Οι φυσιολάτρες, η βαρόνη και ο χαμένος παράδεισος

Οι φυσιολάτρες, η βαρόνη και ο χαμένος παράδεισος Facebook Twitter
Έκπτωτοι στον παράδεισο: Η Ντόρι Κέρβιν και ο Φρίντριχ Ρίτερ στο νησάκι Φλορεάνα το 1932.
0

ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΣΑΝ ΙΔΕΑ ΓΙΑ τηλεοπτικό ριάλιτι. Βρείτε μερικά εκκεντρικά άτομα και βάλτε τα να ζήσουν μαζί σ’ ένα απομακρυσμένο τροπικό νησί. Στη συνέχεια, προχωρήστε ένα βήμα παραπέρα και δώστε σ’ αυτούς τους ανθρώπους όπλα. Το σλόγκαν θα μπορούσε να είναι το εξής: Μέχρι πού θα φτάνατε για να κρατήσετε τον παράδεισό σας;

Η Φλορεάνα είναι ένα νησί στο αρχιπέλαγος των Γκαλαπάγκος, στα ανοικτά των ακτών του Ισημερινού. Σήμερα υπάρχει μια μικρή κοινότητα κατοίκων εκεί, αλλά τη δεκαετία του 1920 ήταν εντελώς ακατοίκητο με εξαίρεση τους πειρατές που κατασκήνωναν περιστασιακά εκεί, και τους ψαράδες που πηγαινοέρχονταν.

Κάποιοι Νορβηγοί έφτασαν στο σημείο να χτίσουν ένα σπίτι στο νησί αλλά έφυγαν γρήγορα, αφήνοντας πίσω όλα τους τα βιβλία τους και ένα ράφι με καραμπίνες και καμάκια. Κανείς όμως δεν ήθελε να μείνει μόνιμα.

Έτσι, όταν έφτασαν εκεί ο Φρίντριχ Ρίτερ και η Ντόρι Κέρβιν το 1929, είχαν όλο το νησί δικό τους. Ο Ρίτερ ήταν ένας Γερμανός γιατρός, οπαδός της ζωής στη φύση, η Κέρβιν ήταν η πολύ νεότερη ερωμένη του. Αμέσως έχτισαν έναν μικρό καταυλισμό οι δυο τους, τον οποίο ονόμασαν «Φρίντο», από τη σύμπτυξη των μικρών τους ονομάτων.

Οι κάτοικοι του νησιού είχαν φτάσει στη Φλορεάνα μέσω ενός παράξενου συνδυασμού αποικιοκρατικής τόλμης, ιδεαλισμού και αυταπάτης, αλλά σύντομα συνειδητοποίησαν ότι τα διαφορετικά τους οράματα για τη ζωή σε αυτόν τον μικρό βράχο του Ειρηνικού δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν.

Ο Ρίτερ ήταν πραγματιστής, αποφασιστικός, αλλά και λίγο ακραίος. Στο νέο βιβλίο Eden Undone [«Η πτώση της Εδέμ»], ένα χρονικό εκείνου του περίεργου «αποικισμού» της Φλορεάνα στον μεσοπόλεμο, η συγγραφέας Άμποτ Κάλερ μας δίνει μια αίσθηση της ιδιοσυγκρασίας του:

Απολύτως αποφασισμένος να παραμείνει στη Φλορεάνα για το υπόλοιπο της ζωής του και γνωρίζοντας τα δυσεπίλυτα οδοντιατρικά προβλήματα που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει, ο Φρίντριχ έλαβε ένα σημαντικό προληπτικό μέτρο: έβγαλε όλα τα δόντια του και τα αντικατέστησε με μια σειρά από ατσάλινες οδοντοστοιχίες.

Eden Undone
Το Eden Undone της Άμποτ Κάλερ

Αμέσως σχεδόν μετά την άφιξή τους, το ζεύγος αντιμετώπισε έναν απρόβλεπτο κίνδυνο: τα niguas, τους βαμπιρικούς ψύλλους της άμμου που σκάβουν κάτω από το δέρμα για να γεννήσουν αυγά. Σύντομα βρέθηκαν στα πόδια της Ντόρι. «Χρησιμοποιώντας τα ιατρικά του εργαλεία», γράφει στο βιβλίο του η Κάλερ, «ο Φρίντριχ έκανε μια αυτοσχέδια επέμβαση, τρυπώντας το δέρμα της για να αφαιρέσει τριάντα δύο από τα έντομα. Σε όλη της τη ζωή, η Ντόρι δεν είχε νιώσει ποτέ τόσο βασανιστικό πόνο».

Σ’ αυτό το σημείο, κάποιοι άλλοι ίσως είχαν ήδη εγκαταλείψει. Αλλά το ζευγάρι είχε ζήσει τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και την αστάθεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, συνεπώς η ιδέα της φυγής από αυτό το χάος πρέπει να είχε κάποια γοητεία. Ο Ρίτερ και η Κέρβιν άρχισαν να δημιουργούν την ουτοπία τους στο Φρίντο, χτίζοντας μια καλύβα με τσίγκινη στέγη και φυτεύοντας σπόρους.

Προς μεγάλη τους ενόχλησή όμως, δεν είχαν για πολύ καιρό το νησί δικό τους. Το 1932 έφτασε μια άλλη οικογένεια από την πατρίδα: Ο Χάιντς Βίτμερ και η Μάργκρετ Βάλντμπρολ μαζί με τον έφηβο γιο του Χάιντς, τον Χάρι. Ο Ρίτερ και η Κέρβον δεν κατείχαν κανέναν τίτλο ιδιοκτησίας του νησιού, ούτε κάποιο αποκλειστικό δικαίωμα στη γη του, η άφιξη αυτή όμως έφερε μια μεγάλη αναστάτωση στον μικρό τους κόσμο.

Οι φυσιολάτρες, η βαρόνη και ο χαμένος παράδεισος Facebook Twitter
Η οικογένεια Βίτμερ.

Ο πληθυσμός του νησιού ήταν πλέον πέντε άτομα, και παρόλο που δεν δέθηκαν μεταξύ τους, οι δύο οικογένειες κατάφεραν να συνυπάρξουν, έστω και δύσκολα. Τότε, σε μια αλλαγή της πλοκής που συμβαίνει σε τηλεοπτικές εκπομπές όταν πέφτουν τα νούμερα τηλεθέασης, εμφανίστηκε ένας νέος, συναρπαστικός χαρακτήρας: μια «βαρόνη», η οποία συνοδευόταν από δύο άνδρες, συνθέτοντας ένα τεταμένο ménage à trois.

Ανεξάρτητα από το αν είχε πράγματι τίτλο ευγενείας, η Αντόνια Βάγκνερ φον Βέρμπορν Μποσκέτ σίγουρα πίστευε ότι η Φλορεάνα της ανήκε δικαιωματικά. Ενώ αφηγούνταν διαρκώς λαμπερές ιστορίες από τη ζωή της στο Παρίσι, το σχέδιό της ήταν να δημιουργήσει ένα πολυτελές ξενοδοχείο στο νησί για να προσελκύσει τους πλούσιους και διάσημους. Κυκλοφορούσε στο νησί με μεταξωτό πενιουάρ και κρατούσε ένα περίστροφο με μαργαριταρένια λαβή. Συγχρόνως έσπερνε τη διχόνοια ανάμεσα στη μικρή ομάδα λέγοντας ψέματα, κλέβοντας και αποπλανώντας (ενδεχομένως) τον Φρίντριχ και τον Χάιντς.

Για «ερημίτες» πάντως, οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού φαίνεται να είχαν πολλούς επισκέπτες καθώς η επιλογή τους είχε προσελκύσει τη διεθνή περιέργεια. Οι παρέες των γιοτ που ταξίδευαν στον Ειρηνικό περνούσαν πλέον από τη Φλορεάνα για να συναντήσουν τον «Αδάμ και την Εύα» (ο Ρίτερ και η Κέρβιν περνούσαν μεγάλο μέρος του χρόνου γυμνοί και ζητούσαν από τους επισκέπτες να τους ειδοποιούν ώστε να φροντίζουν να είναι ντυμένοι). Ο Ρίτερ ξεκίνησε αλληλογραφία με κάποιους τακτικούς επισκέπτες ζητώντας τους προμήθειες κι εκείνοι του έφερναν ό,τι ζητούσε, από βερνίκι πατώματος και φάρμακα μέχρι οδοντόκρεμα αλλά και μια καραμπίνα.

Οι φυσιολάτρες, η βαρόνη και ο χαμένος παράδεισος Facebook Twitter
Η Αντόνια Βάγκνερ φον Βέρμπορν Μποσκέτ με τους εραστές της στο νησί Φλορεάνα.

Οι κάτοικοι του νησιού γύριζαν «σπιτικές» ταινίες, και το 1934 στήθηκε από τους επισκέπτες και μια θεατρική παράσταση με τίτλο «Η αυτοκράτειρα της Φλορεάνα», στο οποίο η βαρόνη διώχνει ένα ζευγάρι νεόνυμφων από το νησί «της».

Όσο κι αν ο Ρίτερ ήθελε να «δραπετεύσει» από τη σύγχρονη κοινωνία, ήταν ευτυχής να επιδεικνύει στους επισκέπτες τη νησιωτική του ζωή. Είχε μάλιστα δημοσιεύσει μια σειρά άρθρων στο περιοδικό Atlantic το 1931 περιγράφοντας τη ζωή στη Φλορεάνα.

«Ήθελα να φύγω από τα πεπατημένα ανθρώπινα μονοπάτια», έγραφε, «να αφήσω στην άκρη όλα τα άχρηστα παρελκόμενα του πολιτισμού αναζητώντας μια μοναξιά όπου θα μπορούσα επιτέλους να ζήσω εξ ολοκλήρου και ολοκληρωτικά σε περισυλλογή και κοινωνία με τη φύση». Δεν αναφερόταν στην εξάρτησή του από τις προμήθειες που έφερνε από τον «πολιτισμό» ή το γεγονός ότι η ενατένιση της φύσης περιλάμβανε τον τακτικό ξυλοδαρμό της Κέρβιν.

Οι φυσιολάτρες, η βαρόνη και ο χαμένος παράδεισος Facebook Twitter
Η Αντόνια Βάγκνερ φον Βέρμπορν Μποσκέτ στη Φλορεάνα.

Παράδεισος δεν ήταν πάντως. Η Μάργκρετ αναγκάστηκε να γεννήσει σε μια σπηλιά ενώ στο στρατόπεδο της βαρόνης σημειώνονταν κρούσματα βίας και ζηλοτυπίας, και ένας από τους εραστές της προσβλήθηκε από φυματίωση. Υπήρχαν διαμάχες σχετικά με την κατανομή των προμηθειών και την πρόσβαση στο νερό.

Οι κάτοικοι του νησιού είχαν φτάσει στη Φλορεάνα μέσω ενός παράξενου συνδυασμού αποικιοκρατικής τόλμης, ιδεαλισμού και αυταπάτης, αλλά σύντομα συνειδητοποίησαν ότι τα διαφορετικά τους οράματα για τη ζωή σε αυτόν τον μικρό βράχο του Ειρηνικού δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν. Έκαναν έκκληση για υποστήριξη από εξωτερικές πηγές (στέλνοντας επιστολές σε φίλους και γνωστούς) καθώς και από τις τοπικές αρχές του Ισημερινού. Τον Μάρτιο του 1934 οι εντάσεις έφτασαν σε σημείο βρασμού. Κάποιος ισχυρίστηκε αργότερα ότι άκουσε έναν πυροβολισμό και μια κραυγή.

Το τι ακριβώς συνέβη στη συνέχεια παραμένει μυστήριο, αλλά το μόνο βέβαιο είναι ότι στο νησί σημειώθηκε μείωση του πληθυσμού. Η βαρόνη και ένας από τους εραστές της εξαφανίστηκαν χωρίς κανένα ίχνος. Τον Νοέμβριο του 1934 δύο πτώματα βρέθηκαν στην παραλία ενός άλλου νησιού του αρχιπελάγους.

Η τραγωδία της Φλορεάνα έγινε τότε διεθνής είδηση, αλλά γρήγορα ξεχάστηκε – τα καμώματα κάποιων εκκεντρικών Γερμανών στον Ειρηνικό ωχριούσαν μπροστά σε όσα συνέβαιναν στη ναζιστική Γερμανία.

Σήμερα οι τουρίστες μπορούν να επισκεφθούν το νησί και να ακούσουν για το τι συνέβη εκεί στη δεκαετία του 1930. Υπάρχει μάλιστα κι ένα ξενοδοχείο, το οποίο διευθύνεται από τους απογόνους του Χάιντς και της Μάργκρετ Βίτμερ. Όπως και στα ριάλιτι, μερικές φορές οι νικητές είναι εκείνοι που δεν περιμένεις.

Με στοιχεία από The Wall Street Journal

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ