Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter

Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη

0

Αυτό συμβαίνει μερικές φορές. Το να γνωρίζεις κάποιον, να γνωρίζεις και το έργο του και ως εκ τούτου να πιστεύεις ότι γενικά βρίσκεται σε μια τόσο όμορφη, τόσο πλατιά, τόσο ευθεία καλλιτεχνική οδό, που δεν έχει το παραμικρό κίνητρο να αποκλίνει από αυτήν. Κι έτσι, επειδή τα πιστεύεις όλα αυτά, περιέρχεσαι σε μια φάση αμεριμνησίας και χωρίς πια να τον παρακολουθείς από κοντά, επειδή θεωρείς ότι πλοηγείται από αυτόματο πιλότο υψίστης ακριβείας −τον οποίο ο ίδιος αποτελεί για τον εαυτό του−, φαντάζεσαι ότι συνεχίζει την πορεία του με χάρη, σαν φρεγάτα με φουσκωμένα τα πανιά, που, ήρεμα, διακριτικά και αθόρυβα, γλιστρά πάνω στα γαλαζοπράσινα νερά της Καραϊβικής. Μέχρι που ξαφνικά μπαίνεις σε μια γκαλερί για να δεις τη νέα του δουλειά κι αμέσως βγαίνεις για να επαληθεύσεις ότι έχεις έρθει στη σωστή γκαλερί, επειδή αυτό που είδες είναι τόσο διαφορετικό, τόσο Άλλο από αυτό που πίστευες ότι θα αντικρίσεις.


Κι ενώ κανονικά θα έπρεπε κάποιος να πανηγυρίζει κάθε φορά που βλέπει το Άλλο! Ενώ θα όφειλε να βγαίνει κάθε φορά από το σπίτι του με την ελπίδα ότι δεν θα αντικρίσει παρά μόνο το Άλλο, στην πράξη το υπέροχο και μεγαλόψυχο αυτό θεωρητικό σχήμα ρετάρει, κι έτσι το μη αναμενόμενο φαντάζει στον ορίζοντα –για μερικά δευτερόλεπτα τουλάχιστον− σαν μικρή ανωμαλία.


Ο Φίλιππος Θεοδωρίδης γεννήθηκε στην Κύπρο το 1978. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ στην Αθήνα και στο Λονδίνο. Είναι ιδρυτικό μέλος του Egg Studio στην Αθήνα, που είναι ένα συνεργατικό σχήμα γραφιστών και καλλιτεχνών. Εκτός από ζωγράφος, λοιπόν, είναι και εικονογράφος, βραβευμένος για τη δουλειά του. Και αυτό που είναι προφανές από τα έργα του είναι οι εξαιρετικές ικανότητές του στο σχέδιο και γενικότερα στην παραστατική ζωγραφική. «Το ήθελα όμως αυτό; Ή μήπως προσπαθούσα να αποδείξω κάτι σε κάποιους; Αν μπορούσα, σήμερα θα τα έσκιζα εκείνα τα έργα μου», λέει ο ίδιος για την παραστατική δουλειά που παρουσίασε στην τελευταία ατομική του έκθεση το 2011.

Στην περίπτωσή του Φίλιππου Θεοδωρίδη η αυθυπέρβαση δεν τον ξέβρασε σε ένα πεδίο στο οποίο ο ίδιος δεν κυριαρχεί, αντιθέτως μοιάζει να συνέβη μια εξάπλωση του προσωπικού του βασιλείου σε έναν τόπο −εκείνον των τάσεων των αφαιρετικών και κυρίως ανεικονικών− ο οποίος μέχρι τότε έμοιαζε να του είναι αδιάφορος.


Υπάρχει, πράγματι, για κάθε καλλιτέχνη – ή, πιο σωστά, για κάθε άνθρωπο− μια κρίσιμη στιγμή κατά τη διάρκεια του δραματικού «πατινάζ» μεταξύ γεννήσεως και θανάτου, κατά την οποία κοιτάζει όσα έχει αφήσει πίσω και εξαιτίας της θέας τους τον καταλαμβάνει ένα χαρακτηριστικό είδος απόγνωσης, επειδή νιώθει ότι εκείνη τη φανταστική πύλη που πάντα υποπτευόταν ότι θα διαβεί, για να βρεθεί κάπου πιο «οριστικά», ούτε την προσπέρασε κατά λάθος, αλλά ούτε και τη βλέπει μπροστά του. Αυτή την κρίσιμη στιγμή, πάντως, θα μπορούσε να τη φανερώσει και ένα εξωτερικό ερέθισμα. Είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο που το αντιλαμβάνεται κάποιος όποτε κοιτάζει τη μεγάλη βεντάλια των προσωπικών του τραγωδιών σε πλήρες ανάπτυγμα.

Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter
Ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι πάντα και τι θυμίζουν τα έργα στους άλλους. Διότι είναι πράγματι γεγονός, ζούμε στην εποχή που το κοινό, ό,τι κι αν δει, του θυμίζει κάτι άλλο που έχει ήδη δει! Το τι ακούει ο Θεοδωρίδης είναι κάτι το ασύλληπτο. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Συγκινητικό παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης είναι εκείνο του Γάλλου ζωγράφου και πρωτοπόρου του κυβισμού Fernand Léger (1881-1955), ο οποίος πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1916, στη μάχη του Βερντέν, υπήρξε θύμα του διαβόητου καυστικού αερίου μουστάρδας με το οποίο επιτίθεντο οι Γερμανοί στον τόσο χημικό πόλεμο που ήταν ο Α' Παγκόσμιος. Στο αναρρωτήριο, ο Léger δεν σταμάτησε να σχεδιάζει (άλλους στρατιώτες κυρίως) με εξονυχιστική λεπτομέρεια, με μια τόσο αναλυτική καταγραφή, που την επιτυγχάνουν μόνο όσοι πιστεύουν ότι γι' αυτούς δεν θα υπάρξει αύριο. Με αφορμή εκείνα τα σχέδια, λοιπόν, ο Léger είχε πει (σε ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά): «Με κατέπληξε η θέα της καταστροφής, υπό το φως του ήλιου, ενός πυροβόλου όπλου διαμετρήματος 75 χιλιοστών. Εκείνη η μαγεία του φωτός όταν αντανακλάται στο λευκό μέταλλο. Κι αυτό μόνο ήταν όσο μου χρειάστηκε για να ξεχάσω την αφηρημένη τέχνη μου της περιόδου 1912-1913». Έκτοτε εγκατέλειψε τις αρχές του κυβισμού για να αφοσιωθεί σε αυτό που θα γινόταν το προσωπικό του ιδίωμα. Αυτό που για εκείνον θα ήταν η μεγάλη αλήθεια του.

 
Για τον Φίλιππο Θεοδωρίδη «η μαγεία του φωτός όταν αντανακλάται στο λευκό μέταλλο» εμφανίστηκε με τη μορφή ενός βάζου. «Κατά την κρίσιμη εκείνη στιγμή, το πιο ζωντανό σημείο ήταν μια νεκρή φύση» λέει για το βάζο που εικονίζεται σε έναν πίνακα, ο οποίος όμως εκτίθεται στον πρώτο όροφο της γκαλερί (σχεδόν μόνος του) και όχι στον δεύτερο, όπου βρίσκονται τα υπόλοιπα έργα της έκθεσης. «Κι όμως, ήταν το πιο ωραίο πράγμα πια και το μόνο που μου κινούσε την επιθυμία να το σχεδιάσω». Παράξενες δεν είναι οι «καρτ ντε βιζίτ» που επιλέγει ν' αφήσει ο θάνατος; Διαλέγει μία για τον καθένα ξεχωριστά! Ασεβής και ψυχρός πάντα προς την ομορφιά. «Ξεκινώντας από το βάζο, έφτιαξα μερικά έργα απερίγραπτης λεπτομέρειας. Αυτή η καταναγκαστική αποτύπωση των εικόνων άρχισε τελικά να με ενοχλεί. Μου θύμιζε εργόχειρο ή ό,τι άλλο μπορείς να κάνεις για να σκοτώσεις τον χρόνο σου, σε μια στιγμή που εγώ ήθελα να τον διαστείλω. Επέλεξα, λοιπόν, ως αφετηρία ένα χρώμα. Την επιθυμία για μια έκρηξη χρώματος αφύσικου. Εξερευνητικά, ίσως και λίγο τυχαία, χωρίς τη σκέψη, αλλά με το ένστικτο να με καθοδηγεί. Στο τέλος, ένιωθα άβολα μπροστά στα έργα. Ήξερα ότι τα είχα τελειώσει, αλλά δεν ήξερα πια αν ήταν δικά μου». Αυτό όμως είναι ένα καλό κριτήριο για να βεβαιωθεί κάποιος ότι του πέτυχε η αυθυπέρβαση.

Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter
Leftovers of a Landscape © Philippos Theodorides
Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter


Και στην περίπτωσή του Φίλιππου Θεοδωρίδη η αυθυπέρβαση δεν τον ξέβρασε σε ένα πεδίο στο οποίο ο ίδιος δεν κυριαρχεί, αντιθέτως μοιάζει να συνέβη μια εξάπλωση του προσωπικού του βασιλείου σε έναν τόπο −εκείνον των τάσεων των αφαιρετικών και κυρίως ανεικονικών− ο οποίος μέχρι τότε έμοιαζε να του είναι αδιάφορος. «Οι μορφές που διακρίνονται σε αυτούς του πίνακες κάτι υπαινίσσονται όμως! Απλώς δεν οδηγούν σε αφήγηση. Μια σύνδεση με τις προηγούμενες δουλειές μου είναι ο τρόπος με τον οποίο εισβάλλει στη σύνθεση μία φιγούρα, ένα φυτό ή ένα τοπίο. Γι' αυτό και αποφάσισα να δώσω στην έκθεση τον τίτλο "απομεινάρια ενός τοπίου" ("leftovers of a landscape")».


Βέβαια, ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι πάντα και τι θυμίζουν τα έργα στους άλλους. Διότι είναι πράγματι γεγονός, ζούμε στην εποχή που το κοινό, ό,τι κι αν δει, του θυμίζει κάτι άλλο που έχει ήδη δει! Το τι ακούει ο Θεοδωρίδης είναι κάτι το ασύλληπτο. «Μοιάζει με Ματίς», «μοιάζει με Μόραλη», «μοιάζει με Ντε Κούνινγκ» και πάει λέγοντας, με μόνο τέτοιου μήκους κύματος παλαβούτσικες ομοιότητες, οι οποίες όλες −έτσι, εν σειρά− είναι τόσο κωμικές και ασυνάρτητες, που μετά την αρχική ψυχρολουσία που προκαλούν, τουλάχιστον στο τέλος επιδρούν ανακουφιστικά στον καλλιτέχνη, ο οποίος πείθεται, διά της εις άτοπον, ότι τα έργα του μοιάζουν κυρίως στα δικά του.

Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter
Leftovers of a Landscape © Philippos Theodorides
Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter
Αυθυπέρβαση, με έξοδο από χρυσό κλουβί: στα βαθιά της ατομικής έκθεσης του Φίλιππου Θεοδωρίδη Facebook Twitter
Leftovers of a Landscape © Philippos Theodorides

 

Ιnfo:

Leftovers of a Landscape

Γκαλερί Μαρτίνος

Πινδάρου 24, Αθήνα

Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου

Είσοδος ελεύθερη

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Εικαστικά / Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Μια διεθνής έκθεση με 241 φωτογραφίες, που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν δει το φως δημοσιότητας και αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ζωής της πιο διάσημης ζωγράφου του 20ού αιώνα, κάνει στάση το φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Έκθεση αφισών στην Ύδρα μιας Ελλάδας ανόθευτης και ταπεινής

Εικαστικά / Πώς διαφήμιζε η Ελλάδα τον εαυτό της στο εξωτερικό από το ’30 έως το ’60;

Μια σειρά αφισών του ΕΟΤ, σε μια έκθεση που φιλοξενείται στην οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, αποκαλύπτει τις πρώτες απόπειρες και τα αρχικά βήματα του ελληνικού τουρισμού, με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Εικαστικά / Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Έχει βοσκήσει πρόβατα, έχει πουλήσει κουλούρια και έχει δουλέψει στην οικοδομή, μέχρι που αποφάσισε ότι το μόνο που ήθελε να γίνει είναι καλλιτέχνης. Τελικά, εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες δημιουργούς. Ο πρώην πρύτανης της ΑΣΚΤ είναι άνθρωπος από σπάνια πάστα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Εικαστικά / «Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Μια μεγάλη έκθεση στο Σικάγο εξετάζει την γκέι ταυτότητα ως ιστορικό φαινόμενο μέσα από 300 έργα που δημιουργήθηκαν κυρίως στην περίοδο μεταξύ του 1869, όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η λέξη «ομοφυλόφιλος», και του 1939
THE LIFO TEAM
Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ