Το παράδειγμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και η «δυναμική γυναίκα» που δεν κακοποιείται

Το παράδειγμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και η «δυναμική γυναίκα» που δεν κακοποιείται Facebook Twitter
Και τι σημαίνει «δυναμική γυναίκα»; Είναι μια Λωξάντρα ή μια Κωνσταντοπούλου; Φωτ.: Menelaos Myrillas / SOOC
0

ΑΣ ΥΠΕΡΑΝΑΛΥΣΟΥΜΕ. 

Σ’ αυτό το meme βλέπω χιουμοριστικά αποτυπωμένη μια νοοτροπία: η δυναμική γυναίκα (κάτι με το οποίο έχει ταυτιστεί στην ελληνική δημόσια σφαίρα η Ζωή Κωνσταντοπούλου) είναι αυτή που, αν σηκώσεις χέρι πάνω της, θα σε πάρει ο διάολος. Η δυναμική γυναίκα αντιδρά, η δυναμική γυναίκα φεύγει, η δυναμική γυναίκα «κάνει κάτι». Πάντως, ξεφεύγει. 

Με αφορμή αυτό το meme, θυμήθηκα κάτι κοινό που έχω ακούσει από πολλές «δυναμικές γυναίκες» που έχουν ταυτόχρονα υπάρξει θύματα ενδοοικογενειακής βίας. 

Την ντροπή.

Ότι δεν ανήκουν στο είδος της γυναίκας που κακοποιείται. Ότι επειδή βγάζουν χρήματα, έχουν κύρος στην εργασία τους, είναι ανεξάρτητες και ο περίγυρος βασίζεται πάνω τους, ντράπηκαν πολύ που τους συνέβη. Σαν να ήταν η κακοποίηση δικό τους σφάλμα. Παραστράτημα στην επιτυχία τους. Έχω ακούσει γυναίκες να μιλούν για την κακοποίησή τους ως δικό τους ηθικό παράπτωμα. Μια προσωπική αποτυχία που κάνει τον δυναμισμό τους να σκοντάφτει. Σαν να πιστεύουν ότι αν ήταν «δυναμικότερες», δεν θα τους είχε συμβεί, σίγουρα κάποια αδυναμία είδε ο θύτης, τη μυρίστηκε και πάτησε πάνω σ’ αυτή για να κακοποιήσει. Και αν εκείνες έκρυβαν καλύτερα την όποια «αδυναμία», αυτό που έπαθαν δεν θα τους συνέβαινε ποτέ. 

Όταν μπλέκουμε την κακοποίηση με τον χαρακτήρα της γυναίκας που τη δέχεται, υπονοούμε ήδη την ευθύνη της. Υπονοούμε ήδη ότι υπάρχει ένας είδος γυναίκας, ή γυναικούλας, που κάπως το προκαλεί. Κάπως αρέσκεται στην αλληλεπίδραση, ίσως αυτοπραγματώνεται μέσα απ’ αυτή.

Θυμήθηκα τη συζήτησή μου με μία γυναίκα κοντά στα 70, γιατρό, με σημαντική περιουσία, που μου αφηγήθηκε το πώς έτρωγε καθημερινά ξύλο από τον σύζυγό της, ο οποίος ζούσε από τα χρήματά της. Είχε πει πως δεν ήξερε τι να κάνει γι’ αυτό γιατί «είχα φτάσει επαγγελματικά κάπου όπου δεν είχαν φτάσει πολλές γυναίκες τότε και, αν ήμουν κι εγώ έτσι, ποια δεν θα ήταν; Να το πω σε ποιον και να πω τι;». Κατάφερε να χωρίσει σε μεγάλη ηλικία, όταν ξεκίνησε μαθήματα χορού σε μια φεμινιστική συλλογικότητα και εκεί βρήκε αυτιά που την άκουσαν, λέξεις που τη βοήθησαν να εντάξει το βίωμά της σε ένα είδος κοινής εμπειρίας και όμοιές της με τις οποίες ταυτίστηκε. 

Μεμονωμένα περιστατικά επιτυχίας θα βρει κανείς παντού. Ο κοινωνικός προγραμματισμός μας, όμως, φαίνεται στην πρώτη αντίδραση. Η αλήθεια μας είναι η πρώτη σκέψη, το πρώτο αίσθημα που πλημμυρίζει την ψυχή μας. Χρειάζεται πάντα δουλειά για να ξεφύγουμε από αυτή. Στο δικό μας σήμερα, οι γυναίκες είναι πιο μορφωμένες από ποτέ, πιο ενεργές επαγγελματικά από ποτέ, πρώτη φορά έχουμε τόσες γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας. Σημαίνει αυτό ότι τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας μειώνονται όσο αυξάνεται ο αριθμός των «δυναμικών» γυναικών; 

Και τι σημαίνει «δυναμική γυναίκα»; Είναι μια Λωξάντρα ή μια Κωνσταντοπούλου; Kαι αν είναι το δεύτερο, μια δικηγόρος που ασχολείται με ζητήματα έμφυλης βίας, όπως είναι η κυρία Πολυζωγοπούλου, πώς γίνεται να μην εμπίπτει στον ορισμό; Πού ακριβώς βρίσκεται το σημείο αντιδιαστολής; Η δυναμική γυναίκα είναι και μορφωμένη και δεν είναι, ας πούμε, ξανθιά; 

Όταν μπλέκουμε την κακοποίηση με τον χαρακτήρα της γυναίκας που τη δέχεται, υπονοούμε ήδη την ευθύνη της. Υπονοούμε ήδη ότι υπάρχει ένας είδος γυναίκας, ή γυναικούλας, που κάπως το προκαλεί. Κάπως αρέσκεται στην αλληλεπίδραση, ίσως αυτοπραγματώνεται μέσα απ’ αυτή. Αν ήταν «σαν την άλλη», αυτή την άλλη που εγώ μέχρι τώρα δεν έχω βρει, εκείνη την άλλη που δεν παθαίνει γιατί είναι ανέγγιχτη, ισχυρή, απάνθρωπη, άνευ αδυναμίας, θα δεχόταν ένα χαστούκι και ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε. 

Αυτή η «άλλη», η κοινωνική μας φαντασίωση μιας θηλυκότητας αλάνθαστης και μόνιμα αλώβητης, είναι χαραγμένη στον νου μας και κρίνουμε εαυτόν βάσει αυτής. 

Χρειάζεται να γραφτεί ότι αυτή η «άλλη» δεν υπάρχει και δεν χρησιμεύει παρά στο να σιωπούν οι «δυναμικές» γυναίκες; 

Η κακοποίηση δεν είναι αυτό που συμβαίνει όταν μια γυναίκα δεν είναι αρκετά δυνατή. Η κακοποίηση είναι αυτό που συμβαίνει όταν ένας θύτης θέλει να κακοποιήσει. 

Βέβαια, μέχρι αυτό να γίνει κατανοητό, θα ζήσουμε με χιούμορ αυτής της αισθητικής. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ