προσγειώθηκες;
Προσγειώθηκα στο Κράισττσερτς στο Νότιο Νησί, μια πόλη η οποία ταλαιπωρήθηκε τα τελευταία χρόνια. Το 2011 έγινε ένας καταστροφικός σεισμός, έπεσαν πολλά κτίρια και σκοτώθηκαν περί τους 180 ανθρώπους. Οχτώ χρόνια αργότερα, το 2019, έγινε ένα τρομοκρατικό χτύπημα, όπου ένας ακροδεξιός εξτρεμιστής από την Αυστραλία μπήκε σε ένα μουσουλμανικό τέμενος και άνοιξε πυρ εναντίον των ανθρώπων που βρίσκονταν εκεί. Οπότε είναι μια πόλη η οποία έχει ζήσει αυτά τα δύο φρικτά γεγονότα.
— Δηλαδή η πρωτεύουσα Ουέλινγκτον δεν αποτελεί την επίσημη είσοδο στη χώρα;
Τα αεροπλάνα συνήθως προσγειώνονται στο Όκλαντ, τη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και το Κράισττσερτς είναι μεγαλύτερη πόλη από το Ουέλινγκτον, αν υπολογίσουμε και την ευρύτερη μητροπολιτική του περιοχή. Εγώ ταξίδεψα με μια φίλη μου από το Ντουμπάι όπου ζει, με ενδιάμεσο σταθμό το Σίδνεϊ. Πήγαμε με ένα διεθνές πρακτορείο του οποίου το πρόγραμμα ξεκινούσε από το Νότιο Νησί και διαρκούσε τρεις εβδομάδες.
— Με τρομερό τζετ λαγκ;
Όχι, καλύτερα από πέρυσι, που ταξίδεψα στην Ιαπωνία και έκανα μια εβδομάδα να συνέλθω.
— Το πρόγραμμα έδινε έμφαση στη φύση και όχι στην πόλη;
Περάσαμε το μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού με backpack στην πλάτη, αλλά πρέπει να πω ότι η φύση είναι εκείνη που σε κερδίζει στη Νέα Ζηλανδία, μια φύση ασυνήθιστη, με τόσο πολύ πράσινο που δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου ποτέ. Φαντάσου, ανάμεσα στο πράσινο των δικών μας βουνών ή των Άλπεων, ακόμα περισσότερα δέντρα. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Φραντς Γιόζεφ, μια περιοχή όπου αντικρίζεις τροπικό δάσος και παγετώνα μαζί.
— Εμένα οι φωτογραφίες μού δίνουν την εντύπωση μιας ορεινής βορειοευρωπαϊκής χώρας, που παρότι έχει θάλασσα, δεν έχει νησιωτικό χαρακτήρα.
Ακριβώς! Καθώς μάλιστα έχει φιόρδ, θυμίζει πάρα πολύ τη Νορβηγία. Το μέρος που φημίζεται για την ομορφιά του και χαρακτηρίζεται ως το όγδοο θαύμα του κόσμου είναι το Μίλφορντ Σάουντ, ένα φιόρδ που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού. Η Νέα Ζηλανδία όντως δεν θυμίζει νησί, γιατί δεν είναι ένα μέρος όπου πηγαίνεις για τις παραλίες και για να κάνεις μπάνιο και ηλιοθεραπεία κάτω από ομπρέλες. Ειδικά η δυτική πλευρά έχει παγωμένα νερά. Άλλωστε, το Νότιο Νησί βρίσκεται και πιο κοντά στην Ανταρκτική, με αποτέλεσμα τον χειμώνα να είναι πιο δυνατό το κρύο. Μπάνιο κάνουν στις λίμνες, οι οποίες βρίσκονται στο κέντρο του. Όλη η χώρα έχει πάρα πολλές λίμνες και σε αυτό θυμίζει την Ελβετία. Φυσικά, τόσο τα δέντρα όσο και τα ζώα είναι διαφορετικά από οπουδήποτε αλλού.
— Τα ζώα είναι τα ίδια με της Αυστραλίας;
Δεν ξέρω αν έχει η Αυστραλία κίουι, το πτηνό-σύμβολο της Νέας Ζηλανδίας. Στην Αυστραλία πάντως τα ζώα είναι επικίνδυνα, ενώ στη Νέα Ζηλανδία δεν κινδυνεύεις από τίποτα.
— Από τις πόλεις που επισκέφθηκες, ποια βρήκες πραγματικά ενδιαφέρουσα;
Μου άρεσε πολύ το Κουίνσταουν, μια πανέμορφη πόλη χτισμένη σε λίμνη. Ενώ οι μόνιμοι κάτοικοι κυμαίνονται μεταξύ 25 και 30 χιλιάδων, υποδέχεται τρία εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο. Είναι ένας εξαιρετικός προορισμός τόσο το καλοκαίρι όσο και τον χειμώνα, με χιονοδρομικά κέντρα. Γενικώς είναι η πρωτεύουσα των extreme σπορ, bungee jumping, skydiving, όλα αυτά. Δεν τα έκανα γιατί τα φοβάμαι, αλλά πέταξα με ένα πολύ μικρό μονοκινητήριο αεροπλάνο των έξι θέσεων, που δεν το είχα ξανακάνει. Η Νέα Ζηλανδία είναι για τους ανθρώπους της περιπέτειας αλλά και για τους ανθρώπους που θα χαλαρώσουν δίπλα σε μια λίμνη σε ένα ωραίο εστιατόριο με ένα καλό κρασί.
— Ταξίδεψες πρόσφατα, μέσα στον Φεβρουάριο, που εκεί ήταν καλοκαίρι.
Ήταν σαν να είναι αρχές Σεπτέμβρη στην Ελλάδα με καλό καιρό. Ίσως να θυμίζει περισσότερο καλοκαίρι στη Δανία.
— Το Ουέλινγκτον, ως πρωτεύουσα, είναι μια «βρετανική» πόλη;
Επειδή περάσαμε μία εβδομάδα στο Νότιο Νησί, με εκδρομές μέσα στη φύση, επισκέψεις σε μικρές πόλεις των 25 χιλιάδων κατοίκων, διανυκτερεύσεις σε μικρά ξενοδοχεία πάνω σε λίμνες, όταν πια φτάσαμε στο Ουέλινγκτον, ήταν ένα πολιτιστικό σοκ. Ξαφνικά βρεθήκαμε σε κίνηση αυτοκινήτων, είδαμε ακόμα και λίγους άστεγους, θυμηθήκαμε τα δεινά των ευρωπαϊκών πόλεων. Ακόμα και έτσι όμως, αισθάνεσαι ότι βρίσκεσαι σε μια ασφαλή χώρα.
— Έπεσες σε κάποιο Zorba Restaurant;
Με το που έφτασα στο Κράισττσερτς, είδα ένα ελληνικό εστιατόριο με μια Καρυάτιδα απ’ έξω! Υπάρχουν Έλληνες κυρίως στο Ουέλινγκτον, οι οποίοι μάλιστα μου έστειλαν μηνύματα και τους ευχαριστώ πολύ.
— Τι κατάλαβες για τη σχέση των Μαορί με τους Ευρωπαίους, που πλειοψηφούν στη σύγχρονη ζωή της Νέας Ζηλανδίας;
Η γλώσσα τους είναι παντού, στις επιχειρήσεις, στα μαγαζιά, στους δρόμους. Αισθάνεσαι ότι είναι ισότιμο μέρος μιας ενιαίας χώρας. Αν τώρα μιλήσουμε με τους εκεί πολιτικούς, θα μας πουν άλλα πράγματα, αλλά εγώ είδα μια συμπόρευση. Ο οδηγός μας είχε και ρίζες Μαορί και τον ρωτήσαμε διάφορα, όπως αν υπάρχει ρατσισμός. Φυσικά υπάρχουν κάποια προβλήματα, άνθρωποι που δεν θέλουν το διαφορετικό υπάρχουν παντού, αλλά ως κράτος η Νέα Ζηλανδία δίνει πρωτεύουσα σημασία στην πρόνοια και στο να είναι όλοι αλληλέγγυοι και αδελφωμένοι. Φαίνεται ότι η χώρα κινείται σταθερά προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Η γλώσσα των Μαορί αναγνωρίστηκε ως επίσημη γλώσσα του κράτους μόλις μερικά χρόνια πριν.
— Μέρος της πολιτισμικής παράδοσης των Μαορί είναι και το τατουάζ.
Ναι, το βλέπεις αυτό και μάλιστα και στις γυναίκες. Επισκεφθήκαμε ένα ινστιτούτο όπου οι Μαορί διδάσκονται διάφορες τέχνες ώστε να μπορούν να τις διδάξουν. Έχουν και το Χάκα, αυτόν τον χορό που έχουμε δει ακόμα και στις διαφημίσεις, που βάζουν τις φωνές και γουρλώνουν τα μάτια τους.
— Τι νομίζεις ότι κάνει τη Νέα Ζηλανδία πιο προοδευτική από άλλες δυτικές χώρες;
Αυτό που εισέπραξα, κυρίως στο Νότιο Νησί, και επιμένω σε αυτό γιατί οι πόλεις είναι μικρότερες, με πιο αργούς ρυθμούς, είναι ότι είναι το πιο ευτυχισμένο μέρος που έχω πάει. Οι κάτοικοί του είναι πραγματικά ευτυχισμένοι. Είδα ανθρώπους που είναι χαμογελαστοί, εξυπηρετικοί, στη δουλειά τους δεν ήταν αγχωμένοι, ούτε θυμωμένοι, ούτε αγενείς και κυρίως ήταν χαρούμενοι. Μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση. Δουλεύουν σε ανθρώπινους ρυθμούς, κι έχουν ωραία διάθεση. Δεν είχε εκνευρισμούς, δεν είχε κορναρίσματα, τίποτα τέτοιο. Αλλά πρέπει να πω ότι και το Όκλαντ του 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων στον Βορρά είναι μια όμορφη πόλη με καλές συμπεριφορές.
— Τι εννοείς όμορφη πόλη;
Είναι όλα καινούργια, όλα καλόγουστα, με μοντέρνα ευρωπαϊκά μαγαζιά. Θα έλεγα ότι έχει τον σκανδιναβικό μινιμαλισμό συν κάτι παραπάνω.
— Η αστική κουλτούρα έχει εμφανείς επιρροές από τη Βρετανία;
Δεν θα έλεγα ότι είναι αντιγραφή της Βρετανίας. Ωστόσο σε όλες τις πόλεις βλέπεις την παραδοσιακή Irish pub όπως και τα fish and chips που βρίσκονται παντού. Γενικώς η κουζίνα τους είναι αγγλική και δυστυχώς δεν πήγα σε εστιατόρια Μαορί για να σου πω, αλλά υπάρχει επιρροή και από την ασιατική κουζίνα. Ζουν πάρα πολλοί Ασιάτες εκεί, οπότε βρίσκεις εστιατόρια κορεάτικα, γιαπωνέζικα, κινέζικα. Έχουν πάρα πολύ νόστιμα κρέατα, λένε ότι το αρνί είναι πάρα πολύ νόστιμο, αλλά εγώ δεν τρώω κρέας. Τα κρασιά τους είναι εξαιρετικά επίσης, καθώς Γάλλοι και Ιταλοί έχουν μεταφέρει την τεχνογνωσία τους.
— Είναι και μια χώρα που μας έχει δώσει διεθνείς καλλιτέχνες στο σινεμά.
Όπως ο σκηνοθέτης του «Άρχοντα των δαχτυλιδιών», Πίτερ Τζάκσον. Πήγαμε στο Χόμπιτον, εκεί που γυρίστηκαν πολλές σκηνές της κινηματογραφικής τριλογίας, στο Βόρειο Νησί. Το σκηνικό, που περιλαμβάνει κοιλάδα και λόφο, σώζεται και αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο. Ένα κινηματογραφικό σετ μέσα στη φύση, το οποίο είναι πανέμορφο. Είναι αξιοθαύμαστο με πόση αγάπη διατηρούν το σκηνικό, που στην πραγματικότητα δεν είναι κατασκευή αλλά μια σκηνογραφία που μάλλον προσαρμόστηκε στη φύση. Έφτιαξαν σπιτάκια και δρομάκια ώστε να υπηρετήσουν την πλοκή της ταινίας.
— Τελικά τι αποκόμισες από αυτό το ταξίδι;
Νομίζω ότι είναι μια χώρα που έχει στόχο τη συνεχή βελτίωση στα πάντα. Να προφυλάσσουν τη ζωή τους και τη φύση τους. Σκέψου ότι έχουν ιδιαίτερα αυστηρούς νόμους και δεν μπορείς να εισαγάγεις τρόφιμα, ώστε να μη διαταραχτεί το οικοσύστημά τους. Να μην έρθει ένας ξενιστής που θα δημιουργήσει πρόβλημα στα κίουι. Μοιάζει πολύ με τη σκανδιναβική κουλτούρα. Είναι ένας τόπος για όσους θέλουν να ξεφύγουν από τον δυτικό πολιτισμό χωρίς όμως να χάσουν και την επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Ένα από τα πρώτα πράγματα που αισθάνεσαι όταν πηγαίνεις εκεί είναι ότι είσαι πάρα, μα πάρα πολύ μακριά από οτιδήποτε. Καταρχάς το νιώθεις μετά από τόσες ώρες πτήσης και από το γεγονός ότι αλλάζεις εποχή. Φεύγεις από τον χειμώνα και πας στο καλοκαίρι, φεύγεις από το καλοκαίρι και φτάνεις στον χειμώνα, οπότε σου προσφέρει κι αυτό.
Επίσης, για τους ονειροπόλους, θα δεις τα περισσότερα αστέρια. Υπάρχει το star gazing experience που με γυμνό μάτι βλέπεις αστερισμούς που δεν μπορείς να δεις από το βόρειο ημισφαίριο. Είναι ένας άλλος κόσμος και αλλάζει και η δικιά σου νοοτροπία μέσα από αυτόν. Είναι μια χώρα στην οποία η προσβασιμότητα παίζει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο, άνθρωποι με αμαξίδια μπορούν να κινηθούν με μεγάλη άνεση παντού στις πόλεις, ακόμα και στη φύση. Είναι διαφορετικές διακοπές, πας κάπου «μακριά».
— Επηρεάζονται από τα γεγονότα της Δύσης;
Καλή ερώτηση. Νομίζω όχι πολύ. Αυτή είναι και η δυσκολία στο να ζήσει κάποιος εκεί. Σαφέστατα είναι ανεξάρτητη και απομονωμένη χώρα.
— Υπάρχει κάποια εικόνα που σου αποτυπώθηκε τόσο έντονα που δεν θα την ξεχάσεις όσα χρόνια κι αν περάσουν;
Νομίζω όταν πετάξαμε για το Μίλφορντ Σάουντ με μικρό μονοκινητήριο αεροπλάνο, το οποίο έπρεπε να έχει τον σωστό καιρό για να πετάξει. Ουσιαστικά, πετώντας από το Κουίνσλαντ στο Μίλφορντ Σάουντ, διασχίζοντας κατά πλάτος το Νότιο Νησί, διασχίζεις ένα φιόρδ. Δηλαδή ένα στενό πέρασμα ανάμεσα στα βουνά, από κάτω θάλασσα, από πάνω σύννεφα χαμηλά· το αεροπλάνο πετάει από το άνοιγμα του φιόρδ μέχρι το αεροδρόμιο του Μίλφορντ Σάουντ στο άλλο άκρο του φιόρδ. Καθώς ολοένα στένευε, έβλεπες αριστερά και δεξιά καταρράκτες, βουνά, τη θάλασσα. Ήταν σαν σκηνικό από ταινία.
Η άλλη εικόνα ήταν όταν αντίκρισα το Χόμπιτον και είδα πόση δουλειά έπεσε για να φτιαχτεί ένα ολόκληρο χωριό-σκηνικό για να γυριστούν αυτές οι ταινίες και πόση δουλειά απαιτείται για να συντηρηθεί. Υπάρχουν άνθρωποι που φροντίζουν τα σπίτια, τους κήπους και τα λουλούδια. Σκεφτόμουν, σε σύγκριση, πόσα πράγματα εδώ τα έχουμε παρατήσει και τα έχουμε αφήσει να σαπίσουν και βλέπεις πόσοι άνθρωποι εκεί, τόσα χρόνια μετά προσέχουν τα πάντα. Τέλος, το τρίτο πράγμα που με εντυπωσίασε είναι το Zealandia, ένα τεράστιο πάρκο μέσα στο Ουέλινγκτον το οποίο είναι καταφύγιο πουλιών. Όλα τα πουλιά της Νέας Ζηλανδίας μπορούν να ζήσουν ελεύθερα εκεί. Μου φαινόταν αδιανόητο ότι αυτή η τεράστια έκταση με βουνά και ποτάμια βρισκόταν μέσα στην πόλη. Υπάρχει και ένα μικρό μουσείο.
— Θα μπορούσες να ζήσεις για πάντα στη Νέα Ζηλανδία;
Βέβαια! Αλλά είμαι ένας άνθρωπος που η απομάκρυνση από τους άλλους είναι το χαρακτηριστικό μου. Θα ήξερα πηγαίνοντας εκεί ότι θα άφηνα πίσω μου τη ζωή στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
