Τέσσερα πολύτιμα και αγαπημένα βιβλία σε επανέκδοση

Τέσσερα πολύτιμα και αγαπημένα βιβλία σε επανέκδοση Facebook Twitter
Νίκη Αναστασέα, Σύλβια Πλαθ, Κλαούντιο Μάγκρις, Στρατής Μυριβήλης
0

Κόντρα στη λογική που θέλει τα βιβλία των περασμένων χρόνων να αποσύρονται ή να μένουν για πάντα στο σκοτάδι, ευτυχώς οι εκδότες επαναφέρουν την παλιά τακτική των ανατυπώσεων. Επανεκδίδοντας έργα που έγραψαν Ιστορία, όπως η Ζωή εν Τάφω, ή που αγαπήθηκαν πολύ, όπως ο Γυάλινος Κώδων, θυμίζουν γιατί η λογοτεχνία δεν είναι υπόθεση του ενός βιβλίου, αλλά διαχρονική, αιώνια, ατιθάσευτη και αδιαπραγμάτευτη. Τα καλά βιβλία, άλλωστε, είναι αυτά που αποκτούν μεγαλύτερη ισχύ με τα χρόνια, αναδεικνύοντας αλήθειες που θα γίνονται περισσότερο έντονες όσο θα καταλαγιάζουν μέσα μας σαν πολύτιμος θησαυρός.

Νίκη Αναστασέα
Ιστορία ενός δικού μας ανθρώπου
Εκδόσεις Καστανιώτη

Στο πρόσωπό του καθρεφτίζεται μια ολόκληρη παρέα ή, τουλάχιστον, συνοψίζονται οι αντιδράσεις και τα όριά τους, τα όνειρά τους που βγήκαν όλα πλάνες και οι προσδοκίες τους: μιλάμε για την επιβλητική φιγούρα του ζωγράφου Αλέξη Ραζή που συγκλόνισε μια ολόκληρη ομήγυρη και όλους όσοι πίστευαν ότι από το δημιουργικό χέρι του ταλαντούχου αυτού νέου άνδρα θα βρουν την απελευθέρωση ή την υποταγή. Η πολυπρισματική αφήγηση, στην οποία καταγράφονται οι διαφορετικές οπτικές των ηρώων, όχι μόνο συνθέτει με ακρίβεια το προσωπικό και συλλογικό παζλ του κόσμου που περιέβαλλε τον πάσχοντα Ραζή αλλά προτείνει και έναν διαφορετικό, πολυφωνικό τρόπο μυθιστορηματικής συνθήκης. Αυτή περιλαμβάνει από προσωπικές καταθέσεις έως στοιχεία από τους πίνακες που φιλοτέχνησε ο Ραζής, καθώς και αποσπάσματα από τη βιογραφία του που γράφει ένας φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών, ο Κωστής Σκαρλάτος. Εξαιρετικά παραστατικές οι λεπτομέρειες των πινάκων, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν περάσει στο σκοτάδι μαζί με τον πρωταγωνιστή τους, αλλά και εκρηκτική η σκιαγράφηση των χαρακτήρων, οι οποίοι είναι πάσχοντες και ατελείς, ευφάνταστοι, πονεμένοι και σκοτεινοί, όπως ο κεντρικός ήρωας. Άλλωστε, η κάθε ψυχική και προσωπική κατάθεση δεν είναι τίποτε άλλο από μια αναπαράσταση ενός κόσμου με μετωνυμικές και πολιτικές προεκτάσεις που γίνεται το αντι-μανιφέστο μιας ολόκληρης γενιάς σε κατάπτωση: της γεννημένης τη δεκαετία του '50 παρέας νέων, εκπροσώπων ουσιαστικά της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Εδώ έγκειται η λαλούσα υποδήλωση του ποιητή και η αυθορμησία των ονείρων και των οραμάτων που κατέληξαν οδυνηρές αλήθειες ενός άτεγκτου παρόντος. Πρόκειται για την επανανάγνωση και την άρτια επεξεργασία ενός αγαπημένου βιβλίου που είχε κυκλοφορήσει πριν από μια δεκαετία με τον τίτλο Επικράνθη, διά χειρός Αλέξη Ραζή και που σήμερα αποκτά μια δαιμονικά επικαιρική δύναμη, θυμίζοντάς μας γιατί η Αναστασέα είναι από τις συγγραφείς της πρώτης γραμμής.

Σύλβια Πλαθ
Ο Γυάλινος Κώδων
(μτφρ. Ελένη Ηλιοπούλου)
Εκδόσεις Μελάνι

«Ήταν ένα περίεργο, αποπνικτικό καλοκαίρι, το καλοκαίρι που οι Ρόζενμπεργκ οδηγήθηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα κι εγώ ούτε που ήξερα τι γύρευα στη Νέα Υόρκη. Τα χάνω με τις εκτελέσεις». Η σπαρακτική εισαγωγή του σχεδόν αυτοβιογραφικού Γυάλινου Κώδωνα της Σύλβια Πλαθ, που επιτέλους ανατυπώνεται από τις εκδόσεις Μελάνι, μεταφέρει με ακρίβεια την ανατριχιαστική αναλογία του εξωτερικού με τον εσωτερικό κόσμο της ηρωίδας. Η νεαρή τότε ποιήτρια και συγγραφέας φαίνεται να βρίσκει το alter ego της μέσα από την Εστέρ, καθώς περιγράφει τη σταδιακή ανύψωση του γυάλινου κώδωνα σε μοναδικό εσωτερικό της παράθυρο στην πιο αλλόκοτη, θορυβώδη, επιφανειακή και ανελέητη ζωή της Νέας Υόρκης, όπου μεταβαίνει ύστερα από βραβείο που κερδίζει από περιοδικό μόδας. Και είναι εκεί όπου τα υποτιθέμενα όνειρα και ο όλβιος βίος αποσυντίθενται στα μάτια μιας γυναίκας η οποία δεν υπήρξε ποτέ έφηβη ή αθώα. Βιάστηκε να μεγαλώσει, χαρίζοντας στις συνομήλικές της τις χαρές από τα φλερτ και τα λούσα τα οποία δείχνει να περιφρονεί, επιδίωξε επίτηδες τις σεξουαλικές απολαύσεις για να γλιτώσει γρήγορα από τα γλυκερά σαλιαρίσματα και είδε τον κυνισμό να εγκαθίσταται στο σαλόνι της καρδιάς της. Το μόνο που της έμενε ως όπλο προστασίας ήταν η γραφή και αυτή όπλισε ως τον μοναδικό της κώδικα ανάμεσα στην καταιγιστική της φαντασία και στην ανελέητη πραγματικότητα. Οδυνηρά αληθινό, σπαρακτικό στις περιγραφές του, από ένα κορίτσι που τις λέξεις «κίβδηλος» και «επίπλαστος», όπως γράφει στο βιβλίο, τις άφησε για πάντα στο λεξικό. Τουλάχιστον, ήταν πάντα αληθινή.

Κλαούντιο Μάγκρις
Δούναβης
(μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης)
Εκδόσεις Πόλις

Η καρδιά που χτυπάει και πάλλεται στα έγκατα του κεντροευρωπαϊκού κόσμου, με τον Δούναβη να διατρέχει τις αρτηρίες του, είναι αυτή της μυθιστορίας. Άνθρωποι βγαλμένοι από μυθιστορήματα, πρωταγωνιστές και συγγραφείς, πρόσωπα υπαρκτά και ονειρικά περιδιαβάζουν στις αριστοτεχνικές σελίδες που ξαναζωντανεύουν όλο το γίγνεσθαι της Κεντρικής Ευρώπης. Με άξονα τον ποταμό που ένωσε τόσους διαφορετικούς λαούς και εθνότητες (Σλάβους, Αυστριακούς, Ρουμάνους, Έλληνες, Γερμανούς, Τσιγγάνους, Εβραίους), ο Μάγκρις καταθέτει το πιο ολοκληρωμένο αφήγημα για έναν περίτεχνο κόσμο που ουσιαστικά είναι η πεμπτουσία της Ευρώπης. Αλλά δεν το κάνει ως απλός παρατηρητής του λογοτεχνικού κανόνα: τρυπώνει στα σπίτια και ανεβαίνει εκεί όπου ο Κάφκα άφησε την τελευταία του πνοή, παρακολουθεί τον υπερήλικα και πάσχοντα Λούκατς και μπαίνει στο εμβληματικό καφέ Τσεντράλ, απ' όπου και η ομώνυμη φωτογραφία του εξωφύλλου. Εδώ έγραψε κορυφαία έργα του ο Σνίτσλερ και εδώ σύχναζαν ο Μπρονστάιν και ο Τρότσκι, σε σημείο που να τους ειρωνευτούν, αφού όλοι είκαζαν πως καθισμένοι ολημερίς στο καφέ Τσεντράλ δεν θα ήταν ικανοί για τον επαναστατικό αγώνα. Γενικότερα, ο γεννημένος στην Τεργέστη Μάγκρις φαίνεται να ένιωθε από μικρός τον βόρειο αέρα της Κεντρικής Ευρώπης να φυσάει πάνω από την πόλη του, χαρίζοντάς του τον χαρακτήρα του μπον-βιβάν, ο οποίος ωστόσο γνώριζε τι σημαίνει κατάρα, θλίψη, πένθος και πόνος. Αυτή είναι, άλλωστε, η γοητευτική μαγεία του Δούναβη, ότι δεν αποτέλεσε μονάχα σημείο συνάντησης αλλά και πένθους μιας ολόκληρης ηπείρου που βιάστηκε να λαβώσει ανεξίτηλα, μέσα από πολέμους και διωγμούς, τον καλύτερο εαυτό της. Εδώ, μάλιστα, αναδεικνύεται η συγγραφική μαεστρία του Μάγκρις, ο οποίος ξέρει να συγχωνεύει το δράμα με το χιούμορ αλλά και την πραγματική ζωή με το όνειρο σε ένα μοναδικό αμάλγαμα που ακροβατεί ιδανικά ανάμεσα στα διαφορετικά είδη γραφής αλλά και στις διαφορετικές όψεις της Ευρώπης που αγαπήσαμε και της Ευρώπης που θα μας στοιχειώνει για πάντα.

Στρατής Μυριβήλης
Η ζωή εν τάφω (Α' και Β' έκδοση)
Εκδόσεις της Εστίας

Η ανατύπωση των δύο εκδόσεων της Ζωής εν Τάφω του Στρατή Μυριβήλη (Α' έκδοση, Μυτιλήνη, 1924, και Β' έκδοση, Αθήνα, 1930) σε έναν συγκεντρωτικό τόμο από τις εκδόσεις της Εστίας συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός. Η άκρως καλαίσθητη και επιμελημένη έκδοση όχι μόνο περιλαμβάνει τις δύο ιστορικές εκδόσεις ενός από τα διασημότερα έργα της ελληνικής λογοτεχνίας –από τις συνολικά επτά γραφές και ανάλογες ανατυπώσεις που γνώρισε το έργο– αλλά συνοδεύεται και από δύο κατατοπιστικότατα επίμετρα, όπως και από τον πρόλογο, της Νίκης Λυκούργου. Επίσης χρήσιμο είναι το ευρετήριο προσώπων και ο συγκριτικός πίνακας με τα χειρόγραφα και τις δημοσιεύσεις που παρατίθενται στο τέλος του βιβλίου. Ενώ έχουν μεσολαβήσει τόσα χρόνια από την πρώτη γραφή, όταν ακόμα ο ίδιος ο Μυριβήλης βρισκόταν στα χαρακώματα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στο Μοναστήρι της Σερβίας, το κείμενο διατηρεί ανεξίτηλη τη ζωντάνια και την ενάργεια της γλώσσας και των περιγραφών, αναδεικνύοντας μια ανεξήγητη δύναμη στο τώρα. Ενδεχομένως, το βαθύ αντιμιλιταριστικό του περιεχόμενο, η ακρίβεια με την οποία αναδεικνύεται η μοναξιά του πολεμιστή, η αναφορά στον έξω κόσμο και τον καθημερινό βίο, να εναρμονίζονται με τις βαθιές και εσωτερικές πανανθρώπινες ανάγκες, ανεξαρτήτως καιρού και περιστάσεων. Καταλαβαίνει, επίσης, κανείς γιατί η Ζωή εν Τάφω είναι το εμβληματικό κείμενο που θα διαβάζεται απ' όλες τις ηλικίες, όσα χρόνια και αν περάσουν, με μια σκληρή αλλά και τόσο απέριττη αλήθεια που κρύβουν περιγραφές όπως αυτή: «Κι αμέσως όλοι μας, χιλιάδες και μιλούνια, θα βρεθούμε στον πάτο της πιο μαύρης και κρύας θάλασσας, μεταμορφωμένοι σαν σφουγγάρια. Ένας απέραντος θαλασσινός κάμπος θα γεμίσει από φυτρωμένα "ηρωικά σφουγγάρια" που θα σαλεύουμε τα γλιστερά και σαλιάρικα μέλη μας κανονικά και πειθαρχικά, δεξιά-ζερβά, με την κίνηση των νερών.


Εν-δυο, εν-δυο, εν-χο! Εν-χο!».

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ