Πόσο αποτελεσματικά είναι τα πρόστιμα του ΕΣΡ σε δημοσιογραφικές συμπεριφορές τύπου Λιάγκα;

Πόσο αποτελεσματικά είναι τα πρόστιμα του ΕΣΡ σε δημοσιογραφικές συμπεριφορές τύπου Λιάγκα; Facebook Twitter
Δεν δουλεύει πια το κούφιο, αποκλειστικώς οικονομικό ποινολόγιο που αδυνατεί να συλλάβει το μέγεθος της ζημιάς που προξενείται κάθε φορά που εφαρμόζεται μία κατάπτυστη δημοσιογραφική πρακτική, η οποία στοχεύει αποκλειστικά στο «σοκ και δέος» του τηλεθεατή και συνεπώς στα ποσοστά τηλεθέασης, με όποιο κόστος.
0

— Τι ακριβώς συνέβη με την εκπομπή του Γιώργου Λιάγκα;
Πριν από δύο μέρες το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης επέβαλε στο κανάλι στο οποίο εργάζεται ο παρουσιαστής πρόστιμο ύψους 190.000 ευρώ για τον τρόπο με τον οποίο κάλυψε από τον αέρα του «Πρωινού» την υπόθεση παιδοβιασμού και μαστροπείας της 12χρονης από τον Κολωνό.

Ειδικότερα και σύμφωνα με την απόφαση που αναρτήθηκε στη «Διαύγεια», η ολομέλεια της Ανεξάρτητης Ραδιοτηλεοπτικής Αρχής τιμώρησε τον ΑΝΤ1 με 50.000 ευρώ για «παράνομη ταυτοποίηση θύματος εγκλήματος κατά της γενετήσιας ελευθερίας», με 50.000 ευρώ για «προσβολή προσώπου», με 50.000 ευρώ για «υποβάθμιση προγράμματος» και με 40.000 ευρώ για «παραβίαση της μυστικότητας της ποινικής προδικασίας».

Όπως επισημαίνεται από το ΕΣΡ, πολλά στοιχεία που μεταδόθηκαν από την εκπομπή της 19ης Οκτωβρίου έκαναν «απολύτως εφικτή την ταυτοποίηση του φερόμενου θύματος», ενώ επίσης έγινε «αναλυτική περιγραφή στο τηλεοπτικό κοινό «των σεξουαλικής φύσεως πράξεων στις οποίες φέρεται να είχε υποχρεωθεί να προβεί η ανήλικη» και αναφέρθηκαν «υποτιμητικοί για την ανήλικη ισχυρισμοί του βασικού κατηγορουμένου της υπόθεσης και τρίτων προσώπων».

— Μάλιστα. Θεωρείται υψηλό το συγκεκριμένο πρόστιμο;
Ναι. Αν σκεφτεί κανείς ότι η λανθασμένη σήμανση προγράμματος (δηλαδή, ένα πρόγραμμα να θεωρείται κατάλληλο για όλους, ενώ πρόκειται, ας πούμε, για ένα γκροτέσκο ή ντροπιαστικό θέαμα που θα έπρεπε να έχει σήμανση 18+) μπορεί να σηκώσει πρόστιμο έως και 30.000, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ένα τσουχτερό –για τον σταθμό– πρόστιμο.

— Από πού βγαίνουν τα πρόστιμα;
Τι ακριβώς εννοούμε;

— Ποιος τα πληρώνει; Το ταμείο των καναλιών, ας πούμε.
Ναι. Η γενική εικόνα είναι αυτή, αν μιλάμε για το «ποιος» πληρώνει το πρόστιμο, Κατά τα λοιπά τα πρόστιμα και η αποπληρωμή τους είναι μια πικρή ιστορία, καθώς πλέον ο κόσμος γνωρίζει ότι τα τηλεφωνήματα (υπερ)υψηλής κοστολόγησης (τύπου «πάρτε τώρα και κερδίστε ένα αυτοκίνητο») βοηθούν κατά πολύ –και συνήθως σχετικά άμεσα– στην αποπληρωμή τέτοιου είδους ποινών.

Το πρόστιμο, ειδικά τα τελευταία χρόνια και λόγω σειράς λαθών που σημειώθηκαν από προηγούμενες διοικήσεις του ΕΣΡ, αντιμετωπίζεται προσχηματικά και  με «έλα, μωρέ» διάθεση. Με λίγα λόγια, όσο δεν υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, τόσο θα σημειώνονται τέτοια εγκληματικά λάθη, τόσο θα επιβάλλονται πρόστιμα και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται από εκπομπή σε εκπομπή, από κανάλι σε κανάλι και κυρίως από πρόθυμο παρουσιαστή σε πρόθυμο παρουσιαστή.

— Μάλιστα. Υπάρχει συμμόρφωση από την επιβολή τέτοιων προστίμων;
Σε γενικές γραμμές –που επιδέχονται πολλές βελτιώσεις–, ναι. Ειδικά τα τελευταία χρόνια και λόγω της κατακραυγής που έλκουν μία σειρά από δημοσιογραφικά ολισθήματα, το μεγαλύτερο μέρος των καναλιών –και συγκριτικά με παλαιότερες τηλεοπτικές περιόδους– είναι αρκετά ευαίσθητο σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο, τη χρήση της γλώσσας, την προσοχή σε ό,τι έχει να κάνει με την ποιοτική στάθμη των προγραμμάτων, και πάει λέγοντας. Ωστόσο, προφανώς και υπάρχουν εξαιρέσεις, γι’ αυτό και βλέπουμε να επαναλαμβάνεται η επιβολή προστίμων σε συγκεκριμένα τηλεοπτικά πρόσωπα, τα οποία κάνουν χρήση συγκεκριμένων δημοσιογραφικών πρακτικών.

— Λέμε ότι δεν έχουν πλέον την ίδια αποτελεσματικότητα και το ίδιο, ας το πούμε, κύρος τα πρόστιμα του ΕΣΡ;
Το ΕΣΡ ως ανεξάρτητη αρχή, οφείλει να σπεύδει, όπου εντοπίζεται παράβαση και να επιβάλλει ποινή που θα διασφαλίζει το συμφέρον και την προστασία του τηλεθεατή. Εκείνο που λέμε εδώ είναι ότι το πρόστιμο, ειδικά τα τελευταία χρόνια και λόγω σειράς λαθών που σημειώθηκαν από προηγούμενες διοικήσεις του ΕΣΡ, αντιμετωπίζεται προσχηματικά και  με «έλα, μωρέ» διάθεση. Με λίγα λόγια, όσο δεν υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, τόσο θα σημειώνονται τέτοια εγκληματικά λάθη, τόσο θα επιβάλλονται πρόστιμα και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται από εκπομπή σε εκπομπή, από κανάλι σε κανάλι και κυρίως από πρόθυμο παρουσιαστή σε πρόθυμο παρουσιαστή.

— Άρα η λογική των προστίμων δεν δουλεύει πια;
Δεν δουλεύει πια το κούφιο, αποκλειστικώς οικονομικό ποινολόγιο που αδυνατεί να συλλάβει το μέγεθος της ζημιάς που προξενείται κάθε φορά που εφαρμόζεται μία κατάπτυστη δημοσιογραφική πρακτική, η οποία στοχεύει αποκλειστικά στο «σοκ και δέος» του τηλεθεατή και συνεπώς στα ποσοστά τηλεθέασης, με όποιο κόστος. Δεν δουλεύει η σκέτη ποινή, χωρίς μηχανισμούς πρόληψης και ανάσχεσης της βλάβης σε πρόσωπα της επικαιρότητας, πόσω μάλλον όταν αυτά είναι ανήλικα.

Να, ας πούμε, η ανηλικότητα, ενώ θα έπρεπε να προστατεύεται με κάθε κόστος απ’ όλους –και κυρίως από τα media–, σε μία σειρά πρόσφατων υποθέσεων (από τη 12χρονη μέχρι την υπόθεση της Κιβωτού και από τα τρία νεκρά παιδιά της Πάτρας μέχρι τα δίχως τέλος περιστατικά παιδοβιασμών) περιφρονείται βαθιά και κεφαλαιοποιείται μόνο για την τηλεθέαση και τα κλικ των sites.

Ειδικά στην περίπτωση της 12χρονης δεν θα έπρεπε καν να γνωρίζουμε την περιοχή στην οποία κινούνταν οι βιαστές της. Αντιθέτως, και χάρη στη μηδενική ενσυναίσθηση κάποιων εκπομπών και των παρουσιαστών τους, ο τηλεθεατής γνωρίζει ακόμα και τον τόπο διαμονής της. Η βλάβη που προξενήθηκε από τα media ειδικά στην περίπτωση του 12χρονου κοριτσιού θα έπρεπε να αποτελεί case study για όλα τα «μη» του σύγχρονου δημοσιογραφικού λόγου. Το παιδί, αφού «κρεμάστηκε» με κάθε πιθανό τρόπο «στα μανταλάκια», τώρα καλείται να αντιμετωπίσει ολομόναχο τις συνέπειες αυτής της ισοπεδωτικής έκθεσης και ενώ είχε προηγηθεί το αβάσταχτο των αλλεπάλληλων βιασμών, της μαστροπείας, του διασυρμού της από όλες εκπομπές και, φυσικά, των διαδοχικών καταθέσεων στις αρχές και απανωτών κλήσεων, προκειμένου να αναγνωρίσει τους βιαστές της.

Όλα αυτά, με τους αρμόδιους φορείς πολύ συχνά να ξεχνούν ότι πρόκειται για ανήλικο άτομο που θα έπρεπε να προστατεύεται τόσο κατά τη διάρκεια της δύσκολης αυτής διαδικασίας, αλλά και μετά από αυτήν προκειμένου να επανέλθει στην καθημερινότητά του. Οπότε, ναι, το «στείρο ποινολόγιο» και δεν δουλεύει πια και ακυρώνει τις όποιες καλές προθέσεις της αρχής.

— Είπαμε ότι τον Οκτώβριο προβλήθηκε η επίμαχη εκπομπή;
Ναι.

— Και το πρόστιμο επιβλήθηκε προχθές..;
Σωστά.

— Συνεπώς θα λέγαμε ότι υπάρχει και μια σαφής καθυστέρηση στην εξέταση τέτοιων υποθέσεων;
Αυτό δεν είναι απαραιτήτως προβληματικό, δεδομένου ότι πρέπει να γίνει ακριβής και αντικειμενική καταγραφή των παραβάσεων. Το προβληματικό είναι στο ότι η καθυστέρηση ευνοεί τους μηχανισμούς λήθης και μετά από μία περίοδο σχετικής ησυχίας –για να ξεχαστεί το ζήτημα, για να το πούμε απλά– επανέρχονται αυτού του είδους οι δημοσιογραφικοί χειρισμοί.

— Είναι η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος τιμωρείται με τόσο υψηλό πρόστιμο;
Όχι. Έχει προηγηθεί πρόστιμο για τα σχόλιά του σχετικά με την υπόθεση φοιτήτριας του ΑΠΘ που παρενοχλήθηκε ενώ μελετούσε στη βιβλιοθήκη. Τότε, είχε επιβληθεί στον ΣΚΑΪ από το ΕΣΡ πρόστιμο 150.000 ευρώ για «υποβάθμιση της ποιοτικής στάθμης του προγράμματος», ενώ για τις παραβάσεις «της προσβολής της αξίας του ανθρώπου και της δυσμενούς διάκρισης λόγω φύλου» είχε επιβληθεί και κύρωση προσωρινής αναστολής μετάδοσης της εκπομπής για 5 συνεχόμενες ημέρες.

Επίσης και για την ίδια περίοδο, όταν ο δημοσιογράφος εργαζόταν στον ΣΚΑΪ, (έστω και με καθυστέρηση δύο ετών) το ΕΣΡ επέβαλε στον σταθμό άλλα δύο πρόστιμα για χονδροφοβικό σχόλιο του παρουσιαστή, (η αιτιολόγηση του προστίμου ήταν για «προσβολή της αξίας του ανθρώπου», ύψους 30.000 ευρώ και άλλο ένα ύψους 15.000 ευρώ, το οποίο επιβλήθηκε μετά από εξώδικη «δήλωση – διαμαρτυρία – πρόσκληση», για «προσβολή προσωπικότητας ατόμου»).

— Ωστόσο, δεν άλλαξε κάτι;
Αυτό λέμε.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ζωή, όπως Ζορό

Βασιλική Σιούτη / Ζωή, όπως Ζορό

Τιμωρός του κατεστημένου ή εκπρόσωπος μιας δήθεν αντισυστημικής ελίτ που παίζει με τα σπίρτα; Η δημοσκοπική εκτόξευσή της είναι γεγονός και όλοι προσπαθούν να μαντέψουν πόσο θα κρατήσει και ποιες θα είναι οι συνέπειες.   
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Πράγματι, μεγάλος αριθμός των Ένορκων Διοικητικών Εξετάσεων καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα»

Οπτική Γωνία / Οι ΕΔΕ στην Ελλάδα: Πόσες καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα;

Πότε διενεργείται μια Ένορκη Διοικητική Eξέταση; Είναι αλήθεια ότι μεγάλος αριθμός ΕΔΕ καταλήγουν στο αρχείο και τι πρέπει να αλλάξει στο ρυθμιστικό πλαίσιο; Μιλά στη LiFO ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Νίκος Βιτώρος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές Κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Ρεπορτάζ / Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Μια κραυγαλέα κατάχρηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων στα Ακαρνανικά Όρη αμαυρώνει τον θεσμό, παρακάμπτει την περιβαλλοντική νομοθεσία και αποκαλύπτει την αδυναμία της διοίκησης να ελέγξει την επιχειρηματική δραστηριότητα που βλάπτει το περιβάλλον και την οικονομία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τελικά αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά θα σωθούν οι γυναίκες απ’ το trafficking; 

Οπτική Γωνία / Τελικά, αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά, θα σωθούν οι γυναίκες από το trafficking; 

Τι αλλάζει με την τροποποίηση Φλωρίδη για την παρένθετη κυοφορία και γιατί ο όρος «παρένθετη μητρότητα» είναι λάθος; Η νομικός Μαριάννα Βασιλείου λύνει όλες μας τις απορίες.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Α-δικαιοσύνης

Οπτική Γωνία / Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Α-δικαιοσύνης

Πολιτικός «παντός καιρού», κυνικός, αλαζόνας, οπορτουνιστής, οπισθοδρομικός με εκσυγχρονιστικό προσωπείο, γίνεται όλο και περισσότερο «βασιλικότερος του βασιλέως» μετά τη μετεγγραφή του στο κυβερνητικό στρατόπεδο, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις δηλώσεις του για τα Τέμπη, τον νέο Π.Κ. και τη χρήση της παρενθεσίας από ζευγάρια ανδρών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Ghiblipocalypse»: Είναι η AI δώρο για τον εκδημοκρατισμό της τέχνης;

Οπτική Γωνία / «Ghiblipocalypse»: Είναι η AI δώρο για τον εκδημοκρατισμό της τέχνης;

Η μαζική χρήση AI για τη δημιουργία εικόνων με την αισθητική του Studio Ghibli ανοίγει ξανά τη συζήτηση για το ποια είναι τα όρια της αντιγραφής στην τέχνη. Γιορτάζουμε την προσβασιμότητα ή κηδεύουμε τη δημιουργία;
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ