Πώς ένας γονιός ή σύντροφος φτάνει στο έγκλημα;

Πώς ένας γονιός ή σύντροφος φτάνει στο έγκλημα; Facebook Twitter
Για να σκιαγραφήσουμε το προφίλ αυτών των ανθρώπων, μπορούμε να πούμε πως έχουν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα ή είναι άτομα που ζουν σε ένταση, νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο και εκρήγνυνται.
0

— Ποιο είναι το ψυχολογικό προφίλ ενός ανθρώπου που φτάνει στο σημείο να σκοτώσει το παιδί του, τον/τη σύντροφό του ή άλλο μέλος της οικογένειας;
Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένας συγκεκριμένος «τύπος» ανθρώπου που κάνει μια τόσο ακραία πράξη. Όμως συνήθως μιλάμε για άτομα που για καιρό κουβαλούσαν πολλά άλυτα ψυχολογικά προβλήματα τα οποία με το πέρασμα του χρόνου έγιναν ένα μεγάλο ψυχικό βάρος που το άτομο αδυνατούσε να διαχειριστεί λογικά. Και μιλάμε για άτομα τα οποία δεν είχαν ποτέ ψυχολογική βοήθεια είτε ως παιδιά είτε ως ενήλικες, επειδή δεν καταλάβαιναν ότι αντιμετώπιζαν προβλήματα που τους οδηγούσαν σε ακραίες πράξεις. Για να σκιαγραφήσουμε το προφίλ αυτών των ανθρώπων, μπορούμε να πούμε πως έχουν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα ή είναι άτομα που ζουν σε ένταση, νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο και εκρήγνυνται. Άλλες φορές, υπάρχει χειριστικότητα ή ανάγκη εκδίκησης, κυρίως σε σχέσεις με βία και εξάρτηση. Συχνά έχουν προβλήματα με τη διαχείριση των συναισθημάτων τους και δυσκολεύονται να καταλάβουν πού σταματά ο εαυτός τους και πού αρχίζει ο άλλος. Σε ακραίες περιπτώσεις, το μυαλό «σπάει» και το άτομο χάνει την επαφή με την πραγματικότητα. Θα πρέπει όμως να λάβουμε υπόψη και το ιστορικό της οικογένειας: συνήθως υπάρχει ενδοοικογενειακή βία και παραμέληση, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαστρέβλωση της φροντίδας, της οικειότητας και της αγάπης.

Συναισθήματα όπως μοναξιά, θυμός, φόβος απόρριψης, ανασφάλεια, αίσθημα ανεπάρκειας ή τραύματα από την παιδική ηλικία, αν μείνουν αβοήθητα, κάποια στιγμή ίσως ξεσπάσουν με ακραίο τρόπο.

— Υποθέσεις όπως αυτές των Μουρτζούκου και Πισπιρίγκου έχουν σοκάρει το κοινό. Ποιοι ψυχολογικοί μηχανισμοί μπορεί να οδηγήσουν έναν γονέα σε μια τόσο ακραία πράξη;
Πίσω από τέτοιες πράξεις υπάρχουν βαθιά ψυχικά τραύματα, φόβος εγκατάλειψης, ανάγκη ελέγχου ή ακόμα και πλήρης ψυχική κατάρρευση. Ένας μηχανισμός που συναντάται συχνά σε τέτοιες υποθέσεις είναι η απώλεια ελέγχου, όταν το άτομο αισθάνεται ότι χάνει τον έλεγχο της ζωής του, της οικογένειάς του ή της κοινωνικής του εικόνας και ενδέχεται να προσπαθήσει να τον ανακτήσει με καταστροφικό τρόπο. Στην υπόθεση Πισπιρίγκου έχει αναφερθεί επανειλημμένα ότι η απώλεια των παιδιών είχε ως στόχο να κρατήσει η θύτρια τον άντρα της. Ένας άλλος μηχανισμός στον οποίο μπορούμε να αναφερθούμε είναι η διαστρεβλωμένη σκέψη, που μπορεί να περιλαμβάνει παρανοϊκές ή καταθλιπτικές πεποιθήσεις όπως «το παιδί μου θα υποφέρει χωρίς εμένα» ή «αν φύγει, τελειώνω». Επίσης, μπορούμε να αναφερθούμε σε αμυντικούς μηχανισμούς όπως η διάσχιση και η προβολή, όπου το άτομο αποσυνδέεται από την πραγματικότητα ή προβάλλει τη δική του απελπισία στον άλλον ως «πηγή του κακού». Ένας ακόμα μηχανισμός είναι ο ακραίος συναισθηματικός εγκλωβισμός, όπου το άτομο αισθάνεται ότι δεν έχει διέξοδο και βιώνει ματαίωση ή καταρρέει κάτω από το βάρος της πίεσης, της ζήλιας, της εγκατάλειψης ή της ντροπής.

H Αντιγόνη Γινοπούλου, ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος
H Αντιγόνη Γινοπούλου,
ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος

— Υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι ένας άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση ψυχικής κατάρρευσης ή έχει βίαιες τάσεις; Μπορούμε ως κοινωνία ή ως οικογένεια να προλάβουμε τέτοιες τραγωδίες;
Σίγουρα υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι ένας άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση ψυχικής κατάρρευσης ή παρουσιάζει βίαιες τάσεις. Αυτά τα σημάδια περιλαμβάνουν τις απότομες αλλαγές στη διάθεση, το έντονο άγχος και την κατάθλιψη. Επίσης, το άτομο εκφράζει σκοτεινές ή απελπιστικές σκέψεις, κάνει χρήση ουσιών ή και αλκοόλ και παρουσιάζει αδυναμία ελέγχου του θυμού. Η πρόληψη είναι δυνατή εφόσον η οικογένεια, οι φίλοι, το σχολείο και γενικότερα η κοινωνία είναι σε εγρήγορση και δείχνουν ενδιαφέρον. Το πρώτο βήμα είναι να παρατηρούμε χωρίς να κρίνουμε και να ενθαρρύνουμε το άτομο και την οικογένεια να ζητήσουν βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας.

— Τα ΜΜΕ συχνά προσεγγίζουν τέτοιες υποθέσεις με όρους σοκ και θεάματος. Πόσο επηρεάζει αυτό τη δημόσια αντίληψη για την ψυχική υγεία και τις έννοιες του καλού και του κακού;
Πολλές φορές τα ΜΜΕ παρουσιάζουν τέτοιες ιστορίες σαν «θέαμα» ή «σαπουνόπερα τρόμου» με συνέπεια ο κόσμος να χάνει την ουσία και να ενισχύεται το στίγμα της ψυχικής ασθένειας. Έτσι, το κοινό φοβάται την ψυχική ασθένεια, αντί να την κατανοεί. Και αυτό κάνει πιο δύσκολη την πρόληψη. Σίγουρα αυτοί οι άνθρωποι χρήζουν ψυχιατρικής και ψυχολογικής παρακολούθησης για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και πρέπει στο τέλος τα πορίσματα να ανακοινώνονται από τους ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τα περιστατικά, ώστε τα πορίσματα αυτά να είναι πραγματικά αξιόπιστα. Το να γίνονται διαρκώς αναλύσεις στις εκπομπές για χάρη της τηλεθέασης καταστρατηγεί την κατανόηση της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

— Από την εμπειρία σας, ποια είναι εκείνα τα σκοτεινά σημεία της ανθρώπινης ψυχής που, αν μείνουν αβοήθητα ή αδιερεύνητα, μπορεί να οδηγήσουν σε ακραίες και βίαιες πράξεις; Μπορεί όντως κάθε άνθρωπος να φτάσει στα όριά του, υπό ορισμένες συνθήκες;
Μέσα σε κάθε άνθρωπο υπάρχουν «σκοτεινά σημεία», δηλαδή συναισθήματα, εμπειρίες ή σκέψεις που είναι δύσκολα, ντροπιαστικά ή επώδυνα, και πολλές φορές ούτε ο ίδιος δεν τα αναγνωρίζει. Το κυριότερο είναι ότι ο ίδιος δεν καταλαβαίνει τις δυσκολίες που έχει λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει, με αποτέλεσμα κάποιες φορές η συμπεριφορά του να είναι επικίνδυνη για τον ίδιο και τους άλλους. Συναισθήματα όπως μοναξιά, θυμός, φόβος απόρριψης, ανασφάλεια, αίσθημα ανεπάρκειας ή τραύματα από την παιδική ηλικία, αν μείνουν αβοήθητα, κάποια στιγμή ίσως ξεσπάσουν με ακραίο τρόπο. Χωρίς να είναι απόλυτο, μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι κάτω από πολύ έντονες και δύσκολες συνθήκες μπορεί να φτάσουν στα άκρα. Δεν σημαίνει ότι όλοι θα το κάνουν, αλλά κανείς δεν είναι άτρωτος. Είναι σημαντικό να μιλάμε για τα δύσκολα, να ζητάμε βοήθεια και να μαθαίνουμε να καταλαβαίνουμε και να φροντίζουμε τον εαυτό μας, πριν οδηγηθούμε σε μια κατάσταση χωρίς επιστροφή.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί αυξάνονται τα περιστατικά βίας στους νέους;

Οπτική Γωνία / Γιατί αυξάνονται τα περιστατικά βίας στους νέους;

Πώς φτάσαμε στο σημείο να μιλάμε για βιασμό 5χρονου από συνομηλίκους του; Τι κάνει ο γονιός όταν το παιδί του αντιληφθεί ότι είναι ο θύτης, όχι το θύμα; Πόσο επηρεάζει το διαδίκτυο και το online gaming την ανάπτυξη των εφήβων; Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αντιγόνη Γινοπούλου εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ