Πάνος Αμυράς: «Η κατοχική Ελλάδα κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές»

Πάνος Αμυράς: «Η κατοχική Ελλάδα κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές» Facebook Twitter
Τον χειμώνα του 1941-42, όταν η πείνα έπληξε την Αθήνα, ο φωτογράφος Δημήτρης Χαρισιάδης φωτογράφισε τους Αθηναίους με φανερά τα σημάδια της πείνας και της κακουχίας. Σκοπός του ήταν η διοχέτευση αυτού του υλικού στο εξωτερικό, ώστε να επισπευστεί η χορήγηση επισιτιστικής βοήθειας. Το 1943 το υλικό αυτό συμπεριλήφθηκε στο λεύκωμα Σούπα του παιδιού και ΙΚΑ Πειραιώς. Η φωτογρφία είναι από αυτό το λεύκωμα. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.
0

Γιατί σας απασχόλησε η περίοδος της Κατοχής; Πόσο άγνωστη θεωρείτε ότι είναι στις νεότερες γενιές που μεγάλωσαν μετά τη δεκαετία του '80;

Η εποχή της Κατοχής είναι τόσο κοντινή για εμάς όσο και μακρινή. Αν και η απόσταση που μας χωρίζει είναι μόνο μερικές δεκαετίες, πολλά γεγονότα της δραματικής αυτής περιόδου παραμένουν άγνωστα στο ευρύ κοινό. Με το σκεπτικό αυτό, δηλαδή να μάθω τι συνέβη την εποχή του μεγάλου λιμού που έπληξε την Αττική κατά κύριο λόγο αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα τον χειμώνα του 1941-1942, ξεκίνησα την έρευνά μου. Ήθελα να πληροφορηθώ το πώς οι πολίτες μάχονταν να επιβιώσουν σε συνθήκες απόλυτης πείνας, πώς λειτουργούσαν τα κυκλώματα που θησαύριζαν από τη μαύρη αγορά και ποιοι ήταν αυτοί που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την ανοιχτή πληγή του λιμού. Το έλλειμμα γνώσης για την κατοχική Ελλάδα παραμένει μεγάλο και όχι μόνο για τις νεότερες γενιές. Ιδίως η φονική περίοδος του λιμού έχει περάσει στη λήθη, ενδεχομένως διότι ακολουθήθηκε από τα δεινά του Εμφυλίου, μετά από τον οποίο όλοι ήθελαν να ξεχάσουν τα πάντα. Όμως κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές.

— Τι είδους έρευνα κάνατε για να μαζέψετε στοιχεία για το βιβλίο; Ανακαλύψατε στοιχεία που δεν γνωρίζατε; Ποιο είναι το πιο εντυπωσιακό;

Η έρευνά μου, όπως ήταν φυσικό, επικεντρώθηκε στις ιστορικές πηγές. Αναζήτησα τα ντοκουμέντα της εποχής. Μελέτησα ιστορικά αρχεία προσώπων που πρωταγωνίστησαν εκείνη την περίοδο με αρνητικό ή θετικό πρόσημο, συζήτησα με συγγενείς τους, ανέτρεξα στις εφημερίδες της εποχής. Η περιπλάνησή μου στις πηγές με οδήγησε στη συγγραφή του μυθιστορήματος που έχει αστυνομική πλοκή, αλλά βασίζεται σε μια «πλατφόρμα» γεγονότων που σημειώθηκαν εκείνη την εποχή. Το στοιχείο που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν ότι ακόμα και στις πιο δραματικές στιγμές μιας χώρας υπάρχουν φωτισμένοι άνθρωποι που βάζουν το γενικό καλό πάνω από τη ζωή τους. Αυτό με συγκίνησε ιδιαίτερα, γιατί επρόκειτο για συνηθισμένους ανθρώπους, οι οποίοι όμως στις κρίσιμες στιγμές είχαν την αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και δεν φοβήθηκαν να αναλάβουν αυτό που αποκαλούμε «συλλογική ευθύνη».

— Πόσο δύσκολο είναι να περιγράψεις μια εποχή που δεν έχεις ζήσει;

Δύσκολο, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό! Το ταξίδι σε μια άλλη εποχή αποτελεί πρόκληση για κάθε συγγραφέα, αλλά η διαδικασία αυτή έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Με το βιβλίο μου θέλησα να αναδείξω την καθημερινότητα των πολιτών, τις συνήθειές τους, την αρχιτεκτονική της πόλης και, βέβαια, να φωτίσω τα σκοτεινά «στέκια» και τα κολαστήρια της Γκεστάπο. Στην κατοχική Ελλάδα υπήρχαν καζίνο, καμπαρέ και μπαρ, στα οποία κατά κανόνα διασκέδαζαν οι κατακτητές και οι πρωταγωνιστές της μαύρης αγοράς τροφίμων. Η απόλυτη ένδεια και ο κτηνώδης πλούτος σε συνθήκες απόλυτου τρόμου συνέθεταν το τοπίο της πόλης, κάτι που ήθελα να αποτυπώσω στις σελίδες του βιβλίου.

— Γιατί χρησιμοποιήσατε έναν ντετέκτιβ (που πεινάει) για βασικό ήρωα; Τι ακριβώς ερευνά;

Ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης, που είναι ο βασικός ήρωας του βιβλίου, ανασύρεται από καθεστώς διαθεσιμότητας, στο οποίο είχε βρεθεί ύστερα από την κλοπή της σβάστικας στην Ακρόπολη. Φυσικά, και αυτός ζει υπό καθεστώς πείνας. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι για έναν αστυνομικό που θεωρείται «αναλώσιμος» και μάλλον γι' αυτό επιλέγεται να ερευνήσει τη δολοφονία ενός αξιωματικού των Ες Ες που βρέθηκε στην Αθήνα, με ειδική αποστολή του Γκέμπελς. Κατά τη διάρκεια των ερευνών του ο Αγραφιώτης θα συναντηθεί με τους πρωταγωνιστές της εποχής, θα βρεθεί μπροστά σε μια αλυσίδα φόνων, θα γνωρίσει μοιραίες γυναίκες και θα κληθεί να απαντήσει σε διλήμματα από τα οποία θα κριθεί η ζωή χιλιάδων ανθρώπων.

— Ποιο είναι το κοινό που απευθύνεστε με αυτό το βιβλίο; Ποιος θα θέλατε να το διαβάσει;

Ο Λιμός απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για ένα αστυνομικό και ταυτόχρονα ιστορικό μυθιστόρημα. Η πλοκή εξελίσσεται σε ένα φορτισμένο χρονικά περιβάλλον, όπως αυτό του χειμώνα του 1941, και τα γεγονότα τρέχουν μέσα από μια αστυνομική ιστορία με μυστήριο και ανατροπές. Ελπίζω οι αναγνώστες να δεθούν με τους ήρωες, να μπουν στο πετσί των προγόνων τους που βίωσαν την εποχή και, κυρίως, να συμμετάσχουν σε ένα ταξίδι στον χρόνο.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM