Πάνος Αμυράς: «Η κατοχική Ελλάδα κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές»

Πάνος Αμυράς: «Η κατοχική Ελλάδα κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές» Facebook Twitter
Τον χειμώνα του 1941-42, όταν η πείνα έπληξε την Αθήνα, ο φωτογράφος Δημήτρης Χαρισιάδης φωτογράφισε τους Αθηναίους με φανερά τα σημάδια της πείνας και της κακουχίας. Σκοπός του ήταν η διοχέτευση αυτού του υλικού στο εξωτερικό, ώστε να επισπευστεί η χορήγηση επισιτιστικής βοήθειας. Το 1943 το υλικό αυτό συμπεριλήφθηκε στο λεύκωμα Σούπα του παιδιού και ΙΚΑ Πειραιώς. Η φωτογρφία είναι από αυτό το λεύκωμα. Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη.
0

Γιατί σας απασχόλησε η περίοδος της Κατοχής; Πόσο άγνωστη θεωρείτε ότι είναι στις νεότερες γενιές που μεγάλωσαν μετά τη δεκαετία του '80;

Η εποχή της Κατοχής είναι τόσο κοντινή για εμάς όσο και μακρινή. Αν και η απόσταση που μας χωρίζει είναι μόνο μερικές δεκαετίες, πολλά γεγονότα της δραματικής αυτής περιόδου παραμένουν άγνωστα στο ευρύ κοινό. Με το σκεπτικό αυτό, δηλαδή να μάθω τι συνέβη την εποχή του μεγάλου λιμού που έπληξε την Αττική κατά κύριο λόγο αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα τον χειμώνα του 1941-1942, ξεκίνησα την έρευνά μου. Ήθελα να πληροφορηθώ το πώς οι πολίτες μάχονταν να επιβιώσουν σε συνθήκες απόλυτης πείνας, πώς λειτουργούσαν τα κυκλώματα που θησαύριζαν από τη μαύρη αγορά και ποιοι ήταν αυτοί που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την ανοιχτή πληγή του λιμού. Το έλλειμμα γνώσης για την κατοχική Ελλάδα παραμένει μεγάλο και όχι μόνο για τις νεότερες γενιές. Ιδίως η φονική περίοδος του λιμού έχει περάσει στη λήθη, ενδεχομένως διότι ακολουθήθηκε από τα δεινά του Εμφυλίου, μετά από τον οποίο όλοι ήθελαν να ξεχάσουν τα πάντα. Όμως κρύβει πολλά μυστικά και άγνωστους πρωταγωνιστές.

— Τι είδους έρευνα κάνατε για να μαζέψετε στοιχεία για το βιβλίο; Ανακαλύψατε στοιχεία που δεν γνωρίζατε; Ποιο είναι το πιο εντυπωσιακό;

Η έρευνά μου, όπως ήταν φυσικό, επικεντρώθηκε στις ιστορικές πηγές. Αναζήτησα τα ντοκουμέντα της εποχής. Μελέτησα ιστορικά αρχεία προσώπων που πρωταγωνίστησαν εκείνη την περίοδο με αρνητικό ή θετικό πρόσημο, συζήτησα με συγγενείς τους, ανέτρεξα στις εφημερίδες της εποχής. Η περιπλάνησή μου στις πηγές με οδήγησε στη συγγραφή του μυθιστορήματος που έχει αστυνομική πλοκή, αλλά βασίζεται σε μια «πλατφόρμα» γεγονότων που σημειώθηκαν εκείνη την εποχή. Το στοιχείο που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν ότι ακόμα και στις πιο δραματικές στιγμές μιας χώρας υπάρχουν φωτισμένοι άνθρωποι που βάζουν το γενικό καλό πάνω από τη ζωή τους. Αυτό με συγκίνησε ιδιαίτερα, γιατί επρόκειτο για συνηθισμένους ανθρώπους, οι οποίοι όμως στις κρίσιμες στιγμές είχαν την αίσθηση του καθήκοντος απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και δεν φοβήθηκαν να αναλάβουν αυτό που αποκαλούμε «συλλογική ευθύνη».

— Πόσο δύσκολο είναι να περιγράψεις μια εποχή που δεν έχεις ζήσει;

Δύσκολο, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό! Το ταξίδι σε μια άλλη εποχή αποτελεί πρόκληση για κάθε συγγραφέα, αλλά η διαδικασία αυτή έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Με το βιβλίο μου θέλησα να αναδείξω την καθημερινότητα των πολιτών, τις συνήθειές τους, την αρχιτεκτονική της πόλης και, βέβαια, να φωτίσω τα σκοτεινά «στέκια» και τα κολαστήρια της Γκεστάπο. Στην κατοχική Ελλάδα υπήρχαν καζίνο, καμπαρέ και μπαρ, στα οποία κατά κανόνα διασκέδαζαν οι κατακτητές και οι πρωταγωνιστές της μαύρης αγοράς τροφίμων. Η απόλυτη ένδεια και ο κτηνώδης πλούτος σε συνθήκες απόλυτου τρόμου συνέθεταν το τοπίο της πόλης, κάτι που ήθελα να αποτυπώσω στις σελίδες του βιβλίου.

— Γιατί χρησιμοποιήσατε έναν ντετέκτιβ (που πεινάει) για βασικό ήρωα; Τι ακριβώς ερευνά;

Ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης, που είναι ο βασικός ήρωας του βιβλίου, ανασύρεται από καθεστώς διαθεσιμότητας, στο οποίο είχε βρεθεί ύστερα από την κλοπή της σβάστικας στην Ακρόπολη. Φυσικά, και αυτός ζει υπό καθεστώς πείνας. Πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι για έναν αστυνομικό που θεωρείται «αναλώσιμος» και μάλλον γι' αυτό επιλέγεται να ερευνήσει τη δολοφονία ενός αξιωματικού των Ες Ες που βρέθηκε στην Αθήνα, με ειδική αποστολή του Γκέμπελς. Κατά τη διάρκεια των ερευνών του ο Αγραφιώτης θα συναντηθεί με τους πρωταγωνιστές της εποχής, θα βρεθεί μπροστά σε μια αλυσίδα φόνων, θα γνωρίσει μοιραίες γυναίκες και θα κληθεί να απαντήσει σε διλήμματα από τα οποία θα κριθεί η ζωή χιλιάδων ανθρώπων.

— Ποιο είναι το κοινό που απευθύνεστε με αυτό το βιβλίο; Ποιος θα θέλατε να το διαβάσει;

Ο Λιμός απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για ένα αστυνομικό και ταυτόχρονα ιστορικό μυθιστόρημα. Η πλοκή εξελίσσεται σε ένα φορτισμένο χρονικά περιβάλλον, όπως αυτό του χειμώνα του 1941, και τα γεγονότα τρέχουν μέσα από μια αστυνομική ιστορία με μυστήριο και ανατροπές. Ελπίζω οι αναγνώστες να δεθούν με τους ήρωες, να μπουν στο πετσί των προγόνων τους που βίωσαν την εποχή και, κυρίως, να συμμετάσχουν σε ένα ταξίδι στον χρόνο.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ