Νυχτερινή επίσκεψη στη Γεννάδειο

Νυχτερινή επίσκεψη στη Γεννάδειο Facebook Twitter
Οι επισκέπτες της Γενναδείου δεν είναι μόνο πανεπιστημιακοί ή μελετητές αλλά οποιοσδήποτε επιθυμεί να βρει πληροφορίες
0

«ΈΛΛΗΝΕΣ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ οι της ημετέρας παιδεύσεως μετέχοντες» γράφει η επιγραφή στην είσοδο της Γενναδείου για να θυμίσει τον ανοιχτό χαρακτήρα που οφείλει να έχει η παιδεία, χωρίς να αποκλείει κανέναν. Απόδειξη ότι στους εντυπωσιακούς χώρους της βιβλιοθήκης στεγάζονται τόσο τα αρχεία του Οδυσσέα Ελύτη και του Γιώργου Σεφέρη όσο και του Ηλία Πετρόπουλου και του Κώστα Βάρναλη. Εδώ υπάρχει το αρχείο κορυφαίων ανθρώπων του πολιτισμού, όπως του Δημήτρη Μητρόπουλου, αλλά και της επιστήμης, όπως του Γερμανού αρχαιολόγου Ερρίκου Σλίμαν.

Σε μια τεράστια έκταση με πανέμορφους κήπους με κυπαρίσσια, πεύκα και κάθε είδους μεσογειακά φυτά, στις παρυφές του Κολωνακίου, βρίσκεται το νεοκλασικό κτίριο που σχεδίασαν οι Αμερικανοί αρχιτέκτονες Τζον Βαν Πελτ και Στιούαρτ Τόμσον, την ανέγερση του οποίου είχε αναλάβει στις αρχές του 20ού αιώνα το αμερικανικό ίδρυμα Κάρνεγκι με κόστος που έφτασε τα 300.000 δολάρια, ποσό-ρεκόρ για τα δεδομένα της εποχής.

Από τότε μέχρι σήμερα η βιβλιοθήκη μεγάλωσε, επεκτάθηκε και πλέον φιλοξενεί πάνω από 140.000 τόμους βιβλίων σε έναν ανακαινισμένο χώρο που ακολουθεί τα πρότυπα των σπουδαίων βιβλιοθηκών του κόσμου. 

«Η αλήθεια είναι ότι με τα αρχεία των Δραγούμη, Μυριβήλη, Βενέζη και Βάρναλη αρχίζει σιγά σιγά να διαμορφώνεται μια παρέα. Κατεβαίνεις στο αρχειοστάσιο και έχεις την αίσθηση ότι όλοι συνομιλούν μεταξύ τους, καθώς βρίσκεις γράμματα που απαντούν ο ένας στον άλλο, όπου ανταλλάσσουν απόψεις». 

Είμαστε τυχεροί που αυτήν τη φορά επισκεπτόμαστε τη βιβλιοθήκη βράδυ και μπορούμε να έχουμε μια διαφορετική οπτική των χώρων όπου φιλοξενούνται οι σπάνιοι τόμοι, ενώ στο διπλανό κτίριο οργανώνονται εκθέσεις με επίκεντρο το σπάνιο υλικό που έχει στην κατοχή της η Γεννάδειος.

Μπαίνοντας, δεν μπορούμε να μην προσέξουμε τις εντυπωσιακές προθήκες με τα σπάνια έγγραφα και κειμήλια, όπως την πρώτη τυπωμένη έκδοση του Ομήρου σε τυπογραφείο της Φλωρεντίας τον 15ο αιώνα, την πρώτη έκδοση του «Ερωτόκριτου» στη Βενετία τον 18ο αλλά και αντικείμενα του Λόρδου Βύρωνα: το περίφημο δάφνινο στεφάνι που τοποθέτησαν οι Έλληνες του Λονδίνου πάνω στο φέρετρό του, πολύτιμα προσωπικά του αντικείμενα και ενθυμήματα, όπως μια μπούκλα από τα μαλλιά του.

Το βλέμμα μας πέφτει στο κομψότατο ρολόι του αλλά και σε μια προσωπική σφραγίδα με ελεφάντινη λαβή με το ρητό «Να σε ξεχάσω; Ποτέ!», ένας απαράγραπτος και ιδιότυπος τρόπος για να διατηρήσει κανείς ζωντανή στη μνήμη έναν επαναστάτη και έναν ποιητή που δεν ξεχάστηκε ευτυχώς ποτέ.

Ένα βράδυ στη Γεννάδειο Facebook Twitter

Στη βιβλιοθήκη όμως δεν βρίσκονται μόνο τα σπάνια κειμήλια του Βύρωνα αλλά και βιβλία, έγγραφα όπως επιστολές, ημερολόγια και αντικείμενα που είναι άμεσα συνυφασμένα με διαφορετικά κομμάτια του ελληνικού πολιτισμού: η Χάρτα του Ρήγα, η δεκάτομη «Flora Graeca» –το πιο σημαντικό έργο για την ελληνική χλωρίδα–, το χειρόγραφο νησολόγιο (χάρτες για νησιά που συνοδεύονται από ιστορικο-γεωγραφικά κείμενα) του Φλωρεντίνου Χριστόφορου Μπουοντελμόντι, καθώς και η τρομερή εικονογράφηση του Αγώνα που είχε αναθέσει στον Δημήτρη Ζωγράφο ο ίδιος ο Μακρυγιάννης και όλοι γνωρίζουμε από τα σχολικά βιβλία – για να αναφέρουμε μόνο μερικούς από τους σπάνιους θησαυρούς οι οποίοι φιλοξενούνται σε αυτούς τους χώρους που θα αγαπούσε σίγουρα ο Ουμπέρτο Έκο και θα λάτρευε ο Μπόρχες, ο οποίος δεν είχε άδικο να φαντάζεται τον παράδεισο ως βιβλιοθήκη.

Η αφορμή της νυχτερινής μας επίσκεψης στη Γεννάδειο είναι μια συζήτηση που έχουμε μέσω Skype με τη μοναδική μεταφράστρια του Ομήρου, την Αμερικανίδα Έμιλι Γουίλσον, η οποία έχει τιμηθεί  για το έργο της και τη μετάφραση της «Οδύσσειας» του Ομήρου με το βραβείο Geniusgrant από το Ίδρυμα Μακάρθουρ, ενώ έχει τύχει επίσης θερμής υποδοχής από την πανεπιστημιακή κοινότητα και έχει εγκωμιαστεί από κορυφαία έντυπα του κόσμου όπως οι «New York Times», η «Guardian» και η «Washington Post».

Η Γουίλσον αναμένεται να επισκεφθεί την Ελλάδα για να δώσει μια άκρως ενδιαφέρουσα διάλεξη με τίτλο «Η Μαγεία και το Μυστήριο των Αρχαίων Ελλήνων» στις 10 Νοεμβρίου, η οποία εντάσσεται στον κύκλο διαλέξεων «Θάλεια Ποταμιάνου» που οργανώνει η Γεννάδειος και στην οποία την εισαγωγή θα κάνει ο Χρήστος Καρράς, εκτελεστικός διευθυντής της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. 

Στη συζήτηση η Γουίλσον μας αποκαλύπτει ότι αυτόν τον καιρό δουλεύει τη μετάφραση της «Ιλιάδας», για την οποία έχει ακόμα δρόμο, αλλά είναι ενθουσιασμένη παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, καθώς στην πορεία συνειδητοποίησε ότι «πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικά έργα». Μπορεί πολλοί να επιχείρησαν να μεταφράσουν ή να απέδωσαν στα αγγλικά τον Όμηρο, αλλά ελάχιστοι αντιλήφθηκαν την ποιητική φόρμα της «Οδύσσειας» και έδειξαν σεβασμό στο πρωτότυπο, όπως η ίδια, που την απέδωσε σε μια «σύγχρονη γλώσσα που μπορεί να γίνει κατανοητή από τους νέους», όπως γράφει χαρακτηριστικά στην εισαγωγή του βιβλίου της.

Έχοντας ήδη στο ενεργητικό της τις μεταφράσεις στα αγγλικά κορυφαίων έργων του Ευριπίδη και του Σενέκα, η Γουίλσον κατάφερε να αποδώσει στην «Οδύσσεια» την παραγνωρισμένη έως τότε έμμετρη μορφή, μεταφράζοντας για πρώτη φορά σε ιαμβικό τρίμετρο, καθώς ήθελε, όπως μας λέει, να κρατήσει ζωντανό το στοιχείο της μουσικότητας που είχε αγνοηθεί από τους υπόλοιπους μεταφραστές: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε το πολύ σημαντικό προφορικό στοιχείο των ομηρικών έργων, αφού τα έργα αυτά δημιουργήθηκαν για να διαβάζονται φωναχτά».

Για όλα αυτά θα μας μιλήσει αναλυτικά κατά την άφιξή της στη βιβλιοθήκη, ενώ η διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, η πολυπράγμων Μαρία Γεωργοπούλου, μας δήλωσε ότι στη Γεννάδειο είναι όλοι πολύ ευτυχείς που φιλοξενούν «μια τόσο πρωτοποριακή κλασική φιλόλογο που μέσω των μεταφράσεών της δεν διστάζει να ερμηνεύσει αρχαία κείμενα για να δείξει πόσο συνδεδεμένα είναι με τον κόσμο του σήμερα». 

ΕΠΕΞ Ένα βράδυ στη Γεννάδειο Facebook Twitter
Η Μαρία Γεωργοπούλου από το 2004, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα, ανέλαβε να καταστήσει τη Γεννάδειο σύγχρονο σημείο πολιτιστικής αναφοράς.

Η διευθύντρια της Γενναδείου, η οποία κρατάει σταθερά το τιμόνι της βιβλιοθήκης εδώ και είκοσι χρόνια, βρίσκεται πίσω και από το άνοιγμα της βιβλιοθήκης στο ευρύ κοινό μέσα από τη σειρά των εκθέσεων που η ίδια επιμελείται, τις διαλέξεις αλλά και τις γενικότερες εκδηλώσεις, βάζοντας στοίχημα να κερδίσει μια μερίδα κόσμου που μπορεί να μην έχει επισκεφθεί στο παρελθόν βιβλιοθήκη.

Πανεπιστημιακός με μια λαμπρή σταδιοδρομία, καθώς έχει υπάρξει καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Yale, όπου ίδρυσε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών, η Μαρία Γεωργοπούλου από το 2004, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα, ανέλαβε να καταστήσει τη Γεννάδειο σύγχρονο σημείο πολιτιστικής αναφοράς. Και δηλώνει όχι μόνο περήφανη για αυτό που είναι σήμερα η βιβλιοθήκη αλλά και για την ομάδα της Γενναδείου με την οποία είναι πολύ στενά και συναισθηματικά συνδεδεμένη, αφού όλοι αγαπούν τον χώρο σαν δικό τους σπίτι.

Για την ακρίβεια η ιστορία της Γενναδείου ξεκινάει έναν αιώνα πριν, σε μια εποχή που ένα τέτοιο εγχείρημα έμοιαζε σχεδόν αδύνατο για την Αθήνα: «Η βιβλιοθήκη εγκαινιάζεται το 1926 έχοντας ως επίκεντρο την ιστορία και την εξέλιξη του ελληνισμού από τον Καύκασο μέχρι την Ιταλία και τη Βόρεια Αφρική, αλλά αυτή η ιδέα που είχε ο Γεννάδιος ως διπλωμάτης ουσιαστικά μετουσιώνεται και εξελίσσεται καθώς επεκτείνονται και αποκτούν μεγαλύτερο βάρος οι σπουδές στο πανεπιστήμιο και καταγράφονται γεγονότα συγκλονιστικά στο πέρας του 20ού αιώνα.

Ειδικά με τις δημογραφικές αλλαγές που σημειώθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 στην Αθήνα, αυτή η βιβλιοθήκη, που ήταν κάπου στην άκρη της πόλης, δεν την ήξερε κανείς και ήταν μόνο για τους Αμερικανούς, αλλάζει και γίνεται ένας ολοζώντανος πυρήνας που συσπειρώνει γύρω του διανοούμενους και ανθρώπους του πνεύματος.

Αυτό είχε να κάνει με τον τότε διευθυντή της βιβλιοθήκης, τον Φράνσις Γουόλτον, και τη γενικότερη αλλαγή πλεύσης που χάραξε, οπότε άρχισαν να έρχονται δωρεές στη βιβλιοθήκη. Πρόκειται για έναν άκρως ενδεικτικό τρόπο για το το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει ένα τέτοιο επιστημονικό, σοβαρό ίδρυμα, αλλά ταυτόχρονα να διατηρεί μια ανοιχτή σχέση με τον κόσμο που βρίσκεται εκτός της πανεπιστημιακής κοινότητας, κάτι πολύ βασικό για τη λειτουργία μιας βιβλιοθήκης». 

Ένα βράδυ στη Γεννάδειο Facebook Twitter

Έτσι ξεκίνησε η διαδρομή και το συναρπαστικό ταξίδι της Γενναδείου, που είχε ως πυρήνα της την Αμερικανική Σχολή, η οποία είναι γνωστή για το επιστημονικό της έργο, όπως τις ανασκαφές που πραγματοποιεί, αλλά μπορούσε ταυτόχρονα να ανοιχτεί στον ελληνικό κόσμο και να τον αγκαλιάσει, συνιστώντας αναπόσπαστο μέρος του.

«Το πρώτο αρχείο που ήρθε στη βιβλιοθήκη ήταν του Ερρίκου Σλίμαν, το οποίο μάλιστα έφεραν τα παιδιά του και αυτό έδωσε το έναυσμα ώστε να ακολουθήσουν και άλλοι» μας εξηγεί η κυρία Γεωργοπούλου. «Ο Σεφέρης έδωσε το αρχείο του όσο ακόμα ήταν εν ζωή και στη συνέχεια ο Ελύτης, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας πυρήνας που αναφερόταν ταυτόχρονα στον πολιτισμό και την Ιστορία, αφού μετά τους Ελύτη και Σεφέρη ακολούθησε και ο Τσάτσος –προφανώς λόγω της σύνδεσης με τον Σεφέρη–, ενώ είχαμε ήδη τα αρχεία του Αλή Πασά αλλά και του Εμμανουήλ Τσουδερού».

Έκτοτε η πορεία της Γενναδείου ήταν προδιαγεγραμμένη, αφού μετατρέπεται σε μια κιβωτό του ελληνισμού με μια σειρά από πολύτιμα βιβλία, έγγραφα αλλά και κειμήλια που περιστρέφονταν γύρω από σημαντικά κομμάτια της Ιστορίας μας, άγνωστα ακόμα και σήμερα στο ευρύ κοινό. «Πλέον τα αρχεία έχουν μεγαλώσει και υπάρχει ξεχωριστό τμήμα που υπό τη διεύθυνση της Ναταλίας Βογκέικωφ-Brogan έχει πάρει τον δικό του δρόμο», μας λέει η κυρία Γεωργοπούλου, χαρούμενη που έχουν πια συγκεντρωθεί τόσο επιφανή και σημαντικά ονόματα στους χώρους της βιβλιοθήκης.

Και είναι οι μεταξύ τους συνάφειες που φτάνουν να δημιουργούν έναν ολόκληρο κόσμο, αφού η συνομιλία που αποκαλύπτεται είναι ανεξάντλητη: «Η αλήθεια είναι ότι με τα αρχεία των Δραγούμη, Μυριβήλη, Βενέζη και Βάρναλη αρχίζει σιγά σιγά να διαμορφώνεται μια παρέα. Κατεβαίνεις στο αρχειοστάσιο και έχεις την αίσθηση ότι όλοι συνομιλούν μεταξύ τους, καθώς βρίσκεις γράμματα που απαντούν ο ένας στον άλλο, όπου ανταλλάσσουν απόψεις». 

Ένα βράδυ στη Γεννάδειο Facebook Twitter
Η Αμερικανίδα Έμιλι Γουίλσον, η οποία έχει τιμηθεί  για το έργο της και τη μετάφραση της «Οδύσσειας» του Ομήρου με το βραβείο Geniusgrant από το Ίδρυμα Μακάρθουρ.

Καθώς λοιπόν το αρχειακό υλικό είναι ένα ζωντανό υλικό, δεν του ταιριάζει η αγρανάπαυση και πρέπει να επεκτείνεται και να απλώνεται διαρκώς, να μη μένει μόνο στις προθήκες αλλά να γίνεται αντικείμενο εκθέσεων, διαλέξεων και γενικότερα να βρίσκεται σε διαρκή συνομιλία με τον κόσμο.

Ως εκ τούτου, οι επισκέπτες της Γενναδείου δεν είναι μόνο πανεπιστημιακοί ή μελετητές αλλά οποιοσδήποτε επιθυμεί να βρει πληροφορίες – ή τουλάχιστον αυτή είναι η πρόθεση της ίδιας της Γεωργοπούλου ως διευθύντριας. «Είμαστε τυχεροί που από το 2005 έχουμε ένα αμφιθέατρο, ανοιχτό για διαλέξεις. Πάντοτε δίνονταν διαλέξεις, αλλά μέχρι τότε περιορίζονταν στον χώρο του αναγνωστηρίου και έπρεπε να γίνονται διαρκώς αλλαγές, να μετακινούνται βιβλία κ.λπ. Οπότε ευτυχώς έχουμε τη δυνατότητα του αμφιθεάτρου, ενώ από το 2008 διαθέτουμε έναν ειδικό χώρο για εκθέσεις όπου μπορούμε να αναδείξουμε την επιστημονική δουλειά που γίνεται μέσα στην Αμερικανική Σχολή αλλά και και να στοχαστούμε γύρω από τη σχέση της με το τώρα».

Ήταν συγκλονιστικό, για παράδειγμα, κατά την έκθεση που έγινε για τον Δραγούμη να διαπιστώνει κανείς πόσο μοντέρνα ήταν τα κείμενα που έγραφε ο κορυφαίος διπλωμάτης και πολιτικός τότε αναφορικά με το σήμερα, ενώ στην πρόσφατη έκθεση για τον φιλελληνισμό και τη σχέση των Αμερικανών φιλελλήνων με τον ελληνικό αγώνα να ανακαλύπτει ευρήματα και κειμήλια που έδειχναν πόσο ο αγώνας για την ελευθερία έφτασε να επηρεάζει τον κόσμο και από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού.

Εντυπωσιακό ήταν, για παράδειγμα, το έκθεμα-αντίγραφο της περίφημης αλυσοδεμένης Ελληνίδας σκλάβας, έργο του Αμερικανού γλύπτη Χίραμ Πάουερς που ζούσε στη Φλωρεντία και ξεσήκωσε μεγάλο σάλο όταν εκτέθηκε το 1841. Τότε η αμερικανική κοινωνία συνειδητοποίησε όχι μόνο τον αγώνα των Ελλήνων αλλά και το δικό τους ζήτημα της σκλαβιάς, αφού το εν λόγω έκθεμα, που αναπαριστούσε μια άγνωστη Ελληνίδα σκλάβα, έφτασε να γίνει το σύμβολο όλων όσοι εναντιώνονταν στη δουλεία και έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο γυναικείο απελευθερωτικό κίνημα της εποχής, κάτι που δεν μπορεί να μη λάβει κανείς υπόψη όταν μιλάει για τα σύγχρονα κινήματα του #metoo ή της γυναικείας ενδυνάμωσης.

Όλα αυτά απασχολούν την ίδια τη διευθύντρια και την ομάδα της Γενναδείου που δεν θέλει μια κλειστή βιβλιοθήκη αλλά έναν ζωντανό οργανισμό, ανοιχτό σε προκλήσεις, συζήτηση, ακόμα και αντιρρήσεις.

Σε λίγο αναμένουμε την έκθεση για το Μικρασιατικό Έπος μέσα από τη λογοτεχνία του Μεσοπολέμου, όπως του Βενέζη, του Μυριβήλη και άλλων κορυφαίων λογοτεχνών, η οποία δίνει άλλη μια ευκαιρία, όπως μας λέει η κυρία Γεωργοπούλου, «για να αναδειχθεί όλο αυτό το ανεξάντλητο υλικό που μας οδηγεί και μας εμπνέει ώστε να πούμε πράγματα που δεν είναι τόσο γνωστά. Είναι ενδιαφέρον να δείξεις τους θησαυρούς σου, να κάνεις κάτι διαφορετικό, κάτι παραπάνω».

Η διευθύντρια της βιβλιοθήκης τονίζει πως ο δικός της ρόλος ως επιμελήτριας των εκθέσεων είναι «να ειπωθεί η αλήθεια αλλά να φανεί και η ουσία. Βέβαια, για να πω την αλήθεια, στις εκθέσεις που έχω στήσει έχω καταλάβει τι έχει συμβεί μόνο αφότου έχουν τελειώσει και έχει κατασταλάξει μέσα μου όλο αυτό εύρος της ανταλλαγής ιδεών που προέρχεται από την επαφή με τον κόσμο, τις ερωτήσεις που μας τίθενται. Δεν είμαστε πολλοί στην ομάδα αλλά έχουμε έντονη συναισθηματική φόρτιση γιατί δουλεύουμε όλοι μαζί και νιώθουμε πολύ μεγάλη ευθύνη για το υλικό που καλούμε να διαχειριστούμε. Πρέπει να φέρεσαι σωστά στο υλικό για να σου φέρεται σωστά». 

Ένα βράδυ στη Γεννάδειο Facebook Twitter

Στον αμέτρητο πλούτο της βιβλιοθήκης δεν συγκαταλέγονται μόνο οι 140.000 τόμοι αλλά και προσωπικά αρχεία, έγγραφα ανδρών αλλά και γυναικών –η κυρία Γεωργοπούλου μας θυμίζει ότι έχουν το αρχείο της Μαργαρίτας Λυμπεράκη–, καθώς και θησαυροί που αποκαλύπτουν άγνωστα κομμάτια της ιστορίας.

«Είμαστε αποθετήριο, αλλά πιστεύουμε ότι δεν έχει νόημα αν αυτό δεν μπορούμε να το μοιραστούμε με τον κόσμο. Έχουμε επιστολές από την εποχή της Επανάστασης αλλά και ημερολογιακό υλικό που καταγράφει όλον τον 19ο αιώνα. Το καλό είναι ότι το αρχείο εμπλουτίζεται διαρκώς με δωρεές όχι απαραίτητα πολύ γνωστών προσώπων αλλά πολύ σημαντικών για εμάς, καθώς διαβάζοντας κάτι αντιλαμβάνεσαι ότι μπορεί να συνιστά κομμάτι ενός μεγαλύτερου παζλ. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα με το αρχείο μιας κυρίας που ήρθε στην κατοχή μας πριν από τέσσερα χρόνια και είχε να κάνει με την κοινωνική πρόνοια, τους τεράστιους καταλόγους παιδιών, μια υπόθεση άγνωστη και εν πολλοίς αποσιωπημένη».

Πρόκειται για τη γνωστή υπόθεση των υιοθεσιών στην Αμερική, ένα θέμα για το οποίο είχε μιλήσει εκτενώς η Γκόντα Φαν Στιν στο βιβλίο της «Ζητούνται παιδιά από την Ελλάδα» (εκδόσεις Ποταμός), η οποία, όπως μας λέει η κυρία Γεωργοπούλου, ζήτησε να δει το αρχείο και να το μοιραστεί με ανθρώπους για να το διαβάσουν.

«Πρόκειται για πράγματα πολύ σημαντικά αλλά πού δυστυχώς δεν τα εκτιμούμε όλοι. Μπορεί για μένα ή για ανθρώπους που μεγαλώσαμε περιστοιχιζόμενοι από βιβλία να είναι όλα αυτά αυτονόητα, αλλά για κάποιους μοιάζουν πολυτέλεια. Κακά τα ψέματα, εμείς είμαστε τυχεροί να έχουμε στη διάθεσή μας το καταπίστευμα που θέσπισε η Αμερικανική Σχολή τη δεκαετία του ‘30 και να μπορούμε να αγοράζουμε βιβλία χωρίς παράλληλα να φοβόμαστε ότι δεν θα μπορούμε να οργανώνουμε δραστηριότητες και εκθέσεις. Εμείς, που κοντεύουμε πια να γίνουμε εκατό, θεωρούμε τεράστια τύχη το να ανοίγουμε νέους κύκλους, θεωρώντας ότι η εξωστρέφεια είναι άμεση και επιτακτική ώστε να μπορούμε να φέρουμε και άλλον κόσμο, και άλλους επιστήμονες στη βιβλιοθήκη. Γιατί είμαστε σε μια περίεργη, μεταβατική εποχή, όπου όλα μοιάζουν ηλεκτρονικά αλλά δεν είναι. Και σας το λεω εγώ, μια ιστορικός τέχνης του Μεσαίωνα που ξέρει καλά ότι δεν βρίσκονται όλα στο διαδίκτυο. Είναι παγίδα να θεωρήσεις ότι όλα είναι στο διαδίκτυο γιατί κινδυνεύεις να κάνεις μια δουλειά που δεν είναι ολοκληρωμένη. Είναι ένα τεράστιο ζήτημα το οποίο ξεκινάει από την εκπαίδευση και αποκαλύπτει μια ολόκληρη νοοτροπία που πιστεύει ότι αρκούν οι πηγές που βρίσκει κανείς στο διαδίκτυο για το θέμα που αναζητά. Η έρευνα όμως δεν εξαντλείται εκεί και επιπλέον δεν πρέπει να ξεχνάμε τη χαρά της αναζήτησης, της αποκάλυψης που θέτει ως προϋπόθεση». Αυτή άλλωστε είναι, όπως ομολογεί και η ίδια, η χαρά που δίνει ακόμα και η έκθεση όταν σου αποκαλύπτει «κάτι που σε βγάζει από τα νερά σου – πάντα με τρόπο καλοπροαίρετο, αφού αυτή είναι η πρόθεσή μας. Αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα αυτού του κόσμου, τα πολλά επίπεδα που υπάρχουν σε ένα ζήτημα και τα οποία καλούνται να συνθέσουν οι επιστήμονες, θέλουμε να δείξουμε τους πολλαπλούς τρόπους της προσέγγισης κάθε θέματος. Γιατί μπορεί εμείς ως επιστήμονες να έχουμε γράψει ένα βιβλίο ή να έχουμε ολοκληρώσει μια μελέτη, αλλά πρέπει πάντα να έχουμε στο μυαλό μας πώς θα καταστήσουμε το θέμα μας κατανοητό και προσιτό σε όλους. Και αυτή είναι ακριβώς η πρόθεσή μας και ο στόχος μας στη βιβλιοθήκη: το να μας επισκεφθεί όλο και περισσότερος κόσμος ο οποίος θα ανακαλύψει τη χαρά που δίνει αυτό το ταξίδι αναζήτησης της γνώσης, το οποίο είναι εξίσου γοητευτικό όσο και ανεξάντλητο».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση: Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός για τη σεζόν 2022-23

Θέατρο / Στέγη Ιδρύματος Ωνάση: Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός για τη σεζόν 2022-23

Τζον Μάλκοβιτς, Ρομέο Καστελούτσι, Ρομέν Γαβράς, «Σπιρτόκουτο The Musical», Ευριπίδης Λασκαρίδης, Ευθύμης Φιλίππου και άλλα κορυφαία διεθνή και εγχώρια ονόματα στο ρεπερτόριο της Στέγης για τη νέα σεζόν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Άμιτι Γκέιτζ «Ο καλός πατέρας»

Το πίσω ράφι / Έχουν και οι ψεύτες τη χάρη τους. Στα μυθιστορήματα τουλάχιστον

Ο «Καλός πατέρας» της Άμιτι Γκέιτζ πραγματεύεται την κατασκευή της ανθρώπινης ταυτότητας, τον άρρηκτο δεσμό γονιού και παιδιού και τη μεταναστευτική εμπειρία, θίγοντας όψεις του αμερικανικού ονείρου.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM