Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν προθεσμία πέντε ετών για να προετοιμαστούν για πόλεμο, σύμφωνα με στρατιωτικό σχέδιο που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Πέμπτη, το οποίο επικαλείται το Politico.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, γράφει το Politico «μέχρι το 2030, η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει μια επαρκώς ισχυρή αμυντική στάση ώστε να αποτρέπει αξιόπιστα τους αντιπάλους της και να μπορεί να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε επιθετικότητα». Το σχέδιο θα συζητηθεί αρχικά από τους υπουργούς Άμυνας την Τετάρτη, πριν παρουσιαστεί στο Σώμα των Επιτρόπων την Πέμπτη, για να τεθεί στη συνέχεια προς εξέταση, από τους Ευρωπαίους ηγέτες την επόμενη εβδομάδα.
Η «Οδικός Χάρτης Ετοιμότητας Άμυνας 2030» σηματοδοτεί τον αυξανόμενο ρόλο της Ε.Ε. στα στρατιωτικά ζητήματα -ως απάντηση τόσο στον πόλεμο του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, όσο και στην αβέβαιη στάση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απέναντι στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, σχολιάζει το διεθνές ειδησεογραφικό μέσο.
Το έγγραφο, αναφέρει ότι «μια στρατιωτικοποιημένη Ρωσία αποτελεί διαρκή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο άμεσο μέλλον». Παρά το γεγονός ότι οι αμυντικές δαπάνες των κρατών-μελών αυξάνονται ραγδαία, η Κομισιόν προειδοποιεί ότι οι επενδύσεις παραμένουν κυρίως σε εθνικό επίπεδο, οδηγώντας σε «κατακερματισμό, αύξηση κόστους και έλλειψη διαλειτουργικότητας».
Η Κομισιόν ζητά από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να προχωρήσουν σε κοινές αγορές οπλικών συστημάτων, με στόχο έως το τέλος του 2027 τουλάχιστον το 40% των προμηθειών να γίνονται μέσω κοινών συμβολαίων. Το ίδιο ποσοστό σήμερα είναι στο 20%.
Οι προτεραιότητες
Το σχέδιο προσδιορίζει εννέα βασικούς τομείς στους οποίους η Ε.Ε. παρουσιάζει ελλείψεις:
- αεράμυνα και αντιπυραυλική άμυνα,
- στρατιωτική κινητικότητα,
- υποστήριξη και υποδομές,
- συστήματα πυροβολικού,
- τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοάμυνα,
- πυραύλους και πυρομαχικά,
- drones και αντι-drone συστήματα,
- μάχες εδάφους και
- ναυτικές επιχειρήσεις.
Στο έγγραφο γίνεται και ειδική αναφορά στην αμυντική ετοιμότητα και στον ρόλο της Ουκρανίας, η οποία «θα πρέπει να παραμείνει βαριά εξοπλισμένη και υποστηριζόμενη», ώστε να εξελιχθεί σε ένα «ατσάλινο σκαντζόχοιρο» ικανό να αποτρέπει τη ρωσική επιθετικότητα.
Τα χρονοδιαγράμματα για τρία βασικά έργα:
- την Ανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ, που θα ενοποιεί τα συστήματα εδάφους, αεράμυνας και αντιαεροπορικών drones στα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε.,
- την Ευρωπαϊκή Αντιαεροπορική Ασπίδα, για τη δημιουργία πολυεπίπεδου συστήματος αεράμυνας (συμπεριλαμβανομένου του «τείχους» απέναντι σε drone), και
- τη διαστημική Αμυντική ασπίδα, για την προστασία των ευρωπαϊκών δορυφορικών και διαστημικών υποδομών.
Βασική επιδίωξη της Κομισιόν είναι σύμφωνα με το Politico, οι Ευρωπαίοι ηγέτες να εγκρίνουν αυτά τα τρία έργα έως το τέλος του έτους. Σύμφωνα με το προσχέδιο, για να είναι η Ε.Ε. έτοιμη έως το 2030, τα έργα σε όλους τους τομείς υψηλής προτεραιότητας θα πρέπει να έχουν ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Σύμφωνα με το ίδιο χρονοδιάγραμμα, ως το τέλος του 2028, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα πιο επείγοντα κενά.
Η Κομισιόν θέλει επίσης να υπολογίσει με ακρίβεια σε τι βαθμό θα πρέπει να έχει ενισχυθεί η βιομηχανική δυναμικότητα, ώστε να προβλεφθούν εγκαίρως (και να αποτραπούν) πιθανά κενά στον εφοδιασμό και τις κρίσιμες πρώτες ύλες.
Χρηματοδότηση και αντιδράσεις
Η Ε.Ε. σχεδιάζει να κινητοποιήσει έως και 800 δισ. ευρώ για αμυντικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων:
- του προγράμματος SAFE (150 δισ. ευρώ σε δάνεια για όπλα),
- του Ευρωπαϊκού Αμυντικού Βιομηχανικού Προγράμματος (1,5 δισ. ευρώ),
- του Ευρωπαϊκού Αμυντικού Ταμείου,
- καθώς και του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού 2027–2033.
Στο έγγραφο τονίζεται, ότι τα κράτη-μέλη «παραμένουν κυρίαρχα ως προς την εθνική τους άμυνα». Παρόλα αυτά, ορισμένες κάποιες χώρες εκφράζουν ανησυχίες για τον αυξημένο ρόλο των Βρυξελλών σε έναν τομέα που θεωρείται κατά παράδοση εθνικός.