Αφού ενοχλεί τόσο ο όρος «γυναικοκτονία», ας δούμε λίγο το σύγχρονο φεμινιστικό λεξικό

Αφού ενοχλεί τόσο ο όρος «γυναικοκτονία», ας δούμε λίγο το σύγχρονο φεμινιστικό λεξικό Facebook Twitter
Σε κάθε περίπτωση, ο φεμινισμός, σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, πλάθει το δικό του λεξικό.
0

ΠΟΛΛΟΙ ΕΝΟΧΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ τον όρο γυναικοκτονία. Θεωρούν πλεονασμό τη χρήση του και υπερβολή. Πολλοί περισσότεροι ανατριχιάζουν στη χρήση της λέξης φεμινισμός, θεωρώντας ότι περιγράφει μανιασμένες γυναικότητες, ενώ περισσότερο πρόκειται για εξηγητικό εργαλείο και κίνημα που σε όλα του τα «κύματα» και σε όλες του τις εκφάνσεις, ακόμη και τις πιο ακραίες, επιχειρεί να προστατεύσει τη γυναικεία φύση και τα δικαιώματά της.

Σε κάθε περίπτωση, ο φεμινισμός, σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, πλάθει το δικό του λεξικό και οι όροι που προκύπτουν είναι απολύτως αναγκαίοι για να κατανοηθεί ο τρόπος που η πατριαρχία εξουσιάζει, υποτιμά, βασανίζει, δολοφονεί –κυριολεκτικά και μεταφορικά– τις γυναίκες σήμερα.

Κι αν όλοι γνωρίζουμε πλέον τόσο την ετυμολογία όσο και το νόημα των λέξεων «πατριαρχία», «μισογυνισμός», «σεξισμός», οι όροι που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στο εξωτερικό και –με ανακούφιση– μπαίνουν στη ζωή και τη δημόσια κουβέντα και στη χώρα μας πλέον, ψάχνουν πολύ βαθύτερα το πρόβλημα, σε μια απόπειρα να δημιουργηθεί το έδαφος, από το οποίο θα ξεριζωθούν κάποτε –ελπίζουμε στο εγγύς μέλλον– οι σάπιες ρίζες της πατριαρχίας.

Ο φεμινισμός, σε μια κοινωνία που εξελίσσεται, πλάθει το δικό του λεξικό και οι όροι που προκύπτουν είναι απολύτως αναγκαίοι για να κατανοηθεί ο τρόπος που η πατριαρχία εξουσιάζει, υποτιμά, βασανίζει, δολοφονεί –κυριολεκτικά και μεταφορικά- τις γυναίκες σήμερα.

Ας δούμε κάποιους από αυτούς:

Εχθρικός σεξισμός (hostile sexism): Η ακραία, επιθετική μορφή σεξισμού που προσβάλλει και ταπεινώνει ανοιχτά και απερίφραστα τις γυναίκες.

«Καλοπροαίρετος» σεξισμός (benevolent sexism): Το είδος του όχι προφανούς σεξισμού, που αρχικά μοιάζει περισσότερο με φιλοφρόνηση προς τις γυναίκες, αλλά παρ’ όλα αυτά πηγάζει από τα σύνδρομα ανωτερότητας των ανδρών. Ο λόγος για τη «σχολή» που υπαγορεύει ότι οι γυναίκες αξίζουν την προστασία και την αγάπη των ανδρών, επειδή είναι μητέρες και τροφοί της οικογένειας, για παράδειγμα, ή επειδή αποτελούν το «αδύναμο φύλο».

Εσωτερικευμένος σεξισμός (internalized sexism): Συγγενής του όρου «εσωτερικευμένος μισογυνισμός». Πρόκειται για τον σεξισμό που αναπτύσσουν γυναίκες μεγαλωμένες σε αυστηρά ανδροκρατούμενο πατριαρχικό περιβάλλον ή σε περιβάλλον εμποτισμένο με τα πρότυπα της πατριαρχίας. Ο σεξισμός γίνεται κομμάτι της κοσμοθεωρίας και της προσωπικής αντίληψης των γυναικών και σταδιακά εκδηλώνεται με εκφάνσεις δυσφορίας, αντιπάθειας ή ακόμη και μίσους προς τις άλλες γυναίκες (εσωτερικευμένος μισογυνισμός).

Μαύρος μισογυνισμός (Misogynoir): Το είδος του μισογυνισμού που εκδηλώνεται προς τις μαύρες γυναίκες.

Ας πάμε λίγο πιο βαθιά, στους όρους που... αμετάφραστοι μπήκαν στη ζωή μας και εκνευρίζουν πολλούς (επειδή δεν έχει βρεθεί μια αντίστοιχη ελληνική λέξη για την περίπτωσή τους), αλλά που έχουν εξηγήσει περίφημα πολλές από τις καταστάσεις που βιώναμε και αδυνατούσαμε να τις ταξινομήσουμε.

Έτσι, όλοι γνωρίζουμε πια για το gaslighting, το mansplaining και το manspreading, το fat-shaming, το victim blaming, αλλά ας έχουμε υπ’ όψιν και τα εξής:

Bropropriating: Ο όρος χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις λογοκλοπής / ιδεοκλοπής από μία γυναίκα και εν συνεχεία οικειοποίησης της ιδέας από έναν άντρα ή επικοινωνίας της με τρόπο που να θεωρεί το κοινωνικό σύνολο ότι πρόκειται για ιδέα γεννημένη από τις ανάγκες των καιρών.

Manterrupting: Ο όρος περιγράφει τον «διακοψία», αλλά σε συζητήσεις που διεξάγονται με γυναίκες συνομιλήτριες, κυρίως. Έχουμε ζήσει άπειρες τέτοιες καταστάσεις σε τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά πάνελ, αλλά και πολιτικές αναμετρήσεις, όπου ο άντρας συνομιλητής θα διακόψει βιαίως τη γυναίκα συνομιλήτριά του για να πάρει τον λόγο, καθώς, κατά την άποψή του, έχει κάτι απείρως πιο σημαντικό να συνεισφέρει στον (δημόσιο) διάλογο. Αν συμβαίνει αυτό δημοσίως, είναι κάτι περισσότερο από προφανές για το τι γίνεται στην ιδιωτική σφαίρα και κυρίως αν σχέσεις οικειότητας ή συγγένειας υπάρχουν μεταξύ των συνομιλητών.

Woke: Ο όρος διχάζει, ειδικά στην Αμερική του BlackLivesMatter. Περιγράφει τους εξαιρετικά ευαίσθητους με την πολιτική ορθότητα, ειδικά σε ζητήματα ρατσισμού, που, όμως δεν έχουν κανένα πρόβλημα να δολοφονήσουν χαρακτήρες και να «ακυρώσουν» προσωπικότητες, με τις οποίες απλώς διαφωνούν...

Όσο για το αν ενοχλεί η χρήση των παραπάνω –και άλλων τόσων– αγγλικών όρων σε ελληνικά κείμενα, αυτό έχει κάτι να πει για την ελληνική λεξικογραφία και το αίσθημα ευθύνης και ετοιμότητας των γλωσσολόγων να εργαστούν πάνω στην απόδοση - μετάφραση όρων που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες, όρων που τους χρειάζονται για να αναφέρουν / καταγγείλουν / περιγράψουν ένα φαινόμενο, προκειμένου τελικά να το αντιμετωπίσουν.

Ελπίζουμε κάποια στιγμή και στη δική τους βοήθεια σ’ αυτό το πεδίο.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

14 νέες λέξεις που καθορίζουν όσα ζούμε τώρα

Ελλάδα / 14 νέες λέξεις που καθορίζουν όσα ζούμε τώρα

Σε μία εποχή όπου ο κόσμος αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ, έχουμε ανάγκη ένα νέο λεξιλόγιο για να κατανοήσουμε αυτά που συμβαίνουν. Αυτές οι δεκατέσσερις λέξεις και φράσεις θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να σκεφτόμαστε διαφορετικά.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί οι Έλληνες δεν κάνουν παιδιά;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν κάνουν παιδιά οι Έλληνες;

Υπάρχουν λύσεις για το δημογραφικό μας πρόβλημα; Μετατρεπόμαστε σταδιακά σε μία χώρα γερόντων; Ποιες πολιτικές απαιτούνται στο ασφαλιστικό; Μιλά στη LiFO o ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά, Πλάτων Τήνιος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το κρασί, το λάδι και ένας υπουργός του Τραμπ

Οπτική Γωνία / Ειδήσεις που περνούν στα ψιλά και είναι πιο σημαντικές από το μαλλί ενός υπουργού

Η σύγχρονη ακροδεξιά από τη μία κλείνει το μάτι στην πιο παραδοσιακή, αδιάφορη για θέματα υγείας και περιβάλλοντος, κουλτούρα, ενώ από την άλλη, ορισμένοι εκπρόσωποί της, όπως ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, δείχνουν ευαισθησία απέναντι στους κινδύνους του τεχνολογικού καπιταλισμού.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Το δικαίωμα στην απομόνωση

Ιλεκτρίσιτυ / Ας αφήσουμε τους ιθαγενείς στην ησυχία τους

Οι φυλές ιθαγενών που ζουν αποκομμένες από τον ανθρώπινο πολιτισμό χαίρουν νομικής προστασίας, καθώς η επαφή τους με τα οργανωμένη κράτη ενέχει καταστροφικές συνέπειες για τις κοινότητές τους.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ