Οι εκλογικοί νόμοι και τα εμπόδια

Οι εκλογικοί νόμοι και τα εμπόδια  Facebook Twitter
Η αδυναμία της τωρινής κυβέρνησης να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών, που αποτελεί τον πρώτο λόγο δυσαρέσκειας των πολιτών, κάνει πολλούς μέσα στη Νέα Δημοκρατία να επιμένουν ότι θα είναι «αυτοκτονικό» οι εκλογές να γίνουν την άνοιξη του 2023. Εικονογράφηση: Ατελιέ/LIFO
0

Η Ελλάδα, η Ευρώπη, ο κόσμος, έχουν να αντιμετωπίσουν τα τεράστια προβλήματα των αλλεπάλληλων κρίσεων, αλλά ας μην έχει κανείς αμφιβολία ότι το πρώτο ζήτημα που απασχολεί το πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι οι εκλογές. Ακόμα και για τη διαχείριση των κρίσεων σε αυτό το πλαίσιο λαμβάνονται οι αποφάσεις. Το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης είναι η επανεκλογή της, ενώ της αξιωματικής αντιπολίτευσης να εμποδίσει την αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια κυβέρνηση συνεργασίας με πρωταγωνιστή τον ΣΥΡΙΖΑ. 

Η αδυναμία της τωρινής κυβέρνησης να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών, που αποτελεί τον πρώτο λόγο δυσαρέσκειας των πολιτών, κάνει πολλούς μέσα στη Νέα Δημοκρατία να επιμένουν ότι θα είναι «αυτοκτονικό» οι εκλογές να γίνουν την άνοιξη του 2023. «Ακόμα και αυτές οι μικρές ενισχύσεις, που δεν θεραπεύουν το πρόβλημα, ίσως να μην μπορούν να δίνονται για πολύ καιρό ακόμα. Και τότε η λαϊκή δυσαρέσκεια θα μεγαλώσει», προέβλεπε πρόσφατα κυβερνητικός βουλευτής.

«Αν προσθέσουμε και την πιθανή επανεμφάνιση της πανδημίας μετά τον Οκτώβριο, θα έχουμε το σκηνικό μιας τέλειας καταιγίδας – χωρίς τον απρόβλεπτο παράγοντα της Τουρκίας. Για ποιον λόγο, λοιπόν, να μη γίνουν οι εκλογές νωρίτερα, σε καλύτερες συνθήκες;» αναρωτιόταν, και είναι γεγονός ότι τη δική του αγωνία συμμερίζονται κι άλλοι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος που θέλουν να επανεκλεγούν. 

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έφερε έναν λίγο αναλογικότερο νόμο από εκείνον του Παυλόπουλου, αλλά σύντομα στο Μαξίμου μετάνιωσαν που δεν έφτιαξαν έναν πιο ενισχυμένο και τώρα είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση ακόμα και στον δεύτερο γύρο. 

Όμως με τον νέο εκλογικό νόμο, βάσει του οποίου θα γίνουν οι επόμενες εκλογές, αυτόν της κυβέρνησης Τσίπρα, και με την κυβερνητική φθορά που καταγράφεται, η Νέα Δημοκρατία αναμένεται να εκλέξει λιγότερους βουλευτές στις επόμενες εκλογές. Το ποσοστό που χρειάζεται η Νέα Δημοκρατία για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, όπως ανέφερε στη LiFO ο πολιτικός επιστήμονας και διευθυντής της Public Issue Γιάννης Μαυρής, είναι 44% (από το σχεδόν 40% που έλαβε στις προηγούμενες εκλογές), και αυτό αν στη Βουλή μπουν μόνο πέντε κόμματα. Αν μπουν περισσότερα, θα χρειαστεί πάνω από 47%.  

Τα ποσοστά 44% και 47% θεωρούνται εντελώς ανέφικτα και κανένας στη Νέα Δημοκρατία δεν ελπίζει ότι μπορούν να τα πετύχουν. Στην κυβέρνηση έχουν προδιαγράψει ότι θα πάνε σε δεύτερες εκλογές με τον δικό τους εκλογικό νόμο, παρότι θεωρητικά, και όχι μόνο, θα μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση είτε της Νέας Δημοκρατίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε της Νέας Δημοκρατίας με το ΚΙΝ.ΑΛ., είτε του ΣΥΡΙΖΑ με το ΚΙΝ.ΑΛ. και κάποιο τρίτο κόμμα π.χ. το ΜέΡΑ25 (που για την ώρα απορρίπτει κάθε τέτοιο ενδεχόμενο). 

Ο Αλέξης Τσίπρας μιλάει διαρκώς για την «προοδευτική κυβέρνηση», εννοώντας κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ στις πρώτες εκλογές. 

Παρότι στο ΠΑΣΟΚ δεν απαντούν θετικά, ας δούμε τις εκλογικές προϋποθέσεις που χρειάζεται το σενάριο αυτό. Μερικοί πιθανοί συνδυασμοί (στην καλύτερη περίπτωση, σύμφωνα με την οποία στη Βουλή θα μπουν μόνο πέντε κόμματα και για τον σχηματισμό κυβέρνησης θα αρκεί το 44%) είναι οι εξής: 31%+13%, 30%+14%, 29%+15%, 28%+16%. Θα πρέπει, δηλαδή, με βάση και τα δημοσκοπικά δεδομένα που έχουμε, ο ΣΥΡΙΖΑ να μην πέσει κάτω από το 28% και το ΠΑΣΟΚ κάτω από το 13%. 

Είναι εφικτό; «Είναι ανοιχτό», λένε οι δημοσκόποι και θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Εάν εισέλθουν  στη Βουλή έξι κόμματα, δηλαδή όσα είναι τώρα, για να σχηματιστεί η «προοδευτική κυβέρνηση» (ή όποια άλλη κυβέρνηση συνεργασίας) θα χρειαστεί πάνω από 47% και αν εισέλθουν επτά κόμματα, θα χρειαστεί ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό (διότι τα μικρά κόμματα που θα μπουν θα αφαιρέσουν έδρες από τα μεγάλα). Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, το πιθανότερο σενάριο δεν είναι μια κυβέρνηση συνεργασίας που θα προκύψει από τις πρώτες εκλογές, γι’ αυτό οι περισσότεροι προεξοφλούν τον δεύτερο γύρο.

Στις δεύτερες εκλογές που θα γίνουν με τον εκλογικό νόμο Θεοδωρικάκου - Γεραπετρίτη, ο οποίος είναι μια παραλλαγή του προηγούμενου (νόμου Παυλόπουλου) και δίνει μπόνους στο πρώτο κόμμα, θα χρειαστεί κάπου 37%-38%, σύμφωνα με τον Γιάννη Μαυρή. Αυτό προϋποθέτει η Νέα Δημοκρατία να έχει πτώση μικρότερη του 2% από τις εκλογές του 2019, κάτι που δεν είναι βέβαιο για την ώρα, καθώς στις δημοσκοπήσεις καταγράφεται μεγαλύτερη πτώση.

Οι εκλογικοί νόμοι και τα εμπόδια Facebook Twitter
Απ’ ό,τι φαίνεται, ο πρωθυπουργός είναι λίγο πιο αισιόδοξος απ’ όσο η σκληρή πραγματικότητα επιτρέπει.

Στις δεύτερες εκλογές που θα γίνουν με τον εκλογικό νόμο Θεοδωρικάκου - Γεραπετρίτη, η Νέα Δημοκρατία θα χρειαστεί κάπου 37%-38%, σύμφωνα με τον Γιάννη Μαυρή της Public Issue. Αυτό προϋποθέτει η Νέα Δημοκρατία να έχει πτώση μικρότερη του 2% από τις εκλογές του 2019.

Στις δεύτερες εκλογές ωστόσο, χωρίς το πρώτο κόμμα δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση, όπως μπορεί θεωρητικά να προκύψει στις πρώτες, με τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ. Το σκεπτικό του εκλογικού νόμου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν να εμποδίσει το πρώτο κόμμα να πάρει το μπόνους και να του δυσκολέψει τον σχηματισμό κυβέρνησης, ενώ παράλληλα να βοηθήσει το ίδιο να κατοχυρώσει τη θέση του στο πολιτικό σύστημα και να αφήσει περιθώριο για δημιουργία κυβέρνησης χωρίς το πρώτο κόμμα. Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι ο Αλέξης Τσίπρας μάλλον προέβλεπε πως το κόμμα του δεν θα ερχόταν πρώτο ούτε στις επόμενες εκλογές. 

Με τον νόμο Παυλόπουλου, με τον οποίο σχημάτισε κυβέρνηση δύο φορές και ο Αλέξης Τσίπρας, ακόμα και με μία ψήφο να προηγούνταν ένα κόμμα, έπαιρνε το μπόνους των πενήντα εδρών. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έφερε έναν λίγο αναλογικότερο νόμο από εκείνον του Παυλόπουλου, αλλά σύντομα στο Μαξίμου μετάνιωσαν που δεν έφτιαξαν έναν πιο ενισχυμένο και τώρα είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει αυτοδύναμη κυβέρνηση ακόμα και στον δεύτερο γύρο.

Αρκετοί πρότειναν στον Μητσοτάκη να αλλάξει πάλι τον εκλογικό νόμο και να επαναφέρει του Παυλόπουλου, προκειμένου να διασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία, αλλά εκείνος δεν το τόλμησε, θεωρώντας πως κάτι τέτοιο θα έδειχνε έλλειψη πολιτικής αυτοπεποίθησης και θα είχε πολιτικό κόστος. Πολλοί σήμερα ρίχνουν την ευθύνη στους Θεοδωρικάκο και Γεραπετρίτη, κατηγορώντας τους ότι δεν προνόησαν, με τον τελευταίο να υποστηρίζει ότι ήταν ο πρωθυπουργός αυτός που έκανε την επιλογή ανάμεσα σε περισσότερες προτάσεις που του παρουσιάστηκαν. Τώρα, πάντως, είναι πολύ αργά και παρότι τα σενάρια περί νέας αλλαγής του εκλογικού νόμου δεν έχουν αποσυρθεί εντελώς, κάτι τέτοιο θεωρείται απίθανο πλέον. 

Σήμερα ο μόνος τρόπος για να αυξήσει η κυβέρνηση τα ποσοστά της είναι να παλέψει με τα προβλήματα. Η παρουσία του πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον και η ομιλία του στο Κογκρέσο θα ξεχαστούν σύντομα και δεν να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους. Το πλαίσιο του υψηλού πληθωρισμού και της ανόδου των τιμών δεν βοηθά, αντιθέτως ευνοεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης που έχουν την ευχέρεια να τάζουν παροχές και αυξήσεις.

Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν συγκρατήσει το κόστος στην ενέργεια και δεν ελέγξει την αισχροκέρδεια που παρατηρείται στην αγορά των βασικών αγαθών, η οποία έχει μειώσει δραματικά την αγοραστική δύναμη της μεσαίας τάξης και των κατώτερων οικονομικά στρωμάτων, δεν θα είναι καθόλου βέβαιη η δεύτερη πρωθυπουργική του θητεία. 

Απ’ ό,τι φαίνεται, ο πρωθυπουργός είναι λίγο πιο αισιόδοξος απ’ όσο η σκληρή πραγματικότητα επιτρέπει. Μπορεί, για παράδειγμα, μετά την ολοκλήρωση της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες να δήλωσε ότι δεν θεωρεί «καθόλου δεδομένο πως το εμπάργκο θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των καυσίμων», αλλά οι τιμές του πετρελαίου και της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν λίγο μετά τις αποφάσεις της Ε.Ε, όταν έγινε γνωστό ότι οι 27 συμφώνησαν για την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ