ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ κείμενο για τα εμβόλια, γιατί οι ιοί, η αντιμετώπισή τους και τα εμβόλια δεν είναι το επιστημονικό μου πεδίο. Αν μάλιστα κρίνω απ’ τη χαοτική πολυπλοκότητα του επιστημονικού πεδίου με το οποίο είμαι εξοικειωμένη, ντρέπομαι και μόνο στην ιδέα της εκφοράς γνώμης για άλλα πεδία. Κάποιος που δεν είναι μέσα στην έρευνα ή δεν έχει τις δεξιότητες να αντιλαμβάνεται τη στάθμη της ιατρικής επιστήμης δεν μπορεί να συζητά για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Υπάρχουν άλλα πράγματα, όμως, που μπορούμε (και μάλλον πρέπει) να συζητήσουμε. Είναι σημαντικό να ερευνηθεί ο λόγος που μια μερίδα του πληθυσμού δεν βλέπει το εμβόλιο ως το προνόμιο που είναι αλλά ως απειλή. Πιστεύω ότι είναι λάθος να φανταζόμαστε αυτή την ομάδα ως κάτι ομοιογενές.
Σίγουρα υπάρχουν οι σκληροπυρηνικοί αρνητές της επιστήμης. Σίγουρα υπάρχουν αυτοί που με αφορμή την πανδημία βγαίνουν σε διάφορα μέρη του κόσμου με τις σημαίες της χώρας τους, με θρησκευτικά σύμβολα και γκροτέσκ πανό να διαδηλώσουν την ανυπακοή τους. Όμως πιστεύω ότι κάποιοι απλώς διστάζουν να εμβολιαστούν και ότι υποτιμώντας τους, αποκαλώντας τους «ψεκ» και «αντιβάξ», δεν κερδίζουμε απολύτως τίποτα.
Δυστυχώς, οι επιστήμονες δεν κατάφεραν να πείσουν αυτούς τους ανθρώπους. Οι αντιφατικές γνώμες και ίσως η υπερβολική πληροφόρηση για ένα εξειδικευμένο θέμα με το οποίο ο μη ειδικός δικαιολογημένα παθαίνει σύγχυση θα έπαιξαν τον ρόλο τους.
Η ιδέα εδώ και πάνω από έναν χρόνο φαίνεται να είναι πως, οk, νέοι είμαστε, θα το βρούμε. Κάποιοι δεν θα το βρουν. Δεν θα βρουν δουλειά που να πληρώνει καλά. Δεν θα πάρουν εύκολα πίσω την ψυχική τους ισορροπία. Δεν θα βγάλουν τα σπασμένα. Και το να ζει κανείς μέσα σε μια κοινωνία σημαίνει να σκέφτεται κι αυτές τις συνέπειες προς τους άλλους, όταν περήφανα απέχει απ’ τα εμβόλια.
Η διαμόρφωση και ισχυροποίηση ταυτοτήτων στα τοξικά κοινωνικά δίκτυα ‒υπέρ/κατά, «ορθολογιστής»/«ανορθολογικός»‒ δεν άφησε πολλά περιθώρια για γόνιμο διάλογο με ανθρώπους που απλώς φοβήθηκαν το εμβόλιο χωρίς να έχουν ολόκληρη ιδεολογία γύρω απ’ αυτό. Δημιουργήθηκαν απ’ τη μια οπαδοί της επιστήμης (αντιφατικό, ξέρω) και, απ’ την άλλη, «αρνητές».
Σίγουρα έπαιξαν τον ρόλο τους και τα μέσα ενημέρωσης. Υπερτόνισαν τραγικές ιστορίες με τις ελάχιστες παρενέργειες του εμβολιασμού, ενώ ταυτόχρονα, με την καθημερινή καταγραφή των θανάτων, μας συνήθισαν στο να βλέπουμε τις απώλειες λόγω Covid-19 ως άλλη μια τιμή που ανεβοκατεβαίνει.
Παράλληλα, όσα λάθη κι αν έκαναν οι διαχειριστές της υγειονομικής κρίσης, σίγουρα οργάνωσαν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο πρόσβασης στα εμβόλια. Η κριτική προς τις ενέργειές τους σε άλλα πεδία (βία και καταστολή, γελοίοι περιορισμοί θεμελιωδών ελευθεριών μας, όπως η αποστολή μηνύματος) είναι άσχετη με τον εμβολιασμό.
Σίγουρα, η συζήτηση για την καταπάτηση θεμελιωδών ελευθεριών μας με αφορμή την πανδημία και η επιτήρηση από κράτη και ιδιώτες που μας επιβλήθηκε και τη συνηθίσαμε είναι κρίσιμα ζητήματα.
Τι γίνεται με τις υπερβολικά συγκεκριμένες πληροφορίες εντοπισμού που βάζουμε στα υποχρεωτικά έγγραφα για τα ταξίδια; Τι γίνεται με την ιατρική πληροφόρηση που συλλέγεται τώρα; Δεν πρέπει να αφεθούν αυτές οι συζητήσεις αποκλειστικά σε όσους αντιλαμβάνονται ως ελευθερία την αυτοβλάβη ή καλλιεργούν βολικά μια γνησίως αντικοινωνική αντίληψη των ορίων της αυτονομίας τους.
Νιώθω κάπως περίεργα κάθε φορά που σκέφτομαι ότι υπάρχουν μεγαλύτεροι που δεν εμβολιάζονται, τη στιγμή που οι κατασυκοφαντημένοι νέοι κλειστήκαμε μέσα, χάσαμε κυριολεκτικά έναν χρόνο απ’ τη ζωή μας και καταχρεωθήκαμε συλλογικά. Η οικονομική ζωή επλήγη για χιλιοστή φορά και η ψυχική μας υγεία έγινε κουρέλι.
Η ιδέα εδώ και πάνω από έναν χρόνο φαίνεται να είναι πως, οk, νέοι είμαστε, θα το βρούμε. Κάποιοι δεν θα το βρουν. Δεν θα βρουν δουλειά που να πληρώνει καλά. Δεν θα πάρουν εύκολα πίσω την ψυχική τους ισορροπία. Δεν θα βγάλουν τα σπασμένα. Και το να ζει κανείς μέσα σε μια κοινωνία σημαίνει να σκέφτεται κι αυτές τις συνέπειες προς τους άλλους, όταν περήφανα απέχει απ’ τα εμβόλια.
Ίσως σήμερα να είναι το εμβόλιο και αύριο κάτι άλλο. Η άρνηση ή, πιο σωστά, η περιφρόνηση της επιστήμης έχει γοητεύσει κατά καιρούς πολλών ειδών αντιδραστικούς. Και πάντα κόστιζε στις κοινωνίες η καθυστέρηση διάχυσης των επιστημονικών γνώσεων προς μεγάλο αριθμό ατόμων.
Γι’ αυτό είναι ευκαιρία να απαιτήσουμε καλύτερη δημόσια εκπαίδευση και εξοικείωση του γενικού πληθυσμού με την επιστήμη εδώ και τώρα. Θεμελιώδεις γνώσεις για όλους, ώστε να μπορούν να συλλογίζονται και να χρησιμοποιούν το ίντερνετ δημιουργικά.
Η κοινωνία πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται, τουλάχιστον με εκλαϊκευμένο τρόπο, κορυφαία επιστημονικά ευρήματα. Ένα επιτυχημένο κράτος θα επένδυε σ’ αυτό. Εμείς, όμως, ικετεύουμε τους ιεράρχες να βγάλουν καμιά ανακοίνωση ότι ο ιός όντως σκοτώνει και το εμβόλιο είναι καλό, επιβεβαιώνοντας έτσι μια εξουσία επί της κοινής μας ζωής που δεν θα ’πρεπε να έχουν.
σχόλια