Η ανθρωπότητα δεν κατάφερε να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη στον 1,5°C και πρέπει να αλλάξει πορεία αμέσως, προειδοποίησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Σε συνέντευξή του πριν από τη σύνοδο κορυφής του Παρισιού για το κλίμα, ο Αντόνιο Γκουτέρες αναγνώρισε ότι είναι πλέον «αναπόφευκτο» η ανθρωπότητα να ξεπεράσει τον στόχο της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, με «καταστροφικές συνέπειες» για τον κόσμο.
«Ας αναγνωρίσουμε την αποτυχία μας»
Προέτρεψε τους ηγέτες που θα συγκεντρωθούν στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας να συνειδητοποιήσουν ότι όσο περισσότερο καθυστερούν τη μείωση των εκπομπών, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να ξεπεράσουν καταστροφικά «σημεία καμπής» στον Αμαζόνιο, την Αρκτική και τους ωκεανούς.
«Ας αναγνωρίσουμε την αποτυχία μας», δήλωσε. «Η αλήθεια είναι ότι δεν καταφέραμε να αποφύγουμε την υπέρβαση πάνω από 1,5°C για τα επόμενα χρόνια. Και η υπέρβαση του 1,5°C έχει καταστροφικές συνέπειες. Ορισμένες από αυτές τις καταστροφικές συνέπειες είναι σημεία καμπής, είτε στον Αμαζόνιο, είτε στη Γροιλανδία, είτε στη δυτική Ανταρκτική είτε στους κοραλλιογενείς υφάλους».
Είπε ότι η προτεραιότητα στην Cop30 είναι η αλλαγή κατεύθυνσης. «Είναι απολύτως απαραίτητο να αλλάξουμε πορεία, ώστε να διασφαλίσουμε ότι η υπέρβαση θα είναι όσο το δυνατόν μικρότερη και όσο το δυνατόν χαμηλότερη σε ένταση, ώστε να αποφύγουμε σημεία καμπής. Δεν θέλουμε να βλέπουμε τον Αμαζόνιο ως σαβάνα. Αλλά αυτός είναι ένας πραγματικός κίνδυνος αν δεν αλλάξουμε πορεία και αν δεν κάνουμε μια δραματική μείωση των εκπομπών το συντομότερο δυνατό».
Τα τελευταία 10 χρόνια ήταν τα θερμότερα στην καταγεγραμμένη ιστορία. Παρά τις αυξανόμενες εκκλήσεις επιστημόνων για την ταχύτητα της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων- πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου- ο γενικός γραμματέας δήλωσε ότι οι κυβερνητικές δεσμεύσεις δεν έχουν εκπληρωθεί.
Λιγότερο από το ένα τρίτο των εθνών του κόσμου (62 από τα 197) έχουν υποβάλει τα σχέδια δράσης για το κλίμα, γνωστά ως εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDCs) στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Οι ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ έχουν εγκαταλείψει τη διαδικασία. Η Ευρώπη έχει υποσχεθεί, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υλοποιήσει. Η Κίνα, η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών στον κόσμο, έχει κατηγορηθεί για μη εκπλήρωση των δεσμεύσεών της.
Ο Γκουτέρες δήλωσε ότι η έλλειψη φιλοδοξίας σημαίνει ότι ο στόχος του Παρισιού για 1,5°C θα παραβιαστεί, τουλάχιστον προσωρινά: «Από αυτές τις [NDCs] που ελήφθησαν μέχρι τώρα, υπάρχει η προσδοκία μείωσης των εκπομπών κατά 10%. Θα χρειαζόμασταν 60% [για να παραμείνουμε εντός του 1,5°C]. Επομένως, η υπέρβαση είναι πλέον αναπόφευκτη».
Δεν εγκατέλειψε, ωστόσο, τον στόχο και είπε ότι μπορεί να είναι ακόμη δυνατό να ξεπεραστεί προσωρινά και στη συνέχεια να μειωθεί η θερμοκρασία εγκαίρως ώστε να επιστρέψει στον 1,5°C μέχρι το τέλος του αιώνα, αλλά αυτό θα απαιτούσε αλλαγή κατεύθυνσης κατά και μετά την Cop30.
Η έκκληση προς τις κυβερνήσεις
Κάλεσε τις κυβερνήσεις να αναπροσαρμόσουν τα σχέδιά τους, έτσι ώστε οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως από τις αυτόχθονες κοινότητες, να έχουν μεγαλύτερη παρουσία και επιρροή από τους ανθρώπους που πληρώνονται από τις εταιρείες. «Όλοι γνωρίζουμε τι θέλουν οι λομπίστες», είπε. «Είναι να αυξήσουν τα κέρδη τους, με το τίμημα να πληρώνεται από την ανθρωπότητα».
Επίσης, εξήγησε ότι η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα ήταν θέμα οικονομικού συμφέροντος, επειδή ήταν σαφές ότι η εποχή των ορυκτών καυσίμων πλησίαζε στο τέλος της. «Βλέπουμε μια επανάσταση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η μετάβαση αναπόφευκτα θα επιταχυνθεί και δεν θα υπάρχει τρόπος με τον οποίο η ανθρωπότητα θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει όλο το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που έχουν ήδη ανακαλυφθεί», είπε.
Ερωτηθείς αν είχε θέσει το θέμα στον Βραζιλιάνο πρόεδρο, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, η κυβέρνηση του οποίου μόλις έδωσε το πράσινο φως για να ψάξουν για πετρέλαιο κοντά στις εκβολές του Αμαζονίου, απάντησε: «Όχι ακόμα. Θα εκμεταλλευτώ την Cop για να το κάνω αυτό».
Με πληροφορίες από Guardian