Στο Facebook ετοιμάζουν μια νέα τεχνολογία που διαβάζει τη σκέψη

Για όσους ανησυχούν ότι το Facebook έχει σοβαρή δυσκολία στην αναγνώριση ορίων σχετικά με τη διαχείριση των προσωπικών πληροφοριών των χρηστών του, η πρόσφατη ομιλία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ στο Χάρβαρντ στα πλαίσια της απολογητικής περιοδείας του σε διάφορα εκπαιδευτικά και μη ιδρύματα, ακούγεται σαν κόκκινος συναγερμός.

Η εμφάνιση του στο πανεπιστήμιο έγινε στα πλαίσια μιας σειράς συζητήσεων που εξήγγειλε για το 2019 με τη συμμετοχή ειδικών και θέμα το ρόλο της τεχνολογίας στην κοινωνία και «τις ευκαιρίες, τις προκλήσεις, τις ελπίδες και τις αγωνίες που προκύπτουν». Η δίωρη συνέντευξή του με τον καθηγητή της Νομικής Σχολής του πανεπιστημίου, Τζόναθαν Ζιτρέιν ενώπιον πλήθους φοιτητών, εστίασε στο ρόλο της πλατφόρμας ως «κεντρική πλατεία» γύρω από την οποία περιφέρονται δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι.

Και σύμφωνα με τον νεαρό CEO της μαζικής πλατφόρμας κοινωνικής σύνδεσης, το Facebook βάλλεται πανταχόθεν, εγκαλούμενο είτε για αδιαφορία στη ρητορική μίσους που ξεχύνεται καθημερινά στις σελίδες του είτε για χοντροκομμένη λογοκρισία σε σχέση με τις ιδέες (ή τις εικόνες) που επιτρέπει να εμφανίζουν οι χρήστες του.

Έσπευσε πάντως να ομολογήσει σε μια αποστροφή του λόγου του στην εκδήλωση του Χάρβαρντ ότι ποτέ δεν είχε επιδιώξει μια τόσο φοβερού μεγέθους «υπευθυνότητα»: «Αν ήμουν κάποιος άλλος, ποιες θα ήθελα να είναι οι αρμοδιότητες του CEO μιας τέτοιας εταιρείας;», αναρωτήθηκε. «Το σίγουρο είναι ότι δε θα ήθελα να βαραίνουν οι ευθύνες τόσων πολλών αποφάσεων σχετικά με το περιεχόμενο της πλατφόρμας, ένα μόνο άτομο».

Αντ' αυτού, όπως δήλωσε, το Facebook σκοπεύει να ιδρύσει το δικό του Ανώτατο Δικαστήριο, ένα εξωτερικό πάνελ προσωπικοτήτων με την αρμοδιότητα να διαχειρίζονται καίρια ζητήματα σχετικά με το τι ακριβώς θα μπορεί να εμφανίζεται ή όχι στην πλατφόρμα. Υποσχέθηκε μάλιστα ότι ο ίδιος δεν θα έχει δικαίωμα να αλλάξει τις αποφάσεις αυτής της επιτροπής ειδικών.

Όλα έβαιναν ομαλά στη συζήτηση, με τον Ζούκερμπεργκ να επιδεικνύει μια καλοδεχούμενη ταπεινοφροσύνη όσον αφορά στον ίδιο και στην εταιρεία του. Μέχρι που άρχισε να περιγράφει τα σχέδιά του για το μέλλον και τότε επέστρεψε θεαματικά η οικεία πλέον ύβρις που χαρακτηρίζει τους μεγαλοπαράγοντες της Silicon Valley.
Υπάρχει αυτή η πολλά υποσχόμενη νέα τεχνολογία, εξήγησε, ένας μηχανισμός διασύνδεσης υπολογιστή – εγκεφάλου, τον οποίον διερευνά το Facebook για πιθανή χρήση.

Η ιδέα είναι να καταστεί δυνατή η πλοήγηση σε μια αποκαλούμενη «επιταχυνόμενη πραγματικότητα» μέσω της σκέψης και μόνο, χωρίς πληκτρολόγηση – χωρίς καν ομιλία. Μια τέτοια δυνατότητα θα μπορεί να επιτρέπει άμεσες ενέργειες χωρίς καμία ενδιάμεση χρονοτριβή – από το να στέλνεις επιτόπου υπομνήματα στους παριστάμενους ενός συνεδρίου μέχρι να μετακινείς 3D μοντέλα επίπλων στο διαμέρισμά σου.

Το κοινό στο Χάρβαρντ έμεινε κάπως εμβρόντητο καθώς ο καθηγητής Ζιτρέιν επιχειρούσε να αστειευτεί μιλώντας για υπερβατική καταπάτηση συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων και ειδικότερα του δικαιώματος να μη μιλήσεις την ώρα που κάποια τεχνολογία κρυφακούει την σκέψη σου. Ο Ζούκερμπεργκ παρέμεινε ψυχρός, όπως κάθε φόρα που έχει τεθεί το ζήτημα της συναίνεσης των χρηστών στη χρήση από την πλατφόρμα των προσωπικών τους δεδομένων: «Προϋποθέτουμε ότι αυτό θα είναι κάτι που θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε επειδή οι ίδιοι χρήστες θα θέλουν να το χρησιμοποιήσουν».

Η τεχνολογία που περιγράφει ο Ζούκερμπεργκ είναι ουσιαστικά μια συσκευή που μοιάζει με σκούφο του ντουζ, και περικλείει τον εγκέφαλο ανακαλύπτοντας συνδέσεις ανάμεσα σε συγκεκριμένες σκέψεις και συγκεκριμένες αιματικές ροές, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τα γυαλιά ή τη συσκευές εικονικής πραγματικότητας που έχουν ήδη παρασκευαστεί από την Oculus VR, θυγατρική εταιρεία του Facebook. Σύμφωνα με τον Ζούκερμπεργκ, ήδη οι ερευνητές του μπορούν να ξεχωρίσουν αν ένα άτομο σκέφτεται μια καμηλοπάρδαλη ή έναν ελέφαντα με βάση τη νευρωνική δραστηριότητα. Το να πληκτρολογείς με το μυαλό σου, βασίζεται στις ίδιες περίπου αρχές.

Στον Μαρκ Ζούκερμπεργκ αρέσει να χρησιμοποιεί συχνά την ατάκα του Στιβ Τζομπς, σύμφωνα με την οποία οι υπολογιστές είναι «τα ποδήλατα του μυαλού», και μπορούμε να φανταστούμε τον ίδιο να αναρωτιέται «γιατί να μην κάνουμε τα πετάλια του μυαλού να τρέχουν γρηγορότερα;».

Εμείς πάλι μπορούμε να κάνουμε μια παύση και να αναρωτηθούμε για τα υπέρ και τα κατά τόσο ρηξικέλευθων τεχνολογικών καινοτομιών – καταρχάς ο καθένας μας μόνος του (και σιωπηρά, στο μυαλό του, όσο ακόμα αυτό παραμένει στα όρια του ιδιωτικού) και ακολούθως συλλογικά, ως κοινωνία.

Με στοιχεία από το Wired