Η εκρηκτική άνοδος της Airbnb μπορεί να προκαλεί προβλήματα στέγασης στους κατοίκους σε ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά οι προσπάθειες των πόλεων να τη σταματήσουν, εμποδίζονται από τις πολιτικές της ΕΕ για την προώθηση της «οικονομίας κοινής χρήσης».
«Είναι αρκετά σαφές», δήλωσε ο Kenneth Haar, συγγραφέας της UnfairBnB, μελέτης που δημοσιεύθηκε αυτό το μήνα από την ομάδα εκστρατείας Corporate Europe Observatory που εδρεύει στις Βρυξέλλες. «Η Airbnb βρίσκεται σε μεγάλη πίεση σε τοπικό επίπεδο σε ολόκληρη την Ευρώπη και προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την κορυφαία δύναμη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για να πολεμήσει», σημειώνει.
«Ενώ μπορεί να ξεκίνησε ως μια κοινότητα ερασιτεχνών οικοδεσποτών που προσφέρουν ελεύθερους χώρους ή προσωρινά κενές κατοικίες στους ταξιδιώτες, η Airbnb είχε δραματική ανάπτυξη σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις από το 2014 και τώρα είναι μια μεγάλη, ισχυρή εταιρεία με επιρροή των λόμπι», ισχυρίζεται ο Haar.
Η πλατφόρμα περιλαμβάνει περίπου 20.500 διευθύνσεις στο Βερολίνο, 18.500 στη Βαρκελώνη, 61.000 στο Παρίσι και περίπου 19.000 στο Άμστερνταμ. Τα δεδομένα που ελήφθησαν από την ομάδα καμπάνιας InsideAirbnb δείχνουν ότι σε αυτά και σε άλλα τουριστικά hotspots, περισσότερα από τα μισά - μερικές φορές το 85% - των καταχωρήσεων είναι ολόκληρα διαμερίσματα.
Πολλές από τις ιδιοκτησίες ενοικιάζονται επίσης όλο το χρόνο, αφαιρώντας δεκάδες χιλιάδες κατοικίες από την αγορά ενοικιαζόμενων κατοικιών.
Ακόμη και στις πόλεις όπου οι περιορισμοί για τη βραχυπρόθεσμη περίοδο είναι πλέον σε ισχύ, περίπου το 30% των καταχωρήσεων Airbnb διατίθενται για τρεις ή περισσότερους μήνες το χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία. Σε εκείνες όπου δεν έχουν περιορισμό, όπως η Ρώμη και η Βενετία, ο αριθμός ξεπερνά το 90%.
«Ένα πολύ σημαντικό ποσοστό είναι εμπορικοί φορείς, συχνά με πολλαπλές καταχωρήσεις και μεγάλα κέρδη. Είναι σαφές ότι αυτό έχει αντίκτυπο στην πρόσβαση των κατοίκων σε οικονομικά προσιτή στέγη και είναι δύσκολο να το δούμε ως οικονομία κοινής χρήσης», αναφέρει η έκθεση.
Η Airbnb αρνείται ότι οι δραστηριότητές της έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα ενοίκια κατοικιών. Ωστόσο, οι πόλεις αναλαμβάνουν όλο και περισσότερο δράση:
- Η Πάλμα ντε Μαγιόρκα τον περασμένο μήνα ψήφισε για την απαγόρευση σχεδόν όλων των λιστών από την Airbnb και παρόμοιες πλατφόρμες όπως το HomeAway.
- Στο Παρίσι, η εγγραφή για τις βραχυπρόθεσμες εκμισθώσεις είναι πλέον υποχρεωτική.
- Η Βαρκελώνη έχει αναστείλει όλες τις νέες βραχυπρόθεσμες άδειες μίσθωσης.
- Το Άμστερνταμ έχει μειώσει το επιτρεπόμενο όριο βραχυπρόθεσμων μισθώσεων από δύο μήνες το χρόνο σε ένα.
- Το Βερολίνο επανέφερε τους παλαιούς νόμους και τους προσάρμοσε σε νέες συνθήκες.
Ωστόσο, οι τοπικές προσπάθειες να προστατευθεί το δικαίωμα πρόσβασης των κατοίκων σε οικονομικά προσιτές κατοικίες και να διατηρηθεί ο χαρακτήρας των συνοικιών, υπονομεύονται, λένε όσοι μάχονται την Airbnb.
Και αυτό γίνεται καθώς η ΕΕ θεωρεί πως η «συνεργατική οικονομία» είναι βασικός μελλοντικός μοχλός καινοτομίας και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης.
«Η Επιτροπή φαίνεται σχεδόν υπνωτισμένη από την προοπτική μιας ισχυρής κοινής οικονομίας και δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τις αρνητικές της συνέπειες», δήλωσε ο Haar. «Οι Επίτροποι μιλούν για ευκαιρίες, όχι για απειλές. Το κοινοβούλιο επίσης πρόσφατα καταδίκασε τις προσπάθειες των πόλεων να περιορίσουν τις εκμισθώσεις σε διαδικτυακές πλατφόρμες», λέει.
Δεδομένου ότι 50 πλατφόρμες, υπό την ηγεσία της Airbnb, προέτρεψαν την επιτροπή πριν από δύο χρόνια να διασφαλίσουν ότι οι τοπικοί νόμοι δεν θα περιορίζουν άσκοπα την ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας εις βάρος των Ευρωπαίων, δύο βασικές οδηγίες της ΕΕ σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο και τις υπηρεσίες, έρχονται σε μεγάλο βαθμό να λειτουργήσουν προς όφελος της βιομηχανίας.
Η Airbnb εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις οδηγίες, λέγοντας ότι η Επιτροπή προσπαθεί να παράσχει σαφείς, απλούς και συνεπείς κανόνες που καταργούν τα εμπόδια για όσους ανθρώπους επωφελούνται από καινοτομίες όπως η Airbnb.
Το πιο ανησυχητικό για τους αγωνιστές όπως ο Haar, είναι μια επίσημη καταγγελία εναντίον της Βαρκελώνης, του Βερολίνου, του Παρισιού και των Βρυξελλών που κατατέθηκε από την European Holiday Home Association, της οποίας η Airbnb και η HomeAway είναι επικεφαλής μέλη.
Σε αυτή ισχυρίζονται πως οι πόλεις εφαρμόζουν υπερβολικούς κανόνες και περιορισμούς /απαγορεύσεις. Εάν η διαμάχη δεν επιλυθεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, η καταγγελία θα μπορούσε να καταλήξει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
«Οι πόλεις πρέπει να ανταποκριθούν στις τοπικές πιέσεις και πρέπει να ανακτήσουν με κάποιο τρόπο το νομικό χώρο για να το κάνουν αυτό», δηλώνει ο Haar. «Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στις Βρυξέλλες φαίνεται να απομακρύνονται από την τοπική πραγματικότητα. Αν θέλουμε να υπερασπιστούμε το δικαίωμά μας για προσιτή στέγαση, αυτή η μάχη πρέπει να καταπολεμηθεί τώρα», καταλήγει.
Με πληροφορίες από Guardian
