Στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τη Δευτέρα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας προκάλεσε αίσθηση, λέγοντας ότι «τις τελευταίες εβδομάδες ιδιαίτερα η Γερμανία κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, ώστε να βρει έναν τρόπο να συνεχιστεί ο διάλογος με την Τουρκία», αλλά δυστυχώς, λόγω των εντάσεων μεταξύ της Τουρκίας, της Κύπρου και της Ελλάδας δεν κατέστη δυνατόν να αρχίσουν «απευθείας συνομιλίες».
Ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας πρόσθεσε ότι «υπήρξαν υπερβολικά πολλές προκλήσεις», για αυτό και έχει έρθει η στιγμή να συζητηθούν οι «συνέπειες». Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA) βλέπει πλέον την «ΕΕ σε πορεία σύγκρουσης με την Τουρκία».
Στο Βερολίνο διαφαίνεται κάποια αποστασιοποίηση απέναντι στην Τουρκία και ενδεχομένως να είναι προάγγελος σημαντικών εξελίξεων στο θέμα της επιβολής κυρώσεων για τους χειρισμούς της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σχετικά με το Oruc Reis, φέρεται να εξετάζονται προτάσεις για κυρώσεις ανάλογες με εκείνες που αφορούν την τουρκική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ. Η Αθήνα ζητεί κυρώσεις και σε τουρκικές εταιρείες, όμως στο σημείο αυτό βρίσκει γερμανική αντίσταση, όπως και μέτρα για το εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας, τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και επανεξέτασης χρηματοδότησης τουρκικών εταιρειών από την ΕΕ.
Σύμφωνα με το DPA οι αποφάσεις για τους περαιτέρω χειρισμούς αναμένεται να ληφθούν στην προσεχή σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 10 και 11 Δεκεμβρίου. Ο Χάικο Μάας έκανε λόγο για πιθανές κυρώσεις απέναντι σε συγκεκριμένα πρόσωπα που εμπλέκονται στις τουρκικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ήδη η ΕΕ έχει επιβάλει απαγόρευση εισόδου σε δύο ηγετικά στελέχη του κρατικού οργανισμού πετρελαιοειδών TPAO.
Για το εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα που έχει ζητήσει η Ελλάδα, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών δεν θέλησε να κάνει κάποιο σχόλιο, επισημαίνοντας απλώς ότι για μία τέτοια απόφαση απαιτείται ομοφωνία. Εκτιμάται ότι ενώ γενικά επικρατεί «κλίμα κυρώσεων» για τους χειρισμούς της Άγκυρας, δύσκολα θα βρεθεί η απαραίτητη ομοφωνία για το εμπάργκο όπλων. Τη σχετική πρόταση επανέλαβε πάντως πρόσφατα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε επιστολή προς τον Γερμανό ομόλογό του.
Πολύ ξεκάθαρη γλώσσα απέναντι στην Άγκυρα ζητά ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών
Πολύ ξεκάθαρη γλώσσα απέναντι στην Τουρκία" ζητά σε σημερινές δηλώσεις του ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ με την ευκαιρία του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών σήμερα στις Βρυξέλλες, ελπίζοντας, όπως τονίζει, ότι στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ληφθούν "σαφείς αποφάσεις" για την Τουρκία.
Οι σχέσεις με την Τουρκία είναι μία στρατηγική πρόκληση. Η πολιτική ΄άνοιγμα της πόρτας, κλείσιμο της πόρτας΄, την οποία ακολουθεί η 'Αγκυρα, δεν μπορεί πλέον να γίνεται αποδεκτή από εμάς", προσθέτει στις δηλώσεις του ο επικεφαλής της αυστριακής διπλωματίας.
Ήδη σε παλαιότερες τοποθετήσεις του, ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών είχε διατυπώσει την σαφέστατη θέση ότι οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας παραβιάζουν διεθνείς νόμους και ότι η ΕΕ πρέπει να επιδείξει "πλήρη αλληλεγγύη με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο ίδιος, εκφράζοντας τις ανησυχίες του για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, είχε τονίσει ότι η κατάσταση είναι επικίνδυνη και μπορεί να κλιμακωθεί, και ότι η Ευρώπη πρέπει να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στην Τουρκία.
Η Βιέννη, έχοντας καταδικάσει επανειλημμένα την παραβατική στάση της 'Αγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο και τις ενέργειές της απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο, έχει ζητήσει την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας, όπως επίσης την άμεση και οριστική διακοπή των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων με την ΕΕ.
Χαρακτηριστικό είναι πως, μετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες στις 16 Οκτωβρίου, ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς είχε επισημάνει ότι σε αυτή είχε γίνει η σαφής διαπίστωση πως πρέπει να υπάρξει αντίδραση με κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Είχε δηλώσει επίσης χαρούμενος για το γεγονός ότι και εκείνες οι χώρες, οι οποίες παραδοσιακά δείχνουν πολλή κατανόηση για την Τουρκία, αναγνωρίζουν σαφώς ότι η Τουρκία αφήνει την μία πρόκληση να ακολουθήσει την άλλη.
Παραμονές εκείνης της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, ο Σεμπάστιαν Κουρτς, καταδικάζοντας τόσο την εκ νέου αποστολή του τουρκικού ερευνητικού σκάφους Oruc Reis στην ανατολική Μεσόγειο, όσο και το άνοιγμα από την Τουρκία της παραλίας στα Βαρώσια της Κύπρου, είχε προειδοποιήσει με κάθε σαφήνεια την Τουρκία με επιβολή κυρώσεων.
Σύμφωνα με τον Αυστριακό καγκελάριο, η αποστολή του ερευνητικού σκάφους δείχνει για μία ακόμη φορά, ότι η Τουρκία υπό τον πρόεδρο Ερντογάν αντιδρά μόνον σε πίεση από την πλευρά της ΕΕ και αξιολογεί οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά ως δείγμα αδυναμίας.
Επίσης και το άνοιγμα της παραλίας στα Βαρώσια στην Κύπρο αποτελεί σαφή παραβίαση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με μεσολάβηση του ΟΗΕ, προκαλεί μόνο περαιτέρω δυσπιστία και υπονομεύει τις προσπάθειες για μία ειρηνική λύση για την Κύπρο, είχε επισημάνει ο ίδιος στις δηλώσεις του.
Σε εκείνες τις δηλώσεις του, ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας ζητούσε για μία ακόμη φορά - όπως επανειλημμένα στο παρελθόν -την διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Τουρκία και τόνιζε ότι η Τουρκία απομακρύνεται εδώ και χρόνια ολοένα και περισσότερο από τις ευρωπαϊκές αξίες, όπως σαφώς διαπιστώνει και η πρόσφατη έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τούρκοι δικαστές στο στόχαστρο της ΕΕ
Στο μεταξύ οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ ενέκριναν τον νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό επιβολής κυρώσεων σε μεμονωμένα άτομα για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τα πρότυπα του αμερικανικού «νόμου Μαγκνίτσκι». Ο νόμος αυτός είχε ψηφιστεί στις ΗΠΑ το 2012, με στόχο να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι για τη δολοφονία του Ρώσου πληροφοριοδότη Σεργκέι Μαγκνίτσκι, ο οποίος είχε αποκαλύψει εκτεταμένα φαινόμενα διαφθοράς στην πατρίδα του. Η Μ.Βρετανία, ο Καναδάς και τρεις χώρες της Βαλτικής έχουν ήδη ψηφίσει εθνικούς «νόμους Μαγκνίτσκι».
Η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία ισχύει αρχικά για τρία χρόνια και στη συνέχεια μπορεί να ανανεωθεί με ομόφωνη απόφαση. Οι υπουργοί Εξωτερικών δεν ενέκριναν την πρόταση της Γερμανίας και της Κομισιόν να λαμβάνονται οι αποφάσεις για επιβολή κυρώσεων με πλειοψηφία και όχι με ομοφωνία.
Στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Δευτέρας ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Άσελμπορν πρότεινε να τιμωρηθούν με βάση τη νέα νομοθεσία και οι Τούρκοι δικαστές που ευθύνονται για αυθαίρετες συλλήψεις αντιφρονούντων και ακτιβιστών στο εσωτερικό της χώρας. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι πρώτες αποφάσεις για την επιβολή κυρώσεων με βάση τον ευρωπαϊκό «νόμο Μαγκνίτσκι» αναμένονται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2021.
Με πληροφορίες από Deutsche Welle/ ΑΠΕ-ΜΠΕ
