Η Τζέιν Γκούντολ άφησε πίσω της ένα βαθύ ερευνητικό και κοινωνικό αποτύπωμα, επαναπροσδιορίζοντας όχι μόνο την επιστήμη της αλλά και τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση.
Εκπροσωπούσε από την πρώτη στιγμή, τη φωνή των λίγων επιστημόνων, που αντιμετώπιζαν τους χιμπαντζήδες -και κατ’ επέκταση τα ζώα- ως όντα με συναισθήματα, νοημοσύνη και κοινωνικές δομές, ανατρέποντας τις καθιερωμένες επιστημονικές αντιλήψεις της εποχής.
Η μελέτη της για τους χιμπαντζήδες κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι είναι πρωτεύοντα που συνεργάζονται και επιδεικνύουν ενσυναίσθηση και άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η ανθρωπότητα αντιλαμβάνεται τον εαυτό της μέσα στο ζωικό βασίλειο.
Παράλληλα, ως γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο επιστημονικό χώρο τη δεκαετία του ’60, η Γκούντολ έγινε σύμβολο αντοχής, επιμονής και ήθους, ανοίγοντας δρόμους για τις επόμενες γενιές ερευνητριών. Οι σπάνιες φωτογραφίες της με τους χιμπατζήδες αποτύπωνε τον τρόπο με τον οποίο κέρδιζε την εμπιστοσύνη τους και το πρόσωπό της συνδέθηκε με αυτούς.
Κι όμως, το αγαπημένο ζώο της Τζέιν Γκούντολ δεν ήταν ο χιμπαντζής.
«Όλοι νομίζουν ότι το αγαπημένο μου ζώο είναι ο χιμπαντζής -αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια», είχε δηλώσει κάποτε η διάσημη ερευνήτρια. «Οι χιμπαντζήδες είναι σαν τους ανθρώπους· έχουν προσωπικότητες, αλλά όπως και οι άνθρωποι, κάποιοι δεν είναι καλοί. Το αγαπημένο μου ζώο είναι ο σκύλος, γιατί τα σκυλιά είναι απίστευτα πιστά, προσφέρουν ανιδιοτελή αγάπη και δεν μπορώ να φανταστώ τον κόσμο χωρίς αυτά».
Σε μία από τις ομιλίες της, η Γκούντολ αναφέρθηκε συγκινημένη, στον «καλύτερο δάσκαλο που είχε ποτέ» -αυτόν που τη βοήθησε να κατανοήσει ότι τα ζώα έχουν προσωπικότητα, νου και συναισθήματα. Και αυτός ο δάσκαλος δεν ήταν άλλος από τον σκύλο της, Rusty.
Ο Rusty της έμαθε, όπως έχει πει, ότι τα ζώα δεν είναι αντικείμενα μελέτης, αλλά μοναδικές οντότητες. Η εμπειρία αυτή αμφισβήτησε για πρώτη φορά την τότε κυρίαρχη επιστημονική άποψη -ότι μόνο οι άνθρωποι διαθέτουν συναισθήματα και συνείδηση- και διαμόρφωσε τη θεμελιώδη προσέγγισή της στη μετέπειτα έρευνα στους χιμπαντζήδες.
Από τότε, η Γκούντολ αποφάσισε να αντιμετωπίζει τα ζώα ως πρόσωπα, δίνοντάς τους ονόματα αντί για αριθμούς, και να τα βλέπει όπως της έμαθε ο σκύλος της Rusty: ως πλάσματα που σκέφτονται, αισθάνονται και αγαπούν.
