Tα μικροπλαστικά «μπερδεύουν» τις μέλισσες και επηρεάζουν την επικονίαση

Tα μικροπλαστικά «μπερδεύουν» τις μέλισσες και επηρεάζουν την επικονίαση Facebook Twitter
Οι μέλισσες επηρεάζονται βαθιά από την πλαστική ρύπανση / Φωτογραφία: Pixabay.com
0

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού – γνωστά ως μικροπλαστικά – μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τις μέλισσες και άλλα έντομα, μειώνοντας την ικανότητά τους για επικονίαση. 

Τα μικροπλαστικά μπορούν να επηρεάσουν τη μνήμη, την υγεία και τη συμπεριφορά των μελισσών, προκαλώντας μια σειρά από οικολογικές αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, μια μέλισσα πλησιάζει ένα λουλούδι για να συλλέξει νέκταρ, συμβάλλοντας έτσι στην επικονίαση. Ωστόσο, πειράματα δείχνουν ότι η έκθεση σε μικροπλαστικά μπορεί να προκαλέσει απώλεια μνήμης, με αποτέλεσμα οι μέλισσες να μπερδεύουν τις μυρωδιές που σχετίζονται με τις τροφικές ανταμοιβές. Αυτό διαταράσσει την επικονίαση, με αρνητικές συνέπειες για τα φυτά και τις καλλιέργειες.

Tα μικροπλαστικά «μπερδεύουν» τις μέλισσες και επηρεάζουν την επικονίαση Facebook Twitter
Φωτογραφία: Pixabay.com

Αν βάλουμε μια μέλισσα κοντά σε ένα τριαντάφυλλο ή μια λεβάντα και θα επεκτείνει την αχυρένια γλώσσα της για να αναζητήσει νέκταρ, επικονιάζοντας το λουλούδι κατά τη διαδικασία αυτή, την επικονίαση. Έτσι θα έπρεπε να λειτουργεί τουλάχιστον, όταν το περιβάλλον είναι καθαρό. Ωστόσο, πειράματα δείχνουν ότι όταν οι μέλισσες εκτίθενται σε μικροπλαστική ρύπανση, η μνήμη τους μπερδεύεται τόσο, που ξεχνούν τις μυρωδιές που συνδέονται με τις ζαχαρούχες τους ανταμοιβές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία της επικονίασης — μια κακή είδηση για τα λουλούδια και τις καλλιέργειες.

Οι μέλισσες, οι σημαντικότεροι επικονιαστές καλλιεργειών, φαίνεται να πλήττονται ιδιαιτέρως, όμως και άλλα έντομα, όπως οι αγριομέλισσες, υποφέρουν. Επισκέπτονται τα άνθη για να συλλέξουν τροφή για τις ίδιες και τα μικρά τους και, μεταφέροντας γύρη, γονιμοποιούν τα φυτά.

Tα μικροπλαστικά «μπερδεύουν» τις μέλισσες και επηρεάζουν την επικονίαση Facebook Twitter
Φωτογραφία: Pixabay.com

Μέλισσες, μικροπλαστικά και απώλεια μνήμης

Πώς τα μικροπλαστικά επηρεάζουν την επικονίαση; Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, αυτά τα μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού —που προέρχονται από συσκευασίες, καλλυντικά ή πλαστικά παιχνίδια— μπορούν να κάνουν τις μέλισσες πιο ευάλωτες σε βακτήρια και ιούς. Είτε βρίσκονται στον αέρα είτε κατακάθονται στα φυτά, εισχωρούν στο περιβάλλον με πολλούς τρόπους.

Όταν οι μέλισσες τα εισπνέουν ή τα καταπίνουν, τα μικροπλαστικά μπορούν να βλάψουν τα έντερά τους και να φτάσουν στον εγκέφαλό τους, επηρεάζοντας κρίσιμες ικανότητες όπως η μάθηση και η μνήμη. «Εάν το πλαστικό προσθέτει σε όλους τους παράγοντες στρες που αντιμετωπίζουν ήδη οι επικονιαστές, νομίζω ότι μπορεί πραγματικά να βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση», δήλωσε ο Thomas Cherico Wanger-Guerrero, αγροοικολόγος στο Agroscope της Ελβετίας.

Tα μικροπλαστικά «μπερδεύουν» τις μέλισσες και επηρεάζουν την επικονίαση Facebook Twitter
Φωτογραφία: Freepik.com

Μέλισσες, μικροπλαστικά και αυξημένη θνησιμότητα

Η καθημερινή πλαστική ρύπανση έχει ευρύτερες επιπτώσεις απ' όσο φανταζόμαστε. Όπως είπε ο Wanger-Guerrero, «ουσιαστικά αναπνέουμε πλαστικό» — και το ίδιο κάνουν και οι μέλισσες. Ο David Baracchi, συμπεριφορικός οικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, ανέφερε ότι «οι μέλισσες μπορούν να συσσωρεύσουν μικροπλαστικά από πολλές πηγές όπως ο αέρας, το νερό, το έδαφος, αλλά και τα λουλούδια».

Μια μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι μικροπλαστικά όπως το πολυστυρένιο και το πολυμεθυλομεθακρυλικό, σε περιβαλλοντικά ρεαλιστικές συγκεντρώσεις, αύξησαν τη θνησιμότητα των μελισσών έως και 25%. Επιπλέον, επηρεάζονται ακόμα και όσες μέλισσες επιβιώνουν: παρουσιάζουν απώλεια όρεξης, χάνουν βάρος και τρίχωμα, ενώ γίνονται πιο ευάλωτες σε λοιμώξεις.

«Όταν οι μέλισσες τρέφονται με ζαχαρούχο σιρόπι εμπλουτισμένο με μικροσκοπικά θραύσματα πολυστυρενίου, τα έντομα είναι πολύ πιο ευάλωτα στο μικρόβιο [Hafnia alvei] και έχουν ποσοστό θνησιμότητας πέντε φορές υψηλότερο», αναφέρει σχετική μελέτη.

Tα μικροπλαστικά «μπερδεύουν» τις μέλισσες και επηρεάζουν την επικονίαση Facebook Twitter
Φωτογραφία: Freepik.com

Σε άλλη περίπτωση, μικροπλαστικά φωσφορίζοντα εντοπίστηκαν απευθείας στον εγκέφαλο των εντόμων. Όπως περιγράφει ο Baracchi, «οι μέλισσες που είχαν καταπιεί μικροπλαστικά ξέχασαν όσα είχαν μάθει πιο γρήγορα από τα μη προσβεβλημένα έντομα. Χρειάστηκαν μόλις 24 ώρες για να “μην είναι πλέον σε θέση να θυμηθούν” τι είχαν μάθει».

Μέλισσες, μικροπλαστικά και οι επιπτώσεις στο μέλι και τα φυτά

Η μικροπλαστική ρύπανση δεν επηρεάζει μόνο τα ζώα αλλά και τα προϊόντα που καταναλώνουμε. Επιστήμονες στην Τουρκία διαπίστωσαν ότι η συντριπτική πλειοψηφία δειγμάτων μελιού περιείχε μικροπλαστικά, ενώ στη Γερμανία βρέθηκαν σχεδόν 300 κομμάτια μικροπλαστικού ανά λίβρα εμπορικού μελιού.

Η ρύπανση φτάνει και στα ίδια τα φυτά. Στη Χιλή, μελέτη του 2024 έδειξε ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να φράξουν το στίγμα των λουλουδιών, εμποδίζοντας τη γονιμοποίηση. «Μια μέλισσα μπορεί να μεταφέρει πλαστικό στο λουλούδι και να το βάλει στο στίγμα», εξήγησε ο οικολόγος Gastón Carvallo. Παράλληλα, φυτά όπως οι ντομάτες και η λευκή μουστάρδα έχει βρεθεί ότι παράγουν λιγότερα άνθη όταν καλλιεργούνται σε έδαφος μολυσμένο με μικροπλαστικά.

Ο Carvallo υπογράμμισε ότι «πολλά φυτά δυσκολεύονται να αναπτυχθούν σε έδαφος μολυσμένο με μικροπλαστικά. Έχουν μικρά φύλλα, είναι μικρότερα σε μέγεθος».

Σύμφωνα με τους ειδικούς, βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της κατανόησης του προβλήματος. Όπως τονίζει ο Baracchi, «μόλις αρχίζουμε να ξύνουμε την επιφάνεια» όσον αφορά τις συνέπειες των μικροπλαστικών στην επικονίαση. Για τον Wanger-Guerrero, το συμπέρασμα είναι σαφές: «Η επείγουσα ανάγκη μετριασμού της έκθεσης της φύσης στο πλαστικό» είναι επιτακτική — όχι μόνο για τους ωκεανούς αλλά και για τις αγροτικές καλλιέργειες. 

Άλλωστε, η διατροφική μας ασφάλεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις μέλισσες.

Με πληροφορίες από Washington Post

Περιβάλλον
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Άγρια λουλούδια στην πόλη: Κρυφή απειλή για τις μέλισσες από βαρέα μέταλλα στο έδαφος

Περιβάλλον / Άγρια λουλούδια στην πόλη: Κρυφή απειλή για τις μέλισσες από βαρέα μέταλλα στο έδαφος

Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι άγρια λουλούδια σε αστικά εδάφη μπορεί να μεταφέρουν τοξικά μέταλλα στις μέλισσες - Τι προτείνουν οι επιστήμονες για την ασφάλεια των επικονιαστών
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο έσπασε σε «πολύ μεγάλα κομμάτια»

Περιβάλλον / Ανταρκτική: Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο έσπασε σε «πολύ μεγάλα κομμάτια»

«Το παγόβουνο διαλύεται γρήγορα και χάνει πολύ μεγάλα κομμάτια, τα οποία το Εθνικό Κέντρο Πάγων των ΗΠΑ τα καταγράφει και τα χαρακτηρίζει ως ξεχωριστά μεγάλα παγόβουνα»
LIFO NEWSROOM
Ινδία: Η έκρηξη πληθυσμού άγριων λιονταριών διχάζει τον πληθυσμό

Περιβάλλον / Ινδία: Η έκρηξη πληθυσμού άγριων λιονταριών διχάζει

Λιοντάρι σκότωσε πεντάχρονο παιδί, φέρνοντας ξανά στο φως το πρόβλημα της συνύπαρξης ανθρώπων και άγριων ζώων - Οι επιθέσεις αυξάνονται, ενώ η Ινδία καλείται να βρει λύση για τα απειλούμενα ασιατικά λιοντάρια
LIFO NEWSROOM
Η Ευρώπη φλέγεται: Η εγκατάλειψη των χωριών τροφοδοτεί τις φονικές φωτιές

Περιβάλλον / Η Ευρώπη φλέγεται: Η εγκατάλειψη των χωριών τροφοδοτεί τις φονικές φωτιές

Οι φωτιές-μαμούθ που καίνε την Ευρώπη συνδέονται με την κλιματική αλλαγή αλλά και την εγκατάλειψη της υπαίθρου - Χωριά γερνούν και καίγονται, ενώ ειδικοί προειδοποιούν για «μεγα-φωτιές» χωρίς προηγούμενο
LIFO NEWSROOM
Φύκια και Αχινοί: Το «ξεχασμένο δάσος» κάτω από τη θάλασσα της Καλιφόρνια που επιστρέφει στη ζωή

Περιβάλλον / Φύκια και Αχινοί: Το «ξεχασμένο δάσος» κάτω από τη θάλασσα της Καλιφόρνια που επιστρέφει στη ζωή

Ένα «ξεχασμένο δάσος» από φύκια στον Ειρηνικό Ωκεανό επιστρέφει στη ζωή χάρη σε δύτες και ψαράδες. Δείτε πώς κατέστρεψαν εκατομμύρια αχινούς και έφεραν πίσω έναν υποθαλάσσιο παράδεισο που σώζει τον πλανήτη.
LIFO NEWSROOM
Πώς μια βελανιδιά ηλικίας 800 ετών, μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση των δασών

Περιβάλλον / Πώς μια βελανιδιά ηλικίας 800 ετών, μπορεί να βοηθήσει στη διάσωση των δασών

Οι ειδικοί επιδιώκουν να κατανοήσουν πώς οι βελανιδιές μπορούν να «ζήσουν» πάνω από 1.000 χρόνια, αντιστεκόμενες στις απειλές της κλιματικής αλλαγής και ανακάμπτοντας από ασθένειες
LIFO NEWSROOM
Νέα Ζηλανδία: Εκστρατεία «για να βρει την αγάπη» σε σπάνιο και μοναχικό σαλιγκάρι

Περιβάλλον / Νέα Ζηλανδία: Εκστρατεία «για να βρει την αγάπη» σε σπάνιο και μοναχικό σαλιγκάρι

Σχεδόν όλα τα κοινά σαλιγκάρια κήπου έχουν κέλυφος που κουλουριάζεται προς τα δεξιά αλλά το αριστερό σπειροειδές κέλυφος του Ned έχει ως αποτέλεσμα ανεστραμμένα αναπαραγωγικά όργανα, ένα εμπόδιο στο ζευγάρωμα
LIFO NEWSROOM
Καρχαρίες χωρίς δόντια; Πώς η οξίνιση των ωκεανών απειλεί τους θηρευτές της θάλασσας

Περιβάλλον / Καρχαρίες χωρίς δόντια; Πώς η οξίνιση των ωκεανών απειλεί τους θηρευτές της θάλασσας

Καρχαρίες με χαλασμένα δόντια θα δυσκολεύονται να τραφούν αποτελεσματικά, «γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τον πληθυσμό των καρχαριών και τη σταθερότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος», υπογραμμίζει νέα μελέτη
LIFO NEWSROOM
Λαγουβάρδος για φωτιές: Τι σημαίνει ότι ξεσπούν κοντά σε πόλεις - Γιατί φέτος είναι η 5η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 20 ετών

Περιβάλλον / Λαγουβάρδος για φωτιές: Τι σημαίνει ότι ξεσπούν κοντά σε πόλεις - Γιατί φέτος είναι η 5η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 20 ετών

Όπως εξηγεί, λόγω των πυρκαγιών, αυξάνεται η θερμοκρασία στις καμένες περιοχές που γίνονται και πιο ευάλωτες στις πλημμύρες – O ρόλος της κλιματικής αλλαγής
LIFO NEWSROOM
Οι Καμηλοπαρδάλεις δεν είναι πια ένα είδος: Είναι τέσσερα διαφορετικά και τα τρία κινδυνεύουν

Περιβάλλον / Οι καμηλοπαρδάλεις δεν είναι πια ένα είδος: Είναι τέσσερα διαφορετικά και τα τρία κινδυνεύουν

Νέα έρευνα δείχνει ότι οι καμηλοπαρδάλεις ανήκουν σε τέσσερα ξεχωριστά είδη - Τρία από αυτά απειλούνται με εξαφάνιση, τονίζοντας την ανάγκη για εντατική προστασία και διατήρηση στην Αφρική
LIFO NEWSROOM