Προτάσσοντας περισσότερο την ποιότητα, και όχι τόσο την ποσότητα του ύπνου, ειδικοί όπως ο δρ. Τόνι Κάνινγκχαμ, κλινικός ψυχολόγος και διευθυντής του Center for Sleep and Cognition στη Βοστώνη, αναφέρουν πως ο πρώτος παράγοντας είναι πιο καθοριστικός συγκριτικά με τον δεύτερο.
Αξίζει να ειπωθεί ότι οι περισσότεροι επιστήμονες εξακολουθούν να προτείνουν 7 έως 9 ώρες ύπνου για τους ενήλικες, ενώ μελέτες δείχνουν ότι -ο λιγότερος από επτά ώρες- συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας, υπέρτασης, καρδιακών νοσημάτων και άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρόνια έλλειψη ύπνου.
Ποιότητα ύπνου και δύο μηχανισμοί που καθορίζουν τα πάντα
Όπως λέει ο Κάνινγκχαμ στο CNN, δύο είναι οι βιολογικοί μηχανισμοί, που ρυθμίζουν το πόσο καλά κοιμόμαστε:
- η πίεση ύπνου (sleep pressure)
- ο κιρκάδιος ρυθμός
Η πίεση ύπνου αυξάνεται όσο μένουμε ξύπνιοι και μειώνεται όταν κοιμόμαστε, κάτι σαν την πείνα: όσο περισσότερο απέχεις από το φαγητό, τόσο περισσότερο πεινάς. Για έναν καλής ποιότητας ύπνο, πρέπει να μπαίνουμε στο κρεβάτι όταν έχει χτιστεί επαρκής πίεση ύπνου, όχι απλώς επειδή «ήρθε η ώρα».
Ο κιρκάδιος ρυθμός, ο εσωτερικός βιολογικός χρονοδιακόπτης του ανθρώπου, με τη σειρά του, εναλλάσσει σήματα εγρήγορσης και υπνηλίας μέσα στη μέρα. Αυτός είναι και ο λόγος που κατά τη διάρκεια ενός «ολόκληρου ξενυχτιού» πολλές φορές νιώθουμε ένα ξαφνικό δεύτερο κύμα ενέργειας: το σώμα μάς δίνει σήμα για να παραμείνουμε ξύπνιοι.
Για να βελτιωθεί η ποιότητα του ύπνου, οι δύο μηχανισμοί πρέπει να λειτουργούν συντονισμένα. Οι απότομες αλλαγές στις ώρες ύπνου ή ένα χαοτικό πρόγραμμα τους αποσυντονίζουν.
Ο Κάνινγκχαμ προτείνει κάτι απλό: σταθερή ώρα αφύπνισης. Ακόμη πιο σημαντική από τη σταθερή ώρα κατάκλισης, καθώς δεν έχει νόημα να πηγαίνουμε στο κρεβάτι αν δεν νυστάζουμε.
Δεν είναι όλοι «του οκταώρου»
Αν και η σύσταση 7 έως 9 ωρών είναι χρήσιμη ως γενικός οδηγός, δεν ισχύει για όλους: «Υπάρχουν άνθρωποι που πραγματικά λειτουργούν άψογα με 5 και 6 ώρες ύπνου» εξηγεί ο Κάνινγκχαμ, για να προσθέσει: «Και άλλοι που χρειάζονται 9, 10 ή και 11 ώρες».
Παρουσιάζοντας το σκεπτικό του, υπογραμμίζει πως είναι ένα καθαρά βιολογικό και υποκειμενικό θέμα, και όχι τεμπελιά ή κακή συνήθεια. Μάλιστα, ο ειδικός προτείνει μια μέθοδο δύο βημάτων για πιο εύκολο και ποιοτικό ύπνο:
- Σταθερή ώρα, τέτοια ώστε να μπορεί να αποκοιμηθεί κάποιος μέσα σε 20 με 30 λεπτά και
- Σε περίπτωση αϋπνίας, δηλαδή εάν κάποιος δεν έχει «μαζέψει» αρκετή πίεση ύπνου, προτάσσει το εξής: σηκωθείτε, χαμηλώστε φώτα, κάντε κάτι χαλαρωτικό και επιστρέψτε μόνο όταν νυστάξετε πραγματικά.
Με πληροφορίες από CNN
