Να μην πάθουν για να μάθουν. Να προλάβουν να μην πάθουν.

Να μην πάθουν για να μάθουν. Να προλάβουν να μην πάθουν. Facebook Twitter
Ένα τμήμα πολιτών αντλεί ικανοποίηση όταν αντιδρά σε αυτό που θεωρείται κοινός τόπος. Αυτοεπιβεβαιώνεται όταν αισθάνεται ότι πολεμάει το «σύστημα». Φωτ.: Eurokinissi
0

ΤΟ ΚΛΙΣΕ «η λύση είναι στην πειθώ», που κυριαρχεί στη συζήτηση για τον εμβολιασμό, θυμίζει το όχι και τόσο ρηξικέλευθο «κάλλιο πλούσιος και υγιής, παρά φτωχός και άρρωστος». Καμία αντίρρηση, αρκεί να μη μας διαφεύγουν κάποιες λεπτομέρειες, όπως το ότι η συζήτηση είναι παγκόσμια, διεξάγεται τουλάχιστον οκτώ μήνες και ότι εν τέλει αφορά και κάποιους που απλούστατα δεν θέλουν να πειστούν.

Ας δούμε τα δεδομένα.

Πρώτον, ποια είναι η κατάσταση στη χώρα μας. Η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. στον πλήρη εμβολιασμό με δύο δόσεις και λίγο πιο κάτω από τον μέσο όρο στον αριθμό εμβολιασμένων έστω με μία δόση. Συνεπώς, τα όποια ζητήματα προς διαχείριση είναι κοινά στις περισσότερες χώρες.

Αν η υγειονομική κατάσταση επιδεινωθεί, όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, πέραν του κόστους σε ανθρώπινες ζωές, θα υπάρξει και πολιτικό κόστος. Και εκείνοι που σήμερα κλείνουν το μάτι στους μη εμβολιασμένους θα είναι οι πρώτοι σε καταγγελίες.

Δεδομένο δεύτερο. Για τον εμβολιασμό έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα. Μπορεί να έχουν γίνει επικοινωνιακά λάθη (όπως οι χειρισμοί με το AstraZeneca στις νέες ηλικίες), ενημέρωση όμως έχει υπάρξει. Καμπάνιες υπέρ του εμβολιασμού έχουν υλοποιηθεί. Οι επιστήμονες επιχειρηματολογούν καθημερινά υπέρ των εμβολίων. Τα δε στοιχεία που δείχνουν τα οφέλη από τον εμβολιασμό δεν αφήνουν περιθώρια σοβαρής αμφισβήτησης. Τα ίδια ΜΜΕ, τις ίδιες κυβερνήσεις, τους ίδιους επιστήμονες, τους ίδιους opinion makers άκουσαν και εκείνοι που εμβολιάστηκαν και εκείνοι που δεν έχουν εμβολιαστεί. Συνεπώς, δεν βρίσκεται μόνο στην επικοινωνία το πρόβλημα.

Τρίτο δεδομένο. Οι μη εμβολιασμένοι δεν αποτελούν ενιαία ομάδα. Υπάρχουν (α) αυτοί που δεν μπορούν να εμβολιαστούν για ιατρικούς λόγους. Υπάρχουν (β) αυτοί που διστάζουν ή το αναβάλλουν, χωρίς όμως να αποκλείουν να εμβολιαστούν στο προσεχές μέλλον. Που κινούνται ακόμα μεταξύ ανησυχίας (για όσα έχουν ακούσει) και αμεριμνησίας (θεωρώντας ότι δεν κινδυνεύουν ιδιαίτερα), αλλά αφήνουν το ζήτημα ανοιχτό. Αυτοί είναι και η πιο κρίσιμη ομάδα. Ενώ υπάρχουν (γ) και οι δογματικά αντίθετοι, αυτοί που έχουν δώσει στον πόλεμο κατά του εμβολιασμού ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Η τελευταία αυτή κατηγορία έχει πολλά κοινά (χωρίς να ταυτίζεται απολύτως φυσικά) με τους αρνητές του κορωνοϊού και των μέτρων αποστασιοποίησης της πρώτης φάσης.

Όσοι ασχολούνται με ζητήματα συμπεριφοράς αναγνωρίζουν καλά αυτό το φαινόμενο: Ένα τμήμα πολιτών αντλεί ικανοποίηση όταν αντιδρά σε αυτό που θεωρείται κοινός τόπος. Αυτοεπιβεβαιώνεται όταν αισθάνεται ότι πολεμάει το «σύστημα». Είτε χαρακτηρίζεται από ισχυρή εσωτερική ανασφάλεια είτε από έναν ιδιότυπο ναρκισσισμό, το κοινό αυτό είναι δύσκολα διαχειρίσιμο και δεν θα πειστεί από μια καμπάνια ή έναν έγκριτο επιστήμονα. Αντιθέτως, νιώθει καλύτερα, πιο «ψαγμένο», όταν αμφισβητεί τους ειδικούς. Και όσο πιο πολύ ασχολούνται μαζί του τόσο περισσότερο φανατίζεται και αναπτύσσει συμπεριφορές σέχτας, συχνά πέραν της λογικής.

ΤI ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ, λοιπόν, για να δοθεί ώθηση στον εμβολιασμό;

Πρώτον, σωστή ανάλυση του μη εμβολιασμένου κοινού. Άλλη προσέγγιση θέλει ο διστακτικός, άλλη ο αμέριμνος, άλλη ο ανεύθυνος, άλλη ο εντελώς «ψεκασμένος». Το να αντιμετωπιστούν ως ενιαίο κοινό-στόχος είναι ατελέσφορο. Αυτό πρέπει να το συνεκτιμούν και η πολιτεία και τα ΜΜΕ, αλλά και όλοι όσοι, προσπαθώντας να πείσουν κάποιους ανθρώπους γύρω τους, συχνά ξεχνούν τη διάκριση.

arnites covid Facebook Twitter
Αν το επόμενο διάστημα τα πράγματα δυσκολέψουν, πολλοί απ’ όσους δεν έχουν εμβολιαστεί σήμερα θα αντιμετωπίσουν –ή οι ίδιοι ή στο περιβάλλον τους– το σκληρό πρόσωπο του κορωνοϊού. Φωτ.: Eurokinissi

Δεύτερον, συνδυασμός δράσεων. Δεν υπάρχει μία μαγική συνταγή, ένα πράγμα που μπορείς να κάνεις για να πείσεις όσους διστάζουν. Χρειάζεται και «καρότο» (κίνητρα) και «μαστίγιο» (περιορισμοί για μη εμβολιασμένους). Χρειάζονται στοχευμένες καμπάνιες που θα καταστήσουν τον εμβολιασμό μόδα και θα παρακινήσουν συναισθηματικά όσους διστάζουν. Χρειάζεται η πολιτεία να επιδείξει ιώβεια υπομονή, να επαναλαμβάνει και να απαντά με ηρεμία και επαγγελματισμό για όλα όσα αφορούν τους εμβολιασμούς.

Ακριβώς επειδή το κοινό που πρέπει να παρακινηθεί δεν είναι ενιαίο, μόνο ένας συνδυασμός δράσεων θα φέρει αποτελέσματα. Και με αυστηρά μέτρα φυσικά, αν κριθούν αναγκαία, ακόμα και αν έχουν πρόσκαιρο πολιτικό κόστος. Αν η οποιαδήποτε κυβέρνηση επιλέξει μόνο τα καλοπιάσματα, τα αποτελέσματα θα είναι ισχνά. Αν η υγειονομική κατάσταση επιδεινωθεί, όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, πέραν του κόστους σε ανθρώπινες ζωές, θα υπάρξει και πολιτικό κόστος. Και εκείνοι που σήμερα κλείνουν το μάτι στους μη εμβολιασμένους θα είναι οι πρώτοι σε καταγγελίες.

Τρίτον, να μείνει το όλο ζήτημα έξω από την κομματική αντιπαράθεση. Η κομματική κλοτσοπατινάδα γύρω από αυτό το ζήτημα κάνει ζημιά. Υπάρχουν δηλώσεις που έγιναν καθαρά για μικροπολιτικούς λόγους, οι οποίες απλώς ενισχύουν τον σκεπτικισμό ή δημιουργούν το αναγκαίο ψυχολογικό άλλοθι για όσους δεν εμβολιάζονται. (Επειδή δεν είναι αυτό το θέμα της ανάλυσης, δεν θα αναφερθώ εκτενέστερα). Όμως η λογική «στο καλάθι δεν χωράει, στο κοφίνι περισσεύει» ή το ψάρεμα ψήφων σε θολά νερά, είναι ό,τι πιο άχαρο και επικίνδυνο μπορεί να υπάρξει σε αυτήν τη φάση. Είναι κατώτερο των περιστάσεων.

Αν το επόμενο διάστημα τα πράγματα δυσκολέψουν, πολλοί απ’ όσους δεν έχουν εμβολιαστεί σήμερα θα αντιμετωπίσουν –ή οι ίδιοι ή στο περιβάλλον τους– το σκληρό πρόσωπο του κορωνοϊού. Το θέμα είναι να μη χρειαστεί να πάθουν για να μάθουν. Αλλά να προλάβουν να μην πάθουν.

Όποιος ισχυρίζεται ότι η τάση υπέρ του εμβολιασμού μπορεί να ενισχυθεί χωρίς συνδυασμό δράσεων, χωρίς κίνητρα από τη μια και περιορισμούς από την άλλη, ας μας υποδείξει αυτόν τον μαγικό τρόπο. Συγκεκριμένα όμως, όχι με ευχολόγια περί πειθούς. Γιατί δεν πείθουν.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιάννης Κτιστάκις: «Δεν παρατηρείται “υγειονομική χούντα”»

Αποκλειστικό / Γιάννης Κτιστάκις: «Δεν παρατηρείται “υγειονομική χούντα”»

Η Βασιλική Σιούτη συνομιλεί με τον νέο Έλληνα δικαστή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και καθηγητή της Νομικής, Γιάννη Κτιστάκι, για τα δικαιώματα στην Ελλάδα της πανδημίας, στη μειονότητα της Θράκης, στην ανωνυμία του ίντερνετ και άλλα πολλά, σε αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα πρώτη του συνέντευξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ