Μισός αιώνας άσματα

Μισός αιώνας άσματα Facebook Twitter
0

1. Γυμνός και μεθυσμένος. Μετρήσαμε, και εξακολουθούμε να μετράμε, τη ζωή μας με κοπέλες, με φίλους, με βιβλία, με ταινίες, με τραγούδια. Ιδίως τα τραγούδια, όπως οι γεύσεις και οι μυρωδιές, μένουν στη μνήμη και επανέρχονται διαρκώς, εκεί που δεν το περιμένεις, στα πιο απίθανα μέρη σαν είσαι, στις πιο απροσδόκητες στιγμές σου. Τα λόγια τα πιο τραγουδισμένα, από μένα και το εκάστοτε περιβάλλον μου, ανήκουν, τέσσερις δεκαετίες τώρα, σε δύο πείσμονες και survivals δημιουργούς: ο ένας είναι ο Διονύσης Σαββόπουλος, το διαρκές και διακαές αίνιγμα, ο άνθρωπος που μας άνοιξε όλους τους ορίζοντες στην εφηβεία μας. Ο άλλος, επίσης από την εφηβεία ίσαμε τώρα, είναι ο Μάνος Ελευθερίου: ένας φιλόσοφος διά των στίχων, ένας στοχαστής ακριβείας, ο Βίτγκενσταϊν της διαλεκτικής ομιλώ/σιωπώ, λόγια/νεύματα. Έχω μάρτυρες: όλο το 2003, επί μέρες και νύχτες, εβδομάδες και μήνες, σ' ένα σπίτι/χάνι στην πλατεία Παπαδιαμάντη, ώρες ολόκληρες άκουγα και τραγουδούσα ξανά και ξανά τον «Άμλετ της Σελήνης», ένα ποίημα/άσμα/χρονικό/ελεγείο για τον Γιώργο Χειμωνά, που, με τον πάντα μυστηριώδη ευπρόσδεκτο τρόπο της Τέχνης, με αφορούσε άμεσα και βαθύτατα προσωπικά. Η φωνή μου βράχνιαζε. Για ανάπαυλα έβαζα κι άκουγα το «Don'tdoit» με τους Band. Αλλά δέσποζε, επιβαλλόταν, κυριαρχούσε, παντοδύναμα, ο «Άμλετ της Σελήνης». Έχω μάρτυρες.

2. «Ο Άμλετ της Σελήνης»: Ξεγέλασες τους ουρανούς με ξόρκια –μαύρη φλόγα– / πως η ζωή χαρίζεται χωρίς ν' ανατραπεί./ Κι όλα τα λόγια των τρελών που ήταν δικά μας λόγια / τα μάγευες με φάρμακα στην άσωτη σιωπή.// Πενθούσες με τους έρωτες γυμνός και μεθυσμένος / γιατί με τους αθάνατους είχες λογαριασμούς./ Τις άριες μιας όπερας τραύλιζες νικημένος,/ μιας επαρχίας μαθητής μπροστά σε δυο χρησμούς.// Τι ζήλεψες, τι τα 'θελες τα ένδοξα Παρίσια;/ Έτσι κι αλλιώς, ο κόσμος πια παντού είναι τεκές./ Διεκδικούσες θαύματα που δίνουν τα χασίσια/ και παραισθήσεις όσων ζουν μέσα στις φυλακές.// Και μια βραδιά που ντύθηκες ο Άμλετ της Σελήνης / έσβησες μ' ένα φύσημα τα φώτα της σκηνής./ Και μονολόγους άρχισες κι αινίγματα να λύνεις / μιας τέχνης και μιας εποχής παλιάς και σκοτεινής.

3. Της αγάπης λόγια φυλαχτό. Μπουσουλάμε στη Μεταπολίτευση.Οι τοίχοι έχουν συνθήματα, ενίοτε αινιγματικά: «Χάσαμε τη θεία. Στοπ». Ήταν το έργο –θρυλικό πια– του Διαλεγμένου. Λίγο μετά, όλη η Κυψέλη διαβάζει το γκράφιτι «Τροπάρια για Φονιάδες». Αρχικά δεν ξέρουμε περί τίνος πρόκειται. Μετά, μαθαίνουμε. Ακούμε. Έχω μάρτυρες. Ακούμε και τραγουδάμε. Όλοι μαζί. Με προεξάρχοντα τον Άγγελο Σφακιανάκη που ιδρύει εκείνη την εποχή την Οπισθοδρομική Κομπανία, ενώ τα πρωινά δουλεύει βενζινάς, μεροκάματο από τις πέντε το πρωί. Τρέχουμε, ξανά και ξανά, κι ακούμε τον Μεράντζα, στην Πλάκα. Όρθιος, στητός, ντυμένος Τσε, ωραίος, βραχνά αισθαντικός. Αγοράζει ένας από εμάς τον δίσκο, τον ακούμε όλοι, μαζί, όπως πάντα τότε: όλοι, μαζί. Κανένας δεν άκουγε τραγούδια μόνος. Και κανείς δεν άκουγε τραγούδια μόνο: τραγουδούσε κιόλας τα τραγούδια, μαζί με τους άλλους, με τους φίλους και με τις κοπέλες. Όλος ο δίσκος να είναι αλλεπάλληλες συγκινήσεις. Και αφορμές για κουβέντες και διαβάσματα. Ρόζα Λούξεμπουργκ, Νίκος Πλουμπίδης, Τσε Γκεβάρα, Κώστας Μίχος. Μαθαίνουμε και άδουμε. Όλοι μαζί, κι όχι ο καθένας στο αυτιστικό του σκάφανδρο. Έχω μάρτυρες.

4. «Η δίκοπη ζωή». Απ' το κακό κι απ' τ' άδικο διωγμένο / κι όπως ενήστευες τη δίκοπη ζωή / σε βρήκα ξαφνικά σημαδεμένο / να σ' έχει ο Κάτω Κόσμος ξεγραμμένο / κι ο Πάνω Κόσμος να 'ναι οι τροχοί / που σ' έχουν στα στενά κυνηγημένο.// Και πήρες του καιρού τ' αλφαβητάρι // και της αγάπης λόγια φυλαχτό / για να βρει πάλι ρίζα το χορτάρι / και πήρες την ελπίδα και τη χάρη / ψηλά να πας να χτίσεις κιβωτό / με την ελπίδα μόνο και τη χάρη.// Μα πώς να μην ξεχάσεις την αυλή σου / και την παλιά τη γνώμη καθενός,/ όσους κρυφά περπάτησαν μαζί σου / να σημαδεύουν πάλι τη ζωή σου / και να 'σαι το πουλί κι ο κυνηγός / στις μαύρες λαγκαδιές του Παραδείσου.

5. «Ρημαγμένοι Κήποι». Το άφησα για το τέλος. Αλλά είναι η αρχή. Είναι το πρώτο τραγούδι του Μάνου Ελευθερίου. Μισόν αιώνα πριν. Το 1963. Μουσική: Χρήστος Λεοντής. Ακούστε: Το σπίτι γέμισε με λύπη / και με σταχτή πικρό καπνό./ Φεύγεις και ρήμαξαν οι κήποι / χωρίς γαλάζιο ουρανό.// Το σπίτι γέμισε με νύχτα / κι απ' τον βοριά κι απ' τον νοτιά./ Ποιος θα σηκώσει απ' την καρδιά μου / ετούτη την πικρή φωτιά;// Το σπίτι γέμισε μ' αστέρια / και με τ' Αυγούστου τα πουλιά./ Ρίζωσε η λύπη στ' άδεια χέρια./ Νεκρό ποτάμι τα φιλιά.

www.radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ