Ο Κλιντ Ίστγουντ και το πρόβλημα της βιογραφίας

Ο Κλιντ Ίστγουντ και το πρόβλημα της βιογραφίας Facebook Twitter
Ο Κλιντ Ίστγουντ δεν είναι ένα εύκολο πρόσωπο για βιογραφία. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0


ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ βιβλίου του «Clint: The Man and the Movies» (Κλιντ: ο άνθρωπος και οι ταινίες), ο Σον Λέβι γράφει ότι η ιδανική βιογραφία παρουσιάζει τα γεγονότα χωρίς ηθικολογίες. Πιστεύει ότι «είναι δυνατόν ένα βιβλίο να εξυμνεί τον άνθρωπο, το έργο και τις πράξεις του, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα ελαττώματα του ίδιου, και, ναι, των ταινιών του».

Αυτό λειτουργεί και ως έξυπνη προφύλαξη: ο Κλιντ Ίστγουντ, που είναι πλέον 95 ετών, δεν είναι ένα εύκολο πρόσωπο για βιογραφία. Τα διάφορα στοιχεία που τον καθιστούν μια συναρπαστική προσωπικότητα –οι πολυάριθμοι εμβληματικοί ρόλοι του, η πλούσια παραγωγή του, οι δεξιές πολιτικές του απόψεις, οι σεξουαλικές του ατασθαλίες, η φημολογούμενη σκληρότητά του, η επιχειρηματική οξυδέρκεια του, η μακροζωία του– τον καθιστούν επίσης ένα πλούσιο αλλά και επικίνδυνο αντικείμενο βιογραφικής έρευνας.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια σκοτεινή, λιγότερο δημόσια πλευρά της προσωπικότητας του Ίστγουντ, και η εστίαση στις ταινίες στέκεται συχνά αμήχανα πλάι σε προσωπικά περιστατικά που περιλαμβάνουν βία, απιστία, μικροπρεπή εκδικητικότητα, ακόμη και αναγκαστική στείρωση (μιας εκ των πιο επιφανών συντρόφων του).

Η αφήγηση της ζωής και της καριέρας του Ίστγουντ δεν είναι εγγενώς δραματική. Μεγαλωμένος σε μια μεσοαστική οικογένεια στην Καλιφόρνια, εργάστηκε επιμελώς, είχε κάποιες φορές τη βοήθεια της τύχης, μπήκε στην κινηματογραφική βιομηχανία, την οποία δεν άφησε ποτέ, κάνοντας σινεμά για περισσότερα από 60 χρόνια. Ο Λέβι γράφει με ευφυΐα για την πανταχού παρουσία των γουέστερν στην μεταπολεμική Αμερική και είναι ιδιαίτερα επιδέξιος όταν ανατρέχει στην δημιουργική πορεία του Ίστγουντ, επισημαίνοντας τη σημασία ακόμα και των λιγότερο γνωστών ταινιών του.

Ο συγγραφέας ανατρέχει στην προέλευση της οικονομικής φιλοσοφίας του Ίστγουντ για την παραγωγή ταινιών πίσω την εμπειρία του ως πρωταγωνιστής στην τηλεοπτική σειρά «Rawhide», η οποία λειτούργησε για τον ίδιον «ως σχολή κινηματογράφου». Ο Λέβι σχολιάζει την περίπλοκη απήχηση της ταινίας «Dirty Harry» του 1971 σημειώνοντας: «Η ταινία είναι πολλά πράγματα, αλλά πάνω απ' όλα, όπως παραδέχονται ακόμη και οι πιο ένθερμοι επικριτές της, είναι μια ταινία αποτελεσματική. Αν είναι προπαγάνδα, είναι διασκεδαστική προπαγάνδα. Αν είναι σαδισμός, είναι σαδισμός με γλυκιά επικάλυψη».

Ο Λέβι καταγράφει επίσης την ισχύ του «αριστουργήματος» του Ίστγουντ, της ταινίας «Unforgiven» (Οι ασυγχώρητοι) του 1992: «Είναι μια τέλεια ταινία; Ίσως όχι. Αλλά οι ατέλειές της βρίσκονται σε κάποιες επιλογές ίσως, όχι σε σφάλματα, και επομένως είναι θέμα γούστου, όχι ικανότητας. Είναι διεξοδική, ισχυρή και αληθινή». Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια σκοτεινή, λιγότερο δημόσια πλευρά της προσωπικότητας του Ίστγουντ, και η εστίαση στις ταινίες στέκεται συχνά αμήχανα πλάι σε προσωπικά περιστατικά που περιλαμβάνουν βία, απιστία, μικροπρεπή εκδικητικότητα, ακόμη και αναγκαστική στείρωση (μιας εκ των πιο επιφανών συντρόφων του).

Ο Ίστγουντ είναι ο τύπος του άνδρα για τον οποίον πρέπει να προστεθεί η φράση «απ’ όσο γνωρίζουμε» όταν αναφέρεται κανείς στα οκτώ παιδιά του από έξι γυναίκες. Είναι ο τύπος που έθεσε υποψηφιότητα και κέρδισε τις δημοτικές εκλογές στην υιοθετημένη του πατρίδα, το Καρμέλ στην Καλιφόρνια, επειδή η επιτροπή χωροταξίας απέρριψε μια πρόταση επέκτασης των γραφείων του.

cover
Clint: The Man and the Movies

Είναι ο τύπος που προκάλεσε την απόλυση τουλάχιστον τεσσάρων διαφορετικών σκηνοθετών (συμπεριλαμβανομένου του Μπλέικ Έντουαρντς!) από τις ταινίες που πρωταγωνιστούσε (για να τους αντικαταστήσει σε κάποιες περιπτώσεις με τον εαυτό του).

Είναι ο τύπος που έριξε το αυτοκίνητό του πάνω σε ένα σεντάν που ήταν παρκαρισμένο στην «σαφώς οριοθετημένη για τον ίδιον θέση πάρκινγκ». Σύμφωνα με την Σόντρα Λοκ, την ηθοποιό και επί μακρόν σύντροφό του, ο Ίστγουντ την έπεισε να υποβληθεί σε στείρωση, παρόλο που εκείνη ήθελε παιδιά, για να αποκτήσει στη συνέχεια ο ίδιος πολλά παιδιά με διαφορετικές γυναίκες. (Ο Λέβι σημειώνει ότι ο Ίστγουντ «αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι είχε οποιαδήποτε επιρροή στις αποφάσεις της σχετικά με τις "αναπαραγωγικές επιλογές της"»).

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις στο είδος της βιογραφίας, αλλά η τυπική μορφή, όπως αυτή που εκπροσωπείται και από αυτό το βιβλίο , εξακολουθεί να είναι η απόπειρα για μια συνολική και εμπεριστατωμένη εκτίμηση. Ίσως η βιογραφία ως είδος χρειάζεται μια υπαρξιακή αναθεώρηση. Καθώς οι ιδιοφυείς αλλά προβληματικοί καλλιτέχνες και δημιουργοί συνεχίζουν να απομυθοποιούνται και να καθίστανται όλο πιο υπεύθυνοι για τις πράξεις τους, τα έργα που καταγράφουν την προσωπική τους ζωή οφείλουν με κάποιο τρόπο να αντιμετωπίζουν αυτές τις πτυχές με πιο παραγωγικό και σκόπιμο τρόπο.

Ίσως το τυπικό μοντέλο πρέπει να εγκαταλειφθεί και να αντικατασταθεί από μικρότερα σπαράγματα ζωής – ξεχωριστά βιβλία που προσεγγίζουν τις επιρροές, την προσωπική ζωή ή την ψυχολογία ενός ατόμου. Ίσως κανένας από εμάς δεν μπορεί να κατανοήσει και να μεταδώσει ολόκληρη την ύπαρξη ενός άλλου ανθρώπου. Ίσως πρέπει να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι μπορούμε.

Με στοιχεία από The Washington Post

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ