Στα όρια της σιωπής

Στα όρια της σιωπής Facebook Twitter
0





Στα όρια της σιωπής Facebook Twitter
Γραμμένα με ένα στυλ ηθελημένα φτωχό, προσιτό, αλλά συνάμα ωθημένο στο μεταίχμιο του παραλόγου, τα πεζογραφήματα του Μπέκετ παίζουν ανάμεσα στο οικείο και στο ανοίκειο, στο πραγματικό και στο εξωπραγματικό...

1.

Απόσταγμα. Γραμμένα με ένα στυλ ηθελημένα φτωχό, προσιτό, αλλά συνάμα ωθημένο στο μεταίχμιο του παραλόγου, τα πεζογραφήματα του Μπέκετ παίζουν ανάμεσα στο οικείο και στο ανοίκειο, στο πραγματικό και στο εξωπραγματικό. Οι φράσεις είναι λιτές, αλλά ποιητικές. Οι λέξεις είναι πάντα συνηθισμένες, αλλά συνδυάζονται έτσι ώστε να μας συστήσουν με το ασυνήθιστο, το διαφεύγον, αυτό που μπορεί να υπάρχει πλάι μας και να μην το αντιλαμβανόμαστε. Έτσι, συγγενεύουν πολύ με τα ακαριαία χαϊκού της κλασικής ιαπωνικής ποίησης, ενώ συγκρατούν δεσμούς, κρυφούς ενίοτε, με τη μεγάλη ευρωπαϊκή αφηγηματική παράδοση. Ο Μπέκετ είναι από τους συγγραφείς που μπόρεσαν, με τον τρόπο αυτό, να μεταφέρουν στην πεζογραφία τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου, με τα οποία είχε ήδη απασχοληθεί η φιλοσοφία. Το στυλ του θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηριστεί απόσταγμα μεγάλης σκέψης. Στην Τελευταία Τριλογία (εκδ. Γαβριηλίδης), τα πεζογραφήματα του Μπέκετ, τα ιδιοφυώς οργανωμένα ψελλίσματά του, ευτυχούν καθώς μεταφράζονται αριστοτεχνικά από τον Θωμά Συμεωνίδη. Εξίσου ευτυχούν και οι Τρεις Διάλογοι που εκδόθηκαν ταυτοχρόνως με την Τριλογία. 

2.



Γενναιοδωρία. «Ήξερα εξ όψεως τον Μπέκετ», αφηγείται ένας κριτικός, ο Κλοντ Ζαμέ. «Στις δύο το πρωί –τα μπαρ έκλειναν αργά, ιδίως στο Μονπαρνάς–, σε ένα μπαρ που δεν υπάρχει πια, ο Μπέκετ έπινε ένα ποτό στον πάγκο. Υπήρχαν μερικοί χαμένοι διανοούμενοι, όπως ο Μπέκετ κι εγώ, και μερικοί αλήτες. Ένας απ' τους αλήτες στάθηκε πλάι στον Μπέκετ και του είπε: "Μα την αλήθεια, πολύ ωραίο σακάκι φοράς, πάρα πολύ ωραίο σακάκι". Και είδα τον Μπέκετ να βγάζει το σακάκι του και να το χαρίζει στον αλήτη. Χωρίς καν να αδειάσει τις τσέπες του». Η πλοκή στα έργα του Μπέκετ είναι υποτυπώδης, σχεδόν ανύπαρκτη, και απλώς είναι η αφορμή για να μπορέσει ο συγγραφέας να εκφράσει τους στοχασμούς του σχετικά με το νόημα της ύπαρξης σε μια εποχή φθοράς κάθε νοήματος. Μολονότι έχουν συχνά αυτοβιογραφικά στοιχεία, τα κείμενά του γίνονται πανανθρώπινα καθώς μας οδηγούν να στοχαστούμε, με τη σειρά μας, σχετικά με την αγάπη, τη φιλία, τον έρωτα, τη συμπόνια, την απελπισία και την υπέρβαση της απελπισίας. Έτσι, ο μεγάλος δημιουργός προσφέρει την παρηγοριά ότι μέσω της τέχνης, μέσω της εξωτερίκευσης αυτού που σκιρτάει ή κοχλάζει μέσα μας, γινόμαστε ολοένα και πιο ανθρώπινοι. 



3.

Βίος. Θεωρήθηκε από τους πλέον σκοτεινούς συγγραφείς του περασμένου αιώνα, κι όμως ήταν από τους πλέον διαυγείς. Είχε τη φήμη απόμακρου, κι όμως ήταν κοινωνικότατος. Οι φήμες έλεγαν ότι είχε σχέσεις μονάχα με μία γυναίκα σε όλη του τη ζωή, κι όμως πλάγιασε με πολλές, ενώ κάποτε διατηρούσε τρεις ερωμένες ταυτοχρόνως. Ήταν Ιρλανδός, αλλά έγραψε, κυρίως, στα γαλλικά. Ήταν αρχικά μανιακός της εγκράτειας, κι όμως πριν κλείσει τα τριάντα του λάτρεψε το ποτό και τον καπνό, και η λατρεία αυτή διήρκεσε σ' όλη την υπόλοιπη ζωή του. Πήρε το Νόμπελ, κι όμως, όταν το έμαθε, ψέλλισε, «Τι καταστροφή!» Έλεγαν ότι δεν είχε καμία σχέση με την πολιτική, κι όμως, με απίστευτο θάρρος, έλαβε μέρος στην Αντίσταση των μακί κατά των ναζί, κι έγραψε ένα από τα πιο συγκλονιστικά πολιτικά θεατρικά έργα όλων των εποχών. Δεν έμπλεξε ποτέ σε καβγάδες, κι όμως τον μαχαίρωσε, παρ' ολίγον θανάσιμα, ένας αλλόκοτος τύπος που λεγόταν μάλιστα... Συνετός! Ο Σάμιουελ Μπέκετ γεννήθηκε πριν από έναν αιώνα και δέκα χρόνια στο Φόξροκ, κοντά στο Δουβλίνο, στις 13 Απριλίου του 1906. Σπούδασε γαλλικά και ιταλικά στο Κολέγιο Trinity του Δουβλίνου. Έπαιζε γκολφ και κρίκετ, κολυμπούσε, διάβαζε Δάντη. Το 1928 μετέβη στο Παρίσι όπου γνωρίστηκε με τον Τζέιμς Τζόις. Από το 1937 ζει οριστικά στο Παρίσι. Γνωρίζεται με τη Σουζάν Ντεσεβό-Ντιμενίλ, την οποία παντρεύεται το 1961. Το 1969 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ, τα χρήματα του οποίου –πάντα ανιδιοτελής και γενναιόδωρος– εξανέμισε, προσφέροντάς τα σε νέους καλλιτέχνες, ζωγράφους και ηθοποιούς. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 22 Δεκεμβρίου του 1989. Υπήρξε ανατόμος της απόγνωσης, ιχνηλάτης του κενού και του παράλογου, «ντετέκτιβ του οντολογικού αινίγματος» (όπως έλεγε ένας μεγάλος Έλληνας ποιητής), αλλά εξίσου αληθεύει ότι πότιζε πάντα τη φιλοσοφία του και τα γραπτά του με ισχυρότατες δόσεις από κωμικά γιατροσόφια, από σπαρταριστές φάρσες, από ένα απτόητο χιούμορ, ικανό να σε στείλει να κυλιστείς στο πάτωμα από τα γέλια. Δεκαετίες ολόκληρες μετά την πρώτη παρουσίαση του περίφημου Περιμένοντας τον Γκοντό, του έργου που τον έκανε παγκοσμίως διάσημο, ο Μπέκετ έλαβε ένα τηλεγράφημα που έλεγε «Ω, συγγνώμη που σας έκανα να περιμένετε τόσα χρόνια». Το υπέγραφε κάποιος κύριος, ο οποίος λεγόταν όντως... Γκοντό. Στο μνήμα του βρέθηκε κάποτε ένα κίτρινο εισιτήριο του μετρό που έγραφε «Ο Γκοντό θα έρθει», ενώ στη δέκατη επέτειο του θανάτου του, η φίλη του, ζωγράφος και συγγραφέας Άννα Ατίκ, βρήκε στο μνήμα του λουλούδια και μία... μπανάνα. Δεν είναι παράλογο αυτό το τελευταίο, απλώς πρόκειται για μια συγκινητική όσο και χιουμοριστική αναφορά στους ήρωες του Μπέκετ που ξεφλουδίζουν ενίοτε και μανιωδώς μπανάνες. 

http://radiobookspotting.blogspot.gr/

Το άρθρο είναι από την έντυπη έκδοση της LIFO.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM