Ούτε «θεραπεία σοκ», ούτε «ιδιωτικοποιήσεις»: ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο ξεκαθάρισε χθες Σάββατο ότι το κράτος θα διατηρήσει τον έλεγχο της οικονομίας της νήσου, διαψεύδοντας τις όποιες προσδοκίες περί του αντιθέτου μερίδας πολιτικών παρατηρητών και ξένων ηγετών, μετά τη θεαματική επαναπροσέγγιση της χώρας του με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Μιλώντας κατά το άνοιγμα του συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, το οποίο θα χαράξει πολιτική γραμμή για τα επόμενα πέντε χρόνια, ο Ραούλ Κάστρο τόνισε πως οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν τεθεί σε εφαρμογή θα συνεχιστούν, χωρίς ωστόσο να ανατραπούν οι σχεδιασμοί που είχαν γίνει στο προηγούμενο συνέδριο, το 2011.
«Η Κούβα δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτρέψει την εφαρμογή των λεγόμενων θεραπειών σοκ, που συχνά εφαρμόζονται σε βάρος των λιγότερο προνομιούχων τάξεων της κοινωνίας», υπογράμμισε ο 84χρονος Ραούλ Κάστρο κατά τη διάρκεια της δίωρης ομιλίας του στο συνέδριο του κόμματος, το οποίο διεξάγεται ενώ ακόμη δεν έχει συμπληρωθεί ένας μήνας από την ιστορική επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στη νήσο. «Οι νεοφιλελεύθερες συνταγές οι οποίες προωθούν την ταχεία ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας και τομέων κοινής ωφέλειας, όπως η Παιδεία, η Υγεία και η Κοινωνική Ασφάλιση, δεν θα εφαρμοστούν ποτέ επί σοσιαλισμού στην Κούβα», συνέχισε ο πρόεδρος της Κούβας, που διαδέχθηκε στην εξουσία τον αδελφό του Φιδέλ το 2008.
Στο συνέδριο του ΚΚ της Κούβας, οι 1.000 συμμετέχοντες αναμένεται να αποτιμήσουν την πρόοδο των 313 μέτρων που είχαν εγκριθεί το 2011 για να «εκσυγχρονιστεί» το κουβανικό σοσιαλιστικό σύστημα.
Ο πρόεδρος της Κούβας κατέστησε σαφές ότι η κρατική οικονομία, που διατηρεί τη μερίδα του λέοντος (80%) της οικονομικής δραστηριότητας στη νήσο, «θα συνεχίσει να αποτελεί την βασική μορφή (σ.σ. οικονομικής δραστηριότητας) της εθνικής οικονομίας και του κοινωνικοοικονομικού συστήματος», αλλά και ότι η ανάπτυξη ιδιωτικών οικονομικών δομών θα παραμείνει ελεγχόμενη. «Η ιδιωτική επιχειρηματικότητα θα αναπτυχθεί μέσα σε ένα καλά ορισμένο πλαίσιο και θα αποτελέσει συμπληρωματικό στοιχείο της οικονομίας της χώρας», επέμεινε, προεξοφλώντας την διάψευση των «προσδοκιών ισχυρών εξωτερικών δυνάμεων» οι οποίες κατ' αυτόν επιθυμούν να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση της «επανάστασης» και διαμέσου της διεύρυνσης του ιδιωτικού τομέα.
Στο συνέδριο, που θα συνεχιστεί κεκλεισμένων των θυρών ως την Τρίτη, τα στελέχη του ΚΚ της Κούβας αναμένεται να εγκρίνουν ένα πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης η εφαρμογή του οποίου προβλέπεται να συνεχιστεί πολύ καιρό μετά την αποχώρηση του Ραούλ Κάστρο από την εξουσία, που αναμένεται το 2018: καλύπτει την περίοδο 2016-2030.
Για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της, η κυβέρνηση της Κούβας κατήρτισε έναν νόμο με στόχο να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, αν και με αρκετά αυστηρούς όρους, ενώ επέτρεψε επίσης τη λειτουργία μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης της Κούβας, το 21% από τα 313 μέτρα εκσυγχρονισμού της οικονομίας κρίνεται πως έχουν ήδη φέρει ικανοποιητικό αποτέλεσμα, το 77% βρίσκεται ακόμη στη φάση της εφαρμογής του, ενώ το υπόλοιπο 2% έχει αφεθεί προς το παρόν κατά μέρος «για διάφορους λόγους».
Παράλληλα, η διπλωματία της Κούβας έχει ενεργοποιηθεί, επιτυγχάνοντας την επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ αλλά και συνεχίζοντας τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την πλήρη αποκατάσταση των διμερών σχέσεων. Το «άνοιγμα» της Κούβας το οποίο αναμενόταν από πολλού θα είναι μια μακρόχρονη διαδικασία, με δεδομένη την επιφυλακτικότητα της κυβέρνησης και τη βραδυπορία στην εφαρμογή διαφόρων ήδη προγραμματισμένων μεταρρυθμίσεων, όπως η κατάργηση του συστήματος του διπλού νομίσματος, που είχε τεθεί σε εφαρμογή το 2004.
Στη χθεσινή ομιλία του, που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση, ο Κάστρο δικαιολόγησε τη βραδύτητα των μεταρρυθμίσεων επικαλούμενος τη βούληση της κυβέρνησης να μην βρεθεί κανένας από τους 11,1 εκατ. Κουβανούς στα όρια της πείνας. «Αυτή η αρχή, το να μην αφήσουμε κανέναν παροπλισμένο, ορίζει κατά μεγάλο μέρος τον ρυθμό του εκσυγχρονισμού του κουβανικού οικονομικού υποδείγματος, το οποίο υφίσταται αναντίρρητα τις συνέπειες της διεθνούς οικονομικής κρίσης και (...) του εμπάργκο», το οποίο επιβάλλουν οι ΗΠΑ στη χώρα του από το 1962. «Δεν θα επιτρέψουμε αυτά τα μέτρα να δημιουργήσουν αστάθεια και αβεβαιότητα στον πληθυσμό της Κούβας», επέμεινε ο Κουβανός πρόεδρος.
Το συνέδριο του κόμματος αναμένεται επίσης να εγκρίνει μια μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος με ορίζοντα το 2018, το οποίο μεταξύ άλλων θα περιορίζει σε δύο τις πενταετείς θητείες σε ανώτατα κρατικά αξιώματα. Ακόμη, το ΚΚ της Κούβας πρόκειται να εκλέξει τα νέα μέλη του ανώτατου καθοδηγητικού του οργάνου, της Κεντρικής Επιτροπής (η απερχόμενη έχει 116 μέλη) και του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ (14 μέλη). Οι πολιτικοί παρατηρητές ασφαλώς θα εξετάσουν προσεκτικά τη νέα σύνθεση, αφού αναμένεται να δώσει αρκετά σαφείς ενδείξεις για την ιδεολογική κατεύθυνση του κόμματος και την νέα γενιά στελεχών, ενόψει της επικείμενης αλλαγής φρουράς στο κόμμα.
