Η προσπάθεια της Ιαπωνίας να ενθαρρύνει τα ζευγάρια να κάνουν περισσότερα παιδιά έχει καταστεί επείγουσα ανάγκη, μετά την ανακοίνωση ότι ο ετήσιος αριθμός γεννήσεων έπεσε κάτω από τις 700.000 για πρώτη φορά από την έναρξη της καταγραφής πριν από περισσότερα από εκατό χρόνια.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία που δημοσιεύτηκαν αυτήν την εβδομάδα, ο αριθμός των γεννήσεων έφτασε τις 686.061 το 2024, σημειώνοντας μείωση 5,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και αποτελώντας τον χαμηλότερο αριθμό από τότε που άρχισαν να τηρούνται στατιστικά το 1899. Στα στοιχεία δεν περιλαμβάνονται τα μωρά που γεννήθηκαν από αλλοδαπούς κατοίκους.
Ο δείκτης γονιμότητας – ο μέσος αριθμός παιδιών που έχει μια γυναίκα στη διάρκεια της ζωής της – έπεσε επίσης σε ιστορικό χαμηλό, στο 1,15, από 1,20 το 2023, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας. Αυτός ο δείκτης είναι πολύ κάτω από το 2,1 που απαιτείται για να διατηρηθεί σταθερός ο πληθυσμός. Το υπουργείο ανέφερε επίσης ότι το 2024 καταγράφηκαν 1,6 εκατομμύρια θάνατοι, αυξημένοι κατά 1,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ο αριθμός των γεννήσεων και ο δείκτης γονιμότητας έχουν μειωθεί για εννέα συναπτά χρόνια, αν και ο αριθμός των γάμων αυξήθηκε ελαφρώς πέρυσι, δύο χρόνια αφότου έπεσε κάτω από τις 500.000 για πρώτη φορά. Ο αριθμός των γάμων - ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τις τάσεις των γεννήσεων σε μια χώρα όπου σχετικά λίγα παιδιά γεννιούνται εκτός γάμου - αυξήθηκε για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια, φτάνοντας τις 485.063, δηλαδή 10.322 περισσότερους από τον προηγούμενο χρόνο. Ωστόσο, η πτωτική τάση που παρατηρείται από τη δεκαετία του 1970 παραμένει αμετάβλητη.
Ο δείκτης γεννήσεων στην Ιαπωνία έχει μειωθεί από το δεύτερο «baby boom» του 1973, πέφτοντας κάτω από το ένα εκατομμύριο το 2016 και κάτω από τις 800.000 το 2022. Ο αριθμός γεννήσεων πέρυσι είναι περίπου το ένα τέταρτο από το ιστορικό ρεκόρ των 2,7 εκατομμυρίων γεννήσεων το 1949.
Εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, ο πληθυσμός της Ιαπωνίας, που σήμερα είναι περίπου 124 εκατομμύρια, προβλέπεται να μειωθεί στα 87 εκατομμύρια μέχρι το 2070, όταν το 40% του πληθυσμού θα είναι 65 ετών και άνω.
Ο πρωθυπουργός Σιγκέρου Ισίμπα, που έχει χαρακτηρίσει τα δημογραφικά δεδομένα της Ιαπωνίας ως «σιωπηρή έκτακτη ανάγκη», παρουσίασε πρόσφατα μέτρα για την αύξηση του δείκτη γεννήσεων, όπως η επέκταση του επιδόματος παιδιού και η δωρεάν δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και η εγγύηση ότι τα ζευγάρια θα λαμβάνουν το ισοδύναμο του 100% του καθαρού μισθού τους όταν παίρνουν γονική άδεια ταυτόχρονα.
Ο προκάτοχος του Ισίμπα, Φούμιο Κισίντα, είχε προειδοποιήσει ότι η μείωση του ποσοστού γεννήσεων, σε συνδυασμό με την αύξηση των θανάτων, απειλεί την ικανότητα της Ιαπωνίας «να λειτουργεί ως κοινωνία», προσθέτοντας ότι η χώρα έχει φτάσει σε ένα «τώρα ή ποτέ» σημείο για να αντιμετωπίσει τη δημογραφική της κρίση.
Ωστόσο, οι προσπάθειες διαδοχικών κυβερνήσεων να μειώσουν το οικονομικό βάρος των ζευγαριών είχαν μικρή αποτελεσματικότητα, καθώς τα στατιστικά δείχνουν ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία — μια τάση που οδηγεί σε μικρότερες οικογένειες.
Η κυβέρνηση έχει δεχτεί κριτική επειδή επικεντρώνεται στους παντρεμένους, αντί να δίνει έμφαση στους νεότερους και άγαμους πολίτες, οι οποίοι αποθαρρύνονται από την ιδέα του γάμου. Πολλοί επικαλούνται τις κακές προοπτικές απασχόλησης και την έλλειψη εργασιακής ασφάλειας, την αυξανόμενη ακρίβεια, καθώς και την εταιρική κουλτούρα που καθιστά δύσκολο για τις γυναίκες να συνδυάσουν την εργασία με τη μητρότητα.
Μια έρευνα του 2023 από το Ίδρυμα Nippon έδειξε ότι μόλις το 16,5% των νέων ηλικίας 17 έως 19 ετών πίστευαν ότι τελικά θα παντρευτούν, παρόλο που ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό εξέφρασε την επιθυμία να το κάνει.
Με πληροφορίες από Guardian