«Γιατί έτσι»! Όταν ο αντι-εμβολιαστές συναντούν τον αντι-συστημικό λαϊκισμό

vaccine conspiracy theories Facebook Twitter
Η καχυποψία για οτιδήποτε δεν είναι χειροπιαστό είναι απλώς δείγμα ενός εξαιρετικά ανθεκτικού τρόπου σκέψης που μεταλλάσσεται ελαφρά, ανάλογα με τις περιστάσεις.
0

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΕΝΝΕΑ ΜΗΝΕΣ, ο γνωστός τραγουδιστής Χ. έβγαλε στο Facebook ένα «βίντεο-έρευνα». Φορώντας πουκάμισο και με προβαρισμένα, προσεκτικά ελληνικά, κοιτά την κάμερα και λέει φράσεις όπως «ενίσταμαι στην τάση των ημερών που με θέλει πειθήνιο απέναντι σε οποιαδήποτε επιστημονική ολιγαρχία», δείχνοντας παραποιημένα γραφικά από ανύπαρκτες έρευνες, πεπεισμένος ότι ο κορωνοϊός δεν υπάρχει. Στο ΥouΤube το βίντεο υπάρχει σε κανάλια με τίτλους όπως «polemistes tou fotos» και «melaxrinaki agrinio». 

Στο προφίλ του στο FB ο Χ. ποζάρει με μάτια κλειστά και χέρια ανοιγμένα ψηλά, σαν ένας νέος Ιησούς. Από κάτω οι 50.000 followers του παραληρούν. Στα ποστ του Χ. τα νοσοκομεία αποκαλούνται «κρεματόρια» και ο κόσμος πεθαίνει στις εντατικές «από τις παρενέργειες του εμβολίου».

Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές, συναντάς κάτι οικείο και γνώριμο ‒ μια γλώσσα που βαφτίζεται αντι-συστημική και επαναστατική. Οι «γερμανοτσολιάδες» συνυπάρχουν με τη «χούντα» και τσιτάτα καφενείου («Ό,τι βλάπτει τον άνθρωπο είναι ανοιχτό. Ό,τι τον ευεργετεί παραμένει κλειστό. ΑΝΟΙΧΤΑ οίκοι ανοχής, καζίνο, τράπεζες, βιομηχανίες, πολυεθνικές. ΚΛΕΙΣΤΑ γυμναστήρια, θέατρα, μουσική αθλητισμός, παιδότοποι».). Κάθε δεύτερο ποστ μιλά για λογοκρισία και κρατική παρέμβαση («Μικρά, μικρούλικα ανθρωπάκια που σας έδωσαν τη δύναμη της λογοκρισίας... είστε τοοοσο αστείοι! 500.000 άνθρωποι που είδαν το βίντεο σε 5 μέρες σε fb και youtube σας στέλνουν φιλάκια!»).

Το πιο ενδιαφέρον δεν είναι πως ο αντι-εμβολιαστικός λόγος λειτουργεί ως συνέχεια του αντισυστημικού λαϊκισμού αλλά ότι, ενώ παρουσιάζεται ως «επαναστατικός», στην ουσία πρεσβεύει έναν βαθύ συντηρητισμό.

Η αντισυστημική σημειολογία χτυπάει κόκκινο στο καινούργιο του τραγούδι («Οι ειδικοί / δεν επιδέχονται καμία κριτική / Δείξε λιγάκι σεβασμό και ηθική / Για το καλό σου σε κρατάνε φυλακή / Οι ειδικοί / έχουνε γνώση, πείρα, κύρος, λογική / κι είν’ από σένα λίγο πιο σημαντικοί / που θες να ζήσεις μια ζωή κανονική»).

Στο βιντεοκλίπ αρχαία ελληνικά αγάλματα που φοράνε μάσκες συνυπάρχουν με βλοσυρούς, απόμακρους γιατρούς που κάτι μας κρύβουν κι έρχονται σε αντίθεση με χαρωπούς νέους που παίζουν κιθάρες στις παραλίες και κρατάνε μπαλόνια στον ήλιο. Το βιντεοκλίπ τελειώνει με έναν μασκοφόρο χορευτή που κάθεται σε ένα πλαστικό καφάσι σε ένα χωράφι(!) και προσπαθεί να κλείσει απεγνωσμένα την τηλεόραση, αλλά δεν μπορεί.

Αυτό το επιχείρημα με τους «ειδικούς» που καταπιέζουν και συνθλίβουν τον απλό άνθρωπο για να υπηρετήσουν τα σκοτεινά τους συμφέροντα μόνο καινούργιο δεν είναι. Λίγο πριν από το Brexit, σε μια τηλεοπτική συνέντευξη, κάποιος ρώτησε τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης και υπέρμαχο του Βrexit Michael Gove αν ξέρει έστω κι έναν οικονομολόγο που να στηρίζει το Brexit. «Οι πολίτες της χώρας μας έχουν κουραστεί να ακούνε τους ειδικούς» απάντησε. Η απάντησή του έμεινε στην Ιστορία, με τον ίδιο τρόπο που έμεινε στην Ελλάδα το «Μαζί τα φάγαμε».

Το πιο ενδιαφέρον δεν είναι πως ο αντι-εμβολιαστικός λόγος λειτουργεί ως συνέχεια του αντισυστημικού λαϊκισμού αλλά ότι, ενώ παρουσιάζεται ως «επαναστατικός», στην ουσία πρεσβεύει έναν βαθύ συντηρητισμό. Η καχυποψία για οτιδήποτε δεν είναι χειροπιαστό ή δεν έχει εγγυηθεί κάποιο μέλος της οικογένειάς μας, το περίφημο «εγώ λέω να κάνω το εμβόλιο από Σεπτέμβριο» (κάντε το εσείς πρώτα, να βεβαιωθώ ότι δεν θα πεθάνετε ή δεν θα βγάλετε λέπια), το «πειραματικό σκεύασμα», οι επίμονες αντι-επιστημονικές απαντήσεις σε κάθε επιχείρημα υπέρ του εμβολίου («αφού μπορώ να κολλήσω, γιατί να κάνω το εμβόλιο;», «θα περιμένω το φάρμακο» και το φανταστικό «θα μου αλλοιώσει το DNA»), είναι απλώς δείγματα ενός εξαιρετικά ανθεκτικού τρόπου σκέψης που μεταλλάσσεται ελαφρά, ανάλογα με τις περιστάσεις.

Το μακρινό 2011, όταν οι θεωρίες συνωμοσίας ήταν στο ξεκίνημά τους, είχα πάρει συνέντευξη από μια διάσημη ηθοποιό. Ήταν τα χρόνια των μνημονίων ‒ ξεκινήσαμε να μιλάμε για πολιτική. Συνειδητοποίησα ότι πίστευε στους αεροψεκασμούς αλλά και σε διάφορες, ακόμα πιο εκκεντρικές θεωρίες, όπως η κούφια γη. Ήταν η πρώτη φορά που συζήτησα με αυτό που πλέον αποκαλούμε «ψεκασμένο».

Εκεί κατάλαβα το μεγάλο πρόβλημα με τους συνωμοσιολόγους ‒ είναι αδύνατο να τους μεταπείσεις ή να κάνεις ουσιαστικό διάλογο μαζί τους. Μπροστά της είχε μια πιατέλα με πορτοκάλια. «Τα βλέπεις τα πορτοκάλια;» με ρώτησε, «ναι» απάντησα. «Τους έχουν βγάλει τα θρεπτικά συστατικά, γιατί θέλουν να μας αφανίσουν» μου είπε. «Και γιατί τα τρώτε;» ρώτησα. «Γιατί έτσι».

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM