«Τα κύματα» της Βιρτζίνια Γουλφ: Πόσοι άνθρωποι κατοικούν μέσα μας;

«Τα κύματα» της Β. Γουλφ: Πόσοι άνθρωποι κατοικούν μέσα μας; Facebook Twitter
Στα Κύματα η Γουλφ αναδεικνύει τη θαυμαστή πολυπλοκότητα του ψυχισμού μας και την πολλαπλότητα που κατοικεί μέσα μας. Φωτ.: Harvard University Library
0



ΠΟΣΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ κατοικούν ανά πάσα στιγμή μέσα μας;

Οι γονείς μας, οι φίλοι μας, όλοι όσοι θαυμάσαμε, όσοι αγαπήσαμε, όσοι μας έβαλαν τρικλοποδιές, αλλά και τόσοι άλλοι που ποτέ δεν γνωρίσαμε προσωπικά, λατρεμένα φαντάσματα του παρελθόντος, ποιητές ή συγγραφείς που αναδύθηκαν μια δύσκολη ώρα της νύχτας στο γραφείο, δίπλα στον υπολογιστή μας, για να μας πουν ότι αξίζει τον κόπο και να είμαστε πείσμονες.

Αλλά και άλλοι πολλοί, πλήθος συνωστίζεται στο στήθος μας, το πρόσωπο που φοράω όταν πηγαίνω στο γραφείο, το άλλο που ξεπηδάει όταν μιλάω στον σερβιτόρο, το τρίτο όταν θέλω να γίνω πειστική, ατέλειωτα πράγματι, και δεν είναι μόνο αυτά, δεν είναι μόνο όσα χρησιμοποιώ τις μέρες και τις νύχτες, είναι και όλα όσα ονειρεύτηκα, «σκιές ανθρώπων που θα μπορούσαμε να είχαμε γίνει, οι αγέννητοι εαυτοί μας», όπως λέει η Γουλφ.

Είναι οι φίλοι μας διάφορες εκδοχές μας, που τις αγαπήσαμε και τις απωθήσαμε, ανάλογα την ώρα και πόσα νεύρα είχαμε. Είναι αυτοί που μέσα στα χρόνια μάς πότισαν με τα όνειρα, τις αγωνίες, τις ζήλιες και τους ενθουσιασμούς τους.

«Ο καθένας είναι ο άλλος και κανένας δεν είναι ο εαυτός του» υποστήριζε ο Χάιντεγκερ. Τα Κύματα –το άκρως πειραματικό και ποιητικό μυθιστόρημα της Γουλφ, γραμμένο λίγα χρόνια μετά το Είναι και χρόνος του Χάιντεγκερ– μοιάζουν να εξερευνούν αυτήν ακριβώς την παράδοξη ρήση του Γερμανού φιλοσόφου. Το ζήτημα της ταυτότητας απασχολούσε σφόδρα τους συγγραφείς της ακμής του μοντερνισμού και η Γουλφ –ο πατέρας της οποίας ήταν επιφανής βιογράφος– μοιάζει να περιστρέφεται σχεδόν εμμονικά γύρω από το ερώτημα «πώς μπορούμε να αφηγηθούμε τη ζωή ενός ανθρώπου;».

κυματα
KANTE KΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Βιρτζίνια Γουλφ, Τα Κύματα, Μτφρ.: Άρης Μπερλής, Σελ.: 222, Εκδόσεις Ύψιλον

Όταν τα όρια είναι τόσο ρευστά, όταν δεν μπορούμε ποτέ να ξέρουμε πού τελειώνουμε και πού αρχίζουμε, πόσους ανθρώπους κουβαλάμε μέσα μας, ζωντανούς, νεκρούς ή αποκυήματα της φαντασίας μας, πώς μπορούμε να γνωρίσουμε ολοκληρωτικά τον άλλον; Πώς μπορούμε με βεβαιότητα να αποφανθούμε ή να αξιολογήσουμε τη ζωή του, να πούμε «ήταν αυτό» ή «ήταν εκείνο» και να κλείσουμε περισπούδαστα το θέμα;

Στα Κύματα η Γουλφ αναδεικνύει τη θαυμαστή πολυπλοκότητα του ψυχισμού μας και την πολλαπλότητα που κατοικεί μέσα μας (το ίδιο έκανε και στον/στην Ορλάντο, εκεί όμως ακολούθησε μια πιο ανάλαφρη οδό). «Και τώρα αναρωτιέμαι "Ποιος είμαι;"» λέει προς το τέλος του μυθιστορήματος ο Μπέρναρντ, ένας από την παρέα των έξι φίλων που παρακολουθούμε στην πορεία ενηλικίωσής τους.

«Σας μιλούσα για τον Μπέρναρντ, τον Νέβιλ, την Τζίνη, τη Σούζαν, τη Ρόντα και τον Λούις. Είμαι άραγε όλοι αυτοί; Είμαι ένας και διακριτός; Δεν γνωρίζω. Καθίσαμε κάποτε εδώ όλοι μαζί. Αλλά τώρα ο Πέρσιβαλ είναι νεκρός και η Ρόντα είναι νεκρή‧ χωριστήκαμε‧ δεν είμαστε εδώ. Κι όμως δεν μπορώ να βρω κάποιο εμπόδιο που να μας χωρίζει. Δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε μένα και σε κείνους [...]. Αυτή η διαφορά που την ανάγουμε σε τόσο μεγάλο ζήτημα, αυτή η ταυτότητα που με τόσο ζήλο περιθάλπουμε, έχει ξεπεραστεί».

Είναι, λοιπόν, οι φίλοι μας διάφορες εκδοχές μας, που τις αγαπήσαμε και τις απωθήσαμε, ανάλογα την ώρα και πόσα νεύρα είχαμε. Είναι αυτοί που μέσα στα χρόνια μάς πότισαν με τα όνειρα, τις αγωνίες, τις ζήλιες και τους ενθουσιασμούς τους. Είναι αυτοί που διαπέρασαν σταδιακά το δέρμα μας και χώθηκαν βαθιά, πολύ βαθιά, και τώρα πια δεν μπορούμε να χωριστούμε, επειδή οι φλέβες μας έχουν μπερδευτεί, «επειδή αυτή δεν είναι μία ζωή‧ ούτε πάντοτε γνωρίζω εάν είμαι άνδρας ή γυναίκα, ο Μπέρναρντ ή ο Νέβιλ, ο Λούις, η Σούζαν, η Τζίνη, ή η Ρόντα – τόσο παράξενη είναι η επαφή του ενός με τον άλλο».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ορλάντο»: Ένας διαχρονικός ήρωας γένους ουδετέρου

Λέσχη Ανάγνωσης: Μεταμορφώσεις / «Ορλάντο»: Ένας διαχρονικός ήρωας γένους ουδετέρου

Το κορυφαίο, βαθιά ερωτικό μυθιστόρημα της Βιρτζίνια Γουλφ είναι ταυτόχρονα ένας πρώιμος φεμινιστικός στοχασμός πάνω στις σεξουαλικότητες, τα φύλα και τις έμφυλες ταυτότητες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος ασχολείται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2020;

Δ. Πολιτάκης / Ποιος ασχολείται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2020;

Ούτε ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς δεν το έχει «σηκώσει» ποτέ και θα προτιμούσα να πάει έτσι μέχρι το τέλος (μου). Αν βέβαια σπάσει ο διάολος το ποδάρι του και το πάρει τελικά ο Ντον Ντελίλο, δεν θα παραπονεθώ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ