Εθισμός στην αθλιότητα της τηλεόρασης

Εθισμός στην αθλιότητα της τηλεόρασης Facebook Twitter
Η σχέση αυτού τους είδους της δημοσιογραφίας με την κοινωνία που την επικροτεί μοιάζει με το ερώτημα για το αυγό έκανε την κότα ή το αντίθετο. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ, τους δημοσιογράφους και γενικά σε όσους έχουν δημόσιο παρεμβατικό λόγο και απευθύνονται στην κοινωνία δεν αρέσει καθόλου να αναφέρονται σε λάθη αυτής της κοινωνίας, σε καταστρεπτικές επιλογές που κάνει, ή έστω να αποδοκιμάζουν κάποιες συμπεριφορές της. Το χάιδεμα των αυτιών του «σοφού λαού» είναι μόνιμη πρακτική για τους περισσότερους, οι πολιτικοί θέλουν οπωσδήποτε ψήφους, οι δημοσιογράφοι θέλουν οπωσδήποτε αναγνώστες και τηλεθεατές.

Είναι πολύτιμος ο λαός για τις δύο αυτές κατηγορίες τουλάχιστον, πρόκειται για την πελατεία τους. Άλλωστε, αυτή η στάση αποτελεί μία από τις κυρίαρχες αιτίες που ενισχύεται ο λαϊκισμός, ένα είδος σε αφθονία στον δημόσιο λόγο αυτής της χώρας. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, όλοι ή σχεδόν όλοι μιλάνε κολακευτικά γι’ αυτή την κοινωνία, ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά της. Ο λαός δεν κάνει ποτέ λάθος, ακόμα και αν επιβραβεύει μια δημοσιογραφική αθλιότητα.

Πριν από μερικές ημέρες ένας προβεβλημένος δημοσιογράφος (Λιάγκας) προκάλεσε για μια ακόμα φορά μεγάλη φασαρία γιατί σε μια εκπομπή του που αφορούσε έναν ποδοσφαιριστή ο οποίος πνίγηκε στην πισίνα του σπιτιού στο οποίο κατοικούσε ξεπέρασε κάθε όριο δημοσιογραφικής δεοντολογίας (αν και ποτέ η ιδιωτική τηλεόραση δεν παύει να εκπλήσσει αρνητικά).

Απο μια πρώτη εκτίμηση όλα αυτά δείχνουν ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας αντιδρά στον δημοσιογραφικό κανιβαλισμό, στον κιτρινισμό, στην αθλιότητα, στη διαπόμπευση ανθρώπων.

Αφιέρωσε πολύ χρόνο στην παρουσίαση του ακριβού σπιτιού όπου ζούσε ο ποδοσφαιριστής, των διαστάσεων της πισίνας και πολλών ακόμη λεπτομερειών που είναι όχι απλά εντελώς άσχετες με το τραγικό γεγονός της απώλειας ενός νέου ανθρώπου αλλά εμμέσως συνδέουν τον θάνατο με τον τρόπο διαβίωσής του προκαλώντας συνειρμούς σε όσους είδαν την εκπομπή. Οι λεπτομέρειες με τις οποίες επένδυσε την είδηση του πνιγμού δεν είχαν να προσθέσουν απολύτως τίποτα στην ενημέρωση για το γεγονός, είχαν όμως να προσθέσουν στην τηλεθέαση, κάνοντας τα μηχανάκια της AGB να δείχνουν ενθουσιασμό.

Η αναφορά του δραματικού γεγονότος καθαυτό έχει αναμφισβήτητα ενδιαφέρον, αλλά οι άνθρωποι της τηλεόρασης του συγκεκριμένου είδους γνωρίζουν καλά πως ένα δράμα επενδυμένο με πολλές λεπτομέρειες, έστω κι αν αυτές προσβάλλουν έναν νεκρό, συγκεντρώνει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, το πολλαπλασιάζει. Γνωρίζουν ότι το αδηφάγο κοινό τέτοιες ιστορίες αναζητά· και του τις δίνουν.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως αλλά και σε μια μερίδα της αρθρογραφίας η δημοσιογραφική διαχείριση του θέματος από τη συγκεκριμένη εκπομπή σήκωσε πολλή σκόνη. Ο δημοσιογράφος δέχτηκε έντονες, οργισμένες και δικαιολογημένες αντιδράσεις, οι φίλαθλοι του Παναθηναϊκού, παίκτης του οποίου ήταν ο ποδοσφαιριστής, φώναξαν συνθήματα και σήκωσαν πανό εναντίον του και η ΕΣΗΕΑ τον παρέπεμψε στο πειθαρχικό της συμβούλιο με το ερωτηματικό της διαγραφής, αναγκάζοντας τον δημοσιογράφο να ζητήσει δημόσια συγγνώμη (που δεν είχε καμία αξία). Απο μια πρώτη εκτίμηση όλα αυτά δείχνουν ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας αντιδρά στον δημοσιογραφικό κανιβαλισμό, στον κιτρινισμό, στην αθλιότητα, στη διαπόμπευση ανθρώπων.

Όμως, η ιστορία έχει συνέχεια. Την επομένη του συγκεκριμένου συμβάντος δεν υπήρξε καμία, έστω μικρή, αποδοκιμασία από το κοινό που βλέπει τις συγκεκριμένες ώρες τηλεόραση· η εκπομπή του Λιάγκα κέρδισε πάλι την πρωτιά στο γενικό κοινό ανάμεσα σε όλες τις εκπομπές που προβάλλονται σε εκείνη τη ζώνη. Αντίστοιχα ιδιαίτερα υψηλή τηλεθέαση συγκέντρωσε κι άλλη εκπομπή που προβάλλεται σε αυτήν τη ζώνη και έκανε ανάλογη διαχείριση του θέματος. Αυτές τις πρωτιές τις δίνει το κομμάτι της κοινωνίας που έχει εθιστεί σε αυτού τους είδους τις εκπομπές «της κλειδαρότρυπας» – τις επικροτεί και αποτελούν απόλυτα συνειδητές επιλογές του.

Η συγκεκριμένη ιστορία δεν αποτελεί, φυσικά, μια ξεχωριστή υπόθεση αθλιότητας στην οποία επιδόθηκε ένα ιδιωτικό κανάλι μια τυχαία στιγμή. Από την ίδρυση της ιδιωτικής τηλεόρασης, το μακρινό 1989, υπάρχουν εκατοντάδες ανάλογες υποθέσεις, πολλές συχνά πολύ πιο άγριες. Το πιο ενδιαφέρον βρίσκεται στο γεγονός ότι τριάντα πέντε χρόνια μετά φαίνεται να έχει παγιωθεί σε ένα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού η αποδοχή αυτής της δημοσιογραφικής διαχείρισης. Έχει ξεπεραστεί το επίπεδο ανοχής ή, έστω, αποδοχής αυτής της δημοσιογραφίας, αντίθετα έχει μετατραπεί σε ζητούμενο.

Η σχέση αυτού τους είδους της δημοσιογραφίας με την κοινωνία που την επικροτεί μοιάζει με το ερώτημα για το αυγό έκανε την κότα ή το αντίθετο. Όμως, με αντικειμενικούς όρους, αν δεν υπήρχαν τόσο πολλοί πρόθυμοι να βλέπουν αυτές τις εκπομπές και να αποδέχονται τη συγκεκριμένη δημοσιογραφία, δεν θα υπήρχαν Λιάγκες, εκπομπές-σκουπίδια, δημοσιογραφία του εντυπωσιασμού. Ο Λιάγκας, άλλωστε, ο οποίος δεν είχε καμία απολύτως επίπτωση απ’ όσα είπε και έκανε, δεν αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα, οι εκπομπές τύπου Λιάγκα είναι ο ίδιος ο κανόνας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ