«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή»

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή» Facebook Twitter
5

 «Το δικό μου μεσοστράτι αύριο θα με βρει να γράφω σαν τον Dante κάτι σπουδαίο. Ίσως το πιο σπουδαίο: Το λόγο για το θάνατο». (Απόσπασμα επιστολής του, δεκαετία '70.)

Στην φωτογραφία πάνω, ο Λιαντίνης στην αυλή του σπιτιού του, στο χωριό Λιαντίνα της Λακωνίας.

Χάρη στο «Λιαντίνης: Έζησα έρημος και ισχυρός» (εκδ. Ελευθερουδάκης) έρχεται για πρώτη φορά στο φως η ζωή του πολυσυζητημένου στοχαστή, που η εξαφάνιση του έγινε πρώτη είδηση το καλοκαίρι του 1998. Ανέκδοτες προσωπικές επιστολές που φανερώνουν μια σπάνια στάση ζωής, συνεντεύξεις με ανθρώπους που τον γνώρισαν, σημειώσεις του, προσωπικά ημερολόγια, φωτογραφίες, ντοκουμέντα και μία μαρτυρία- αποκάλυψη φωτίζουν το χρονικό της ζωής και του σχεδίου του. 

Το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο διαβάζεται και ως βιογραφία αλλά και ως μυθιστόρημα (που τυχαίνει να περιγράφει αληθινά γεγονότα). Η συναρπαστική αφήγηση φωτίζει μια ιστορία ζωής που άλλοτε θυμίζει δράμα, άλλοτε περιπέτεια μυστηρίου κι άλλοτε φιλοσοφική αποκάλυψη. 

Μιλήσαμε με το δημοσιογράφο Δημήτρη Αλικάκο που έκανε την έρευνα και υπογράφει το βιβλίο. 

—Ποια ήταν η πρώτη σας γνωριμία με τον Λιαντίνη και το έργο του;

Το επώνυμο Λιαντίνης το άκουσα τις πρώτες μέρες του Ιουνίου του 1998. Δεν τον γνώριζα. Τότε ήμουν ρεπόρτερ στον Σκάι και κλήθηκα να καλύψω το γεγονός της εξαφάνισής του.

—Τι σας εντυπωσίασε περισσότερο στην προσωπικότητά του;

Οι αντιφάσεις του. Ήταν άθρησκος, αλλά μιλούσε με τρυφερότητα για τον Ιησού. Ήταν αυστηρός, αλλά ξεχείλιζε από ευγένεια και τρυφερότητα. Ήταν απαιτητικός από τους άλλους, αλλά έδειχνε και κατανόηση. Και το κορύφωμα: πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή.

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή» Facebook Twitter
Μάθημα στο Βράχο της Ακρόπολης προς τους δασκάλους-φοιτητές του

—Πότε αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο για αυτόν;

Το 2005, όταν βρέθηκε νεκρός στον Ταΰγετο, επτά χρόνια μετά την «εξαφάνισή» του. Βάζω τη λέξη σε εισαγωγικά γιατί έτσι χαρακτηρίστηκε τότε το γεγονός από τα ΜΜΕ. Ωστόσο δεν εξαφανίστηκε, υπό την έννοια ότι έχασε το δρόμο του γυρισμού. Ξέραμε ότι πήγε στο βουνό, ξέραμε ότι είναι νεκρός, δεν γνωρίζαμε πού ακριβώς. Μόνο ένας το γνώριζε.

—Λέτε «ξέραμε». Ποιοι;

Οι άνθρωποι που τον πίστεψαν όταν έγραψε τη λέξη «πεθαίνω» στην αποχαιρετιστήρια επιστολή του. Είμαι ένας από αυτούς.

—Και ποιος είναι αυτός που γνώριζε τον τόπο θανάτου του;

Ένας συγγενής του, ο Παναγιώτης Νικολακάκος. Του το αποκάλυψε στις 18 Απριλίου 1998 και του ζήτησε να το κρατήσει μυστικό για επτά χρόνια. Ενάμισι μήνα μετά, την 1η Ιουνίου, ο Λιαντίνης ανέβηκε στο βουνό για τελευταία φορά. Ανέβηκε, αλλά δεν κατέβηκε. Πέθανε εκεί.

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή» Facebook Twitter
Ο Παναγιώτης Νικολακάκος, ο άνθρωπος που κράτησε το μυστικό του Λιαντίνη για επτά χρόνια, δείχνει στον Αλικάκο το σημείο που τον βρήκε

—Πώς πέθανε;

Δεν γνωρίζουμε. «Άγνωστη αιτία θανάτου» γράφει το ιατροδικαστικό πόρισμα.

—Έχετε κάποια υπόθεση;

Ναι, έχω, αλλά δεν νομίζω ότι έχει τόσο μεγάλη σημασία. Ωστόσο την κάνω στο βιβλίο μου, σε συνεργασία με τον ιατροδικαστή Φίλιππο Κουτσαύτη.

—Τι έχει κατά τη γνώμη σας μεγάλη σημασία;

Πώς κατάφερε να πεθάνει όντας γεμάτος από ζωή και με «αισθήματα επιδοκιμασίας και κατάφασης» όπως έγραψε στη στερνή επιστολή του. Αυτό δεν γίνεται.

—Τι εννοείτε;

Δεν γνωρίζω αυτόχειρα να πεθαίνει με αισθήματα κατάφασης. Η αυτοκτονία, στις πλείστες των περιπτώσεων -δεν αναφέρομαι σε αυτές με ανίατες ασθένειες-, είναι συντριβή. Για εκείνον ήταν στόχος και κατάκτηση.

—Δύσκολα όμως το κατανοεί κάποιος όλο αυτό..

Αν μείνει εκεί, ναι. Υπάρχει όμως και το θεωρητικό «οπλοστάσιό» του: το έργο του. Στα βιβλία του δύναται κάποιος να κατανοήσει τον «αυτοθέλητο» -έτσι τον ονομάζει- θάνατό του. Και βέβαια τον ίδιο τον θάνατο, τόσο ως φαινόμενο, όσο και ως προσωπικό φόβο στον καθένα.

—Δηλαδή το ζητούμενό του ποιο είναι;

Η ζωή. Ο Λιαντίνης πεθαίνει, αλλά η κραυγή μέσα από το έργο του είναι «ζήστε!». Δεν έχω γνωρίσει άνθρωπο, που μελέτησε το έργο του, να πει το αντίθετο. Απόδειξη, κανείς δεν μιμήθηκε τον Λιαντίνη από το 1998 και μετά. Κανείς δεν πέθανε. Ξέρω όμως πολλούς ανθρώπους που είδαν με άλλο μάτι τη ζωή. Της έδωσαν αξία... Αλλά δεν θέλω να μιλήσω άλλο γι' αυτό. Έχω μελετήσει το έργο του, αλλά δεν αισθάνομαι ειδικός πάνω σε αυτό.

—Ωστόσο μίλησαν πολλοί ως «ειδικοί» όλα αυτά τα χρόνια.

Ναι, είναι αλήθεια. Στην πλειοψηφία τους ήταν άσχετοι με επαγγελματικό απωθημένο αυτό του ψυχίατρου. Στην Ελλάδα, ανάλογα την περίπτωση, γινόμαστε προπονητές, οικονομολόγοι, δικηγόροι. Στην περίπτωση Λιαντίνη γεμίσαμε ψυχιάτρους. Το τι έχει ειπωθεί για την ψυχούλα του δεν λέγεται. Έτσι για την ιστορία να αναφέρω ότι η πρωτιά ανήκει στη γνωστή δημοσιογράφο-καθηγήτρια Πανεπιστημίου -μια έχουμε- που χαρακτήρισε τον Λιαντίνη «ψυχασθενή». Ήταν η πρώτη ψυχιατρική διάγνωση νεκρού.

—Πότε έγινε αυτό;

Την 3η ημέρα του Ιουνίου, εκείνες τις ώρες που διάβαινε το κατώφλι του θανάτου και η γερόντισσα μητέρα του θρηνούσε την απώλεια του παιδιού της.

Έχω ακούσει πολλά. «Είναι στην Αργεντινή», «κρύβεται σε μοναστήρι», «παριστάνει τον ταξιτζή». Αυτό το τελευταίο έχει κατατεθεί επίσημα στις αστυνομικές αρχές. Στο βιβλίο μου αναφέρω το όνομα αυτού που το κατέθεσε.

—Μιλήστε μας για την έρευνα που κάνατε, αλλά και το πώς συγκεντρώσατε το υλικό...

Δεν έκανα κάτι πρωτότυπο. Ρωτούσα, μάθαινα, έψαχνα. Στην αρχή ξεκίνησα με το οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο, ηχογραφημένες ομιλίες του, φωτογραφίες) και στη συνέχεια χτύπαγα πόρτες. Στάθηκα τυχερός γιατί οι περισσότερες μου άνοιξαν. Βέβαια θέλει υπομονή, κι αυτή η έρευνα δοκίμασε τα όριά μου. Υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν το χρόνο τους για να μιλήσουν. Για κάποιες μαρτυρίες περίμενα ακόμα και πέντε χρόνια. Στην έρευνα δεν κάνεις ακριβώς αυτό που έμαθες στην ελληνικού τύπου δημοσιογραφία «ψεκάστε σκουπίστε...». Πρέπει να μάθεις να σέβεσαι τον άνθρωπο και τις ιδιαιτερότητές του.

—Από όσα μάθατε απ' την έρευνα, τι θα λέγατε πως σας εξέπληξε πιο πολύ;

Πολλά. Ένα από αυτά ήταν ότι στην αρχή έψαχνα με το φανάρι τους φοιτητές του, δηλαδή δεν επιθυμούσαν να ταυτιστούν με τον Λιαντίνη, και τα τελευταία χρόνια άρχισαν να με ψάχνουν οι ίδιοι. Με άλλα λόγια, με το πέρασμα των χρόνων η μνήμη του δασκάλου τους βγήκε στο φως. Ήμουν σίγουρος ότι θα συνέβαινε αυτό.

—Τι εννοείτε;

Τα πρώτα χρόνια οι φίλοι μου θεωρούσαν άσκοπη την έρευνά μου. Πίστευαν ότι ο χρόνος θα εξαφανίσει το όνομά του, όπως συνέβη βέβαια και με άλλους στοχαστές. Χωρίς να μπορώ τότε να εισφέρω κάποια ατράνταχτη απόδειξη ήμουν σίγουρος για το αντίθετο. Ότι δηλαδή όσο θα περνούν τα χρόνια ο Λιαντίνης θα διαβάζεται ακόμα περισσότερο. Και αυτό συμβαίνει. Πιστεύω πως θα αντέξει στο χρόνο. Δεν ξέρω πόσο, αλλά έχοντας υπόψη ότι σήμερα κάποιο βιβλίο μπαίνει στα ευπώλητα και σε μερικούς μήνες τον συγγραφέα δεν τον ξέρει κανένας. Ο Λιαντίνης έχει τραβήξει ανάποδη ρότα. Και μιλάμε για 18 χρόνια πορεία. Όχι μήνες.

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή» Facebook Twitter
Ο Δημήτρης Αλικάκος ερευνώντας τον φυσικό τάφο του Λιαντίνη στον Ταΰγετο

—Αν και έχει πολλούς φανατικούς θαυμαστές, για άλλους ο Λιαντίνης είναι υπερεκτιμημένος και έλεγε "κοινοτοπίες". Ποια η γνώμη σας;

Και οι πρώτοι και οι δεύτεροι έχουν κάτι κοινό. Δεν τον έχουν διαβάσει. Αυτός που κατανοεί σε βάθος τον Λιαντίνη δεν βγαίνει στο διαδίκτυο να φωνάζει. Όπως και να το κάνεις ο Λιαντίνης σού περνάει ένα μέτρο, μια διάθεση για ενδοσκόπηση και αυτοκριτική. Πέφτεις για τα καλά «μέσα» σου. Το «ουάου!» δεν μπορεί παρά να διαρκεί λίγο. Από την άλλη, οι δεύτεροι, συνήθως κρίνουν από ένα βίντεο ομιλίας του -και μάλιστα απόσπασμα- ή από κάποιο κομμένο κείμενό του που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Τέλος πάντων δεν είναι για όλους ο Λιαντίνης. Κανένας στοχαστής ή φιλόσοφος δεν είναι. Οι θρησκόληπτοι και όσοι τρέμουν την ανυπαρξία του θανάτου τους ποτέ δεν θα αποκτήσουν καλές σχέσεις με τον Λιαντίνη.

—Γιατί λέτε «ανυπαρξία»;

Γιατί αυτό είναι το κλειδί. Όση αθεΐα και να κουβαλάς μέσα σου, αν δεν μπορείς να διαχειριστείς την ανυπαρξία σου μετά θάνατο, ο Λιαντίνης θα μοιάζει κάτι σαν απειλή. Ο άθεος που πιστεύει στην μετά θάνατο ζωή είναι σύντομο ανέκδοτο. Είναι σαν αυτούς που νηστεύουν τη Σαρακοστή με κάμποσα κιλά γαρίδες στην καθισιά τους. Ντεμέκ καταστάσεις. Ξέρω πολλούς τέτοιους... ορθολογιστές.

—Μα δεν είναι ανθρώπινο να επιθυμεί κάποιος τη συνέχεια;

Ανθρώπινο μπορεί να είναι. Δίκαιο όχι. Γράμματα πολλά δεν ξέρω, αλλά ξέρω ότι ερχόμαστε από το «μεγάλο Τίποτα», όπως λέει ο Καβάφης -«σκοτεινή άβυσσο» το λέει ο Καζαντζάκης- και οφείλουμε να επιστρέψουμε εκεί. Αυτό είναι δικαιοσύνη και τάξη. Το άλλο είναι άλλα πράγματα.

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή» Facebook Twitter
Ο Λιαντίνης με τους φοιτητές του στο Μουσείο της Ακρόπολης μπροστά στο Μοσχοφόρο

—Δεκαετίες μετά την εξαφάνιση και το θάνατό του, οι θεωρίες συνωμοσίας οργιάζουν. Ποια είναι η πιο παράξενη που έχετε ακούσει και τι πιστεύετε για τη φήμη που υποστηρίζει πως ο Λιαντίνης είναι ακόμα ζωντανός;

Η ανοησία και η φαυλότητα περισσεύει στην ανθρώπινη φύση. Αυτές δεν θα πεθάνουν ποτέ. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει περιοριστεί η παραφιλολογία γύρω από τον Λιαντίνη. Έχω ακούσει πολλά. «Είναι στην Αργεντινή», «κρύβεται σε μοναστήρι», «παριστάνει τον ταξιτζή». Αυτό το τελευταίο έχει κατατεθεί επίσημα στις αστυνομικές αρχές. Στο βιβλίο μου αναφέρω το όνομα αυτού που το κατέθεσε.

—Λέγεται ότι η χήρα του Λιαντίνη πιστεύει ότι ζει...
Άλλη ερώτηση.

—Πιστεύω πως έχετε κατανοήσει την ψυχοσύνθεσή του πολύ περισσότερο απ' τον μέσο άνθρωπο. Γιατί πιστεύετε ότι επέλεξε να πεθάνει; Γιατί να μη συνέχιζε το έργο του έστω για μερικά χρόνια, αν όχι για δεκαετίες;

Πολύ απλό: Δεν ήθελε. Ένιωσε ότι έκανε τον κύκλο του, έδωσε ό,τι είχε να δώσει. Ας μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος τον θάνατό του τον βλέπει ως έργο. Έργο με αρχή μέση και τέλος που ζητάει να μελετηθεί. Μπορεί να μας ξενίζει, να μας σοκάρει, να μας οργίζει. Αυτό είναι άλλη δουλειά και δεν αφορά όλους. Αλλά όσο αυτονόητο είναι το δικαίωμα στη ζωή, άλλο τόσο κατανόηση ζητά το δικαίωμα στο θάνατο. Θάνατος που είναι νεύμα κατανόησης και φωνή διαμαρτυρίας. Τα γράφω και στο βιβλίο.

—Υπήρξαν πράγματα που για κάποιο λόγο αποφασίσατε να μη δημοσιοποιήσετε και αποφύγατε να βάλετε στο βιβλίο;

Ναι, βέβαια, πολύ προσωπικές στιγμές που αφορούν κι άλλους ανθρώπους και δεν εισέφεραν τίποτα σημαντικό για τον άνθρωπο. Επιπλέον απέφυγα τις υπερβολές των «ζήτω». Δεν κρύβω ότι το βιβλίο είναι γραμμένο με τρυφερότητα για τον άνθρωπο, αλλά η έρευνα είναι ασύμβατη με την αγιογραφία.

 

«Ο Λιαντίνης ήταν γεμάτος αντιφάσεις. Πήγε να πεθάνει, κι όμως ήταν γεμάτος ζωή» Facebook Twitter
«Το πρωί να γελάς σαν παιδί» (Μια φράση από το βιβλίο του Λιαντίνη "Γκέμμα")

 

—Τι πιστεύετε ότι έχει να προσφέρει η σκέψη του Λιαντίνη στην Ελλάδα της κρίσης και του 2016;

Τίποτα. Ο Λιαντίνης δεν απευθύνεται σε συλλογικότητες, «μιλάει» στον καθέναν προσωπικά. Γίνεται ασπίδα προστασίας για τον καθένα στον κατακλυσμό της ανοησίας που χτυπάει μάτια και μυαλό. Σήμερα, λοιπόν, τίποτα. Ίσως κάποτε... Σήμερα προέχει να αναδείξουμε τους άξιους σε όλους τους τομείς. Πρέπει να γκρεμίσουμε τη δικτατορία των μετρίων που ηγεμονεύει στον τόπο. Και μαζί με αυτή, τον πολιτισμό της σαχλαμάρας. Κλείστε τις τηλεοράσεις. Ανοίξτε ένα καλό βιβλίο, παίξτε με τα βότσαλα στην παραλία, ακούστε τα τριζόνια τη νύχτα, πείτε καλημέρα στο γείτονα, νιώστε πως η στιγμή δεν επαναλαμβάνεται... φεύγει η ζωή. Τέτοια έλεγε ο Λιαντίνης –εκτός των άλλων- στα μαθήματά του και τον κοιτούσαν περίεργα οι φοιτητές του. Σήμερα, πενηντάρηδες πια, «επιστρέφει» μέσα τους.

—Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο; Αν μπορούσατε να γράψετε τη βιογραφία οποιουδήποτε ανθρώπου ποιος θα ήταν αυτός; 

Έχει σπουδαίους ανθρώπους αυτή η χώρα που αξίζει να ασχοληθείς και να αναδείξεις. Τους περισσότερους δεν τους ξέρουμε -στενάζουν κάτω από το βάρος της φανφάρας και της σοβαροφάνειας. Ανεβαίνουν σιωπηλά τον γολγοθά τους. Άλλοτε από επιλογή, άλλοτε από ανάγκη. Το «αυθεντικό περιθώριο» που λέει ο Νανόπουλος που «δημιουργούν και υπάρχουν στις παρυφές της κοινωνίας», κυρίως στο χώρο των γραμμάτων και τεχνών. Ενδιαφέρον για μένα έχουν μόνο οι άνθρωποι που ξεπερνάνε τον εαυτό τους, που κάνουν την υπέρβασή τους. Δεν έχουν πάντα σημασία τα αξιώματα και οι τίτλοι. Ακόμα και έναν απλό άνθρωπο του μόχθου έχει αξία να μελετήσεις. Δεν μιλάω για βιογραφία, άλλωστε δεν ισχυρίζομαι πως έγραψα βιογραφία, με τη στενή έννοια του όρου. Μια ιστορία -ωραία ελπίζω- ενός ωραίου ανθρώπου έγραψα.

—Και κάτι τελευταίο. Στο τέλος του λιτού βιογραφικού σας, στο βιβλίο, αναφέρετε ότι κάποτε φυτέψατε έναν πλάτανο στο χωριό σας. Περίεργο ακούγεται σε βιογραφικό.
Μπορεί. Τα βιογραφικά των συγγραφέων πάσχουν. Τι σημασία έχει να μάθει ο αναγνώστης του βιβλίου μου ότι είμαι πιστοποιημένος στο Office, ή ότι παρακολούθησα σεμινάρια στα χρηματοοικονομικά; Τέλος πάντων, μπορεί να έχει μια κάποια σημασία, αλλά δεν έχει περισσότερο από το ότι βοήθησα κάποτε να γεννηθεί ένα δεντράκι. Αυτό θέλησα να δείξω. Ότι χάνουμε την ουσία προκειμένου να εντυπωσιάσουμε.  

5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LIFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

σχόλια

5 σχόλια
"—Και κάτι τελευταίο. Στο τέλος του λιτού βιογραφικού σας, στο βιβλίο, αναφέρετε ότι κάποτε φυτέψατε έναν πλάτανο στο χωριό σας. Περίεργο ακούγεται σε βιογραφικό. Μπορεί. Τα βιογραφικά των συγγραφέων πάσχουν. Τι σημασία έχει να μάθει ο αναγνώστης του βιβλίου μου ότι είμαι πιστοποιημένος στο Office, ή ότι παρακολούθησα σεμινάρια στα χρηματοοικονομικά; Τέλος πάντων, μπορεί να έχει μια κάποια σημασία, αλλά δεν έχει περισσότερο από το ότι βοήθησα κάποτε να γεννηθεί ένα δεντράκι. Αυτό θέλησα να δείξω. Ότι χάνουμε την ουσία προκειμένου να εντυπωσιάσουμε." Διάβασα ολόκληρο το άρθρο αλλά έμεινα πολύ στο τελευταίο.
Πιθανόν να ζει ακόμα. Το ότι είναι υπερεκτιμημένος είναι σίγουρο. Μην ξεχνάμε ότι τα χρόνια που διογκώθηκε η φήμη του μετά την εξαφάνιση του, ήταν τα χρόνια που η τηλεόραση και κάποια κανάλια προωθούσαν έως υπερβολής το αρχαίο ελληνικό ιδεώδες και πολλά βιβλία συνωμοσιολογίας.
Έλεος πια με την "αγιοποίηση" του Λιαντίνη! Τον είχα καθηγητή στη Φιλοσοφική, το μάθημά του ήταν κάτι σαν σόου, με πολλά γέλια και ανέκδοτα, και με όμορφες φοιτήτριες να κρατούν πάντα την πρώτη σειρά στα έδρανα. Ως εγχειρίδιο μας έδινε όχι ένα, αλλά τρία (3) βιβλία ΤΟΥ -με χορηγία των Ελλήνων φορολογουμένων βεβαίως. Ο "θρύλος" του δεν είναι τίποτε άλλο από μια κραυγαλέα δήλωση του ελλείματος παιδείας της ελληνικής κοινωνίας...
"Ολη μου η ζωή ήταν μία προσεκτική μελέτη του θανάτου"... είχε πει λίγες μέρες πριν την εξαφάνισή του.Τι ακριβώς κατάλαβε για τον θάνατο μετά από τόση μελέτη; Εγραψε τίποτα για αυτό; Ξέρει κάποιος κάτι;