Απεργία την Πρωτομαγιά

Πάνος Αμυράς: «Η κατοχική Ελλάδα κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές»

Πάνος Αμυράς: «Η κατοχική Ελλάδα κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές» Facebook Twitter
Τον χειμώνα του 1941-42, όταν η πείνα έπληξε την Αθήνα, ο φωτογράφος Δημήτρης Χαρισιάδης φωτογράφισε τους Αθηναίους με φανερά τα σημάδια της πείνας και της κακουχίας. Σκοπός του ήταν η διοχέτευση αυτού του υλικού στο εξωτερικό, ώστε να επισπευστεί η χορήγηση επισιτιστικής βοήθειας. Το 1943 το υλικό αυτό συμπεριλήφθηκε στο λεύκωμα Σούπα του παιδιού και ΙΚΑ Πειραιώς. Η φωτογρφία είναι από αυτό το λεύκωμα. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.
0

Γιατί σας απασχόλησε η περίοδος της Κατοχής; Πόσο άγνωστη θεωρείτε ότι είναι στις νεότερες γενιές που μεγάλωσαν μετά τη δεκαετία του '80;

Η εποχή της Κατοχής είναι τόσο κοντινή για εμάς όσο και μακρινή. Αν και η απόσταση που μας χωρίζει είναι μόνο μερικές δεκαετίες, πολλά γεγονότα της δραματικής αυτής περιόδου παραμένουν άγνωστα στο ευρύ κοινό. Με το σκεπτικό αυτό, δηλαδή να μάθω τι συνέβη την εποχή του μεγάλου λιμού που έπληξε την Αττική κατά κύριο λόγο αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα τον χειμώνα του 1941-1942, ξεκίνησα την έρευνά μου. Ήθελα να πληροφορηθώ το πώς οι πολίτες μάχονταν να επιβιώσουν σε συνθήκες απόλυτης πείνας, πώς λειτουργούσαν τα κυκλώματα που θησαύριζαν από τη μαύρη αγορά και ποιοι ήταν αυτοί που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την ανοιχτή πληγή του λιμού. Το έλλειμμα γνώσης για την κατοχική Ελλάδα παραμένει μεγάλο και όχι μόνο για τις νεότερες γενιές. Ιδίως η φονική περίοδος του λιμού έχει περάσει στη λήθη, ενδεχομένως διότι ακολουθήθηκε από τα δεινά του Εμφυλίου, μετά από τον οποίο όλοι ήθελαν να ξεχάσουν τα πάντα. Όμως κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές.

— Τι είδους έρευνα κάνατε για να μαζέψετε στοιχεία για το βιβλίο; Ανακαλύψατε στοιχεία που δεν γνωρίζατε; Ποιο είναι το πιο εντυπωσιακό;

Η έρευνά μου, όπως ήταν φυσικό, επικεντρώθηκε στις ιστορικές πηγές. Αναζήτησα τα ντοκουμέντα της εποχής. Μελέτησα ιστορικά αρχεία προσώπων που πρωταγωνίστησαν εκείνη την περίοδο με αρνητικό ή θετικό πρόσημο, συζήτησα με συγγενείς τους, ανέτρεξα στις εφημερίδες της εποχής. Η περιπλάνησή μου στις πηγές με οδήγησε στη συγγραφή του μυθιστορήματος που έχει αστυνομική πλοκή, αλλά βασίζεται σε μια «πλατφόρμα» γεγονότων που σημειώθηκαν εκείνη την εποχή. Το στοιχείο που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν ότι ακόμα και στις πιο δραματικές στιγμές μιας χώρας υπάρχουν φωτισμένοι άνθρωποι που βάζουν το γενικό καλό πάνω από τη ζωή τους. Αυτό με συγκίνησε ιδιαίτερα, γιατί επρόκειτο για συνηθισμένους ανθρώπους, οι οποίοι όμως στις κρίσιμες στιγμές είχαν την αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και δεν φοβήθηκαν να αναλάβουν αυτό που αποκαλούμε «συλλογική ευθύνη».

— Πόσο δύσκολο είναι να περιγράψεις μια εποχή που δεν έχεις ζήσει;

Δύσκολο, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό! Το ταξίδι σε μια άλλη εποχή αποτελεί πρόκληση για κάθε συγγραφέα, αλλά η διαδικασία αυτή έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Με το βιβλίο μου θέλησα να αναδείξω την καθημερινότητα των πολιτών, τις συνήθειές τους, την αρχιτεκτονική της πόλης και, βέβαια, να φωτίσω τα σκοτεινά «στέκια» και τα κολαστήρια της Γκεστάπο. Στην κατοχική Ελλάδα υπήρχαν καζίνο, καμπαρέ και μπαρ, στα οποία κατά κανόνα διασκέδαζαν οι κατακτητές και οι πρωταγωνιστές της μαύρης αγοράς τροφίμων. Η απόλυτη ένδεια και ο κτηνώδης πλούτος σε συνθήκες απόλυτου τρόμου συνέθεταν το τοπίο της πόλης, κάτι που ήθελα να αποτυπώσω στις σελίδες του βιβλίου.

— Γιατί χρησιμοποιήσατε έναν ντετέκτιβ (που πεινάει) για βασικό ήρωα; Τι ακριβώς ερευνά;

Ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης, που είναι ο βασικός ήρωας του βιβλίου, ανασύρεται από καθεστώς διαθεσιμότητας, στο οποίο είχε βρεθεί ύστερα από την κλοπή της σβάστικας στην Ακρόπολη. Φυσικά, και αυτός ζει υπό καθεστώς πείνας. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι για έναν αστυνομικό που θεωρείται «αναλώσιμος» και μάλλον γι' αυτό επιλέγεται να ερευνήσει τη δολοφονία ενός αξιωματικού των Ες Ες που βρέθηκε στην Αθήνα, με ειδική αποστολή του Γκέμπελς. Κατά τη διάρκεια των ερευνών του ο Αγραφιώτης θα συναντηθεί με τους πρωταγωνιστές της εποχής, θα βρεθεί μπροστά σε μια αλυσίδα φόνων, θα γνωρίσει μοιραίες γυναίκες και θα κληθεί να απαντήσει σε διλήμματα από τα οποία θα κριθεί η ζωή χιλιάδων ανθρώπων.

— Ποιο είναι το κοινό που απευθύνεστε με αυτό το βιβλίο; Ποιος θα θέλατε να το διαβάσει;

Ο Λιμός απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για ένα αστυνομικό και ταυτόχρονα ιστορικό μυθιστόρημα. Η πλοκή εξελίσσεται σε ένα φορτισμένο χρονικά περιβάλλον, όπως αυτό του χειμώνα του 1941, και τα γεγονότα τρέχουν μέσα από μια αστυνομική ιστορία με μυστήριο και ανατροπές. Ελπίζω οι αναγνώστες να δεθούν με τους ήρωες, να μπουν στο πετσί των προγόνων τους που βίωσαν την εποχή και, κυρίως, να συμμετάσχουν σε ένα ταξίδι στον χρόνο.

Βιβλίο
0

Απεργία την Πρωτομαγιά

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου μιλούν για την αγαπημένη εκπομπή των booklovers

Οθόνες / «Βιβλιοβούλιο»: Μια διόλου σοβαροφανής τηλεοπτική εκπομπή για το βιβλίο

Ο Μανώλης Πιμπλής και η Σταυρούλα Παπασπύρου ήταν κάποτε «ανταγωνιστές». Και πια κάνουν μαζί την αγαπημένη εκπομπή των βιβλιόφιλων, τη μοναδική που υπάρχει για το βιβλίο στην ελληνική τηλεόραση, που επικεντρώνεται στη σύγχρονη εκδοτική παραγωγή και έχει καταφέρει να είναι ευχάριστη και ενημερωτική.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

The Book Lovers / Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον εκδότη Θανάση Καστανιώτη για την μεγάλη διαδρομή των εκδόσεών του και τη δική του, προσωπική και ιδιοσυγκρασιακή σχέση με τα βιβλία και την ανάγνωση.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Τελικά, είναι ο Τομ Ρίπλεϊ γκέι; 

Βιβλίο / Τελικά, είναι γκέι ο Τομ Ρίπλεϊ;

Το ερώτημα έχει τη σημασία του. Η δολοφονία του Ντίκι Γκρίνλιφ από τον Ρίπλεϊ, η πιο συγκλονιστική από τις πολλές δολοφονίες που διαπράττει σε βάθος χρόνου ο χαρακτήρας, είναι και η πιο περίπλοκη επειδή είναι συνυφασμένη με τη σεξουαλικότητά του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Σαν Σήμερα / «Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Η ιστορία ενός αλλοπαρμένου αγρότη που υπερασπίζεται υψηλά ιδανικά είναι το πιο γνωστό έργο του σπουδαιότερου Ισπανού συγγραφέα, που πέθανε σαν σήμερα το 1616.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Γουσταύος Κλάους στη χώρα του κρασιού: Μια γοητευτική βιογραφία του Βαυαρού εμπόρου

Βιβλίο / Γουσταύος Κλάους: Το γοητευτικό στόρι του ανθρώπου που έβαλε την Ελλάδα στον παγκόσμιο οινικό χάρτη

Το βιβλίο «Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Αχαΐα.
M. HULOT
Η (μεγάλη) επιστροφή στην Ιαπωνική λογοτεχνία

Βιβλίο / Η (μεγάλη) επιστροφή στην ιαπωνική λογοτεχνία

Πληθαίνουν οι κυκλοφορίες των ιαπωνικών έργων στα ελληνικά, με μεγάλο μέρος της πρόσφατης σχετικής βιβλιοπαραγωγής, π.χ. των εκδόσεων Άγρα, να καλύπτεται από ξεχωριστούς τίτλους μιας γραφής που διακρίνεται για την απλότητα, τη φαντασία και την εμμονική πίστη στην ομορφιά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Βιβλίο / Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Παρόλο που οι κριτικοί και οι βιβλιοπώλες κατατάσσουν τα βιβλία της στην αστυνομική λογοτεχνία, η συγγραφέας που τα τελευταία χρόνια έχουν λατρέψει οι Έλληνες αναγνώστες, μια σπουδαία φωνή της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας και του φεμινισμού, μοιάζει να ασφυκτιά σε τέτοια στενά πλαίσια.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΛΟΣ
Κωστής Γκιμοσούλης: «Δυο μήνες στην αποθήκη»

Το πίσω ράφι / «Δυο μήνες στην αποθήκη»: Οι ατέλειωτες νύχτες στο νοσοκομείο που άλλαξαν έναν συγγραφέα

Ο Κωστής Γκιμοσούλης έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Με τους όρους της ιατρικής, ο εκπρόσωπος της «γενιάς του '80» είχε χτυπηθεί από μηνιγγίτιδα. Με τους δικούς του όρους, όμως, εκείνο που τον καθήλωσε και πήγε να τον τρελάνει ήταν ο διχασμός του ανάμεσα σε δύο αγάπες.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Έτσι μας πέταξαν μέσα στην Ιστορία

Βιβλίο / Το φιλόδοξο λογοτεχνικό ντεμπούτο του Κώστα Καλτσά είναι μια οικογενειακή σάγκα με απρόβλεπτες διαδρομές

«Νικήτρια Σκόνη»: Μια αξιοδιάβαστη αφήγηση της μεγάλης Ιστορίας του 20ού και του 21ου αιώνα στην Ελλάδα, από τα Δεκεμβριανά του 1944 έως το 2015.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Βιβλίο / Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Ένας από τους τελευταίους κοσμοπολίτες καλλιτέχνες και συγγραφείς αυτοβιογραφείται στο αριστουργηματικό, σύμφωνα με κριτικούς και συγγραφείς όπως ο Τζον Μπάνβιλ, βιβλίο του «Τα περσινά χιόνια», θέτοντας ερωτήματα για τον παλιό, σχεδόν μυθικό κόσμο της Ευρώπης που έχει χαθεί για πάντα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CARRIE

Βιβλίο / H Carrie στα 50: Το φοβερό λογοτεχνικό ντεμπούτο του Στίβεν Κινγκ που παραλίγο να καταλήξει στα σκουπίδια

Πάνω από 60 μυθιστορήματα που έχουν πουλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια αντίτυπα μετράει σήμερα ο «βασιλιάς του τρόμου», όλα όμως ξεκίνησαν πριν από μισό αιώνα με την πρώτη περίοδο μιας ντροπαλής και περιθωριοποιημένης μαθήτριας γυμνασίου.
THE LIFO TEAM
Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Το πίσω ράφι / Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Γεννημένος στο Όρεγκον τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση του '29, γιος μιας σερβιτόρας κι ενός εργάτη σε εργοστάσιο ξυλείας, ο κορυφαίος εκπρόσωπος του «βρόμικου ρεαλισμού» βίωσε στο πετσί του την αθλιότητα, τις δυσκολίες και την αποξένωση που αποτύπωσε στο έργο του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ