Πώς να αναγνωρίσετε αν έχετε «έλλειμμα ντοπαμίνης» – και τι να κάνετε για να το επαναφέρετε σε ισορροπία

Πώς να αναγνωρίσετε αν έχετε «έλλειμμα ντοπαμίνης» – και τι να κάνετε για να το επαναφέρετε σε ισορροπία Facebook Twitter
Φωτ. Αρχείου: Pixabay
0

Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που παράγεται στον εγκέφαλό μας και διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην ευχαρίστηση, την ανταμοιβή και την κινητοποίηση.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια Ψυχιατρικής Anna Lembke, η οποία διευθύνει την Κλινική Διπλής Διάγνωσης Εθισμού του Stanford και έχει συγγράψει το βιβλίο Dopamine Nation, η ντοπαμίνη έχει καταστεί η «κοινή νομισματική μονάδα» των νευροεπιστημόνων για την κατανόηση των εξαρτήσεων.

Πώς προκαλείται «έλλειμμα ντοπαμίνης»

Σε έναν κόσμο γεμάτο υπερδιέγερση από μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπερεπεξεργασμένες τροφές και ψηφιακές απολαύσεις, ο εγκέφαλος κατακλύζεται από τεχνητές εξάρσεις ντοπαμίνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή απορρύθμιση του συστήματος ανταμοιβής και την είσοδο σε μια κατάσταση «χρόνιου ελλείμματος ντοπαμίνης», εξηγεί η Lembke. Ουσιαστικά, χρειάζεται πλέον μεγαλύτερη δόση ερεθίσματος για να νιώσει κανείς ικανοποίηση — ή ακόμα και για να νιώσει απλώς φυσιολογικά.

Πώς καταλαβαίνουμε ότι κάτι είναι εθιστικό

Υπάρχουν τέσσερις ενδείξεις: ανεξέλεγκτη χρήση, καταναγκασμός, έντονη επιθυμία (craving) και συνέχιση της χρήσης παρά τις αρνητικές συνέπειες. Όταν κάτι προκαλεί υψηλή και ταχεία έκκριση ντοπαμίνης, όταν είναι εύκολα προσβάσιμο και χρησιμοποιείται με συχνότητα, τότε αυξάνεται δραματικά η πιθανότητα εθισμού — είτε πρόκειται για ουσίες, είτε για εφαρμογές ή τροφή.

Μπορεί να συμβεί σε όλους; «Είμαστε όλοι σε ένα φάσμα υπερκατανάλωσης», λέει η Lembke. «Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος εξάρτηση από ουσίες για να βιώνει τα συμπτώματα: αϋπνία, ευερεθιστότητα, δυσφορία. Αρκεί η συνεχής έκθεση σε ψηφιακά ή άλλα ενισχυτικά ερεθίσματα».

Η Lembke προτείνει δοκιμαστική αποχή 30 ημερών από την προβληματική δραστηριότητα — όχι από όλες τις πηγές ευχαρίστησης. Αυτή η «νηστεία ντοπαμίνης» βοηθά στο να διαπιστώσει κανείς κατά πόσο έχει εξάρτηση και, κυρίως, να επιτρέψει στον εγκέφαλο να επανέλθει στην αρχική του ισορροπία. Τα πρώτα 10–14 ημέρες είναι δύσκολες, αλλά στη συνέχεια εμφανίζεται σημαντική βελτίωση.

Τι σημαίνει «αυτο-δέσμευση» (self-binding)

Για να αποφευχθεί η επιστροφή σε ανθυγιεινές συνήθειες, χρειάζεται συνειδητός σχεδιασμός:

– Φυσικά εμπόδια (π.χ. να μην υπάρχει το πρόβλημα στο σπίτι)
– Χρονικά όρια (π.χ. χρήση social media μόνο συγκεκριμένες ώρες)
– Κοινωνική επιρροή (π.χ. συναναστροφή με ανθρώπους που λειτουργούν με υγιή τρόπο)

«Δεν είναι να μην έχουμε καθόλου απόλαυση στη ζωή», λέει η Lembke. «Είναι να επαναφέρουμε την ισορροπία, ώστε και οι απλές χαρές να αποκτούν ξανά νόημα».

Με πληροφορίες από CNN


 

Τech & Science
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Απλά... ουάου»: Σπάνιο ηλεκτρικό φαινόμενο απαθανατίστηκε από αστροναύτη της NASA

Τech & Science / «Απλά. Ουάου»: Σπάνιο ηλεκτρικό φαινόμενο απαθανατίστηκε από αστροναύτη της NASA

Η εικόνα δείχνει ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο που είναι δύσκολο να εντοπιστεί από το έδαφος αλλά γίνεται πιο ορατό από το διάστημα, σε ύψος περίπου 400 χιλιομέτρων από τη Γη
LIFO NEWSROOM
Η Apple ενώνει τις δυνάμεις της με τη SpaceX, εισάγοντας το Starlink στα iPhones

Τech & Science / Η Apple ενώνει τις δυνάμεις της με τη SpaceX, εισάγοντας το Starlink στα iPhones

O Έλον Μασκ ανέφερε ότι οι χρήστες μπορούν να αναμένουν υποστήριξη για εικόνες, μουσική και podcasts μέσω της τρέχουσας τεχνολογίας Starlink, με σχέδια για προσθήκη υποστήριξης βίντεο σε μελλοντικές ενημερώσεις
LIFO NEWSROOM
Σταματήστε να μετράτε πρόβατα... και άλλα ανούσια tips για να σας πάρει ο ύπνος

Τech & Science / Σταματήστε να μετράτε προβατάκια και ακόμα επτά πρακτικά tips για να σας πάρει ο ύπνος

Από την αλλαγή περιβάλλοντος μέχρι το να σταθείτε ξυπόλητοι στο κρύο πάτωμα του μπάνιου, ειδικοί μοιράζονται δοκιμασμένα κόλπα για να χαλαρώσετε και να ξαναβυθιστείτε στην αγκαλιά του Μορφέα
LIFO NEWSROOM