Η ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΜΕΝ για κάθε δημοκρατικό πολίτη, αναμενόμενη δε, σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις που προηγήθηκαν, εκλογή του πρωτόδικα καταδικασμένου για σύσταση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση Ηλία Κασιδιάρη στον δήμο της Αθήνας στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές αναθέρμανε τη συζήτηση για το αν θα έπρεπε ή όχι να είχε υπάρξει κάποια νομική απαγόρευση της καθόδου του σε αυτές, κάτι που αφορά συνολικά τις υποψηφιότητες αυτού του είδους, αλλά όχι μόνο.
Ο πρώην «υπαρχηγός» της Χρυσής Αυγής, που παραμένει προφυλακισμένος μετά την καταδίκη του σε α’ βαθμό στο Εφετείο στις 7/10/2020, εξακολουθεί να «ανακατεύεται» με κάθε ευκαιρία στα πολιτικά πράγματα.
«Δεν γίνεται να ψηφίζεται ένας νόμος για κάθε υπόθεση για την οποία η ελληνική Δικαιοσύνη έχει καθυστερήσει να αποφανθεί οριστικά, όπως κατεξοχήν συμβαίνει με την υπόθεση της Χρυσής Αυγής, η οποία ακόμα εκδικάζεται σε β’ βαθμό στο Εφετείο».
Και ναι μεν δεν θα μπορέσει εκ του νόμου να ασκήσει καθήκοντα δημοτικού συμβούλου, όμως το πρόβλημα της συμμετοχής του στην εκλογική διαδικασία, είτε πρόκειται για τις αυτοδιοικητικές, είτε για τις βουλευτικές εκλογές, είτε για το Ευρωκοινοβούλιο, παραμένει σε εκκρεμότητα όσο δεν έχει εκδίδεται μια αμετάκλητη δικαστική απόφαση για την υπόθεση της Χ.Α. και οι απαγορεύσεις γενικότερα δεν είναι η καλύτερη δυνατή λύση για την αντιμετώπιση του ακροδεξιού κινδύνου, όπως εκτιμούν οι δύο έγκριτοι νομικοί στους οποίους απευθύνθηκα. Ιδού τι είπαν σχετικά:
Νίκος Αλιβιζάτος, συνταγματολόγος
«Ο Κασιδιάρης ναι μεν δεν μπορεί νομικά να ασκήσει καθήκοντα δημοτικού συμβούλου, δεν γίνεται όμως να ψηφίζεται ένας νόμος όποτε η ελληνική Δικαιοσύνη καθυστερεί να εκδώσει μια αμετάκλητη απόφαση»
«Όσον αφορά την εκλογή Κασιδιάρη στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Έχει ήδη ψηφιστεί σε ανύποπτο χρόνο η διάταξη 146/2α του νόμου 3463/2006 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία προβλέπει ότι μια απλή παραπομπή για κακούργημα αρκεί ώστε να τεθεί σε αργία κάποιος αιρετός, πόσο μάλλον αν πρόκειται για καταδικαστική απόφαση, έστω και σε α’ βαθμό. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτήν ο Κασιδιάρης αυτομάτως τίθεται σε αργία, οπότε δεν μπορεί να ασκήσει καθήκοντα δημοτικού συμβούλου και η μόνη εναλλακτική που έχει είναι να παραιτηθεί υπέρ του επόμενου στη σειρά υποψηφίου από τον συνδυασμό "Ελεύθεροι Αθηναίοι" με τον οποίο κατέβηκε στις αυτοδιοικητικές.
Όσον αφορά τώρα τον "προληπτικό" αποκλεισμό του συνδυασμού του, θα ήταν δύσκολο θεσμικά να ξεπεραστεί το συνταγματικό εμπόδιο, διότι ο ίδιος δεν κωλύεται να κατέβει ως ανεξάρτητος. Ναι μεν η συμμετοχή του στις βουλευτικές εκλογές τόσο τον Μάιο όσο και τον Ιούνιο αποκλείστηκε, καθώς το Α1 Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου γνωμάτευσε ότι "ο συνδυασμός “Έλληνες για την πατρίδα και την ελευθερία” αποτελούσε τον μανδύα υπό τον οποίο υποκρύπτεται το πολιτικό κόμμα “Εθνικό Κόμμα Έλληνες”, με ιδρυτή και πραγματικό αρχηγό τον Ηλία Κασιδιάρη, ο οποίος συνέχιζε, και συνεχίζει, την πολιτική, ρητορική και δράση της Χρυσής Αυγής την οποία ενστερνίζεται και υποστηρίζει ενθέρμως, την ενέταξε δε στο πρόγραμμα δράσης του ως άνω κόμματος, διεγείροντας και παροτρύνοντας το λαϊκό αίσθημα σε αντιδημοκρατικές ενέργειες, όμως στις αυτοδιοικητικές θα ήταν πολύ δύσκολο να αποκλειστούν νομικά όλοι οι συνδυασμοί σε κάθε δήμο που θα μπορούσαν να σχετίζονται με αυτόν.
Έπειτα, δεν γίνεται να ψηφίζεται ένας νόμος για κάθε υπόθεση για την οποία η ελληνική Δικαιοσύνη έχει καθυστερήσει να αποφανθεί οριστικά όπως κατεξοχήν συμβαίνει με την υπόθεση της Χρυσής Αυγής, η οποία ακόμα εκδικάζεται σε β’ βαθμό στο Εφετείο. Ανάλογο πρόβλημα ίσως υπάρξει και στις Ευρωεκλογές ,αν δεν έχει ως τότε εκδοθεί μια αμετάκλητη δικαστική απόφαση».
Βασίλης Χειρδάρης, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
«Πανευρωπαϊκό πρόβλημα η άνοδος της ακροδεξιάς, όμως οι απαγορεύσεις μάλλον την ενισχύουν»
«Οι δημότες του μεγαλύτερου δήμου της χώρας εξέλεξαν ως δημοτικό σύμβουλο για τον δήμο της Αθήνας τον κ. Κασιδιάρη. Είναι μια επιλογή δημοτών που είναι επαναλαμβανόμενη στις τελευταίες δημοτικές εκλογικές αναμετρήσεις (2014, 2019).
Βεβαίως, στις φετινές εκλογές έγινε ευρύτατη συζήτηση δεδομένου ότι ο κ. Κασιδιάρης έχει καταδικαστεί πρωτόδικα για κακούργημα και εκτίει την επιβληθείσα από το δικαστήριο ποινή κάθειρξης στις φυλακές.
Καταρχάς, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η υποψηφιότητα και η εκλογή του είναι νόμιμες και δεν μπορούσε να αποκλειστεί από την (μη αμετάκλητη) καταδίκη του, αφού δεν υπάρχει απαγορευτική διάταξη που να προσιδιάζει στην περίπτωση αυτή.
Το πρόβλημα ξεκινά από την ισχύουσα νομοθετική διάταξη (άρθρο 236Α του ν. 3852/2010) ότι ο εκλεγείς δήμαρχος ή δημοτικός σύμβουλος τίθεται σε αργία εάν καταδικαστεί πρωτόδικα για κακούργημα ή με τελεσίδικη απόφαση για σοβαρά πλημμελήματα (που περιγράφονται στον νόμο).
Η γραμματική διατύπωση της διάταξης είναι σαφής παρά την (όχι ισχυρή) άποψη ότι δεν ισχύει αυτή για αδικήματα που τελέστηκαν πριν από την εκλογή του δημάρχου ή του δημοτικού συμβούλου. Υπάρχει, πάντως, για τη διάταξη αυτή και σοβαρός προβληματισμός για τη συμβατότητά της με το τεκμήριο της αθωότητας (άρθρο 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ), αφού επιβάλλεται πριν από την αμετάκλητη καταδίκη του κατηγορουμένου-αιρετού εκπροσώπου της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ουσιαστικά επιβάλλεται μια σοβαρή κύρωση, όπως η αργία, ως προ-ποινή που προεξοφλεί την ενοχή του κατηγορουμένου. Προσωπικά, έχω σοβαρές επιφυλάξεις για την ευθυγράμμιση της διάταξης με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που υπερισχύει κατά το σύνταγμα της εθνικής διάταξης του ν. 3852/10.
Συμπερασματικά, οι ισχύουσες διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα η πολιτεία να θέτει σε αργία εκλεγέντα δημοτικό σύμβουλο εάν αυτός έχει καταδικαστεί πρωτόδικα για κακούργημα, όπως εν προκειμένω η περίπτωση του κ. Κασιδιάρη. Βεβαίως, η σχετική απόφαση για ένα τόσο σοβαρό θέμα που πλήττει εκλεγμένο εκπρόσωπο δημοτών πρέπει να είναι ειδικά και εμπεριστατωμένα αιτιολογημένη και να τηρεί τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.
Αυτό, πάντως, που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα είναι η άνοδος της ακροδεξιάς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι μια παράμετρος που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη, μάλιστα πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια σε βάθος. Η δυσαρέσκεια για την αναποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε θέματα καθημερινότητας (οικονομικά, περιβάλλον, εργασιακά, μετανάστευση, ασφάλεια κ.λπ.) δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες.
Σε κάθε περίπτωση, οι απαγορεύσεις, οι προβληματικές προ-ποινές, η θέση σε αργία εκλεγμένων και η μη επαρκής προστασία του τεκμηρίου της αθωότητας δεν αποτελούν λύσεις για την αναχαίτηση αυτής της ανόδου. Το αντίθετο αποφέρουν!».
