Οι πιγκουίνοι έχουν γίνει πια κάτι παραπάνω από ένα εμβληματικό σύμβολο του παγωμένου νότου της Γης. Οι επιστήμονες τους χρησιμοποιούν τώρα ως βασικούς δείκτες για την κατανόηση της κλιματικής αλλαγής κοντά στο Νότιο Πόλο.
Ορισμένες δυτικές περιοχές όπως η χερσόνησος της Ανταρκτικής έχουν υποστεί ταχεία υπερθέρμανση, ενώ η Ανατολική Ανταρκτική παραμένει κρύα και καλύπτεται από πάγο, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
«Μετράμε τις φωλιές των πιγκουίνων για να καταλάβουμε πόσοι βρίσκονται σε μια αποικία, που παράγουν νεοσσούς κάθε χρόνο και αν αυτός ο αριθμός αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες», δήλωσε ο Alex Borowicz, του Πανεπιστημίου Stony Brook στη Νέα Υόρκη.
Για τους ερευνητές του κλίματος, τίποτα δεν είναι εύκολο στις απομακρυσμένες και παγωμένες περιοχές της Ανταρκτικής. Αλλά οι πιγκουίνοι είναι πιο εύκολο να εντοπιστούν από άλλα είδη επειδή φωλιάζουν στη στεριά και επειδή τα μαύρα φτερά τους και τα απόβλητά τους, μπορούν να εντοπιστούν στη λευκή έκταση.
«Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους πιγκουίνους ως βιοδείκτη για να δούμε πώς λειτουργεί το υπόλοιπο οικοσύστημα», δήλωσε ο Michael Wethington, επίσης από το Stony Brook.
Οι απλοί αριθμοί των μεμονωμένων πιγκουίνων μαζί με άλλες μεθόδους, όπως αναλύσεις δορυφορικών εικόνων, λένε μια ιστορία, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Μερικοί πιγκουίνοι δε, καταφέρνουν να προσαρμοστούν και ονομάζονται «νικητές» καθώς η κλιματική αλλαγή ανοίγει νέους βιότοπους, ενώ άλλοι αναγκάζονται να αναζητήσουν ψυχρότερα κλίματα.
Οι πιγκουίνοι Gentoo, με έντονο κόκκινο-πορτοκαλί ράμφος και διακριτικά λευκά σημάδια στα κεφάλια τους, είναι μερικοί από αυτούς που καταφέρνουν να βρίσκονται σε ανοιχτά νερά χωρίς κομμάτια πάγου για να αναπηδήσουν, τριγύρω.
Όταν οι θερμοκρασίες στη χερσόνησο της Ανταρκτικής άρχισαν να αυξάνονται ταχύτερα από σχεδόν οπουδήποτε αλλού στον κόσμο κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, οι πληθυσμοί των Gentoo επεκτάθηκαν προς τα νότια.
«Οι πιγκουίνοι Gentoo δεν αγαπούν τον θαλάσσιο πάγο», είπε ο David Ainley, βιολόγος στην οικολογική εταιρεία συμβούλων H.T. Harvey & Associates που μελετά πιγκουίνους για περισσότερα από 50 χρόνια.
«Κυρίως αναζητούν τροφή πάνω από την υφαλοκρηπίδα και δεν πάνε μακριά στη θάλασσα».
Καθώς ο θαλάσσιος πάγος έχει μειωθεί κατά μήκος της δυτικής πλευράς της χερσονήσου, οι πιγκουίνοι Gentoo έχουν εκμεταλλευτεί τις φιλόξενες συνθήκες. Αλλά οι ίδιες συνθήκες ήταν χειρότερες για τους πιγκουίνους Adelie, που βασίζονται στον θαλάσσιο πάγο για αναπαραγωγή και διατροφή.
«Όταν βρίσκουμε πιγκουίνους Adelie, συνήθως γνωρίζουμε ότι κοντά υπάρχει θαλάσσιος πάγος», είπε ο Wethington. «Και κάθε φορά που έχουμε δει πάγο της θάλασσας να μειώνεται ή να εξαφανίζεται εντελώς, τότε βλέπουμε τους αντίστοιχους πληθυσμούς των πιγκουίνων Adelie να μειώνονται σημαντικά».
Αν και οι διαδεδομένοι πιγκουίνοι Adelie αυξάνονται συνολικά σε αριθμό, ορισμένοι πληθυσμοί έχουν μειωθεί σε ποσοστό πάνω από 65%.
Στην αποστολή τους στην περιοχή τον Ιανουάριο, οι επιστήμονες του Stony Brook ανακάλυψαν ότι οι αποικίες Adelie γύρω από την ακόμα παγωμένη Θάλασσα Weddell είχαν παραμείνει σταθερές κατά την τελευταία δεκαετία.
«Αυτή η χερσόνησος είναι ίσως ένας ασφαλής χώρος καθώς βλέπουμε την αλλαγή του κλίματος και την υπερθέρμανση του πλανήτη σε ολόκληρο τον κόσμο», είπε ο Wethington.
Η Heather Lynch, οικολόγος στο Πανεπιστήμιο Stony Brook που βοήθησε στην καθοδήγηση της αποστολής στο MV Arctic Sunrise, υπογράμμισε ότι τα ευρήματα τονίζουν την αξία της διατήρησης της περιοχής.
Το 2020, μια ομάδα από το British Antarctic Survey ανακάλυψε 11 νέες αποικίες αυτοκρατορικών πιγκουίνων από δορυφορικές εικόνες, ενισχύοντας τις γνωστές αποικίες αυτού του είδους κατά 20%.
Την ίδια ώρα όμως, ήδη από το 2016, έχει χαθεί σχεδόν κάθε νεοσσός στην αποικία του Halley Bay κατά μήκος της μακρινής ανατολικής πλευράς της Θάλασσας Weddell, η οποία εδώ και πολύ καιρό φιλοξενεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αποικία αυτοκρατόρων πιγκουίνων στον κόσμο, με περίπου 25.000 ζευγάρια αναπαραγωγής να συγκεντρώνονται κάθε χρόνο.
Οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι το Ελ Νίνιο το 2016 άλλαξε τη δυναμική των θαλάσσιων πάγων στην περιοχή και ανησυχούν για τους πιγκουίνους καθώς η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα ανάλογων φυσικών φαινομένων.
Αν και οι θάνατοι των νεοσσών δεν ήταν άμεσο αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, «υπάρχει μια πτυχή αυτής (της κλιματικής αλλαγής) στις απώλειες», σημειώνει ο Peter Fretwell, επιστήμονας γεωγραφικών πληροφοριών στο British Antarctic Survey.
Με πληροφορίες του Reuters
