Πόσο αποτελεσματικά είναι τα πρόστιμα του ΕΣΡ σε δημοσιογραφικές συμπεριφορές τύπου Λιάγκα;

Πόσο αποτελεσματικά είναι τα πρόστιμα του ΕΣΡ σε δημοσιογραφικές συμπεριφορές τύπου Λιάγκα; Facebook Twitter
Δεν δουλεύει πια το κούφιο, αποκλειστικώς οικονομικό ποινολόγιο που αδυνατεί να συλλάβει το μέγεθος της ζημιάς που προξενείται κάθε φορά που εφαρμόζεται μία κατάπτυστη δημοσιογραφική πρακτική, η οποία στοχεύει αποκλειστικά στο «σοκ και δέος» του τηλεθεατή και συνεπώς στα ποσοστά τηλεθέασης, με όποιο κόστος.
0

— Τι ακριβώς συνέβη με την εκπομπή του Γιώργου Λιάγκα;
Πριν από δύο μέρες το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης επέβαλε στο κανάλι στο οποίο εργάζεται ο παρουσιαστής πρόστιμο ύψους 190.000 ευρώ για τον τρόπο με τον οποίο κάλυψε από τον αέρα του «Πρωινού» την υπόθεση παιδοβιασμού και μαστροπείας της 12χρονης από τον Κολωνό.

Ειδικότερα και σύμφωνα με την απόφαση που αναρτήθηκε στη «Διαύγεια», η ολομέλεια της Ανεξάρτητης Ραδιοτηλεοπτικής Αρχής τιμώρησε τον ΑΝΤ1 με 50.000 ευρώ για «παράνομη ταυτοποίηση θύματος εγκλήματος κατά της γενετήσιας ελευθερίας», με 50.000 ευρώ για «προσβολή προσώπου», με 50.000 ευρώ για «υποβάθμιση προγράμματος» και με 40.000 ευρώ για «παραβίαση της μυστικότητας της ποινικής προδικασίας».

Όπως επισημαίνεται από το ΕΣΡ, πολλά στοιχεία που μεταδόθηκαν από την εκπομπή της 19ης Οκτωβρίου έκαναν «απολύτως εφικτή την ταυτοποίηση του φερόμενου θύματος», ενώ επίσης έγινε «αναλυτική περιγραφή στο τηλεοπτικό κοινό «των σεξουαλικής φύσεως πράξεων στις οποίες φέρεται να είχε υποχρεωθεί να προβεί η ανήλικη» και αναφέρθηκαν «υποτιμητικοί για την ανήλικη ισχυρισμοί του βασικού κατηγορουμένου της υπόθεσης και τρίτων προσώπων».

— Μάλιστα. Θεωρείται υψηλό το συγκεκριμένο πρόστιμο;
Ναι. Αν σκεφτεί κανείς ότι η λανθασμένη σήμανση προγράμματος (δηλαδή, ένα πρόγραμμα να θεωρείται κατάλληλο για όλους, ενώ πρόκειται, ας πούμε, για ένα γκροτέσκο ή ντροπιαστικό θέαμα που θα έπρεπε να έχει σήμανση 18+) μπορεί να σηκώσει πρόστιμο έως και 30.000, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ένα τσουχτερό –για τον σταθμό– πρόστιμο.

— Από πού βγαίνουν τα πρόστιμα;
Τι ακριβώς εννοούμε;

— Ποιος τα πληρώνει; Το ταμείο των καναλιών, ας πούμε.
Ναι. Η γενική εικόνα είναι αυτή, αν μιλάμε για το «ποιος» πληρώνει το πρόστιμο, Κατά τα λοιπά τα πρόστιμα και η αποπληρωμή τους είναι μια πικρή ιστορία, καθώς πλέον ο κόσμος γνωρίζει ότι τα τηλεφωνήματα (υπερ)υψηλής κοστολόγησης (τύπου «πάρτε τώρα και κερδίστε ένα αυτοκίνητο») βοηθούν κατά πολύ –και συνήθως σχετικά άμεσα– στην αποπληρωμή τέτοιου είδους ποινών.

Το πρόστιμο, ειδικά τα τελευταία χρόνια και λόγω σειράς λαθών που σημειώθηκαν από προηγούμενες διοικήσεις του ΕΣΡ, αντιμετωπίζεται προσχηματικά και  με «έλα, μωρέ» διάθεση. Με λίγα λόγια, όσο δεν υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, τόσο θα σημειώνονται τέτοια εγκληματικά λάθη, τόσο θα επιβάλλονται πρόστιμα και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται από εκπομπή σε εκπομπή, από κανάλι σε κανάλι και κυρίως από πρόθυμο παρουσιαστή σε πρόθυμο παρουσιαστή.

— Μάλιστα. Υπάρχει συμμόρφωση από την επιβολή τέτοιων προστίμων;
Σε γενικές γραμμές –που επιδέχονται πολλές βελτιώσεις–, ναι. Ειδικά τα τελευταία χρόνια και λόγω της κατακραυγής που έλκουν μία σειρά από δημοσιογραφικά ολισθήματα, το μεγαλύτερο μέρος των καναλιών –και συγκριτικά με παλαιότερες τηλεοπτικές περιόδους– είναι αρκετά ευαίσθητο σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο, τη χρήση της γλώσσας, την προσοχή σε ό,τι έχει να κάνει με την ποιοτική στάθμη των προγραμμάτων, και πάει λέγοντας. Ωστόσο, προφανώς και υπάρχουν εξαιρέσεις, γι’ αυτό και βλέπουμε να επαναλαμβάνεται η επιβολή προστίμων σε συγκεκριμένα τηλεοπτικά πρόσωπα, τα οποία κάνουν χρήση συγκεκριμένων δημοσιογραφικών πρακτικών.

— Λέμε ότι δεν έχουν πλέον την ίδια αποτελεσματικότητα και το ίδιο, ας το πούμε, κύρος τα πρόστιμα του ΕΣΡ;
Το ΕΣΡ ως ανεξάρτητη αρχή, οφείλει να σπεύδει, όπου εντοπίζεται παράβαση και να επιβάλλει ποινή που θα διασφαλίζει το συμφέρον και την προστασία του τηλεθεατή. Εκείνο που λέμε εδώ είναι ότι το πρόστιμο, ειδικά τα τελευταία χρόνια και λόγω σειράς λαθών που σημειώθηκαν από προηγούμενες διοικήσεις του ΕΣΡ, αντιμετωπίζεται προσχηματικά και  με «έλα, μωρέ» διάθεση. Με λίγα λόγια, όσο δεν υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, τόσο θα σημειώνονται τέτοια εγκληματικά λάθη, τόσο θα επιβάλλονται πρόστιμα και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται από εκπομπή σε εκπομπή, από κανάλι σε κανάλι και κυρίως από πρόθυμο παρουσιαστή σε πρόθυμο παρουσιαστή.

— Άρα η λογική των προστίμων δεν δουλεύει πια;
Δεν δουλεύει πια το κούφιο, αποκλειστικώς οικονομικό ποινολόγιο που αδυνατεί να συλλάβει το μέγεθος της ζημιάς που προξενείται κάθε φορά που εφαρμόζεται μία κατάπτυστη δημοσιογραφική πρακτική, η οποία στοχεύει αποκλειστικά στο «σοκ και δέος» του τηλεθεατή και συνεπώς στα ποσοστά τηλεθέασης, με όποιο κόστος. Δεν δουλεύει η σκέτη ποινή, χωρίς μηχανισμούς πρόληψης και ανάσχεσης της βλάβης σε πρόσωπα της επικαιρότητας, πόσω μάλλον όταν αυτά είναι ανήλικα.

Να, ας πούμε, η ανηλικότητα, ενώ θα έπρεπε να προστατεύεται με κάθε κόστος απ’ όλους –και κυρίως από τα media–, σε μία σειρά πρόσφατων υποθέσεων (από τη 12χρονη μέχρι την υπόθεση της Κιβωτού και από τα τρία νεκρά παιδιά της Πάτρας μέχρι τα δίχως τέλος περιστατικά παιδοβιασμών) περιφρονείται βαθιά και κεφαλαιοποιείται μόνο για την τηλεθέαση και τα κλικ των sites.

Ειδικά στην περίπτωση της 12χρονης δεν θα έπρεπε καν να γνωρίζουμε την περιοχή στην οποία κινούνταν οι βιαστές της. Αντιθέτως, και χάρη στη μηδενική ενσυναίσθηση κάποιων εκπομπών και των παρουσιαστών τους, ο τηλεθεατής γνωρίζει ακόμα και τον τόπο διαμονής της. Η βλάβη που προξενήθηκε από τα media ειδικά στην περίπτωση του 12χρονου κοριτσιού θα έπρεπε να αποτελεί case study για όλα τα «μη» του σύγχρονου δημοσιογραφικού λόγου. Το παιδί, αφού «κρεμάστηκε» με κάθε πιθανό τρόπο «στα μανταλάκια», τώρα καλείται να αντιμετωπίσει ολομόναχο τις συνέπειες αυτής της ισοπεδωτικής έκθεσης και ενώ είχε προηγηθεί το αβάσταχτο των αλλεπάλληλων βιασμών, της μαστροπείας, του διασυρμού της από όλες εκπομπές και, φυσικά, των διαδοχικών καταθέσεων στις αρχές και απανωτών κλήσεων, προκειμένου να αναγνωρίσει τους βιαστές της.

Όλα αυτά, με τους αρμόδιους φορείς πολύ συχνά να ξεχνούν ότι πρόκειται για ανήλικο άτομο που θα έπρεπε να προστατεύεται τόσο κατά τη διάρκεια της δύσκολης αυτής διαδικασίας, αλλά και μετά από αυτήν προκειμένου να επανέλθει στην καθημερινότητά του. Οπότε, ναι, το «στείρο ποινολόγιο» και δεν δουλεύει πια και ακυρώνει τις όποιες καλές προθέσεις της αρχής.

— Είπαμε ότι τον Οκτώβριο προβλήθηκε η επίμαχη εκπομπή;
Ναι.

— Και το πρόστιμο επιβλήθηκε προχθές..;
Σωστά.

— Συνεπώς θα λέγαμε ότι υπάρχει και μια σαφής καθυστέρηση στην εξέταση τέτοιων υποθέσεων;
Αυτό δεν είναι απαραιτήτως προβληματικό, δεδομένου ότι πρέπει να γίνει ακριβής και αντικειμενική καταγραφή των παραβάσεων. Το προβληματικό είναι στο ότι η καθυστέρηση ευνοεί τους μηχανισμούς λήθης και μετά από μία περίοδο σχετικής ησυχίας –για να ξεχαστεί το ζήτημα, για να το πούμε απλά– επανέρχονται αυτού του είδους οι δημοσιογραφικοί χειρισμοί.

— Είναι η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος τιμωρείται με τόσο υψηλό πρόστιμο;
Όχι. Έχει προηγηθεί πρόστιμο για τα σχόλιά του σχετικά με την υπόθεση φοιτήτριας του ΑΠΘ που παρενοχλήθηκε ενώ μελετούσε στη βιβλιοθήκη. Τότε, είχε επιβληθεί στον ΣΚΑΪ από το ΕΣΡ πρόστιμο 150.000 ευρώ για «υποβάθμιση της ποιοτικής στάθμης του προγράμματος», ενώ για τις παραβάσεις «της προσβολής της αξίας του ανθρώπου και της δυσμενούς διάκρισης λόγω φύλου» είχε επιβληθεί και κύρωση προσωρινής αναστολής μετάδοσης της εκπομπής για 5 συνεχόμενες ημέρες.

Επίσης και για την ίδια περίοδο, όταν ο δημοσιογράφος εργαζόταν στον ΣΚΑΪ, (έστω και με καθυστέρηση δύο ετών) το ΕΣΡ επέβαλε στον σταθμό άλλα δύο πρόστιμα για χονδροφοβικό σχόλιο του παρουσιαστή, (η αιτιολόγηση του προστίμου ήταν για «προσβολή της αξίας του ανθρώπου», ύψους 30.000 ευρώ και άλλο ένα ύψους 15.000 ευρώ, το οποίο επιβλήθηκε μετά από εξώδικη «δήλωση – διαμαρτυρία – πρόσκληση», για «προσβολή προσωπικότητας ατόμου»).

— Ωστόσο, δεν άλλαξε κάτι;
Αυτό λέμε.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ