Η Ελισάβετ και το μυστήριο της αγάπης

Η Ελισάβετ και το μυστήριο της αγάπης Facebook Twitter
Η Ελισάβετ κατόρθωσε να ανταποκριθεί σε αυτήν τη ζήτηση «αιωνιότητας», αν και πορεύτηκε σε έναν βασιλικό οίκο απ’ όπου δεν έλειπαν οι άσχημες ιστορίες και η πιο σκληρή απομυθοποίηση. Κάτι σημαίνει αυτό.
0

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ είχαν να αντιμετωπίσουν πάντα οι αριστεροί της Βρετανίας ήταν ο αυθόρμητος φιλομοναρχισμός του «απλού λαού». Και, φυσικά, τον φιλομοναρχισμό των ίδιων των δικών τους ή ενός μεγάλου ποσοστού της κοινωνικής τους βάσης. Τηρουμένων των αναλογιών, είναι κάτι ανάλογο με την επιμονή των περισσότερων ανθρώπων (και από τις λαϊκές τάξεις) να αναζητούν σε σύμβολα και μορφές της αριστοκρατικής εποχής το χαμένο νόημα της συλλογικής ζωής.

Και τώρα που πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ, διάφοροι, ιδίως στη χώρα μας, αρνούνται να καταλάβουν αυτήν τη διάσταση. Βλέπουν στο πένθος για έναν τέτοιο θάνατο μια προσβολή στα θύματα της βρετανικής αυτοκρατορίας ή, έστω, μια ανεπίτρεπτη ελαφρότητα ενορχηστρωμένη από τα μίντια και την παγκόσμια κουλτούρα των RIP (όπως με τον θάνατο κάποιου ποπ ειδώλου).

Σε ένα επίπεδο φυσικά όλα αυτά είναι θεμιτά και αναπόφευκτα, όμως μάλλον χάνουμε το σημαντικό: πως οι Βρετανοί αγαπούσαν την Ελισάβετ. Ακόμα και οι γερο-πανκ, που ως νέοι την έβριζαν, τώρα δακρύζουν. Και έθνη βαθιά ρεπουμπλικανικά, όπως η Γαλλία, μπορεί να φιλοξενούν πρωτοσέλιδα αναγνώρισης και τιμής σε αυτήν που εκπροσώπησε μια ισορροπημένη εκδοχή της μοναρχίας.

Είναι μήπως συντηρητικοί οι λαοί; Ή πρόκειται απλώς για τους αιώνια φιλομοναρχικούς Βρετανούς που δεν διανοούνται να πάνε πέρα από τη θαλπωρή της συγκεκριμένης παράδοσης; Προφανώς, υπάρχει κάτι ιδιαίτερα βρετανικό σε αυτόν τον δεσμό με τη μοναρχία, που στη συγκεκριμένη χώρα διατηρεί μια κοινωνική επίδραση και φωτογένεια που δεν έχει αλλού. Όμως ήταν και είναι και το πρόσωπο, όχι μόνο ο θεσμός.

Μα μπορούν να πενθούν φτωχοί άνθρωποι τον θάνατο μιας γυναίκας με περιουσία πεντακόσια εκατομμύρια δολάρια; Να λυπάται βαθιά αυτός που μένει στην εργατική πολυκατοικία για το Παλάτι; Να νιώθει μέρος της ζωής του ένα πρόσωπο που ενσάρκωσε την ανώτερη σφαίρα του έθνους και της κλασικής βρετανικής ταυτότητας;

Φαίνεται πως ναι. Και είναι ένα παλαιό συναίσθημα αυτό που επιμένει να διαπλέει ήρεμα τον χρόνο. Είναι το μυστήριο της αφοσίωσης, της πιστότητας, της συγκίνησης για απόμακρες και ανώτερες ιεραρχικά οντότητες, για θεσμούς που εκπηγάζουν από το βαθύ παρελθόν.

Είναι μήπως συντηρητικοί οι λαοί; Ή πρόκειται απλώς για τους αιώνια φιλομοναρχικούς Βρετανούς που δεν διανοούνται να πάνε πέρα από τη θαλπωρή της συγκεκριμένης παράδοσης; Προφανώς, υπάρχει κάτι ιδιαίτερα βρετανικό σε αυτόν τον δεσμό με τη μοναρχία, που στη συγκεκριμένη χώρα διατηρεί μια κοινωνική επίδραση και φωτογένεια που δεν έχει αλλού. Όμως ήταν και είναι και το πρόσωπο, όχι μόνο ο θεσμός.

Οι άνθρωποι εξάλλου αισθάνονται έλξη για πρόσωπα, όχι για «δομές» ή αφηρημένα συστήματα. Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως τα ποσοστά υπέρ του μοναρχικού θεσμού θα διατηρηθούν στα ύψη και με τον νέο βασιλιά Κάρολο τον Τρίτο (όπως ονομάστηκε ήδη ο τέως πρίγκιπας Κάρολος).

Η γυναίκα που πέθανε τώρα είχε καταφέρει να συνθέσει το οικείο με το ανοίκειο, τη δημόσια θεσμική μνήμη με μια προσωπική ιστορία και ένα σύνολο «ανθρώπινων» χειρονομιών. Με μια έννοια ήταν η μητέρα ή η γιαγιά του έθνους μα και την ίδια στιγμή η Ελισάβετ των πολιτών. Κατάφερε να παρακολουθήσει τα κύματα της μοντέρνας Βρετανίας, να υιοθετήσει ροκ σταρ, να ενσωματώσει, ως έναν βαθμό, τη νέα ιδεολογία της βρετανικής ποικιλότητας (diversity) που αφήνει πίσω την αποκλειστικά λευκή αγγλοσαξονική ταυτότητα.

Αν από πολλές απόψεις η μοναρχία είναι ένας πολιτικός αναχρονισμός και για μας τους υποστηρικτές των αβασίλευτων δημοκρατιών συνδέεται και με τραυματικές καταστάσεις (αναπόφευκτα πάει το μυαλό μας στα δικά μας μοναρχικά χρονικά), διατηρεί πάντα αποθέματα πολιτισμικής αύρας.

Αυτό αποδεικνύει το πένθος των ημερών, ακόμα και η προσπάθεια κάποιων να το λοιδορήσουν, ξεσκίζοντας τη νεκρή βασίλισσα. Όμως δεν έχει κανένα νόημα η συζήτηση για τη μοναρχία και τη σχέση της με το δημοκρατικό πολίτευμα και τη λαϊκή κυριαρχία. Για μας, όπως και για πλήθος άλλων λαών, αυτό το θέμα έχει λήξει πολλές δεκαετίες πριν.

Τώρα μιλάμε για μια γυναίκα που μπόρεσε να σταθεί ακέραια στο αξίωμά της για εβδομήντα χρόνια. Για μια φιγούρα του εικοστού αιώνα που έφτασε μέχρι τις αρχές της τρίτης δεκαετίας του εικοστού πρώτου αιώνα, διασχίζοντας πάθη, συγκρούσεις, οικογενειακά δράματα και εθνικές περιπέτειες χωρίς να χάσει την αγάπη ενός μεγάλου μέρους του λαού.

Δεν είναι καθόλου εύκολο αυτό, ιδίως τώρα, στην εποχή της ανατροπής των παραδοσιακών ιστορικών αφηγήσεων. Καθόλου αυτονόητο στους καιρούς όπου η ιδέα της ισότητας, της άρσης των διακρίσεων και του δημοκρατικού λαϊκισμού έχει κατακτήσει σημαντικό μέρος της κοινής γνώμης αλλά και των ελίτ (οι οποίες εμφανίζονται πια περισσότερο απολογητικές για τα προνόμιά τους).

Η Ελισάβετ μπόρεσε τελικά να εξεικονίσει μια τελευταία, ίσως, εκδοχή εθνικής ενότητας, πριν και κατά τη διάρκεια της εποχής των κατακερματισμών που επεκτείνονται. Και αυτή η έννοια της συνέχειας και της μακρόβιας υπηρεσίας, η νίκη εναντίον του αδυσώπητου χρόνου, η ανθεκτικότητα ενός σώματος και κυρίως ενός συμβολικού κόσμου έδωσαν την εντύπωση στους ανθρώπους πως υπάρχει ακόμα μια μικρή αιωνιότητα: κάτι σταθερό πάνω από τη σκηνή των ατέρμονων και πικρών διαιρέσεων.

Η Ελισάβετ κατόρθωσε να ανταποκριθεί σε αυτήν τη ζήτηση «αιωνιότητας», αν και πορεύτηκε σε έναν βασιλικό οίκο απ’ όπου δεν έλειπαν οι άσχημες ιστορίες και η πιο σκληρή απομυθοποίηση. Κάτι σημαίνει αυτό. Και ας ηχεί σκανδαλώδες, αν πάμε να το δούμε ξερά πολιτικά.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ