Παύλος Σάμιος (1948-2021): Ένας προσωπικός αποχαιρετισμός στον σημαντικό Έλληνα ζωγράφο

Παύλος Σάμιος (1948-2021): Ένας προσωπικός αποχαιρετισμός στον σημαντικό Έλληνα ζωγράφο Facebook Twitter
0

Ξένη Δημοσίευση

«Πριν από 14 χρόνια, θαύμαζα την τέχνη, την αγαπούσα, πειραματιζόμουν ο ίδιος με το χρώμα, αλλά δεν φανταζόμουν ότι θα έφτανα στο σημείο να μην μπορώ να ζήσω χωρίς αυτήν.


Ο Παύλος Σάμιος, χωρίς να το ξέρει ακόμα τότε, το 2008, μου άλλαξε την σχέση μου με την τέχνη και τον χρόνο. Λάτρεψα την ζωγραφική, έμαθα να ταξιδεύω για την τέχνη, να ταξιδεύω μέσα από την τέχνη και να γεύομαι και να μαγεύομαι από το έργο των καλλιτεχνών ανά τον κόσμο. Μου άλλαξε επίσης την αίσθηση του χρόνου, γιατί η τέχνη έχει μία βαθιά όψη, είναι μία γέφυρα και ένα παράθυρο για τον πολιτισμό, την ιστορία, τα συναισθήματα, τις ανθρώπινες σχέσεις. Είναι ένα ισχυρό μέσο έκφρασης, ένας καθρέφτης, μία πόρτα στο χωροχρόνο, ενώ, ορισμένα «δυνατά» έργα και δημιουργίες καλλιτεχνών, έχουν την δύναμη να σταματάνε το χρόνο.


Αυτά τα συναισθήματα τα ένιωσα πρώτη φορά με ένα έργο του Παύλου το 2008, στην έκθεσή του "Κάθε Στιγμή... Μία Ματιά". Το ίδιο απόγευμα γνώρισα τον Παύλο. Γλυκός, προσιτός, και με κάτι το "θείο", κάτι υπερβατικό, ένα γλυκό φως και έναν ζεστό αέρα που σε κέρδιζε. Αυτά τα χαρακτηριστικά, συνειδητοποίησα αργότερα, πάντα συνοδεύουν και την τέχνη του, άσχετα με το θέμα, άσχετα με τις νότες χαράς ή πίκρας, την ισχυρή σεξουαλικότητα, τις έξυπνες παραβολές, την τεχνοτροπία, το μέσο και τα υλικά – είναι πάντα εκεί, ο χαρακτήρας του, η "υπογραφή" του.


Το έργο που με κέρδισε και η γνωριμία μου με τον Παύλο έβαλε μία νέα διάσταση στην σχέση μου με την τέχνη. Ξεκίνησα, παράλληλα με τις σπουδές μου να μελετώ την ιστορία της τέχνης, να διαβάζω για την σύγχρονη Ελληνική τέχνη, και να περιμένω πως και πως να επιστρέψω Ελλάδα ανά τρίμηνο/εξάμηνο και να παρακαλέσω τον Παύλο να με δεχτεί στο ατελιέ προκειμένου να του θέσω τη λίστα των ερωτημάτων που είχα συγκεντρώσει. Είτε με το σπάνιο χαμόγελο, πάντα ζεστό, άλλοτε ελαφρώς πονηρό, άλλοτε ελαφρώς κατανοητικό-συγκαταβατικό, είτε με το βλέμμα του καθηγητή-δασκάλου, και πάντα με υπομονή, ο Παύλος έβρισκε τον τρόπο να μου απαντήσει τα ερωτήματα χωρίς να μου ικανοποιήσει την περιέργεια. Έτσι το ταξίδι μου με την τέχνη συνεχιζόταν, η έρευνα προχωρούσε, νέα ερωτήματα γεννιόντουσαν, και νέοι καφέδες και συζητήσεις ακολουθούσαν στην Αθήνα, την Κεφαλονιά και όπου αλλού συμπίπταμε.

Παύλος Σάμιος (1948-2021): Ένας προσωπικός αποχαιρετισμός στον σημαντικό Έλληνα ζωγράφο Facebook Twitter
 

Πηγή: https://www.samiospavlos.gr/portfolio/2008/

Τον Παύλο πάντα τον θαύμαζα και τον σεβόμουν βαθύτατα, γιατί είχε μία φυσική αρχοντιά, τιμούσε τους φίλους του, ήταν πάντα γενναιόδωρος, υπερβατικός, δεν είχε μικρότητες, δεν έπεφτε στην παγίδα ανταγωνισμών και κριτικής, με βοήθησε να αγαπήσω και να γνωρίσω το έργο μίας σειράς Ελλήνων καλλιτεχνών του 20ου αιώνα και με βοήθησε να καταλάβω πως η τέχνη και η αγορά της τέχνης, όσο μεταφυσικό ή ισχυρό και αν είναι το τελικό αποτέλεσμα, παραμένουν ένας απολύτως ανθρώπινος χώρος με όλες τις δυσκολίες που έχει η ζωή όπως την ξέρουμε και ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Είμαι ευγνώμων και αισθάνομαι τυχερός για κάθε λεπτό που είχα τη χαρά να περάσω κοντά του. Για όλα όσα μου χάρισε, τη δύναμη του παραδείγματός του και όλες τις πολύτιμες συμβουλές που με συνοδεύουν σήμερα και για πάντα.


Παρότι μεγάλος, σοφός, καταξιωμένος, πολυάσχολος, διαρκώς σε κίνηση και απίστευτα εργατικός, ο Παύλος πάντα έβρισκε χρόνο για να γνωρίσει ένα νέο ζωγράφο, έναν φίλο ή μία φίλη που σκέπτεται να αφιερωθεί επαγγελματικά στην τέχνη. Δάσκαλος, μέντορας, διορατικός, ταλαντούχος, αλλά πάντα ανοιχτός σε νέα γνώση, σε φρέσκιες ιδέες, μία άλλη οπτική, ιδέες -ακόμα και στην κριτική. Δεν πρόλαβα να του το πω, αλλά το εισαγωγικό κείμενο που έχει αναρτήσει στην προσωπική του ιστοσελίδα, είναι σε έντονο και άμεσο διάλογο, σε ένα από τα πιο δυνατά κείμενα για την τέχνη, την εισαγωγή του Oscar Wilde στο "Πορτραίτο του Dorian Gray".

Σε μία κουβέντα μας, ο Παύλος επιφύλασσε μία έκπληξη, ένα από τα αγαπημένα του ημίγλυκα κρασιά και μία υπέροχη σούπα που είχε ετοιμάσει ο ίδιος. Ήταν ένα από τα πιο απλά και ταυτόχρονα ανεκτίμητα και υπέροχα γεύματα της ζωής μου. Και είχα βρει την ευκαιρία να αναφερθώ στην στιγμή που ο Λόρδος Χένρι λέει στον ζωγράφο Μπάζιλ και τον Ντόριαν που ποζάρει: "αγαπώ τις απλές απολαύσεις, είναι το τελευταίο καταφύγιο στην ζωή των πολυσύνθετων ανθρώπων", θυμάμαι πως το είχε χαρεί, και εγώ σίγουρα κέρδισα τόσο από το ανάγνωσμα, όσο και από το παράδειγμα του Παύλου που το εφάρμοζε.


To 2015 ολοκληρώνει την μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη με τίτλο "Ζωγραφική Απολογία", διαφώνησα μαζί του, με τον πιο γλυκό και ζεστό τρόπο, για δύο λόγους, ο ένας ήταν εσωτερικός, δικός μου προβληματισμός -γιατί ο τίτλος, γιατί "απολογία"- ο Παύλος δεν έχει να απολογηθεί για τίποτε, και ο δεύτερος ήταν πως είχε πάρα πολλά έργα -και ο βασικός φόβος που μου δημιουργήθηκε είναι, μήπως η ποσότητα των έργων μείωνε την περιέργεια εκείνων που πρωτογνωρίζουν την τέχνη του. Το βέβαιο είναι πως χάρη στην έκθεση αυτή και ειδικότερα το μεγάλο λεύκωμα με χαρακτήρα "catalogue raisonné" που την συνοδεύει, καλλιτέχνες, συλλέκτες και φιλότεχνοι θα έχουν πάντα ευκαιρία να γνωρίσουν το έργο του Παύλου και να μπουν σε έναν εις βάθος διάλογο μαζί του. Και στα Ελληνικά και στα Αγγλικά.

Παύλος Σάμιος (1948-2021): Ένας προσωπικός αποχαιρετισμός στον σημαντικό Έλληνα ζωγράφο Facebook Twitter

Πηγή: https://www.samiospavlos.gr/portfolio/2010/

Πριν μερικούς μήνες, τον Οκτώβριο, έχω οργανώσει μία παρέα φίλων, να πάρουμε τις μάσκες μας, και να συναντηθούμε στην τελευταία του έκθεση, "Καφέ ο Παράδεισος". Ο Παύλος μέχρι τελευταία στιγμή ήθελε να είναι εκεί, μου είχε πει πως τον ταλαιπωρεί κάτι, αλλά πως δεν είναι τίποτε και θα κερδίσει. Βρίσκει τη δύναμη και μας κάνει το "τουρ" μέσα από βίντεο-σύνδεση, χαμογελαστός, γλυκός και προσιτός όπως πάντα. Μου έδωσε τις τέλειες πάσες για να κάνω την υπόλοιπη ξενάγηση στους φίλους, τους οποίους είχε ήδη κερδίσει με την αμεσότητα και τον αέρα του.


Ο Παύλος έφυγε πρόωρα αλλά το πλούσιο έργο του και η σπάνια προσφορά του του εξασφάλισαν μία θέση στο πάνθεο της Ελληνικής ζωγραφικής και μέσα από όλους εμάς που τον αγαπάμε και τον τιμάμε, είτε τον γνωρίσαμε προσωπικά, είτε μας αρέσει να ταξιδεύουμε μέσα από την τέχνη του και τα μηνύματά της, ο Παύλος κέρδισε το στοίχημα της αθανασίας.


Έχει αφήσει πλούσιο έργο, μία σπάνια παρακαταθήκη και ένα ισχυρό αποτύπωμα. Η τέχνη του Παύλου θα συνεχίσει τη διαδρομή της, χάρη στο Μαράκι του, που είναι πάντα δίπλα του, η καλύτερη πρεσβευτής της τέχνης του, η καλύτερη προστάτισσα της προσφοράς του. Και θα είμαστε όλοι στο πλευρό της».

(Πηγή αρχικής εικόνας: https://issuu.com/skoufagallery/docs/)


*Ο Παύλος Ευθυμίου είναι ο Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών και Εκτελεστικός Σύμβουλος Διοίκησης στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών.

Εικαστικά
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ