Δεκάδες διαδηλωτές συνελήφθησαν στο Βελιγράδι της Σερβίας το βράδυ του Σαββάτου (28/6), εν μέσω της μαζικής συγκέντρωσης κατά του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς, με αίτημα τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.
Η διαδήλωση, στην οποία συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες πολίτες, οργανώθηκε έπειτα από σχεδόν οκτώ μήνες επίμονων κινητοποιήσεων με πρωτοστάτες τους φοιτητές των σερβικών πανεπιστημίων.
Το τεράστιο πλήθος φώναζε συνθήματα όπως «Θέλουμε εκλογές!», γεμίζοντας την κεντρική πλατεία Σλαβία και πολλούς γύρω δρόμους στο Βελιγράδι, με χιλιάδες να μην μπορούν καν να φτάσουν στο σημείο.
Δεκάδες συλλήψεις
Η αστυνομία πέρασε χειροπέδες σε διαδηλωτές, ενώ ένας αστυνομικός εντοπίστηκε τραυματισμένος στο έδαφος κατά τη διάρκεια των οδομαχιών που διήρκησαν αρκετές ώρες στο κέντρο του Βελιγραδίου. Σύμφωνα με την αστυνομία, τραυματίστηκαν έξι αστυνομικοί και άγνωστος αριθμός πολιτών.
«Η Σερβία πάντα νικά στο τέλος», έγραψε ο πρόεδρος Βούτσιτς σε ανάρτησή του στο Instagram.
Ο Βούτσιτς χαρακτηρίζεται ολοένα και πιο αυταρχικός από τότε που ανέλαβε την εξουσία πριν από πάνω από δέκα χρόνια. Αν και επισήμως δηλώνει ότι επιθυμεί την ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι επικριτές του τον κατηγορούν ότι καταπνίγει τις δημοκρατικές ελευθερίες, ενώ ενισχύει τις σχέσεις του με τη Ρωσία και την Κίνα.
Μετά την τυπική λήξη της διαδήλωσης, οι διαδηλωτές εκτόξευσαν αυγά, πλαστικά μπουκάλια και άλλα αντικείμενα κατά των ΜΑΤ που εμπόδιζαν το πλήθος να πλησιάσει ένα πάρκο στο κέντρο της πόλης. Οι δυνάμεις καταστολής εθεάθησαν να κάνουν χρήση δακρυγόνων, χειροβομβίδων κρότου-λάμψης, αλλά και σπρέι πιπεριού.
Στο πάρκο αυτό, εκατοντάδες υποστηρικτές του Βούτσιτς κατασκηνώνουν εδώ και μήνες, σχηματίζοντας ανθρώπινη ασπίδα μπροστά από την έδρα του προέδρου.
Ο Υπουργός Εσωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, δήλωσε ότι οι συμμετέχοντες στην πορεία επιτέθηκαν στην αστυνομία. Όπως είπε, η αστυνομία έδρασε για να αποκαταστήσει τη δημόσια τάξη και «να συλλάβει όλους όσοι επιτέθηκαν στους αστυνομικούς».
Η αστυνομία δήλωσε αργότερα ότι δεκάδες «χούλιγκαν» συνελήφθησαν, χωρίς να δοθεί ακριβής αριθμός.
Ορισμένοι διαδηλωτές είχαν καλύψει τα πρόσωπά τους με κασκόλ και μάσκες, συγκρουόμενοι με τις δυνάμεις ασφαλείας και χρησιμοποιώντας κάδους απορριμμάτων ως ασπίδες απέναντι στα γκλομπ των αστυνομικών. Η ένταση ήταν ήδη μεγάλη πριν και κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης, με δυνάμεις των ΜΑΤ να αναπτύσσονται γύρω από κυβερνητικά κτίρια.
«Οι εκλογές είναι ο ξεκάθαρος δρόμος εξόδου από την κοινωνική κρίση που προκάλεσαν οι πράξεις της κυβέρνησης, η οποία αναμφισβήτητα δρα ενάντια στα συμφέροντα του λαού της», δήλωσε μια φοιτήτρια που δεν έδωσε το όνομά της, απευθυνόμενη στο πλήθος από σκηνή. «Σήμερα, στις 28 Ιουνίου 2025, κηρύσσουμε τις σημερινές αρχές ως παράνομες.»
Καθοριστικός ο ρόλος των φοιτητών
Στο τέλος της επίσημης πορείας, οι φοιτητές κάλεσαν τον κόσμο να «πάρει την ελευθερία στα χέρια του».
Οι φοιτητές αποτελούν την κύρια δύναμη πίσω από τις πανεθνικές κινητοποιήσεις κατά της διαφθοράς, που ξεκίνησαν μετά την τραγωδία στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, που στοίχισε τη ζωή σε 16 ανθρώπους την 1η Νοεμβρίου.
Πολλοί κατηγορούν την πτώση της τσιμεντένιας οροφής στην εκτεταμένη διαφθορά και αμέλεια της κυβέρνησης σε έργα υποδομών, γεγονός που έχει πυροδοτήσει επαναλαμβανόμενες μαζικές διαμαρτυρίες.
«Είμαστε εδώ σήμερα γιατί δεν αντέχουμε άλλο», δήλωσε ο φοιτητής Ντάρκο Κόβατσεβιτς. «Αυτό κρατάει πάρα πολύ. Βουλιάζουμε στη διαφθορά.»
Ο Βούτσιτς και το δεξιό Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα του έχουν αρνηθεί επανειλημμένα το αίτημα για πρόωρες εκλογές και κατηγορούν τους διαδηλωτές ότι σχεδιάζουν να προκαλέσουν βία κατ’ εντολή ξένων δυνάμεων, χωρίς όμως να αναφέρουν ποιες ή να προσκομίσουν αποδείξεις. Οι αρχές του Βούτσιτς έχουν εξαπολύσει εκστρατεία καταστολής κατά των πανεπιστημίων που απεργούν και άλλων αντιπάλων του, ενώ ασκούν πίεση στα ανεξάρτητα ΜΜΕ προσπαθώντας να περιορίσουν τις διαδηλώσεις.
Παρά το ότι η συμμετοχή είχε μειωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, η μαζική παρουσία στη διαδήλωση του Σαββάτου έδειξε ότι το πείσμα παραμένει, παρά την ασταμάτητη πίεση και ύστερα από σχεδόν οκτώ μήνες σχεδόν καθημερινών διαδηλώσεων.
Η σερβική αστυνομία, η οποία ελέγχεται απόλυτα από την κυβέρνηση Βούτσιτς, ανακοίνωσε ότι στην αρχή της συγκέντρωσης το Σάββατο συμμετείχαν 36.000 άνθρωποι. Μια ανεξάρτητη ομάδα παρατηρητών δημόσιων συγκεντρώσεων ανέφερε ότι περίπου 140.000 άτομα βρέθηκαν στη φοιτητική διαμαρτυρία.
Το Σάββατο συμπίπτει με την Ημέρα του Αγίου Βίτου, θρησκευτική γιορτή και ημερομηνία που οι Σέρβοι τιμούν τη μάχη του 14ου αιώνα κατά των Οθωμανών στο Κόσοβο, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη εκατοντάδων ετών τουρκικής κυριαρχίας και έχει έντονο συμβολικό χαρακτήρα.
Στις ομιλίες τους, ορισμένοι ομιλητές στη φοιτητική συγκέντρωση του Σαββάτου έκαναν αναφορά σε αυτό το ιστορικό γεγονός, το οποίο είχε επίσης χρησιμοποιηθεί για την τροφοδότηση του σερβικού εθνικισμού τη δεκαετία του 1990, οδηγώντας αργότερα στην υποκίνηση εθνοτικών πολέμων μετά τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Με πληροφορίες από BBC,AP News
