1. Θυμάμαι ότι ο Χρήστος Βακαλόπουλος συνέθεσε το σημαντικό του μυθιστόρημα Η γραμμή του ορίζοντος έχοντας για πατρόν, όπως ο ίδιος έλεγε, την Κλίμακα του Σιναΐτη. Με συνταράζει η λέξη «δυναμίτης» που επιλέγει η Ελένη Λαδιά για να μιλήσει σχετικά με την Κλίμακα, ένα γραπτό συνταρακτικά τωρινό, ας πω.
2. Αναζητούσα μια πιο σύγχρονη συγκίνηση, γι’ αυτό και διαχρονική, που θα στήριζε αρχές και τρόπους ζωής. Το σπήλαιο του Ιωάννη της Κλίμακος ήθελα να δω, αυτού του οσίου που δεν έκανε θαύματα και που η εξωτερική του ζωή δεν παρουσίασε τίποτε το ασυνήθιστο. Έμεινε όμως ασκητεύοντας σαράντα ολόκληρα χρόνια μέσα στο μικρό σπήλαιο, γράφοντας την Κλίμακα, ένα βιβλίο-πυξίδα για τη μοναχική ζωή κι έναν δυναμίτη για τον κάθε σκεπτόμενο. (Ελένη Λαδιά, Φυσιογνωμίες Τόπων, εκδ. Εστία, σ. 178)
3. Πόσο άμεσος είναι ο Πεντζίκης στο αφήγημα/λυτρωτικό trip Ο Πεθαμένος και η Ανάσταση. Trip/τρόπος, που του χρόνου συμπληρώνει τέσσερις (!!!) δεκαετίες ύπαρξης, αρδεύοντας τη γλώσσα και τη λογοτεχνία μας, ήτοι αρδεύοντας την ελευθερία μας. «Γράφοντας, ο μηχανισμός της σκέψης γίνεται πιο άνετος» γράφει ο Νίκος Γαβριήλ. (Ο Πεθαμένος και η Ανάσταση, εκδ. Άγρα, σ. 10). Η ελευθερία χορεύει ελεύθερα στο ελεύθερα παλλόμενο αφήγημα/μαρτυρία της Λαδιά για τη σχέση, εντός της, Νίτσε και Σιναΐτη.
4. Αυτό το Γραπτό παρουσιάζεται χωρίς μεταμφίεση. Θα μπορούσα να μιλήσω σε τρίτο πρόσωπο, δήθεν πως περιγράφω τις εμπειρίες κάποιου άλλου και να τις διακοσμήσω μάλιστα και με λίγη πλοκή. Δεν το έκανα όμως, γιατί το θεώρησα ύποπτο. Σε αυτό το Γραπτό είμαι εγώ με όλες τις αδυναμίες και τις νοητικές ανησυχίες, που εκ των προτέρων ξέρω πως δεν θα ενδιαφέρουν παρά ελάχιστους, ίσως και κανέναν. Στην πιο ακραία περίπτωση ούτε κι εμένα την ίδια, αφού όλοι μας πια γνωρίζουμε πως είμαστε έρμαια στην εκάστοτε παντοδύναμη διάθεση, που κι αυτή είναι συνάρτηση σκοτεινών και απόκρυφων παραγόντων. Η παντοδυναμία της τόσο ρευστής διάθεσης γίνεται άξονας του παντός, το λέω κι ας είναι κι αυτό τόσο δογματικό. Αυτή την παντοδυναμία της διάθεσης καταργείς, αγαπημένε μου Ιωάννη, κι εκεί βρίσκεται όλη η ουσία του αγώνα. Η άγρια άσκηση να εξουδετερωθεί η διάθεση, με άλλα λόγια, το προσωπικό θέλημα. (Ελένη Λαδιά, Φρειδερίκος και Ιωάννης, εκδ. Εστία, σ. 80)
5. Όλο το rock and roll να είναι δαίμονες και φυγές. Όπως και η Beat Generation, της εμπνεύσεώς μας το ποτάμι. Κατά τον δαίμονα εαυτού: ιδού το επίγραμμα, έτσι, στα ελληνικά, στον τάφο του Τζιμ Μόρισον, που ήθελε να γίνει, και έγινε, ο Ρεμπώ του ροκ. Δαίμονες και φυγές. Ο Νίκος Καρούζος, στο βιογραφικό του, που ο ίδιος συνέταξε, επιλέγει το «φυγάς θεόθεν και αλήτης» για να συνοψίσει τη ζωή και το έργο του. Και η Λαδιά έρχεται να μας προσφέρει την αρχαιολογία της γνώσης, μια δαιμονολογία για τους δαίμονές του τότε, ώστε να κατανοούμε τους δαίμονες του τώρα.
6. Η μανία του ουρανού θα τον σπρώχνει στη θάλασσα, η θάλασσα θα τον ξεβράζει στη στεριά, η στεριά στο φως του ζεματιστού ήλιου, κι αυτός στη δίνη του αιθέρα. Όλοι θα τον διώχνουν. Ένας από αυτούς είμαι κι εγώ, λέγει ο Εμπεδοκλής, διότι πίστεψα στο μαινόμενο νείκος. Φυγάς θεόθεν και αλήτης (εξόριστος από τους θεούς και περιπλανώμενος). Φυγάς από τους θεούς, και φυγάς είναι εδώ ο εξόριστος. Ο Πλούταρχος στο Περί Φυγής έργο του διαφωτίζει κάπως το απόσπασμα του Εμπεδοκλέους, αναφέροντας και το ανάλογο τμήμα του ποιήματος. Δεν εννοεί τον εαυτό του ο φιλόσοφος, γράφει, αλλά με σύμβολο τον ίδιο μας αποδεικνύει ότι είμαστε όλοι μετανάστες, εξόριστοι και ξένοι. (Ελένη Λαδιά, Δαιμονολογία ή Λόγοι περί δαιμόνων, εκδ. Εστία, σ. 68)
7. Η Ελένη Λαδιά (Αθήνα, 1945) είναι συγγραφέας. Τα βιβλία της είναι σεντούκια με τιμαλφή. Αλλά είναι και χαρταετοί. Στα βιβλία της θα βρεις γνώσεις εμπεριστατωμένες, βαθιές. Αλλά θα βρεις και καταβυθίσεις σ’ εκείνους τους ουρανούς που τους λέμε υπόγειους, θα βρεις και τολμηρές περιπολίες σε ναρκοθετημένες ζώνες.
8. Θυμάσαι το ποίημα «Άγραφον» του Σικελιανού, Μαρίνα; Θυμάσαι; Μέσα από την κάψα του ήλιου, τη βρόμικη οσμή των σκουπιδιών και του πτώματος του σκύλου, πώς έλαμπαν τα δόντια του; έλεγε ο ανάπηρος φίλος. Έτσι, να έτσι επιθυμώ την τέχνη: να λάμπει μέσα στη βρομιά και στον μηδενισμό της εποχής, όπως τα δόντια του νεκρού σκύλου στον ήλιο! (Ελένη Λαδιά, Ο Ονειρόσακκος, εκδ. Εστία, σ. 59)
