Ο Κλιντ Ίστγουντ και το πρόβλημα της βιογραφίας

Ο Κλιντ Ίστγουντ και το πρόβλημα της βιογραφίας Facebook Twitter
Ο Κλιντ Ίστγουντ δεν είναι ένα εύκολο πρόσωπο για βιογραφία. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0


ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ βιβλίου του «Clint: The Man and the Movies» (Κλιντ: ο άνθρωπος και οι ταινίες), ο Σον Λέβι γράφει ότι η ιδανική βιογραφία παρουσιάζει τα γεγονότα χωρίς ηθικολογίες. Πιστεύει ότι «είναι δυνατόν ένα βιβλίο να εξυμνεί τον άνθρωπο, το έργο και τις πράξεις του, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα ελαττώματα του ίδιου, και, ναι, των ταινιών του».

Αυτό λειτουργεί και ως έξυπνη προφύλαξη: ο Κλιντ Ίστγουντ, που είναι πλέον 95 ετών, δεν είναι ένα εύκολο πρόσωπο για βιογραφία. Τα διάφορα στοιχεία που τον καθιστούν μια συναρπαστική προσωπικότητα –οι πολυάριθμοι εμβληματικοί ρόλοι του, η πλούσια παραγωγή του, οι δεξιές πολιτικές του απόψεις, οι σεξουαλικές του ατασθαλίες, η φημολογούμενη σκληρότητά του, η επιχειρηματική οξυδέρκεια του, η μακροζωία του– τον καθιστούν επίσης ένα πλούσιο αλλά και επικίνδυνο αντικείμενο βιογραφικής έρευνας.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια σκοτεινή, λιγότερο δημόσια πλευρά της προσωπικότητας του Ίστγουντ, και η εστίαση στις ταινίες στέκεται συχνά αμήχανα πλάι σε προσωπικά περιστατικά που περιλαμβάνουν βία, απιστία, μικροπρεπή εκδικητικότητα, ακόμη και αναγκαστική στείρωση (μιας εκ των πιο επιφανών συντρόφων του).

Η αφήγηση της ζωής και της καριέρας του Ίστγουντ δεν είναι εγγενώς δραματική. Μεγαλωμένος σε μια μεσοαστική οικογένεια στην Καλιφόρνια, εργάστηκε επιμελώς, είχε κάποιες φορές τη βοήθεια της τύχης, μπήκε στην κινηματογραφική βιομηχανία, την οποία δεν άφησε ποτέ, κάνοντας σινεμά για περισσότερα από 60 χρόνια. Ο Λέβι γράφει με ευφυΐα για την πανταχού παρουσία των γουέστερν στην μεταπολεμική Αμερική και είναι ιδιαίτερα επιδέξιος όταν ανατρέχει στην δημιουργική πορεία του Ίστγουντ, επισημαίνοντας τη σημασία ακόμα και των λιγότερο γνωστών ταινιών του.

Ο συγγραφέας ανατρέχει στην προέλευση της οικονομικής φιλοσοφίας του Ίστγουντ για την παραγωγή ταινιών πίσω την εμπειρία του ως πρωταγωνιστής στην τηλεοπτική σειρά «Rawhide», η οποία λειτούργησε για τον ίδιον «ως σχολή κινηματογράφου». Ο Λέβι σχολιάζει την περίπλοκη απήχηση της ταινίας «Dirty Harry» του 1971 σημειώνοντας: «Η ταινία είναι πολλά πράγματα, αλλά πάνω απ' όλα, όπως παραδέχονται ακόμη και οι πιο ένθερμοι επικριτές της, είναι μια ταινία αποτελεσματική. Αν είναι προπαγάνδα, είναι διασκεδαστική προπαγάνδα. Αν είναι σαδισμός, είναι σαδισμός με γλυκιά επικάλυψη».

Ο Λέβι καταγράφει επίσης την ισχύ του «αριστουργήματος» του Ίστγουντ, της ταινίας «Unforgiven» (Οι ασυγχώρητοι) του 1992: «Είναι μια τέλεια ταινία; Ίσως όχι. Αλλά οι ατέλειές της βρίσκονται σε κάποιες επιλογές ίσως, όχι σε σφάλματα, και επομένως είναι θέμα γούστου, όχι ικανότητας. Είναι διεξοδική, ισχυρή και αληθινή». Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια σκοτεινή, λιγότερο δημόσια πλευρά της προσωπικότητας του Ίστγουντ, και η εστίαση στις ταινίες στέκεται συχνά αμήχανα πλάι σε προσωπικά περιστατικά που περιλαμβάνουν βία, απιστία, μικροπρεπή εκδικητικότητα, ακόμη και αναγκαστική στείρωση (μιας εκ των πιο επιφανών συντρόφων του).

Ο Ίστγουντ είναι ο τύπος του άνδρα για τον οποίον πρέπει να προστεθεί η φράση «απ’ όσο γνωρίζουμε» όταν αναφέρεται κανείς στα οκτώ παιδιά του από έξι γυναίκες. Είναι ο τύπος που έθεσε υποψηφιότητα και κέρδισε τις δημοτικές εκλογές στην υιοθετημένη του πατρίδα, το Καρμέλ στην Καλιφόρνια, επειδή η επιτροπή χωροταξίας απέρριψε μια πρόταση επέκτασης των γραφείων του.

cover
Clint: The Man and the Movies

Είναι ο τύπος που προκάλεσε την απόλυση τουλάχιστον τεσσάρων διαφορετικών σκηνοθετών (συμπεριλαμβανομένου του Μπλέικ Έντουαρντς!) από τις ταινίες που πρωταγωνιστούσε (για να τους αντικαταστήσει σε κάποιες περιπτώσεις με τον εαυτό του).

Είναι ο τύπος που έριξε το αυτοκίνητό του πάνω σε ένα σεντάν που ήταν παρκαρισμένο στην «σαφώς οριοθετημένη για τον ίδιον θέση πάρκινγκ». Σύμφωνα με την Σόντρα Λοκ, την ηθοποιό και επί μακρόν σύντροφό του, ο Ίστγουντ την έπεισε να υποβληθεί σε στείρωση, παρόλο που εκείνη ήθελε παιδιά, για να αποκτήσει στη συνέχεια ο ίδιος πολλά παιδιά με διαφορετικές γυναίκες. (Ο Λέβι σημειώνει ότι ο Ίστγουντ «αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι είχε οποιαδήποτε επιρροή στις αποφάσεις της σχετικά με τις "αναπαραγωγικές επιλογές της"»).

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις στο είδος της βιογραφίας, αλλά η τυπική μορφή, όπως αυτή που εκπροσωπείται και από αυτό το βιβλίο , εξακολουθεί να είναι η απόπειρα για μια συνολική και εμπεριστατωμένη εκτίμηση. Ίσως η βιογραφία ως είδος χρειάζεται μια υπαρξιακή αναθεώρηση. Καθώς οι ιδιοφυείς αλλά προβληματικοί καλλιτέχνες και δημιουργοί συνεχίζουν να απομυθοποιούνται και να καθίστανται όλο πιο υπεύθυνοι για τις πράξεις τους, τα έργα που καταγράφουν την προσωπική τους ζωή οφείλουν με κάποιο τρόπο να αντιμετωπίζουν αυτές τις πτυχές με πιο παραγωγικό και σκόπιμο τρόπο.

Ίσως το τυπικό μοντέλο πρέπει να εγκαταλειφθεί και να αντικατασταθεί από μικρότερα σπαράγματα ζωής – ξεχωριστά βιβλία που προσεγγίζουν τις επιρροές, την προσωπική ζωή ή την ψυχολογία ενός ατόμου. Ίσως κανένας από εμάς δεν μπορεί να κατανοήσει και να μεταδώσει ολόκληρη την ύπαρξη ενός άλλου ανθρώπου. Ίσως πρέπει να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι μπορούμε.

Με στοιχεία από The Washington Post

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Θεσσαλονίκη πριν

Βιβλίο / «ΣΑΛΟΝΙΚΗ»: Ένα σπουδαίο βιβλίο για τη Θεσσαλονίκη

Το πρωτότυπο βιβλίο του Γιάννη Καρλόπουλου παρουσιάζει μέσα από 333 καρτ ποστάλ του εικοστού αιώνα –αποτυπώματα επικοινωνίας– την εξέλιξη της φωτογραφίας και της τυπογραφίας από το 1912 μέχρι τα τέλη των ’80s.
M. HULOT
Η επαναστατική φιλοσοφία του Διογένη, του αυθεντικού Κυνικού

Βιβλίο / Η επαναστατική φιλοσοφία του Διογένη, του αυθεντικού Κυνικού

Μια νέα βιογραφία αναζητεί τα ίχνη του Έλληνα φιλοσόφου: κάτι ανάμεσα σε άστεγο και αλήτη, δηλητηριώδη κωμικό και performance artist, επιδείκνυε την περιφρόνησή του για τις συμβάσεις της αστικής τάξης της αρχαίας Αθήνας.
THE LIFO TEAM
Η πρώτη αγάπη: Ένας τόπος όπου ζεις πραγματικά

Βιβλίο / Αρρώστια είναι ν’ αγαπάς, αρρώστια που σε λιώνει*

«Ανοίξτε, ουρανοί»: Το queer μυθιστόρημα ενηλικίωσης του Βρετανοϊρλανδού ποιητή Σον Χιούιτ αποτελεί το εντυπωσιακό ντεμπούτο του στην πεζογραφία, προσφέροντας μια πιστή, ποιητική και βαθιά συγκινητική απεικόνιση του πρώτου έρωτα.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Είναι το «Singapore Sling» η πιο παρεξηγημένη ταινία του ελληνικού σινεμά;

Βιβλίο / Είναι το «Singapore Sling» η πιο παρεξηγημένη ταινία του ελληνικού σινεμά;

Μια συζήτηση με τη Μαρί Λουίζ Βαρθολομαίου Νικολαΐδου για την ταινία που αδικήθηκε στην εποχή της, αλλά σήμερα προκαλεί εκ νέου το ενδιαφέρον, και για την «επιστροφή» της μέσα από ένα βιβλίο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Βιβλίο / Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Το πρώτο βιβλίο του Αυστραλού συγγραφέα Ντόμινικ Αμερένα, με τίτλο «Τα θέλω όλα», που πήρε διθυραμβικές κριτικές, κυκλοφορεί στα ελληνικά. Βασικό του θέμα είναι πόσο μπορείς να προσποιηθείς ότι είσαι κάποιος άλλος για να καταφέρεις τους στόχους σου.
M. HULOT
ΕΠΕΞ Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

Βιβλίο / Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

«Ένας δρόμος που μοιάζει με κοίτη ποταμού και παρασύρει τους πάντες χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις», όπως γράφουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Οδός Πανεπιστημίου (19ος-20ός αιώνας) - Ιστορία και ιστορίες», Θανάσης Γιοχάλας και Ζωή Βαΐου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιάννης Σολδάτος: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο μικροαστισμός» ή «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Βιβλίο / Γιάννης Σολδάτος: «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη, εκδότη και συγγραφέα της συνοπτικής «Ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε εμπλουτισμένη και σε ενιαία μορφή από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Βιβλίο / Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Ο σπουδαίος σκηνογράφος συγκέντρωσε την πολύτιμη σαραντάχρονη εμπειρία του σε ένα δίτομο λεξικό για τη σκηνογραφία, αναδεικνύοντάς την ως αυτόνομη τέχνη και καταγράφοντας την εξέλιξή της στο ελληνικό θέατρο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μ. Αναγνωστάκης «Η χαμηλή φωνή»

Το πίσω ράφι / Μανόλης Αναγνωστάκης: «Τι μένει λοιπόν από τον ποιητή, αν μένει τίποτα;»

Τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της δημοσίευση, η προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη «Χαμηλή Φωνή» παρουσιάζεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, υπενθυμίζοντας τους θεωρούμενους ήσσονες ποιητές μας, όσους έμειναν έξω από κάθε μορφής υψηλή ποίηση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες…

Βιβλίο / Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες

Προδημοσίευση από τα «Αδημοσίευτα», το νέο βιβλίο του Νίκου Χασαπόπουλου, όπου ο έμπειρος πολιτικός συντάκτης αποκαλύπτει ιστορίες και παρασκήνια που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της χώρας.
THE LIFO TEAM
Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Βιβλίο / Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Ένας από τους ελάχιστους διανοούμενους στη χώρα, που υπήρξε προνομιακός συνομιλητής του Παπαγιώργη και του Λορεντζάτου. Το τελευταίο του βιβλίο «Το πνεύμα και το τέρας» συνιστά μια ανανέωση του δοκιμιακού λόγου στην Ελλάδα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ