Το πιο πιθανό σενάριο για την προέλευση του κορωνοϊού είναι η μετάδοσή του από τις νυχτερίδες, μέσω άλλου ζώου, ενώ μια διαρροή από εργαστήριο είναι «εξαιρετικά απίθανη».
Σε αυτά τα συμπεράσματα κατέληξε η κοινή έρευνα της Κίνας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την προέλευση του κορωνοϊού, σύμφωνα με το προσχέδιο του πορίσματος του ΠΟΥ, το οποίο εξασφάλισε το Associated Press.
Τα συμπεράσματα προσφέρουν λίγες νέες γνώσεις για το πώς άρχισε να εξαπλώνεται ο ιός σε όλο τον κόσμο και πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, όπως αναμενόταν. Όμως το πόρισμα παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες στον συλλογισμό πίσω από τα συμπεράσματα των ερευνητών.
Η ομάδα του ΠΟΥ πρότεινε περαιτέρω έρευνα σε κάθε τομέα, εκτός από την υπόθεση περί διαρροής από εργαστήριο. Η δημοσιοποίηση της έκθεσης έχει μετατεθεί επανειλημμένα, εγείροντας ερωτήματα για το αν η κινεζική πλευρά προσπαθεί να αλλάξει τα συμπεράσματα για να αποφύγει να πέσει σε αυτή η ευθύνη για την πανδημία. Αξιωματούχος του Οργανισμού δήλωσε την Παρασκευή ότι η δημοσιοποίηση του πορίσματος αναμένεται «εντός των επόμενων λίγων ημερών».
Το Associated Press εξασφάλισε ένα αντίγραφο από διπλωμάτη με έδρα τη Γενεύη, από χώρα που είναι μέλος του ΠΟΥ. Δεν είναι ξεκάθαρο αν το πόρισμα θα αλλάξει πριν από τη δημοσιοποίηση, αν και ο διπλωμάτης ανέφερε ότι ήταν η τελική εκδοχή του.
Τα σενάρια για τον κορωνοϊό
Οι ερευνητές απαριθμούν τέσσερα σενάρια, σε σειρά πιθανότητας, για την εμφάνιση του νέου κορωνοϊού. Στην κορυφή αυτής της λίστας είναι η μετάδοση από τις νυχτερίδες μέσω άλλου ζώου, κάτι το οποίο θεωρούν από πιθανό έως πολύ πιθανό.
Οι επιστήμονες αξιολόγησαν ως πιθανή την απευθείας εξάπλωση από τις νυχτερίδες στον άνθρωπο και ανέφεραν ότι η εξάπλωση μέσω της «κρύας αλυσίδας» προϊόντων τροφίμων είναι δυνατή, αλλά όχι πιθανή.
Είναι γνωστό ότι οι νυχτερίδες μεταφέρουν κορωνοϊούς και ο στενότερος συγγενής του ιού που προκαλεί τον COVID-19 έχει βρεθεί σε αυτό το είδος. Όμως, το πόρισμα αναφέρει ότι η «εξελικτική απόσταση ανάμεσα σε αυτούς τους ιούς νυχτερίδων και τον SARS-CoV-2 εκτιμάται σε αρκετές δεκαετίες, δείχνοντας ότι λείπει ένας σύνδεσμος».
Ακόμη αναφέρει ότι ιοί με υψηλή ομοιότητα έχουν βρεθεί σε παγκολίνους, αλλά επίσης σημειώνει ότι τα μινκ και οι γάτες είναι επιδεκτικές στον νέο κορωνοϊό, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν επίσης να είναι φορείς.
Το πόρισμα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην επίσκεψη που έκανε στη Γουχάν μια ομάδα ειδικών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, από τα μέσα Ιανουαρίου, έως τα μέσα Φεβρουαρίου.
Την Παρασκευή ο Πίτερ Μπεν Έμπαρεκ, επικεφαλής της αποστολής στη Γουχάν, δήλωσε ότι το πόρισμα οριστικοποιήθηκε και ότι γίνεται επαλήθευση και μετάφραση. «Αναμένω ότι τις επόμενες λίγες ημέρες η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί και θα μπορούμε να το δημοσιοποιήσουμε», πρόσθεσε.
Η αγορά της Γουχάν
Το προσχέδιο δεν καταλήγει σε συμπέρασμα για το αν η έξαρση ξεκίνησε από την αγορά θαλασσινών στη Γουχάν, που υπήρξε μία από τις πρώτες εστίες κρουσμάτων τον Δεκέμβριο του 2019.
Η ανακάλυψη άλλων μολύνσεων, πριν από το ξέσπασμα στην αγορά, δείχνει ότι μπορεί να ξεκίνησε αλλού. Αλλά το πόρισμα σημειώνει ότι θα μπορούσαν να είχαν υπάρξει ηπιότερες περιπτώσεις, που δεν εντοπίστηκαν και ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσα στην αγορά και τα κρούσματα που είχαν προηγηθεί.
«Δεν μπορεί να υπάρξει αυτή τη στιγμή κανένα ακλόνητο συμπέρασμα για τον ρόλο της αγοράς Huanan στην προέλευση της έξαρσης ή για το πώς η μόλυνση εισήχθη στην αγορά», αναφέρει το πόρισμα.
Τα κατεψυγμένα προϊόντα και το ατύχημα
Καθώς η πανδημία εξαπλωνόταν, η Κίνα ανακοίνωσε ότι βρήκε δείγματα του ιού σε πακέτα κατεψυγμένων τροφίμων που εισέρχονταν στη χώρα και σε κάποιες περιπτώσεις απέδωσε σε αυτά τοπικές εξάρσεις.
Το πόρισμα αναφέρει ότι η «κρύα αλυσίδα»- όπως είναι γνωστή- μπορεί να αποτελέσει «οδηγό» στην εξάπλωση ιών σε μεγάλες αποστάσεις, αλλά εκφράζει σκεπτικισμό για το αν θα μπορούσε να είχε προκαλέσει την έξαρση. Το πόρισμα αναφέρει ότι ο κίνδυνος είναι μικρότερος από την αναπνευστική μόλυνση από άνθρωπο σε άνθρωποι.
«Αν και υπάρχουν κάποιες αποδείξεις για πιθανή επανεισαγωγή του SARS-CoV-2 μέσω της διαχείρισης εισαγόμενων μολυσμένων κατεψυγμένων προϊόντων στην Κίνα μετά το αρχικό κύμα πανδημίας, αυτό θα ήταν παράδοξο το 2019, όταν ο ιός δεν κυκλοφορούσε ευρέως», αναφέρουν οι ειδικοί.
Το πόρισμα επισημαίνει αρκετούς λόγους για να απορρίψει σχεδόν την πιθανότητα ο ιός να διέρρευσε από εργαστήριο στη Γουχάν, μια θεωρία που προώθησε μεταξύ άλλων ο Ντόναλντ Τραμπ.
Τέτοια εργαστηριακά ατυχήματα είναι σπάνια και τα εργαστήρια της Γουχάν που εργάζονται επί κορωνοϊών και εμβολίων είναι καλά διαχειριζόμενα, επισημαίνει το πόρισμα.
Επίσης, σημειώνει ότι δεν υπάρχει ιστορικό ιών που να σχετίζονται στενά με τον SARS-CoV-2 σε οποιοδήποτε εργαστήριο πριν από τον Δεκέμβριο του 2019 και ότι είναι εξαιρετικά χαμηλός ο κίνδυνος να αναπτύχθηκε από ατύχημα ο ιός.
