Ο Κλιντ Ίστγουντ και το πρόβλημα της βιογραφίας

Ο Κλιντ Ίστγουντ και το πρόβλημα της βιογραφίας Facebook Twitter
Ο Κλιντ Ίστγουντ δεν είναι ένα εύκολο πρόσωπο για βιογραφία. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0


ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ βιβλίου του «Clint: The Man and the Movies» (Κλιντ: ο άνθρωπος και οι ταινίες), ο Σον Λέβι γράφει ότι η ιδανική βιογραφία παρουσιάζει τα γεγονότα χωρίς ηθικολογίες. Πιστεύει ότι «είναι δυνατόν ένα βιβλίο να εξυμνεί τον άνθρωπο, το έργο και τις πράξεις του, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα ελαττώματα του ίδιου, και, ναι, των ταινιών του».

Αυτό λειτουργεί και ως έξυπνη προφύλαξη: ο Κλιντ Ίστγουντ, που είναι πλέον 95 ετών, δεν είναι ένα εύκολο πρόσωπο για βιογραφία. Τα διάφορα στοιχεία που τον καθιστούν μια συναρπαστική προσωπικότητα –οι πολυάριθμοι εμβληματικοί ρόλοι του, η πλούσια παραγωγή του, οι δεξιές πολιτικές του απόψεις, οι σεξουαλικές του ατασθαλίες, η φημολογούμενη σκληρότητά του, η επιχειρηματική οξυδέρκεια του, η μακροζωία του– τον καθιστούν επίσης ένα πλούσιο αλλά και επικίνδυνο αντικείμενο βιογραφικής έρευνας.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια σκοτεινή, λιγότερο δημόσια πλευρά της προσωπικότητας του Ίστγουντ, και η εστίαση στις ταινίες στέκεται συχνά αμήχανα πλάι σε προσωπικά περιστατικά που περιλαμβάνουν βία, απιστία, μικροπρεπή εκδικητικότητα, ακόμη και αναγκαστική στείρωση (μιας εκ των πιο επιφανών συντρόφων του).

Η αφήγηση της ζωής και της καριέρας του Ίστγουντ δεν είναι εγγενώς δραματική. Μεγαλωμένος σε μια μεσοαστική οικογένεια στην Καλιφόρνια, εργάστηκε επιμελώς, είχε κάποιες φορές τη βοήθεια της τύχης, μπήκε στην κινηματογραφική βιομηχανία, την οποία δεν άφησε ποτέ, κάνοντας σινεμά για περισσότερα από 60 χρόνια. Ο Λέβι γράφει με ευφυΐα για την πανταχού παρουσία των γουέστερν στην μεταπολεμική Αμερική και είναι ιδιαίτερα επιδέξιος όταν ανατρέχει στην δημιουργική πορεία του Ίστγουντ, επισημαίνοντας τη σημασία ακόμα και των λιγότερο γνωστών ταινιών του.

Ο συγγραφέας ανατρέχει στην προέλευση της οικονομικής φιλοσοφίας του Ίστγουντ για την παραγωγή ταινιών πίσω την εμπειρία του ως πρωταγωνιστής στην τηλεοπτική σειρά «Rawhide», η οποία λειτούργησε για τον ίδιον «ως σχολή κινηματογράφου». Ο Λέβι σχολιάζει την περίπλοκη απήχηση της ταινίας «Dirty Harry» του 1971 σημειώνοντας: «Η ταινία είναι πολλά πράγματα, αλλά πάνω απ' όλα, όπως παραδέχονται ακόμη και οι πιο ένθερμοι επικριτές της, είναι μια ταινία αποτελεσματική. Αν είναι προπαγάνδα, είναι διασκεδαστική προπαγάνδα. Αν είναι σαδισμός, είναι σαδισμός με γλυκιά επικάλυψη».

Ο Λέβι καταγράφει επίσης την ισχύ του «αριστουργήματος» του Ίστγουντ, της ταινίας «Unforgiven» (Οι ασυγχώρητοι) του 1992: «Είναι μια τέλεια ταινία; Ίσως όχι. Αλλά οι ατέλειές της βρίσκονται σε κάποιες επιλογές ίσως, όχι σε σφάλματα, και επομένως είναι θέμα γούστου, όχι ικανότητας. Είναι διεξοδική, ισχυρή και αληθινή». Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια σκοτεινή, λιγότερο δημόσια πλευρά της προσωπικότητας του Ίστγουντ, και η εστίαση στις ταινίες στέκεται συχνά αμήχανα πλάι σε προσωπικά περιστατικά που περιλαμβάνουν βία, απιστία, μικροπρεπή εκδικητικότητα, ακόμη και αναγκαστική στείρωση (μιας εκ των πιο επιφανών συντρόφων του).

Ο Ίστγουντ είναι ο τύπος του άνδρα για τον οποίον πρέπει να προστεθεί η φράση «απ’ όσο γνωρίζουμε» όταν αναφέρεται κανείς στα οκτώ παιδιά του από έξι γυναίκες. Είναι ο τύπος που έθεσε υποψηφιότητα και κέρδισε τις δημοτικές εκλογές στην υιοθετημένη του πατρίδα, το Καρμέλ στην Καλιφόρνια, επειδή η επιτροπή χωροταξίας απέρριψε μια πρόταση επέκτασης των γραφείων του.

cover
Clint: The Man and the Movies

Είναι ο τύπος που προκάλεσε την απόλυση τουλάχιστον τεσσάρων διαφορετικών σκηνοθετών (συμπεριλαμβανομένου του Μπλέικ Έντουαρντς!) από τις ταινίες που πρωταγωνιστούσε (για να τους αντικαταστήσει σε κάποιες περιπτώσεις με τον εαυτό του).

Είναι ο τύπος που έριξε το αυτοκίνητό του πάνω σε ένα σεντάν που ήταν παρκαρισμένο στην «σαφώς οριοθετημένη για τον ίδιον θέση πάρκινγκ». Σύμφωνα με την Σόντρα Λοκ, την ηθοποιό και επί μακρόν σύντροφό του, ο Ίστγουντ την έπεισε να υποβληθεί σε στείρωση, παρόλο που εκείνη ήθελε παιδιά, για να αποκτήσει στη συνέχεια ο ίδιος πολλά παιδιά με διαφορετικές γυναίκες. (Ο Λέβι σημειώνει ότι ο Ίστγουντ «αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι είχε οποιαδήποτε επιρροή στις αποφάσεις της σχετικά με τις "αναπαραγωγικές επιλογές της"»).

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις στο είδος της βιογραφίας, αλλά η τυπική μορφή, όπως αυτή που εκπροσωπείται και από αυτό το βιβλίο , εξακολουθεί να είναι η απόπειρα για μια συνολική και εμπεριστατωμένη εκτίμηση. Ίσως η βιογραφία ως είδος χρειάζεται μια υπαρξιακή αναθεώρηση. Καθώς οι ιδιοφυείς αλλά προβληματικοί καλλιτέχνες και δημιουργοί συνεχίζουν να απομυθοποιούνται και να καθίστανται όλο πιο υπεύθυνοι για τις πράξεις τους, τα έργα που καταγράφουν την προσωπική τους ζωή οφείλουν με κάποιο τρόπο να αντιμετωπίζουν αυτές τις πτυχές με πιο παραγωγικό και σκόπιμο τρόπο.

Ίσως το τυπικό μοντέλο πρέπει να εγκαταλειφθεί και να αντικατασταθεί από μικρότερα σπαράγματα ζωής – ξεχωριστά βιβλία που προσεγγίζουν τις επιρροές, την προσωπική ζωή ή την ψυχολογία ενός ατόμου. Ίσως κανένας από εμάς δεν μπορεί να κατανοήσει και να μεταδώσει ολόκληρη την ύπαρξη ενός άλλου ανθρώπου. Ίσως πρέπει να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι μπορούμε.

Με στοιχεία από The Washington Post

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νόρμαν Μέιλερ «Μάγισσα τέχνη»

Το πίσω ράφι / Νόρμαν Μέιλερ: «Οι καλλιτέχνες δίνουν όρκο να είναι εγωιστές. Ειδάλλως, δεν θα γίνει τίποτα»

Ο Αμερικανός συγγραφέας ξεκίνησε μη μπορώντας να συντάξει μια πρόταση, αλλά με το πρώτο του μυθιστόρημα ξεχώρισε. Έκτοτε διαβάστηκε, αμφισβητήθηκε, προκάλεσε κι έμεινε ως το τέλος διαυγής και θαρραλέος.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Άμιτι Γκέιτζ «Ο καλός πατέρας»

Το πίσω ράφι / Έχουν και οι ψεύτες τη χάρη τους. Στα μυθιστορήματα τουλάχιστον

Ο «Καλός πατέρας» της Άμιτι Γκέιτζ πραγματεύεται την κατασκευή της ανθρώπινης ταυτότητας, τον άρρηκτο δεσμό γονιού και παιδιού και τη μεταναστευτική εμπειρία, θίγοντας όψεις του αμερικανικού ονείρου.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ