Μια νεαρή ανέβασε πρόσφατα ένα βίντεο στο TikTok στο οποίο έλεγε πως πήγε σε ένα κέντρο αποτρίχωσης στο Μανχάταν για να κάνει Brazilian wax και διαπίστωσε πως η αισθητικός φορούσε Meta Ray-Bans εξοπλισμένα με κάμερα. Η μπαταρία τους δεν ήταν ενεργοποιημένη, όπως ισχυρίστηκε η αισθητικός, αλλά αυτή η εμπειρία την τάραξε.
Το πολύ δημοφιλές βίντεο παρακίνησε κι άλλους να μοιραστούν τις εμπειρίες τους online, και οι περισσότεροι λένε πως δεν τους αρέσει καθόλου να ζουν σε έναν κόσμο όπου δεν ξέρουν ποτέ αν κάποιος τους βιντεοσκοπεί. Τις τελευταίες μέρες μια σειρά από επικριτικά βίντεο για τα γυαλιά της Meta έχουν συγκεντρώσει εκατομμύρια views.
«Φαντάζεσαι να δουλεύεις στην παροχή υπηρεσιών, να κλαις στο διάλειμμά σου και να πρέπει να ανησυχείς μήπως κάποιος σε τραβάει βίντεο χωρίς να το ξέρεις; Κάποιος που φοράει γυαλιά της Meta και ανεβάζει αυτά που τραβάει στο TikTok για να τα δει όλος ο κόσμος;» λέει η 26χρονη Vanessa Orozco σε ένα βίντεο στο TikTok που έχει πάνω από 10 εκατομμύρια views. Ορισμένοι σχολιαστές τής λένε πως τους αρέσουν τα γυαλιά γιατί συλλαμβάνουν τις καθημερινές στιγμές, αλλά πολλοί άλλοι εύχονται να μπορούσαν τα γυαλιά να εξαφανιστούν.
Τα πρώτα «έξυπνα» γυαλιά, τα Google Glass, έκαναν το ντεμπούτο τους πάνω από μια δεκαετία πριν∙ ορισμένοι λάτρεις της τεχνολογίας τα υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό αλλά εισέπραξαν χλευασμό από το ευρύ κοινό. Τα Apple’s Vision Pro, που έκαναν την εμφάνισή τους πέρσι, με δύο αισθητήρες βάθους, έξι μικρόφωνα και δώδεκα κάμερες, προκάλεσαν αντιδράσεις που είχαν να κάνουν με την παραβίαση της ιδιωτικότητας. Τώρα η Meta μαζί με ορισμένες start-ups προσπαθεί ξανά, με νέα γυαλιά εξοπλισμένα με κάμερες, ηχεία και λειτουργίες ΑΙ. Κάποιοι δημιουργοί περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα διαφημίζουν χρησιμοποιώντας τα για να καταγράψουν κριτικές εστιατορίων και συνεντεύξεις περαστικών. Και η Gen Ζ, η οποία μεγάλωσε σε μια εποχή του διαδικτύου που χαρακτηρίζεται από ελλιπή προστασία της ιδιωτικής ζωής, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των ανανεωμένων αντιδράσεων ενάντια στην εισβολή των «έξυπνων» γυαλιών στην καθημερινή ζωή.
«Ήταν μια επιβεβαίωση που έβλεπα ότι και άλλοι αισθάνονται το ίδιο», λέει η Orozco σχετικά με το βίντεό της για τα «έξυπνα» γυαλιά που έγινε viral. «Οι άνθρωποι της γενιάς μου ειδικά ανησυχούν αρκετά για το μέλλον της τεχνολογίας και το τι σημαίνει αυτό για την ιδιωτικότητα όλων μας».
@chismepod everyone wearing glasses is an enemy until i am capable of determining which of you are metas #europeanwaxcenter #metaglasses #influencer ♬ original sound - chisme pod ❤️🔥
Η εκπρόσωπος της Meta, Maren Thomas, δήλωσε ότι τα γυαλιά διαθέτουν μια φωτεινή ένδειξη που δείχνει πότε βιντεοσκοπούν, καθώς και έναν αισθητήρα που ανιχνεύει αν αυτή η φωτεινή ένδειξη έχει καλυφθεί. «Η αλλοίωση της λειτουργίας της φωτεινής ένδειξης αντιβαίνει στους όρους χρήσης της Meta», σημείωσε. Αρνήθηκε να σχολιάσει τα ευρύτερα ζητήματα ιδιωτικότητας.
Οι πωλήσεις των Meta Ray-Ban στις ΗΠΑ προβλέπεται να φτάσουν τα 4 εκατομμύρια τεμάχια μέχρι το τέλος του 2025, σε σύγκριση με 1,2 εκατομμύρια το 2024, σύμφωνα με τον Ramon Llamas, αναλυτή συσκευών στην εταιρεία έρευνας αγοράς IDC. Ο κόσμος εκτιμά σαφώς την ευκολία της λήψης βίντεο με ελεύθερα τα χέρια, λέει ο Llamas, αλλά υπάρχει ένας δύσκολος συμβιβασμός που πρέπει να γίνει «μεταξύ ευκολίας και ιδιωτικότητας». Είπε ότι η κόρη του, που ανήκει στη Gen Ζ, αποφεύγει τις φωτογραφίες και τα βίντεο αν προκύψουν χωρίς να το περιμένει.
Κάθε γενιά έχει άλλη στάση απέναντι στην ψηφιακή ιδιωτικότητα, ανάλογα με τις εμπειρίες της με την τεχνολογία, υποστηρίζει η Alice Marwick, διευθύντρια του μη κερδοσκοπικού ερευνητικού ινστιτούτου Data & Society. Ενώ οι millennials ήταν γνωστοί ως η γενιά που ανέβαζε τα πάντα online, η Gen Z τείνει προς μια πιο μετρημένη προσέγγιση, λέει η Marwick. Σήμερα, η δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυριαρχείται από μεγάλους δημιουργούς περιεχομένου, ενώ πολλοί απλοί χρήστες αποφεύγουν εντελώς να ποστάρουν. Το τίμημα ενός «λανθασμένου» ποστ μπορεί να είναι τεράστιο, σημειώνει η Marwick, αφού υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που έχασαν τη δουλειά τους ή έγιναν στόχος παρενόχλησης.
Καθώς μεγαλώνει, η Gen Z αναγκαστικά σκέφτεται περισσότερο το ψηφιακό της αποτύπωμα, αφού αποκτά κοινωνική ζωή και υποβάλλει αιτήσεις σε πανεπιστήμια και θέσεις εργασίας. Δεν είναι περίεργο που ορισμένοι είναι εξοργισμένοι με την προοπτική της συνεχούς καταγραφής σε δημόσιους χώρους, σύμφωνα με τη Marwick. «Οι νέοι έχουν την αίσθηση ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να προστατεύσουν την ιδιωτικότητά τους. Ότι η μόνη λύση είναι να μείνουν μακριά από το διαδίκτυο, κάτι που στην πραγματικότητα δεν είναι δυνατό», λέει. «Έτσι, δημιουργούν τα δικά τους όρια και τους δικούς τους κανόνες και ρυθμούς για τους φίλους και την οικογένειά τους, σχετικά με το τι δημοσιεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Τα Meta Ray-Ban έχουν πολλούς θαυμαστές, με το 74% των αναφορών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι στιγμής να είναι θετικές ή ουδέτερες, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ανάλυσης Sprout Social. Αυτό σημαίνει ότι το 26% των σχολίων είναι αρνητικά – πολλά προέρχονται από νέους που ανησυχούν για την προοπτική να βιντεοσκοπηθούν σε δημόσιο χώρο και άλλα από όσους δεν καταλαβαίνουν πώς λειτουργούν τα συγκεκριμένα gadgets.
Η Opal Nelson, μια 22χρονη από τη Νέα Υόρκη, δήλωσε ότι όσο περισσότερα μαθαίνει για τα «έξυπνα» γυαλιά, τόσο περισσότερο εξοργίζεται. Τα Meta Ray-Bans έχουν ένα φωτάκι που ανάβει όταν η συσκευή βιντεοσκοπεί, αλλά η Nelson λέει ότι αυτό δεν φαίνεται να προστατεύει τους ανθρώπους από την καταγραφή χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Ανησυχεί για τη δουλειά της σε κατάστημα λιανικής πώλησης σε τουριστικό προορισμό του Μανχάταν – αν ένας πελάτης τραβάει φωτογραφίες με το κινητό του, μπορεί να βγει από το κάδρο, λέει, αλλά με τα γυαλιά είναι αδύνατο να αποφύγει τη λήψη. Επίσης, βλέπει συχνά βίντεο στα κοινωνικά μέσα από άνδρες που πλησιάζουν γυναίκες στον δρόμο και τις καταγράφουν χωρίς την άδειά τους, χρησιμοποιώντας «έξυπνα» γυαλιά.
«Πολλά κορίτσια [στο TikTok] λένε: “Δεν ήξερα ότι με ανέβαζαν στο TikTok. Δεν ήξερα ότι με βιντεοσκοπούσαν”. Και υπάρχουν ένα σωρό tutorials που δείχνουν πώς να καλύψεις το προειδοποιητικό φωτάκι και να συνεχίσεις να τραβάς βίντεο», λέει η Nelson. Σε ένα τέτοιο tutorial που έχει πάνω από 900.000 προβολές, ένας άνδρας ισχυρίζεται ότι εξηγεί πώς να καλύψετε την προειδοποιητική λυχνία των Meta Ray-Bans χωρίς να ενεργοποιήσετε τον αισθητήρα που εμποδίζει τη συσκευή να καταγράφει κρυφά. «Αφαιρέστε το LED και συνδέστε τα καλώδια», συνιστά ένας σχολιαστής.
Η Gen Z μεγάλωσε με πιο ξεκάθαρες συζητήσεις σχετικά με τη συναίνεση στο σεξ και όχι μόνο, δηλώνει η Pamela Wisniewski, ακαδημαϊκός που μελετά την ασφάλεια των εφήβων στο διαδίκτυο. Είναι πιο πιθανό να αντιδράσουν έντονα σε χρήσεις της τεχνολογίας που παραβιάζουν αυτό που θεωρούν ως δικαίωμά τους να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με το σώμα και τη ζωή τους. Σύμφωνα με τη Wisniewski, προκύπτουν προβλήματα καθώς κινούνται σε έναν κόσμο όπου οι κανόνες περί ιδιωτικότητας δεν έχουν προλάβει να συμβαδίσουν με την ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας. Οι προηγούμενες γενιές δημοσίευαν με χαρά τις δραστηριότητές τους, σε μια κουλτούρα συνεχούς κοινοποίησης, και οι περισσότεροι δεν σκέφτονταν τις προεκτάσεις που θα είχε αυτή η πρακτική σε θέματα που αφορούν την παρακολούθηση των πολιτών από τις κυβερνήσεις, τις παρανομίες των εταιρειών, την ενδοοικογενειακή βία και τους ηλεκτρονικούς εκβιασμούς.
Τώρα οι νέοι παρακολουθούν τις εταιρείες τεχνολογίας να επαναφέρουν τα «έξυπνα» γυαλιά με την ελπίδα ότι η τεχνολογία θα γίνει ευρέως αποδεκτή. «Νιώθω σαν να είναι μέρος της ζωής μου», λέει η Orozco, «να ανησυχώ συνεχώς και να σκέφτομαι ότι η ιδιωτική μου ζωή ή τα δεδομένα μου μπορεί να κλαπούν ή να χρησιμοποιηθούν για κακούς σκοπούς».
Με πληροφορίες από τη «Washington Post»
