Ο Κηφισός και τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική «μπάζουν νερά»;

Ο Κηφισός και τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική «μπάζουν νερά»; Facebook Twitter
Την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα «για δεκαετίες το "κυνήγι" ποταμών και ρεμάτων στην Αττική ήταν θεσμοθετημένο καθεστώς», οι σύγχρονες επιστημονικές πρακτικές αναδεικνύουν το γεγονός ότι η προστασία της φυσικότητας και του τοπίου όχι μόνο δεν έρχεται σε σύγκρουση με την αντιπλημμυρική ασφάλεια, αλλά μπορεί να διαφυλάσσεται και να αναβαθμίζεται. Φωτ.: Γεωμυθική
0


ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ για την αντιμετώπιση του πλημμυρικού κινδύνου, που έχει στο επίκεντρο την οικολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, παρουσίασαν ο Σύλλογος Πολιτών υπέρ των Ρεμάτων - Ροή και η Οικολογική Συμμαχία.

Τα πρόσφατα ευρήματα στην κοίτη του Κηφισού από τη Γεωμυθική αλλά και η εφαρμογή του στρατηγικού σχεδίου (master plan) αντιπλημμυρικής προστασίας της Αττικής, στο οποίο ιεραρχούνται οι ανάγκες αντιπλημμυρικής θωράκισης και τα έργα που σχεδιάζονται, ήταν η αφορμή για να φέρουν οι δύο φορείς στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα των τεχνικών έργων που προωθούνται από την κεντρική διοίκηση αλλά και από την Περιφέρεια.

«Το νερό έχει μνήμη και τα ρέματα πάντα θα διεκδικούν τον χώρο τους, όπως συνέβη και στη Μάντρα, στην Εύβοια, στη λίμνη Κάρλα και αλλού. Εκείνον που είχαν, τον χώρο που πραγματικά τους αναλογεί. Αν δεν τον βρουν, θα τον ξαναφτιάξουν».

Έργα τα οποία, όπως ισχυρίζονται, βασίζονται στην απαρχαιωμένη αντίληψη της μετατροπής των ρεμάτων σε αγωγούς ομβρίων υδάτων από τσιμέντο ή συμαρτοκιβώτια, μια πρακτική που δεν εξαφανίζει τα ποτάμια: «Το ότι δεν βλέπουμε τα ποτάμια, δεν σημαίνει πως έπαψαν να υπάρχουν», ανέφερε η Χριστίνα Φίλιππα, πρόεδρος της Ροής.

πρόεδρο της Ροής Χριστίνα Φίλιππα
Χριστίνα Φίλιππα

«Το νερό έχει μνήμη και τα ρέματα πάντα θα διεκδικούν τον χώρο τους, όπως συνέβη και στη Μάντρα, στην Εύβοια, στη λίμνη Κάρλα και αλλού. Εκείνον που είχαν, τον χώρο που πραγματικά τους αναλογεί. Αν δεν τον βρουν, θα τον ξαναφτιάξουν».

«Τσιμεντοποίηση και του τελευταίου ψήγματος φυσικού κεφαλαίου»

Οι άνθρωποι της Ροής, οι οποίοι έχουν και σχετική επιστημονική κατάρτιση, υποστήριξαν ότι την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα «για δεκαετίες το “κυνήγι” ποταμών και ρεμάτων στην Αττική ήταν θεσμοθετημένο καθεστώς», οι σύγχρονες επιστημονικές πρακτικές αναδεικνύουν το γεγονός ότι η προστασία της φυσικότητας και του τοπίου όχι μόνο δεν έρχεται σε σύγκρουση με την αντιπλημμυρική ασφάλεια αλλά μπορεί να διαφυλάσσεται και να αναβαθμίζεται.

Γιώργος Δημητρίου Dr. Αρχιτέκτονας, επικεφαλής της «Οικολογικής Συμμαχίας»
Γιώργος Δημητρίου 

«Ενώ οι μικρές και μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο υιοθετούν μια πλατιά σειρά αισιόδοξων παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση του πλημμυρικού κινδύνου, βάσει της επαναφυσικοποίησης του αστικού ιστού, η Περιφέρεια Αττικής και οι λοιποί φτωχοί συγγενείς –κλειδωμένοι στο παρωχημένο φαντασιακό τους– μοιάζει να προσπαθούν να ανακαλύψουν και πάλι την ατμομηχανή, μέσω της τσιμεντοποίησης και του τελευταίου ψήγματος φυσικού κεφαλαίου, με πρώτα θύματα ποτάμια και ρέματα, σε βάρος της ανθεκτικότητας της πόλης και, εν τέλει, της ποιότητας ζωής του πολίτη», ανέφερε ο Γιώργος Δημητρίου, δρ., αρχιτέκτονας, επικεφαλής της Οικολογικής Συμμαχίας. Ισχυρίστηκε επίσης πως «από την Κίνα και τη Νέα Ζηλανδία έως το Ρότερνταμ, το Νιου Τζέρζι, το Όκλαντ, την Κοπεγχάγη, τη Βαρκελώνη, τη Σιγκαπούρη, τη Νέα Ορλεάνη και τη Νέα Υόρκη, εδώ και μια 15ετία ο αστικός και ο περιαστικός ιστός υπόκεινται σε δραστικές διαδικασίες παρεμβάσεων “remodeling”, με στόχο την ανθεκτικότητα στον υδρογεωλογικό κίνδυνο και ταυτόχρονα τη διασφάλιση της κυκλικής οικονομίας των υδατικών πόρων, της μείωσης της θερμοκρασίας, της βελτίωσης της ποιότητας του αέρα και της σημαντικής αύξησης της βιοποικιλότητας».

Ο Γ. Δημητρίου μίλησε για ένα «κατ’ ευφημισμό master plan αντιπλημμυρικών έργων», το οποίο «δεν επιχειρεί να μετατοπίσει ούτε κατά το ελάχιστο την παρωχημένη άποψη για τον τρόπο μετριασμού του αντιπλημμυρικού κινδύνου και για τα αντιπλημμυρικά έργα».

Επιπλέον ανέφερε ότι «οι ίδιοι που ομολογούν ότι 370.000 χλμ.2 –το 70% της επιφάνειας του Λεκανοπεδίου– αποτελούν σφραγισμένο έδαφος, οι ίδιοι πιστεύουν ότι ένα λειψό αποχετευτικό σύστημα και οι 3 ή 4 οχετοποιημένοι κορμοί των αττικών ρεμάτων –Κηφισός, Ιλισός και η Πικροδάφνη, για παράδειγμα– θα είναι σε θέση να διασφαλίσουν την τελική απορροή του νερού σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης».

«Ό,τι έχουμε, το φτιάχνουμε»

Νίκος Στάππας
Νίκος Στάππας

Ο Νίκος Στάππας, γεωλόγος - μηχανικός Περιβάλλοντος, μέλος Δ.Σ. του σωματείου Ροή, υποστήριξε πως παρόλο που υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εναλλακτικών δυνατοτήτων και ειδικών σχεδιασμών, ειδικά για τις περιπτώσεις περιβαλλοντικά ευαίσθητων χώρων, ουσιαστικά η διοίκηση αγνοεί αυτές τις παραμέτρους και προωθεί έργα τα οποία έχουν μεγάλο βαθμό ωριμότητας. Υπάρχουν δηλαδή έτοιμες μελέτες: «Ό,τι έχουμε, το φτιάχνουμε», είπε χαρακτηριστικά. Μια λογική που ακολουθείται και από την πολιτική πίεση που ασκείται «να γίνουν έργα». 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα του σχεδιασμού που ενεργοποιείται από τη διοίκηση είναι το αντιπλημμυρικό έργο που εκτελείται στον Ερασίνο ποταμό: «Το έργο, όπως έχει μελετηθεί, καταστρέφει ένα από τα ελάχιστα υδατορεύματα της Αττικής με μόνιμη παρουσία νερού». Το άκρως παράλογο είναι ότι «η μελέτη σκοπιμότητας έγινε μετά την ολοκλήρωση μελετών και αδειοδοτήσεων», όπως εξήγησε.

Η σύγχρονη αντίληψη της αντιπλημμυρικής προστασίας

Ζαρρής
Δημήτρης Ζαρρής

Στην αναγκαιότητα να ενσωματωθούν οι πράσινες και μπλε υποδομές στη σύγχρονη αντίληψη της αντιπλημμυρικής προστασίας αναφέρθηκε ο Δημήτρης Ζαρρής, πολιτικός μηχανικός, δρ. Υδρολογίας, αναλύοντας τις σύγχρονες τάσεις στον τομέα αυτόν, και εξήγησε πώς μπορεί να μειωθεί ο πλημμυρικός κίνδυνος με τη χρήση μόνο φυσικών υλικών και των Φυσικών Μέτρων Κατακράτησης του νερού, αναδεικνύοντας καλές διεθνείς πρακτικές. Όπως εξήγησε, «τα Φυσικά Μέτρα Κατακράτησης Νερού (NWRM) είναι πολυλειτουργικά μέτρα που στοχεύουν στην προστασία και διαχείριση των υδατικών πόρων και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με το νερό, με την αποκατάσταση ή τη διατήρηση οικοσυστημάτων καθώς και φυσικών χαρακτηριστικών των υδάτινων σωμάτων, χρησιμοποιώντας φυσικά μέσα και διαδικασίες».

Ανέφερε ότι «η κύρια εστίασή τους είναι η ενίσχυση καθώς και η διατήρηση της ικανότητας συγκράτησης νερού των υδροφορέων, του εδάφους και των οικοσυστημάτων, με σκοπό τη βελτίωση της κατάστασής τους». Υποστήριξε ότι «τα NWRM έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν πολλαπλά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κινδύνου πλημμύρας και ξηρασίας, της βελτίωσης της ποιότητας του νερού, της αναπλήρωσης των υπόγειων υδάτων και της βελτίωσης των οικοτόπων».

Μια φυσική λύση για την εναπομείνασα ανοικτή κοίτη του Κηφισού

Τον ρωτήσαμε αν θα μπορούσε να εφαρμοστεί μια τέτοια λύση στον Κηφισό. Υποστηρίζει ότι είναι εφικτή μια τέτοια αντιπλημμυρική προσέγγιση: «Στο ανάντη τμήμα, το ανοιχτό, θα μπορούσαν να κατασκευαστούν λεκάνες κατακράτησης, με φθηνά φυσικά υλικά, στα οποία να συγκεντρώνεται η απορροή και μεγάλο κομμάτι από αυτό είτε να κατεισδύει στον υπόγειο υδροφόρο είτε να εξατμίζεται και το υπόλοιπο να εκρέει σε έναν πιο χαμηλό ρυθμό προς τα κατάντη. Κι αυτό μπορούμε να το συνδυάσουμε με κάποια εγκατάσταση αναψυχής. Να επενδυθεί με κάποια φυσικά υλικά που, όταν δεν βρέχει ή όταν έχει μικρή παροχή το ποτάμι, να δημιουργείται ένας μικρός χώρος περιπάτου και αναψυχής. Κι όταν έρχεται πλέον μια μεγάλη πλημμύρα, τότε αυτή η εγκατάσταση να μπορεί να λειτουργήσει μ' αυτό τον σκοπό: να κρατάει ένα κομμάτι της απορροής, να μην το στέλνει προς τα κάτω αμέσως, αλλά να το στέλνει με σταθερό ρυθμό στο διηνεκές, αφού περάσει η πλημμύρα».

«Λεωφόρος και όχι ποτάμι για τις επόμενες γενιές»

Για την πρόεδρο της Ροής Χριστίνα Φίλιππα, «η μείωση του θορύβου και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να επιτευχθεί μέσω της πράσινης ανάπλασης και της αξιοποίησης του υγρού στοιχείου. Οι χώροι πρασίνου και υγρού στοιχείου βοηθούν στη χαλάρωση, στην ηρεμία. Το νερό, ειδικά το τρεχούμενο, προκαλεί διανοητική, ψυχική, σωματική ευεξία και χαλάρωση». Εάν τίποτα όμως δεν αλλάξει στη λογική των έργων, «στο εγγύς μέλλον τα περισσότερα από τα μέρη που γνωρίσαμε δεν θα υπάρχουν. Τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας θα νομίζουν ότι ο Κηφισός είναι εθνική λεωφόρος».

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τα ένοχα μυστικά του υπόγειου Κηφισού που βγήκαν στην επιφάνεια

Ρεπορτάζ / Τα ένοχα μυστικά του υπόγειου Κηφισού που βγήκαν στην επιφάνεια

Κι όμως, το υπογειοποιημένο τμήμα του Κηφισού ποταμού, πάνω από το οποίο περνάει ο κεντρικός οδικός άξονας της Αττικής, ουδέποτε έχει συντηρηθεί από τότε που κατασκευάστηκε. Τι αναφέρει η έκθεση αυτοψίας της Γεωμυθικής, η οποία «άναψε φωτιές».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ο Ιλισός, η πέτρινη γέφυρα και τα αντιπλημμυρικά έργα

Ρεπορτάζ / Ο Ιλισός, η πέτρινη γέφυρα που θα γκρεμιστεί και τα αντιπλημμυρικά έργα

Μεταξύ Καλλιθέας και Μοσχάτου ξεκινούν από την Περιφέρεια Αττικής έργα αντιπλημμυρικής προστασίας σε ένα τμήμα του Ιλισού. Εξαιτίας των παρεμβάσεων, που είναι πράγματι αναγκαίες, θα γκρεμιστεί στη λεωφόρο Ποσειδώνος μια πέτρινη πεντάτοξη γέφυρα, η μοναδική στην Αττική.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο ποταμός Κηφισός δε θα άντεχε πλημμύρες σαν αυτές του Ιανού, του Ντάνιελ και της Βαλένθια»

Ελλάδα / «Ο ποταμός Κηφισός δεν θα άντεχε πλημμύρες σαν αυτές του Ιανού, του Ντάνιελ και της Βαλένθια» τονίζει καθηγητής ΕΜΠ

«Το πρώτο μέλημά μας είναι να μην έχουμε θύματα και αυτό μπορεί να γίνει με την έγκαιρη και τεκμηριωμένη προειδοποίηση προς τους κατοίκους της περιοχής», τόνισε ο Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Αναστάσιος Στάμου
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ