Ρίτσαρντ Φλάναγκαν: Γράφοντας για κακοφορμισμένα οικογενειακά μυστικά

Ρίτσαρντ Φλάναγκαν: Γράφοντας για κακοφορμισμένα οικογενειακά μυστικά Facebook Twitter
Υπέρμαχος της προστασίας των τροπικών δασών, ακτιβιστής και ενίοτε ρεπόρτερ, με τις κεραίες τεντωμένες για όσα συμβαίνουν στον πλανήτη, αντλεί από τον τόπο του ιστορίες στις οποίες χτυπάνε φλέβες παντού.
0

Ο Ρίτσαρντ Φλάναγκαν από την Τασμανία, ό,τι καλύτερο έβγαλε τα τελευταία χρόνια η Αυστραλία στη διεθνή λογοτεχνική σκηνή, πριν ξεχωρίσει με την «Άγνωστη Τρομοκράτισσα» και το «Εγχειρίδιο Ιχθύων» (Άγρα), πριν τιμηθεί με το διεθνές Μan Booker για το συγκλονιστικό «Μονοπάτι για τα βάθη του βορρά» (Ψυχογιός), δημοσίευσε το '97 ένα μυθιστόρημα που φρόντισε να το μεταφέρει και στον κινηματογράφο, υπογράφοντας ο ίδιος τη σκηνοθεσία και το σενάριο. Τίτλος του, «The sound of one hand clapping», «Ο ήχος του ενός χεριού», όπως αποδόθηκε στα ελληνικά (μτφρ. Γ. Μπλάνας, εκδ. Ψυχογιός). Ένα μυθιστόρημα για τον πόλεμο, την προσφυγιά, τη διάψευση, τα μπουκωμένα αισθήματα και την αγάπη που όλα τα νικάει, με άξονα την τρικυμιώδη σχέση ενός πατέρα και μιας κόρης στη διάρκεια τεσσάρων δεκαετιών. Μια ιστορία που σε αναστατώνει, γεμάτη ποίηση και φρίκη, που «εάν μπορούσε να ειπωθεί σωστά, θα περιλάμβανε όλη τη γη».


Εάν αυτή η ιστορία μπορούσε να ειπωθεί σωστά, γράφει ο Φλάναγκαν, θ' αγκάλιαζε έναν ωκεανό αναμνήσεων και ονείρων. Κι εμείς, λέει, αν κοιτάζαμε από ψηλά, στον αφρό των κυμάτων του, θα βλέπαμε να ξεβράζονται κοπάδια Πολωνών, Γερμανών, Γιουγκοσλάβων, Ιταλών, Τσέχων, καραβάνια Ευρωπαίων προσφύγων στην Αυστραλία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Με τα μυαλά καμένα από τις θηριωδίες του πολέμου και την καρδιά γεμάτη ελπίδα, οι «ρέφο», όπως αποκαλούνταν στην αυστραλέζικη αργκό, αναζητούσαν στον νέο τόπο το ουράνιο τόξο της ευημερίας, μια υπόσχεση ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν παρά φτηνά εργατικά χέρια. Για ένα κομμάτι ψωμί κι ένα δωμάτιο-κελί θα ζούσαν σαν τα σκυλιά σπάζοντας βράχους, αντιμέτωποι με τον ρατσισμό και τους εφιάλτες τους. Στα μέσα της δεκαετίας του '50, σε μέρη όπως η Τασμανία, με τα άγρια ποτάμια, τα ακόμα πιο άγρια βουνά και το απέραντο τροπικό δάσος, άνθιζαν οι κατασκευές υδροηλεκτρικών φραγμάτων. Κι όσο προχωρούσε ο εκβιομηχανισμός, τόσο περισσότεροι «ρέφο» βυθίζονταν στον «ξινισμένο βάλτο της μοναξιάς και της μονοτονίας», ανάμεσα στο σκοτεινό παρελθόν και στο αδιέξοδο μέλλον τους.

Αν εκείνοι ξεμένουν από λέξεις, ο Αυστραλός συγγραφέας διαθέτει τεράστιο απόθεμα για να μας δείξει τον αγώνα τους να επανασυνδεθούν.


Από δω ξεκινά την ιστορία του ο Φλάναγκαν: από το 1954, στη γενέτειρά του, την Τασμανία, τη στιγμή που ο μικρόκοσμος του ήρωά του Μπόγιαν Μπίλο, πρόσφυγα από τη Σλοβενία, διαλύεται. Η γυναίκα του Μαρία που είχε δει τους δικούς της να δολοφονούνται από τους φασίστες, τρελαμένη από τη θλίψη, τον εγκαταλείπει, αφήνοντάς τον με τη Σόνια, την τρίχρονη κόρη τους. Το μυστήριο που καλύπτει την εξαφάνιση της Μαρίας στοιχειώνει απ' άκρη σ' άκρη το βιβλίο, όπως στοιχειώνει και τα όνειρα της Σόνια που είχε δει με τα μάτια της, το μοιραίο εκείνο βράδυ, τη μάνα της να φεύγει από τον καταυλισμό. Μια σκηνή που αποτελεί σταθερό μοτίβο και της ταινίας, όπου την ενήλικη Σόνια ερμηνεύει η υπέροχη Κέρι Φοξ.

Ρίτσαρντ Φλάναγκαν: Γράφοντας για κακοφορμισμένα οικογενειακά μυστικά Facebook Twitter
Ο 56χρονος Φλάναγκαν, μολονότι γεννημένος σ' έναν τόπο με μικρή λογοτεχνική παράδοση, ονειρευόταν από παιδί να γίνει συγγραφέας.

Πώς ένας πράος, τρυφερός άντρας, αποκτηνώνεται; Πόση αυτολύπηση χρειάζεται κανείς για ν' απονεκρωθεί; Πώς ένα πληγωμένο κορίτσι ψυχραίνεται πατόκορφα; Τι συμβαίνει όταν κακοφορμίζουν τα οικογενειακά μυστικά; Με διαρκή πισωγυρίσματα στον χρόνο και συνεχείς εναλλαγές ποιητικής πρόζας και ρεαλισμού, η αφήγηση του Φλάναγκαν εκτείνεται ως το 1989, εστιάζοντας σ' εκείνες τις κρίσιμες στιγμές κατά τις οποίες πατέρας και κόρη, σφραγισμένοι από την απώλεια, αρχίζουν ν' απομακρύνονται, μέχρι που αποξενώνονται.


Ο ηττημένος Μπόγιαν με τα σπαστά αγγλικά του και τα βίαια ξεσπάσματά του και η έφηβη Σόνια που εξακολουθεί να αγνοεί τι απέγινε η μητέρα της φτάνουν σ' ένα σημείο που δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Χρησιμοποιούν τις λέξεις μηχανικά. Η λέξη αγάπη –«προσοχή: η λέξη, όχι η σημασία της»− έχει τόσο πολύ εξοριστεί από τη γλώσσα και τον νου τους, «που δεν αντιλαμβάνονται την παράξενη απουσία της». Αν όμως εκείνοι ξεμένουν από λέξεις, ο Αυστραλός συγγραφέας διαθέτει τεράστιο απόθεμα για να μας δείξει τον αγώνα τους να επανασυνδεθούν. Τη χρονιά που πέφτει το Τείχος, τη στιγμή που η Ιστορία αλλάζει και πάλι τροχιά, η έγκυος πλέον Σόνια επιστρέφει στη γενέτειρά της με την ελπίδα να ενώσει τα σπασμένα κομμάτια αυτής της ιστορίας...


Απόγονος Ιρλανδών καταδίκων που μεταφέρθηκαν στην Τασμανία μέσα του 19ου αιώνα (ο ένας προπάππους του είχε καταδικαστεί για κλοπή τροφίμων σε χρόνια λιμού και ο άλλος για την επαναστατική του δράση ενάντια στους Εγγλέζους) και γιος πρώην αιχμαλώτου πολέμου από τους Ιάπωνες, ο οποίος επέζησε από τα καταναγκαστικά έργα του διαβόητου «Σιδηρόδρομου του Θανάτου» (από εκεί εμπνεύστηκε ο ίδιος το «Μονοπάτι για τα βάθη του Βορρά»), ο 56χρονος Φλάναγκαν, μολονότι γεννημένος σ' έναν τόπο με μικρή λογοτεχνική παράδοση, ονειρευόταν από παιδί να γίνει συγγραφέας. Έφηβος παράτησε το σχολείο. Αργότερα, όμως, γράφτηκε στο πανεπιστήμιο, κέρδισε και μια υποτροφία στην Οξφόρδη, όπου μελέτησε διαχρονικά τη βρετανική ανεργία, και σήμερα, με Σλοβένα σύζυγο και τρεις κόρες, ζει στην Τασμανία, σαρώνοντας λογοτεχνικά βραβεία. Υπέρμαχος της προστασίας των τροπικών δασών, ακτιβιστής και ενίοτε ρεπόρτερ, με τις κεραίες τεντωμένες για όσα συμβαίνουν στον πλανήτη, αντλεί από τον τόπο του ιστορίες στις οποίες χτυπάνε φλέβες παντού. Είμαστε τυχεροί που έχουμε πρόσβαση στα βιβλία του.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ