Δίχως αμερικανικές πτήσεις εκκένωσης και χωρίς εμπορικές πτήσεις, οι Αφγανοί που θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους πλέον στρέφονται προς τις επικίνδυνες χερσαίες διαδρομές.
Την ώρα που οι τελευταίοι Αμερικανοί στρατιώτες ετοιμάζονταν να φύγουν από το Αφγανιστάν, ο Χουσεΐν, κάτοχος αμερικανικού διαβατηρίου που συνεργαζόταν με τον στρατό των ΗΠΑ, επί μέρες πήγαινε με τις έξι κόρες του στις πύλες του αεροδρομίου της Καμπούλ, ελπίζοντας ότι θα επιβιβαστούν σε μια πτήση προς την ασφάλεια.
Τηλεφωνούσε και έστελνε email για μέρες στην αμερικανική των ΗΠΑ, χωρίς απάντηση. Τότε, ένας Αμερικανός στρατιώτης του τηλεφώνησε και του είπε είχε ελπίδα να μπει σε πτήση μόνο αν ήταν μόνος, χωρίς τις κόρες του, καθώς τα παιδιά του δεν είναι Αμερικανοί πολίτες. Όμως, η σύζυγος του Χουσεΐν πέθανε τον Ιούλιο από κορωνοϊό, πώς θα μπορούσε να φύγει χωρίς εκείνες;
Το βράδυ της Δευτέρας, η οικογένεια στεκόταν στο πλήθος που βρισκόταν έξω από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, ακούγοντας το τελευταίο αμερικανικό C-17 να απογειώνεται, βάζοντας τέλος στην παρέμβαση των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν έπειτα από 20 χρόνια.
Χιλιάδες στα σύνορα
Τώρα, ο Χουσεΐν είναι ανάμεσα στους Αφγανούς που εξετάζουν ένα πιθανό επικίνδυνο χερσαίο ταξίδι. «Μαθαίνω από τις ειδήσεις και από συγγενείς ότι χιλιάδες περιμένουν στα σύνορα του Αφγανιστάν και προσπαθούν να περάσουν στο Πακιστάν. Δεν ξέρω, μήπως θα έπρεπε να πάω στο Τατζικιστάν», αναρωτήθηκε μιλώντας στο Reuters. Ο Χουσεΐ ανησυχεί πώς θα φροντίζει τις κόρες του καθ’ οδόν.
Χωρίς πλέον αμερικανικές πτήσεις εκκένωσης και με τις εμπορικές πτήσεις να αποφεύγουν το αεροδρόμιο της Καμπούλ όπου δεν υπάρχει έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας, οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες για τη σωτηρία χιλιάδων Αφγανών, που δεν πείθονται από τις διαβεβαιώσεις των Ταλιμπάν, επικεντρώνονται ολοένα περισσότερο στην οργάνωση μια ασφαλούς διέλευσης από τα χερσαία σύνορα.
Μπορεί να περάσουν ημέρες ή εβδομάδες προτού ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους Ταλιμπάν, το Κατάρ και την Τουρκία για τη λειτουργία του αεροδρομίου. Πολλοί έχουν ήδη ξεκινήσει για το Πακιστάν, ενώ άλλοι προσπαθούν να φτάσουν στα σύνορα του Αφγανιστάν με χώρες της κεντρικής Ασίας, λένε άνθρωποι που εμπλέκονται σε ιδιωτικές προσπάθειες εκκένωσης.
Τα ταξίδια αυτά, σε εκατοντάδες χιλιόμετρα κακών δρόμων με σημεία ελέγχων των Ταλιμπάν, με χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων και δημόσιων λεωφορείων, είναι γεμάτα κινδύνους, ιδιαίτερα για πρώην μέλη των δυνάμεων ασφαλείας και αξιωματούχους της κυβέρνησης. Κάτοχοι ξένων διαβατηρίων, όπως ο Χουσεΐν, Αφγανοί με βίζα και άνθρωποι που μπορούν να δωροδοκήσουν είναι μεταξύ εκείνων που τα έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής.
«Υπάρχει απλά ένας τοίχος γύρω από τη χώρα αυτή τη στιγμή», ανέφερε χαρακτηριστικά πρώην Αμερικανός αξιωματούχος, μέλος ανεπίσημων δικτύων που καθοδήγησαν Αμερικανούς πολίτες και Αφγανούς στο χάος του αεροδρομίου της Καμπούλ, για να μπουν σε πτήσεις εκκένωσης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, έως και μισό εκατομμύριο Αφγανοί μπορεί να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους έως τα τέλη του χρόνου.
Περισσότεροι από 122.000 άνθρωποι απομακρύνθηκαν με πτήσεις εκκένωσης, από τις 14 Αυγούστου, όταν οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία. Όμως, στη χώρα παραμένουν χιλιάδες Αφγανοί που δούλευαν για την αμερικανική κυβέρνηση και έκαναν αίτηση για τη χορήγηση ειδικής βίζας, αλλά και πολλοί άλλοι συμπατριώτες τους που διατρέχουν κίνδυνο.
Την Κυριακή το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δημοσίευσε κοινή δήλωση περίπου 100 χωρών, που δεσμεύθηκαν να βοηθήσουν τους Αφγανούς να φτάσουν σε προορισμούς εκτός της χώρας. Όμως, δεν υπέγραψε καμία από τα γειτονικά κράτη του Αφγανιστάν.
Το Τατζικιστάν έχει δεσμευτεί να υποδεχθεί 100.000 Αφγανούς πρόσφυγες και το Ουζμπεκιστάν ότι θα επιτρέψει σε Αμερικανούς και πιθανώς άλλους από το Αφγανιστάν τη διέλευση από τα εδάφη του. Όμως, δεν είναι ξεκάθαρο αν και πόσους έχουν αφήσει έως τώρα να περάσουν από τα σύνορα αυτές οι δύο χώρες.
Το Πακιστάν, όπου ζουν πάνω από 1,4 εκατομμύριο Αφγανοί πρόσφυγες, υποδέχθηκε περίπου 2.000 που εργάζονταν για ξένες αποστολές, διεθνείς θεσμούς και ΜΚΟ, με βίζα ενός μήνα.
Οι Ταλιμπάν έστησαν περισσότερα σημεία ελέγχου στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί προς τον βορρά, προς το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν, από τη στιγμή που τερματίστηκε η επιχείρηση εκκένωσης των Αμερικανών, σύμφωνα με πρώην αξιωματούχο των ΗΠΑ, που εμπλέκεται στη βοήθεια απεγκλωβισμού Αφγανών που κινδυνεύουν. Κάποιες ομάδες που βοηθούν τους Αφγανούς να διαφύγουν πλέον συμβουλεύουν τους ανθρώπους να μην προσπαθήσουν να φτάσουν στα σύνορα, εκτός αν ξέρουν ότι τους κυνηγούν οι Ταλιμπάν.
Με πληροφορίες από Reuters
