Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες πακέτα Tokyo Banana, τυλιγμένα με χρυσή κορδέλα, πωλούνται γύρω από τους συγκοινωνιακούς κόμβους και τις τουριστικές περιοχές του Τόκιο και προωθούνται ως το επίσημο σνακ της πόλης.
Αλλά τι σχέση έχει το Tokyo Banana με το Τόκιο, μια πόλη που δεν παράγει μπανάνες;
Σε αντίθεση με πολλά ιαπωνικά γλυκίσματα, που φτιάχνονται με υλικά από συγκεκριμένες περιοχές και συνδέονται με παραδόσεις χρόνων, το Tokyo Banana είναι ξεκάθαρα δημιούργημα του καπιταλισμού.
Τον 20ό αιώνα, καθώς το Τόκιο εξελίχθηκε στην μεγαλύτερη πόλη του κόσμου και άνοιξε τις πόρτες του σε τουρίστες από όλο τον κόσμο, δεν είχε πολλές παραδόσεις να καυχιέται. Δεν υπήρχε κάποιο ιδιαίτερο φαγητό ή ποτό που να είναι μοναδικό στο Τόκιο ή να έχει κάποια ιστορία να διηγηθεί.
Σε αντίθεση με το Κιότο, που ήταν η πρωτεύουσα της Ιαπωνίας από τον 8ο έως τον 19ο αιώνα: ένα εστιατόριο φτιάχνει σόμπα από τοπικό φαγόπυρο από το 1702. Η Ιαπωνία έχει επίσης το παλαιότερο ξενοδοχείο στον κόσμο, ένα ιαματικό θέρετρο που άνοιξε το 1705.
Η εταιρεία παραγωγής σνακ Grapestone είδε αυτό το κενό και αποφάσισε να δημιουργήσει ένα προϊόν που να συνδέεται με το Τόκιο και να προωθηθεί ως τοπικό έδεσμα.
«Το Τόκιο είναι το μέρος όπου διάφοροι άνθρωποι από όλη την Ιαπωνία έρχονται και γίνεται η πατρίδα τους», λέει εκπρόσωπος της Grapestone στο CNN.
«Αποφασίσαμε να εφεύρουμε ένα σουβενίρ του Τόκιο με θέμα που να είναι οικείο και νοσταλγικό για όλους τους Ιάπωνες. Οι μπανάνες είναι γεύση από προϊόντα υψηλής ποιότητας ή εισαγόμενα για τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Για τους νεότερους, είναι η γεύση των ευχάριστων αναμνήσεων από σχολικές εκδρομές.»
Το αποτέλεσμα ήταν μικρά κέικ σε σχήμα μπανάνας, αφράτα απ’ έξω και γεμισμένα με κρέμα μπανάνας.
Η κουλτούρα του δώρου
Το Tokyo Banana είναι ένα τέλειο παράδειγμα του «omiyage», μια ιαπωνική παράδοση όπου όσοι ταξιδεύουν φέρνουν δώρα – συνήθως φαγώσιμα – σε φίλους, οικογένεια και συναδέλφους.
Σε αντίθεση με τη Δύση, όπου κάποιος που επιστρέφει μπορεί να φέρει ένα μαγνητάκι ή μπλουζάκι, το omiyage είναι σχεδόν πάντα κάτι που τρώγεται ή πίνεται και πρέπει να καταναλωθεί σύντομα μετά την επιστροφή.
Αν και το omiyage είναι ιαπωνική παράδοση, η μεγαλύτερη αγορά του Tokyo Banana είναι οι ξένοι τουρίστες και όχι οι ντόπιοι, κάτι που η εταιρεία λέει ότι έγινε σκόπιμα. Η Grapestone δήλωσε στο CNN ότι τους προσφέρθηκε χώρος πώλησης στο αεροδρόμιο Χανέντα τη δεκαετία του ’90, που ώθησε στη δημιουργία του Tokyo Banana.
Με την επωνυμία του Τόκιο και το όνομα στα αγγλικά, το Tokyo Banana συνδέθηκε γρήγορα με την πόλη του.
Ο Καναδός Jeff Lui, που ζει στην Ιαπωνία, πιστεύει ότι το Tokyo Banana έχει εξαιρετική προώθηση προς τους διεθνείς τουρίστες.
«Είσαι σχεδόν υποχρεωμένος να το αγοράσεις... Είναι σαν να λες: 'σε σκέφτηκα όσο ήμουν εκεί, και να σου φέρνω κάτι που ξέρω ότι θα σου αρέσει.'»
Στο TikTok όμως, η εικόνα είναι διαφορετική.
Χρήστες εκτός Ιαπωνίας βιάζονται να δοκιμάσουν τα Tokyo Banana μόλις φτάσουν στο Τόκιο.
Η κριτική του δημιουργού Eat With Adrian για το Tokyo Banana έχει πάνω από 260.000 προβολές στο TikTok, με σχόλια που λένε πόσο θέλουν να τα αγοράσουν.
Η Katie Thompson, που ζει στην Ιαπωνία περίπου οκτώ χρόνια, παραδέχεται ότι το Tokyo Banana δεν είναι το αγαπημένο της σνακ.
«Δεν είμαι πολύ φαν. Βρίσκω ότι η γέμιση έχει αρκετά τεχνητή γεύση. Η μπανάνα δεν ταιριάζει πολύ να γίνει γλυκιά κρέμα ή καραμέλα.»
Αν και φίλοι και συγγενείς από τις ΗΠΑ έχουν ζητήσει να τους φέρει Tokyo Banana, εκείνη δεν τα αγοράζει.
Ο Lui συμφωνεί ότι δεν τρώει ο ίδιος Tokyo Banana, αλλά πολλοί φίλοι του από τον Καναδά που έρχονται στην Ιαπωνία τον ρωτούν γι’ αυτά.
«Κάθε φορά που κάποιος από το Τορόντο έρχεται εδώ, λέει ‘Είδα αυτό το Tokyo Banana και αγόρασα μερικά κουτιά να πάρω σπίτι.’» Στον ιστότοπό του Tokyo Chase, ο Lui κριτικάρει άλλα ιαπωνικά σνακ και προσπαθεί να κατευθύνει τους επισκέπτες σε άλλες επιλογές, ειδικά αν είναι επανειλημμένοι επισκέπτες που θέλουν να ανακαλύψουν περισσότερα.
Πιο φιλικό προς τους ντόπιους
Τα τελευταία χρόνια, το Tokyo Banana έχει προσπαθήσει να γίνει πιο δημοφιλές και στους ντόπιους.
Η Grapestone βγάζει περιοδικά νέες γεύσεις, όπως λεμόνι ή μέλι. Για να προκαλέσουν ενδιαφέρον, κάποια προϊόντα είναι διαθέσιμα μόνο σε συγκεκριμένα καταστήματα.
Η μάρκα έχει συνεργαστεί με διάσημους ιαπωνικούς χαρακτήρες όπως Pikachu, Chiikawa, Hello Kitty και Doraemon. Και φυσικά, υπάρχει και Kit Kat με γεύση Tokyo Banana.
Το 2022, το Tokyo Banana άνοιξε ένα μεγάλο κατάστημα μέσα στον σταθμό του Τόκιο. Για να το γιορτάσουν, δοκίμασαν ένα αλμυρό προϊόν, μια παραλλαγή του δημοφιλούς ιαπωνικού ψωμιού κάρυ με «χοιρινό και μοσχάρι μαγειρεμένα με κρεμμύδια, κρέμα και πουρέ μπανάνας.»
Η Grapestone δεν αποκαλύπτει πόσα προϊόντα πουλάει το χρόνο, αλλά στην ιστοσελίδα της λέει ότι το Tokyo Banana είναι το πιο δημοφιλές σουβενίρ φαγητού στην πρωτεύουσα της Ιαπωνίας.
Η εταιρεία λέει στο CNN ότι αν τοποθετούσε κανείς όλα τα Tokyo Banana που πουλιούνται σε ένα χρόνο, τα μικρά αυτά κέικ θα έφταναν από το Τόκιο έως τις Ηνωμένες Πολιτείες – διασχίζοντας τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Με πληροφορίες από CNN
