1Κάρολος Ντίκενς: Ο Ζοφερός Οίκος
μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, επιμέλεια: Κυριάκος Αθανασιάδης, εκδ. Gutenberg

Το είχα διαβάσει στο πρωτότυπο πριν πολλά χρόνια, αλλά μόλις τώρα μεταφράστηκε στα ελληνικά. Πρόκειται για το αριστούργημα του Κάρολου Ντίκενς Bleak House που έγινε προσιτό στους Έλληνες αναγνώστες 152 χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση! Ένα βιβλίο-ποταμός, με δεκάδες ολοζώντανους ανθρώπους να κυκλοφορούν στις σελίδες του. Δεν είναι απαλλαγμένο από τα ελαττώματα του Ντίκενς: μελόδραμα, υπερβολή, πολυπλοκότητα - αλλά η σαγήνη των προσώπων, η δύναμη των καταστάσεων, ο πλούτος της πλοκής αποζημιώνουν με το παραπάνω. Αυτό δεν είναι βιβλίο, είναι ζωή! Και μόνο η (συμβολική) περιγραφή της λονδρέζικης ομίχλης στις πρώτες σελίδες δικαιολογεί τη φήμη του.

2
Τζωρτζ Στάινερ: Μάρτιν Χάιντεγκερ
μτφρ. Ασημίνα Καραβαντά, επιμ. Γκόλφω Μαγγίνη, εκδ. Πατάκη

Κι άλλο ένα βιβλίο που καθυστερημένα μεταφράζεται στη χώρα μας (εκδόθηκε το 1978). Είναι γραμμένο από τον πολυμαθή και πολύγλωσσο Αμερικανο-αγγλο-ελβετό δοκιμιογράφο (γεννημένο στο Παρίσι) και αποτελεί μια χρήσιμη και εύληπτη εισαγωγή στο έργο ενός από τους μεγαλύτερους και πιο αμφιλεγόμενους στοχαστές του 20ού αιώνα. Το μεγάλο πλεονέκτημα του Στάινερ: δεν είναι «επαγγελματίας» φιλόσοφος. Μια καθαρά φιλοσοφική πραγματεία για τον Χάιντεγκερ θα ήταν δυσπρόσιτη και άχρηστη για τους μη ειδικούς. Αντίθετα, ο συγγραφέας εδώ δίνει μια συνεκτική και κατανοητή εικόνα, προβάλλοντας το (κατά τη γνώμη μου) ισχυρότερο στοιχείο του Χάιντεγκερ: τη σχέση σκέψης και γλώσσας.

3
Γιάννης Ευσταθιάδης: Πορσελάνη. Διηγήματα για νεκρές φύσεις.
εκδ. Ύψιλον

Και σε αυτόν ταιριάζει το «πολύ»: ποιητής, μουσικολόγος, γευσιγνώστης (ως «Απίκιος»), πεζογράφος - ένας πολυσύνθετος δημιουργός που στο τελευταίο του βιβλίο ασκείται στο λίγο. Ένα λίγο πραγματικά μινιμαλιστικό. Ξεχασμένα αντικείμενα, συνήθως μικρά και άχρηστα, που αναδύονται από συρτάρια, παραπεταμένα ρούχα, κι άλλες λησμονημένες κρυψώνες, δίνουν αφορμή να ξετυλίγονται μνήμες, στοχασμοί, αναπολήσεις, που μέσα σε λίγες γραμμές αναπαράγουν με τρομακτική ενάργεια όλη την κλίμακα των ανθρώπινων καταστάσεων. Κείμενα σαν το «Νόμισμα σε διπλωμένο αλουμινόχαρτο» διατρέχουν σε τρεις σελίδες όλη τη διαδρομή της ζωής στο θάνατο.

4
Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου: Πόλεμος και Δικαιοσύνη (Πολιτική Φιλοσοφία για τον κόσμο)
εκδ. Πόλις

Ακόμα συνεχίζονται οι συζητήσεις που είχαν διχάσει τους διανοούμενους σε όλη την Ευρώπη για το αν ήταν δικαιολογημένη η επέμβαση του ΝΑΤΟ στην τέως Γιουγκοσλαβία. Ακόμα πλανάται το ερώτημα γιατί δεν έγινε πολεμική αποστολή στη Ρουάντα ώστε να εμποδιστεί η γενοκτονία. Νομιμοποιείται μια πολεμική ανθρωπιστική παρέμβαση; Και με δύο λέξεις: «Δίκαιος Πόλεμος» μπορεί να υπάρξει; Και με ποιους όρους; Μόνο αμυντικός ή και προληπτικός και αποτρεπτικός; Σε εθνικά πλαίσια ή σε διεθνή; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα και θέματα αναλύει ο Κ. Παπαγεωργίου, καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου, σε ένα εξαίρετα διεισδυτικό και πλούσιο σε υλικό και τεκμηρίωση βιβλίο.

5
Σεφέρης Γιώργος, Κατσίμπαλης Γ. Κ.: Αγαπητέ μου Γιώργο
επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος, εκδ. Ίκαρος.

Όπως και το πρώτο βιβλίο της επιλογής μου, και τούτο είναι σε δύο μεγάλους τόμους - αλλά και αυτό διαβάζεται απνευστί, κι ας μην είναι μυθιστόρημα. Στην αλληλογραφία των δύο στενών φίλων που κράτησε σχεδόν πενήντα χρόνια εικονογραφείται όχι μόνο η σταδιοδρομία ενός μεγάλου ποιητή και ο κύκλος των φίλων του αλλά ολόκληρη η κοινωνία των μεσοπολεμικών και μεταπολεμικών χρόνων. Ο ενθουσιώδης, εκρηκτικός και αθυρόστομος Κατσίμπαλης (ή Κολοσσός του Μαρουσιού κατά Henry Miller) και ο σώφρων, στοχαστικός και βαθύτερος Σεφέρης είναι οι πρωταγωνιστές ενός επιστολικού αφηγήματος που συναρπάζει.