Όταν κοιτάζουμε το φεγγάρι, βλέπουμε τον εαυτό μας

Όταν κοιτάζουμε το φεγγάρι, βλέπουμε τον εαυτό μας Facebook Twitter
Σήμερα δεν χρειάζεται πλέον να φανταζόμαστε πώς μπορεί να είναι το φεγγάρι. Ο αέρας του μυστηρίου έχει χαθεί προ πολλού.
0

ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ, ένα διαστημικό σκάφος με την ονομασία Nova-C αναμένεται να προσεγγίσει το νότιο πόλο της σελήνης. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, το Nova-C, κατασκευασμένο από την ιδιωτική εταιρεία Intuitive Machines, στο πλαίσιο του προγράμματος Commercial Lunar Payload Services της NASA, θα προσγειωθεί στο φεγγάρι περίπου επτά ημέρες αργότερα, μεταφέροντας μια σειρά από επιστημονικά όργανα.

Θα μεταφέρει επίσης μια συλλογή γήινων αφηγήσεων αποθηκευμένων σε δίσκους microfiche, αρκετές φωτογραφικές μηχανές και μια σειρά από μικρά γλυπτά του γνωστού καλλιτέχνη Jeff Koons, τα οποία θα εγκλωβιστούν σε έναν κύβο και θα παραμείνουν στο φεγγάρι επ’ άπειρο.

Οι άνθρωποι δεν έχουν αγγίξει το φεγγάρι από το τέλος του προγράμματος Απόλλων το 1972 και τα ρομπότ το αγγίζουν μόνο σποραδικά, μέσω δαπανηρών (χρηματοδοτούμενων από την αμερικανική κυβέρνηση) προσπαθειών, που συχνά αποτυγχάνουν.

Αλλά αυτό που είναι πιθανό να συμβεί τον Φεβρουάριο είναι καινούργιο. Για πρώτη φορά, το φεγγάρι θα καταληφθεί από ιδιωτικά κεφάλαια, συμπεριλαμβανομένων μικρών νεοφυών επιχειρήσεων των οποίων οι στόχοι ξεπερνούν την επιστήμη και την εξερεύνηση. Αυτές οι αποστολές εξακολουθούν να επιδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από τη NASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες που επιδιώκουν την οριστική επιστροφή στο φεγγάρι, κυρίως μέσω του προγράμματος «Άρτεμις» της NASA, το οποίο τώρα στοχεύει στην προσεδάφιση της πρώτης γυναίκας αστροναύτη στο φεγγάρι μέχρι το 2026.

Το φεγγάρι όμως είναι κάτι περισσότερο από έναν οδηγό φυσικών φαινομένων. Οι άνθρωποι ανέκαθεν κοιτούσαν τον κοντινότερο ουράνιο γείτονά μας για να κατανοήσουν τη θέση μας κάτω από αυτόν.

Στο βιβλίο της με τίτλο «Το Φεγγάρι Μας» (OUR MOON: How Earth’s Celestial Companion Transformed the Planet, Guided Evolution, and Made Us Who We Are, δηλ. «Πώς ο ουράνιος σύντροφος της Γης μεταμόρφωσε τον πλανήτη μας, καθοδήγησε την εξέλιξη και μας έκανε αυτό που είμαστε») η δημοσιογράφος Rebecca Boyle ξεναγεί τον αναγνώστη στην ιστορία της Γης όσο και της ανθρωπότητας, από τον σχηματισμό του πλανήτη μας και την εξέλιξη της ζωής μέχρι την ανάπτυξη του πολιτισμού, της θρησκείας, της φιλοσοφίας και, τελικά, της επιστήμης. Και μέσα από όλα αυτά, υποστηρίζει, το φεγγάρι έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο πώς φτάσαμε να είμαστε αυτοί που είμαστε.

“OUR MOON: How Earth’s Celestial Companion Transformed the Planet, Guided Evolution, and Made Us Who We Are”
Rebecca Boyle, OUR MOON: How Earth’s Celestial Companion Transformed the Planet, Guided Evolution, and Made Us Who We Are

«Το φεγγάρι είναι περισσότερο συγγενής πρώτου βαθμού παρά υφιστάμενός μας», γράφει η Boyle, εξηγώντας ότι η σελήνη σχηματίστηκε από το ίδιο συμπαντικό νέφος θραυσμάτων που δημιούργησε τη Γη. Η βαρύτητά του όχι μόνο σταθεροποιεί το κλίμα μας –καθιστώντας το φεγγάρι «καπετάνιο των εποχών μας»– αλλά ήταν εκείνη που πρωτοστάτησε στην ύπαρξη ζωής. Ως κυρίαρχος των παλιρροιών, το φεγγάρι τράβηξε πρωτόγονους οργανισμούς στις πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά θάλασσες της πρώιμης Γης και στη συνέχεια τους έσπρωξε πίσω στην ακτή, όπου «τα ψάρια περπάτησαν έξω από το νερό».

Το φεγγάρι όμως είναι κάτι περισσότερο από έναν οδηγό φυσικών φαινομένων. Οι άνθρωποι ανέκαθεν κοιτούσαν τον κοντινότερο ουράνιο γείτονά μας για να κατανοήσουν τη θέση μας κάτω από αυτόν. «Ακριβώς όπως το φεγγάρι ανέκαθεν αντανακλά το φως της Γης», γράφει η Boyle, «ο πρωταρχικός του ρόλος στη σύγχρονη επιστήμη είναι να αφηγείται την ιστορία μας πίσω σ’ εμάς». Μας οδηγεί πέρα από την εποχή της εξερεύνησης, όταν η μετάβαση στο φεγγάρι έγινε αλληγορία για τον αποικισμό νέων εδαφών, στην εποχή των διαστημικών προγραμμάτων Apollo, όταν το φεγγάρι έγινε δείκτης πολιτικής υπεροχής.

Το βιβλίο της αποτελεί έναν επίκαιρο προβληματισμό εν μέσω μιας αναζωπυρωμένης διαστημικής κούρσας. Μόνο φέτος, η Ινδία έγινε η τέταρτη χώρα που προσεδαφίστηκε στο φεγγάρι, λίγες ημέρες μετά τη συντριβή στην επιφάνειά της σελήνης ενός ρωσικού διαστημικού σκάφους που στόχευε το νότιο πόλο του. Η Ιαπωνία εκτόξευσε τη δική της αποστολή τον Σεπτέμβριο και η NASA έχει υποστηρίξει ότι άνθρωποι θα πατήσουν και πάλι το σεληνιακό έδαφος μέχρι το 2025. Υπήρξε χρονομέτρης, υπήρξε θεότητα, σύντομα όμως το φεγγάρι, όπως λέει η Boyle, μπορεί να καταλάβει έναν νέο ρόλο για την ανθρωπότητα: αυτόν του φυσικού εργαστηρίου, ενός πεδίου εξόρυξης πόρων – και ίσως, κάποια μέρα, ενός νέου σπιτιού.

Σήμερα δεν χρειάζεται πλέον να φανταζόμαστε πώς μπορεί να είναι το φεγγάρι. Ο αέρας του μυστηρίου έχει χαθεί προ πολλού. Γιατί, λοιπόν, εξακολουθεί να μας προκαλεί τέτοιο δέος; Ίσως επειδή είναι το μοναδικό κομμάτι ενός τεράστιου σύμπαντος που οι περισσότεροι από εμάς θα μπορέσουμε ποτέ να δούμε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να κοιτάξουμε ψηλά.

Με στοιχεία από The New York Times

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ