NEO VIDCAST

Υπέφερε ο Ελ Γκρέκο από αστιγματισμό;

Υπέφερε ο Ελ Γκρέκο από αστιγματισμό; Ένα ντιμπέιτ χωρίς λύση Facebook Twitter
El Greco, Το όραμα του Αγίου Ιωάννη (περ. 1609-14). / Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης.
0

Γιατί η υπογραφή του Ελ Γκρέκο παρουσιάζεται να μοιάζει τεντωμένη; Είναι σημάδι αστιγματισμού; Οι μοναδικές συνθέσεις του αναγεννησιακού καλλιτέχνη μπορεί να ήταν αποτέλεσμα αστιγματισμού, λένε κάποιοι ειδικοί.

Ο ζωγράφος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γνωστός ως Ελ Γκρέκο κατά τη διάρκεια της δημοφιλούς καριέρας του στην Ισπανία, είναι ένας από τους πιο μοναδικούς μανιεριστές ζωγράφους της ιστορίας της τέχνης. Οι πιο διάσημοι πίνακές του περιλαμβάνουν βιβλικές σκηνές, όπως Ο διαμερισμός των ιματίων του Χριστού, (1577-79) και η Κοίμηση της Θεοτόκου (1577-97), ενώ έργα του περιλαμβάνονται σε μεγάλες συλλογές, όπως το Μουσείο Πράδο της Μαδρίτης και η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον.

Αλλά το 1914 προέκυψε μια θεωρία ότι ο λόγος για την χαρακτηριστική κάθετα επιμηκυμένη προοπτική του δεν ήταν μια στυλιστική επιλογή, αλλά η πραγματικότητα του καλλιτέχνη που ζούσε με μια πάθηση των ματιών του.

Το 1914, ο οφθαλμίατρος Germán Beritens έγραψε το βιβλίο El Astigmatismo del Greco που υποστήριζε ότι η επιμηκυμένη προοπτική του Ελ Γκρέκο θα μπορούσε να εξηγηθεί από τον αστιγματισμό, ο οποίος είναι το αποτέλεσμα του κερατοειδούς του που δεν είναι απόλυτα σφαιρικός, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται το φως.

Υπέφερε ο Ελ Γκρέκο από αστιγματισμό; Ένα ντιμπέιτ χωρίς λύση Facebook Twitter
El Greco, Ένας κύριος με το χέρι στο στήθος (1580). Φωτ.: Museo Nacional del Prado

Ωστόσο, η θεωρία αυτή έχει αμφισβητηθεί από πολλούς ειδικούς. Το 1966 στο βιβλίο του The Nature of Perceptual Adaptation (Η φύση της αντιληπτικής προσαρμογής), ο Αμερικανός ψυχολόγος Irvin Rock αναφέρθηκε στη θεωρία ως "πλάνη του Ελ Γκρέκο". Πειράματα έδειξαν ότι ο Ελ Γκρέκο πιθανότατα θα είχε προσαρμοστεί στην οπτική αλλαγή που προκαλούσε ο αστιγματισμός (ο οποίος είναι πιο πιθανό να προκαλέσει θολή παρά τεντωμένη προοπτική) και ότι αν έβλεπε τον κόσμο γύρω του παραμορφωμένο, θα έβλεπε έτσι και τους καμβάδες του και τις όποιες αλλαγές προοπτικής.

Όμως μια επιστολή που δημοσιεύθηκε στο Science Direct το 2016 από τον ιστορικό τέχνης Fernando Marías, τον νευρολόγο Otto Appenzeller και την ανθρωπολόγο Raffaella Bianucci υποστηρίζει ότι τα ιστορικά στοιχεία ενισχύουν όντως τη θεωρία ότι ο καλλιτέχνης είχε μια νευρολογική πάθηση που θα μπορούσε να επηρεάσει τις συνθέσεις του.

Οι ερευνητές λένε ότι ένα ασύμμετρο αριστερό μάτι είναι εμφανές στις αυτοπροσωπογραφίες του καλλιτέχνη (με βάση τα σημεία όπου ο Ελ Γκρέκο έχει ζωγραφίσει το φως να ανακλάται από τα μάτια του), γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να είχε αμβλυωπία (ένα "τεμπέλικο" μάτι) ή να εμφανίστηκε μια κατάσταση κατά τη γέννησή του, που ονομάζεται ενόφθαλμος, μια συγγενής ανωμαλία των ματιών. Ο καλλιτέχνης λέγεται επίσης ότι υπέστη αρκετά εγκεφαλικά επεισόδια προς το τέλος της ζωής του, τα οποία ολοκλήρωσαν τη μεταμόρφωση της υπογραφής του.

Μέχρι σήμερα πρόκειται για μια έντονα αμφισβητούμενη συζήτηση, για την οποία μάλλον δεν θα υπάρξει ποτέ οριστική απάντηση.

Με πληροφορίες από artnet

Πολιτισμός
0

NEO VIDCAST

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ΜΕΤ ανακοίνωσε τη μεγάλη έκθεση του 2026 αφιερωμένη στον Ραφαήλ

Πολιτισμός / Το ΜΕΤ ανακοίνωσε τη μεγάλη έκθεση του 2026 αφιερωμένη στον Ραφαήλ

Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη ετοιμάζεται για την έκθεση «Ραφαήλ: Υψηλή Ποίηση», τη μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ για τον δάσκαλο της Αναγέννησης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αρονόφσκι, Στίβεν Κινγκ και Κουρόσαβα από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Αρονόφσκι, Στίβεν Κινγκ και Κουρόσαβα από αύριο στους κινηματογράφους

Η αναδρομή στην crime κωμωδία των ‘90s του «Caught Stealing», το φιλμικό ανάλογο μιας ζεστής αγκαλιάς που λέγεται «Life of Chuck», το γουντιαλενικής ιδιοσυγκρασίας «Trois Amies» και το αξεπέραστο «Ran» ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ρώμη: Το διάσημο Caffè Greco κινδυνεύει να κλείσει

Πολιτισμός / Ρώμη: Το διάσημο Caffè Greco κινδυνεύει να κλείσει

Ένα από τα πιο θρυλικά στέκια της Ευρώπης, με 250 χρόνια ιστορίας και θαμώνες από τον Γκαίτε και τον Σοπενχάουερ μέχρι τον Σταντάλ και τον Ίψεν, κινδυνεύει με λουκέτο καθώς οι ιδιοκτήτες απαιτούν ενοίκιο πολλαπλάσιο από το προηγούμενο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Υπόδειγμα πολιτισμού ή άντρο της ακολασίας, η Πομπηία παραμένει η ενεργή φλέβα της Ιστορίας

Πολιτισμός / Υπόδειγμα πολιτισμού ή άντρο της ακολασίας, η Πομπηία παραμένει η ενεργή φλέβα της Ιστορίας

Η «Χαμένη Πόλη» εξακολουθεί να γοητεύει τους ερευνητές και έχει πολλά ακόμη να δώσει μέσα από τη μεγαλύτερη ανασκαφή που έχει γίνει ποτέ, τα τελευταία 70 χρόνια
LIFO NEWSROOM
Ο Μπρους Σπρίνγκστιν και ο Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ συγκίνησαν το κοινό στην πρεμιέρα του «Deliver Me From Nowhere»

Πολιτισμός / Ο Μπρους Σπρίνγκστιν και ο Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ συγκίνησαν το κοινό στην πρεμιέρα του «Deliver Me From Nowhere»

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γουόρεν Ζέινς που κυκλοφόρησε το 2023 και εστιάζει στη δημιουργία του άλμπουμ «Nebraska» (1982) το οποίο ηχογράφησε ο Σπρίνγκστιν στο δωμάτιο του στο Κολτς Νεκ του Νιου Τζέρσεϊ σε ένα τετρακάναλο κασετόφωνο
LIFO NEWSROOM
Ντάριο Αρτζέντο: Ο «Χίτσκοκ της Ιταλίας» με τα λοξά πλάνα που προκαλούσε πανικό στις κινηματογραφικές αίθουσες

Πολιτισμός / Ντάριο Αρτζέντο: Ο «Χίτσκοκ της Ιταλίας» με τα λοξά πλάνα που προκαλούσε πανικό στις κινηματογραφικές αίθουσες

Ο Ντάριο Αρτζέντο που σε λίγες ημέρες συμπληρώνει τα 85 του χρόνια έχει πλέον αποσυρθεί από τα κινηματογραφικά πλατό εδώ και τρία χρόνια, καθώς πέρα από το εμπόδιο της ηλικίας του απογοητεύτηκε και από την αποδοχή που είχε η τελευταία του ταινία «Μαύρα Γυαλιά»
LIFO NEWSROOM