ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΓΕΝΝΗΣΩ, άκουσα τη συνέντευξη μιας μαίας που εκθείαζε τη γέννα στο σπίτι. «Δεν πονάνε οι γυναίκες στο σπίτι όπως στο μαιευτήριο, γιατί είναι πιο χαλαρές, έτοιμες. Εξάλλου, αυτό είναι φτιαγμένο το γυναικείο σώμα να κάνει, να γεννάει», έλεγε με καθησυχαστική φωνή. Λίγο αργότερα παρατήρησα μια καινούργια αφίσα στα Εξάρχεια – έδειχνε το σώμα μιας εγκύου με το σύνθημα «Κάτω τα χέρια σας από τα κορμιά μας. ΟΧΙ στη μαιευτική βία».
Η εγκυμοσύνη μου, όπως και πολλών άλλων Ελληνίδων, θύμιζε ιατρική πράξη. Έμεινα έγκυος στα τριάντα εννιά και λίγο αργότερα ανακάλυψα ότι είχα διαβήτη κύησης. Το πρώτο πράγμα που μου έδωσε ο γιατρός μου, μόλις βεβαιωθήκαμε πως ήμουν έγκυος, ήταν ένα πλαστικοποιημένο έγχρωμο χρονοδιάγραμμα που έλεγε ακριβώς ποια εξέταση πρέπει να κάνω σε ποια εβδομάδα κύησης.
Η κοιλιά μου και τα πόδια μου ήταν γεμάτα μελανιές από ενέσεις – αντιθρομβωτικές και ινσουλίνης. Έκανα συνέχεια εξετάσεις αίματος και ούρων με ευφάνταστες ονομασίες που θύμιζαν ιαπωνικά συγκροτήματα (τρανσαμινάση / φωσφατάση / αλβουμίνη). Γέννησα με καισαρική, όπως το 57% των Ελληνίδων, ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο. Έμεινα τρεις μέρες στο νοσοκομείο – το σώμα μου χρειάστηκε μήνες για να επανέλθει από την «εγχείρηση», όπως την αποκαλούσαν στο μαιευτήριο.
Όταν γκρίνιαζα στις φίλες μου που έμεναν στην Αγγλία, με έβριζαν. Εκεί, όπως και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, το μοντέλο είναι η ελάχιστη δυνατή παρέμβαση. Σε βλέπει συνήθως η μαία, κάνεις τρία υπερηχογραφήματα σε όλη την εγκυμοσύνη και σε ξεγεννά (περίπου) όποιος έχει βάρδια. Μια φίλη μου πήγε με πόνους γέννας στο νοσοκομείο, την έδιωξαν επιμένοντας ότι είναι ιδέα της και, στο τέλος γέννησε (σχεδόν) στο αυτοκίνητο. Δεν της επέτρεψαν καν να δει γιατρό.
Η Ελλάδα παραμένει μία από τις χώρες με την υψηλότερη περιγεννητική φροντίδα διεθνώς.Πριν μείνω έγκυος κατανοούσα, σε θεωρητικό επίπεδο, πως η εγκυμοσύνη είναι και πολιτικό θέμα – η μάχη των αμβλώσεων συνεχίζεται στον δυτικό κόσμο.
Η εγκυμοσύνη με έκανε να νιώσω ευγνώμων για το δημόσιο σύστημα υγείας στην Ελλάδα – στα δωρεάν μαθήματα προετοιμασίας για την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και τη λοχεία στο «Έλενα» μάθαμε περισσότερα πράγματα απ’ όσα έμαθα και στους εννιά μήνες της εγκυμοσύνης μου. Όταν στους επτά μήνες άρχισα να έχω συσπάσεις και νόμιζα ότι γεννάω, πήγα τρέχοντας στο «Αλεξάνδρα» – μέσα σε είκοσι λεπτά με είχαν βάλει σε καρδιοτοκογράφο και μου είχαν κάνει υπερηχογράφημα. Η Ελλάδα παραμένει μία από τις χώρες με την υψηλότερη περιγεννητική φροντίδα διεθνώς.
Πριν μείνω έγκυος κατανοούσα, σε θεωρητικό επίπεδο, πως η εγκυμοσύνη είναι και πολιτικό θέμα – η μάχη των αμβλώσεων συνεχίζεται στον δυτικό κόσμο. Αυτό που δεν είχα καταλάβει είναι το πόσο έντονη είναι η δυσαρέσκεια για την «ιατρική» εγκυμοσύνη και πόσο μεγάλο είναι το ρεύμα προς μια πιο φυσική, πιο άμεση εμπειρία της μητρότητας.
Έχω φίλες που τσακώθηκαν με τον μαιευτήρα τους γιατί ήθελαν να τις ξεγεννήσουν με ραντεβού χωρίς να συντρέχει ιατρικός λόγος, γυναίκες που αρνήθηκαν την επισκληρίδιο, το μαιευτήριο, που θήλασαν για χρόνια, που γέννησαν στο σπίτι. Και φυσικά έχω διαβάσει πια για τη μαιευτική βία ή αυτή την «καινούργια» συζήτηση για το αναφαίρετο δικαίωμα μιας γυναίκας να πράξει αυτό που θέλει στο σώμα της, ακόμα και στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της γέννας.
Αυτό που με προβληματίζει πάντα σε όλες αυτές τις συζητήσεις είναι η επίκληση στην αθώα μητέρα φύση, η μόνιμη συζήτηση για το τι είναι φυσικό και τι όχι. Εκατό χρόνια πριν οι γυναίκες γεννούσαν «φυσικά» και συχνά πέθαιναν, αυτές ή το μωρό. Ξεχνάμε πόσο μακριά έχουμε φτάσει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Σκέφτομαι και τον εαυτό μου – αν περίμενα από τη φύση, δεν ξέρω αν θα γεννούσα ένα υγιές παιδί.
Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν θα κερδίζεις ποτέ και με τίποτα. Γέννησες με καισαρική; «Η καισαρική δεν είναι κανονική γέννα, στερήθηκες μια σημαντική εμπειρία / Μα γιατί δεν γέννησες με αιθέρια έλαια και κεριά στην μπανιέρα του σπιτιού σου; / Μήπως σε κορόιδεψε ο γιατρός, που θέλει να τις ξεγεννάει όλες με ραντεβού;». Γέννησες φυσικά; «Καλά, δεν βαρέθηκες/φοβήθηκες να κοιλοπονάς τόσες ώρες;».
Σε περίπτωση που θέλεις να τσακωθείς με ανθρώπους που μόλις γνώρισες, υπάρχει πάντα και ο θηλασμός. Δίνεις ξένο γάλα; «Στερείς από το παιδί σου το πολυτιμότερο δώρο που θα μπορούσες να του δώσεις». Θηλάζεις αποκλειστικά; «Καλέ, δώσ’ του μπουκάλι, το παιδί πεινάει, γι’ αυτό κλαίει, δεν του φτάνει το γάλα σου». Θηλάζεις; «Πήγαινε σπίτι σου, κοπέλα μου, που βγήκες με το βυζί έξω στην καφετέρια». Θηλάζεις έναν χρόνο; «Τι περιμένεις, να πάει φαντάρος και να βγάλει μούσια για να το κόψεις;».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.
