Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμό 25% σε οποιαδήποτε χώρα αγοράζει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο από τη Βενεζουέλα, κατηγορώντας τη χώρα της Λατινικής Αμερικής ότι είναι «εχθρική προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις Ελευθερίες που πρεσβεύουμε».
Η δήλωση του Αμερικανού προέδρου έγινε μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα Truth Social, ενώ συμπλήρωσε ότι το μέτρο θα ισχύει για κάθε χώρα που πραγματοποιεί εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ και εισάγει ταυτόχρονα ενεργειακά προϊόντα από τη Βενεζουέλα.
«Κάθε χώρα που αγοράζει πετρέλαιο ή φυσικό αέριο από τη Βενεζουέλα θα υποχρεωθεί να καταβάλει δασμό 25% στις ΗΠΑ για κάθε εμπορική συναλλαγή που έχει με τη χώρα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, κατηγορώντας επίσης χωρίς αποδείξεις το Καράκας ότι έχει στείλει «εγκληματίες και μέλη συμμοριών όπως η Tren de Aragua» στις ΗΠΑ.
Στα σκαριά νέος εμπορικός «πόλεμος» – Πυρά και κατά Κίνας
Η απόφαση Τραμπ θεωρείται ακόμη ένα επεισόδιο στον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο με την Κίνα, καθώς η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου από τη Βενεζουέλα. Το 2024, σύμφωνα με στοιχεία του οίκου Lipow Oil Associates, η Βενεζουέλα παρήγαγε 921.000 βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα, εκ των οποίων τα 351.000 πήγαν στην Κίνα και τα 228.000 στις ΗΠΑ.
Η κίνηση της Ουάσινγκτον θεωρείται σαφές μήνυμα προς το Πεκίνο. Εάν προχωρήσει η επιβολή του δασμού, τότε τα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ θα επιβαρυνθούν με επιπλέον 25%, πέραν του ήδη ισχύοντος 20%, ανεβάζοντας τον συνολικό δασμό στο 45%. Για εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, ο συνδυασμός δασμών θα φτάσει το 70%.
Η Κίνα αντέδρασε έντονα. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών, Γκουό Τζιακούν, κάλεσε την Ουάσινγκτον να σταματήσει τις παρεμβάσεις στα εσωτερικά της Βενεζουέλας και να άρει τις «παράνομες» κυρώσεις. «Σε έναν εμπορικό πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές», τόνισε χαρακτηριστικά.
Παρά τις κυρώσεις που έχουν επανέλθει από τον Απρίλιο του 2024, λόγω της κατηγορίας περί μη διεξαγωγής ελεύθερων και δίκαιων εκλογών από το καθεστώς Μαδούρο, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να εισάγουν βενεζουελανό πετρέλαιο μέσω της Chevron, η οποία λειτουργεί στη χώρα με καθεστώς κοινοπραξίας. Η σχετική άδεια που επρόκειτο να ανακληθεί στις 3 Απριλίου, επεκτάθηκε έως τις 27 Μαΐου, μετά από πρόσφατη συνάντηση του Τραμπ με τον CEO της Chevron, Μάικ Γουέρθ, και άλλα κορυφαία στελέχη του κλάδου.
Το γεγονός αυτό δημιουργεί ερωτήματα για το αν ο νέος δασμός θα ισχύσει και για τις εισαγωγές μέσω Chevron, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη διευκρίνιση από τον Λευκό Οίκο.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι δασμοί για το πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα θα τεθούν σε ισχύ στις 2 Απριλίου, ημερομηνία που αποκάλεσε «ημέρα απελευθέρωσης». Παράλληλα, ανέβαλε την εφαρμογή άλλων εξαγγελθέντων μέτρων – όπως δασμοί 25% σε φάρμακα, αυτοκίνητα και ξυλεία – για την ίδια ημερομηνία, εν αναμονή νέων ανακοινώσεων για «αντισταθμιστικά μέτρα σε άλλες χώρες».
Στο παρασκήνιο η μετανάστευση και οι απελάσεις
Το πλαίσιο των κυρώσεων εντάσσεται και στο ευρύτερο αφήγημα της κυβέρνησης Τραμπ για τη μετανάστευση. Η αρχική απόφαση για ανάκληση της άδειας της Chevron είχε παρουσιαστεί και ως «τιμωρία» στη Βενεζουέλα για την άρνησή της να δεχθεί απελαθέντες μετανάστες που, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, συνδέονται με εγκληματικές οργανώσεις.
Τη Δευτέρα, πάντως, η Βενεζουέλα δέχθηκε 200 απελαθέντες σε νέα πτήση επαναπατρισμού, στο πλαίσιο συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Συγγενείς κάποιων εξ αυτών ανέφεραν στο CNN ότι οι δικοί τους άνθρωποι δεν είχαν ποινικό παρελθόν, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχουν παρουσιαστεί αποδείξεις που να στοιχειοθετούν τις κατηγορίες.
Παρά τη βαρύτητα των ανακοινώσεων, οι χρηματαγορές δεν επηρεάστηκαν ουσιαστικά και κατέγραψαν άνοδο τη Δευτέρα, ένδειξη ότι οι επενδυτές εκτιμούν ως περιορισμένη την άμεση επίπτωση των νέων μέτρων.
Ωστόσο, η αβεβαιότητα για την έκταση εφαρμογής των νέων δασμών, αλλά και οι διαφαινόμενες εντάσεις με την Κίνα, αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο για πιο ριζικές επιπτώσεις στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με βασικούς εμπορικούς εταίρους.
